Gdy malarz i poeta podejmują ten sam temat… - Tadeusz Różewicz „Prawa i obowiązki” i Pieter Breughel „Upadek Ikara”
1. Cele lekcji
a) Wiadomości Uczeń:- zna dzieło malarskie Pietera Breughla oraz utwór Tadeusza Różewicza, - zna mit o Dedalu i Ikarze.
b) Umiejętności Uczeń:
- dokonuje analizy i interpretacji utworu poetyckiego,
- wskazuje składniowe środki stylistyczne oraz określa ich funkcje w tekście poetyckim, - odczytuje sens poetyckiej wypowiedzi Tadeusza Różewicza,
- dokonuje analizy dzieła malarskiego,
- porównuje dzieło malarskie ze znanym sobie mitem greckim, - odczytuje przesłanie dzieła malarskiego Pietera Breughla, - porównuje dzieło malarskie i literackie,
- wyjaśnia znacznie pojęcia inspiracja.
2. Metoda i forma pracy
Praca zbiorowa, heureza, dyskusja, metoda analizy i interpretacji.
3. Środki dydaktyczne
1. T. Różewicz, Prawa i obowiązki, [w:] T. Różewicz, Nic w płaszczu Prospera, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1996.
2. P. Breughel, Upadek Ikara, [w:] www.hamlet.pro.e-mouse.pl/galeria.
4. Przebieg lekcji
a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel zapoznaje uczniów z celami lekcji oraz z jej tokiem. Następnie prosi uczniów o przypomnienie mitu o Dedalu i Ikarze. Pyta uczniów, co symbolizuje Ikar.
b) Faza realizacyjna
1. Nauczyciel przedstawia uczniom obraz Pietera Breughla i prosi, by go opisali. Uczniowie powinni posługiwać się takimi zwrotami, jak: na pierwszym planie, w tle itp. Koniecznie muszą także zwrócić uwagę na barwy, w jakich utrzumane jest to dzieło malarskie.
2. Nauczyciel zwraca uwagę uczniów na tonącego Ikara i pyta, w jakim miejscu na obrazie
znajduje się ta postać oraz jaka jest reakcja pozostałych postaci na dziejącą się obok nich tragedię.
3. Uczniowie próbują wyjaśnić sens takiego ujęcia motywu Ikara przez malarza.
4. Nauczyciel czyta utwór Tadeusza Różewicza i pyta uczniów o związek między poznanym dopiero dziełem malarskim a lirykiem. Uczniowie wskazują podobieństwa, posługując się terminem inspiracja.
5. Uczniowie przystępują do analizy i interpretacji utworu poetyckiego. Określają podmiot liryczny, dyskutują nad przesłaniem, jakie zostawia poeta oraz porównują je z wnioskami wysnutymi po analizie obrazu Breughla.
6. Nauczyciel zwraca uwagę uczniów na językowe ukształtowanie tekstu Różewicza. Uczniowie wskazuja składniowe środki stylistyczne, jakimi posłużył się poeta oraz określają ich funkcję.
To zadanie jest wyjątkowo trudne, więc nauczyciel musi kontrolować pracę uczniów i pomagać w razie problemów.
c) Faza podsumowująca
Nauczyciel zadaje pracę domową dla chętnych.
5. Bibliografia
1. Różewicz T., Prawa i obowiązki, [w:] T. Różewicz, Nic w płaszczu Prospera, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1996.
2. Breughel P., Upadek Ikara, [w:] http://www.hamlet.pro.e-mouse.pl/galeria.
6. Załączniki
Zadanie domoweDla chętnych: czy znasz inne dzieła literackie inspirowane dziełami malarskimi? Zapisz ich autorów i tytuły oraz tytuły obrazów i nazwiska malarzy.
7. Czas trwania lekcji
45 minut
8. Uwagi do scenariusza
Przed lekcją uczniowie powinni przypomnieć sobie składniowe środki stylistyczne oraz mit o Dedalu i Ikarze.
