Wstęp, wybór tekstów i opracowanie Barbara Wolska Bożena Mazurkowa Tomasz Chachulski
П T l INSTYTUT BADAN
• * LITERACKICH PAN WYDAWNICTWO
W A R S Z A W A 2011
OŚWIECENIOWA POEZJA IMIENINOWA
Wobec rodzimej tradycji 11 Antyczne źródła inspiracji 13
Krąg autorów 14 Praktyka twórcza 15 Geneza i literacki kształt utworów 28
Animatorzy imieninowych liryków 28 Formuły tytułowe. Powstanie - druk - wręczanie 30
Schematy laudacyjne. Charakterystyka wierszy 38
Bukiety 39 Ody, listy poetyckie i wieńce 53
Bilety poetyckie 59 Wróżby 60 Pieśni imieninowe 65
Topika skromności 66 Gratulacje i życzenia 69 Funkcje utworów imieninowych 72
ANTOLOGIA
OŚWIECENIOWYCH WIERSZY IMIENINOWYCH
Felicjan Wykowski ( 1 7 2 8 - 1 7 8 4 ) 87 Na imieniny Jaśnie Wielmożnego JMci Księdza Pawła
Ksawerego Brzostowskiego, referendarza Wielkiego
Księstwa Litewskiego 89 Adam Naruszewicz ( 1 7 3 3 - 1 7 9 6 ) 91
Bukiet na imieniny księżniczki Elżbiety Lubomirskiej,
marszałkówny koronnej, 1768 93
6 SPIS TREŚCI
Bukiet na imieniny pewnej damy 97 Do Karoliny Dziekońskiej, strażnikowej polnej Wiel
kiego Księstwa Litewskiego, bukiet na imieniny 101 Naczynie do kwiatów, w dzień imienin J. K. Mci dane ..105 Do Wojciecha Jakubowskiego, brygadiera wojsk fran
cuskich, bukiet w dzień imienin 109 Grzegorz Piramowicz ( 1 7 3 5 - 1 8 0 1 ) 111
Do Jaśnie Wielmożnego JMci Pana Stanisława Potoc
kiego, chorążego wielkiego koronnego, w dzień imie
nin życzenie 113 Do Jaśnie Wielmożnej Elżbiety Potockiej, pisarzowej
wielkiej Wielkiego Księstwa Litewskiego, w dzień imienin. Przy ofiarowaniu książki: „Dictionnaire histo-
rique des femmes celebres" 115 J ó z e f Koblański ( 1 7 3 8 - 1 7 9 8 ) 117
Do księżniczki Marianny 119 Bilet z powinszowaniem od księdza Koblańskiego do
Franciszka Woyny die 3 Decembris 1781 123 Franciszek Karpiński ( 1 7 4 1 - 1 8 2 5 ) 125
Na imieniny tejże [Maryjanny z Kalinowskich Poniń-
skiej, wojewodzicowej poznańskiej] 127 Do Jaśnie Oświeconej Księżny JejMci Izabeli z Fle
mingów Czartoryskiej, jenerałowej ziem podolskich,
w dzień imienin jej 129 Do Pani Elżbiety z książąt Poniatowskich Branickiej,
kasztelanowej krakowskiej, hetmanowej wielkiej ko
ronnej, w dzień imienin jej. Obraz Cnoty 133 Do Jaśnie Oświeconej Księżny Teofili z książąt Jabło
nowskich Sapieżyny, krajczyny Wielkiego Księstwa
Litewskiego, w dzień imienin 137 Pieśń siostry do siostry, na imieniny 139
Pieśń wieśniaków puławskich w dzień imienin swojej
pani 141 Pieśń na imieniny Felicyjanny z Głuchowskich Las
kowskiej, wojskiej kobryńskiej, śpiewana od dzieci
i wnucząt 143 Jan Haraburda (ur. po 1 7 4 0 ) 145
Wieszczba w dzień imienin Jaśnie Wielmożnych IchMM.
Państwa Adama Chreptowicza, podkanclerzyca Wiel
kiego Księstwa Litewskiego, i siostry jego, Ewy Chrep- towiczówny, podkanclerzanki Wielkiego Księstwa Li
tewskiego, roku 1773, dnia 24 grudnia 147 Antoni Felicjan Nagłowski ( 1 7 4 2 - 1 8 0 9 ) 149
Serdeczne przymówienie się królowi dnia 8 maja roku
1777 151 Szacunek Trembeckiemu oświadczony dopiero dnia
9 maja roku 1777 153 Fabian Sakowicz ( 1 7 4 2 - p o 1 7 8 7 ) 155
Do Jaśnie Oświeconego Książęcia JMci Adama Czar
toryskiego, generała ziem podolskich, w dzień imie
nin Collegium Nobilium Warszawskie J. K. Mci i Rze
czypospolitej. Oda 157 Franciszek Bagiński ( 1 7 4 4 - 1 7 8 1 ) 161
Z okoliczności imienin Jaśnie Oświeconego Książęcia JMci Massalskiego, biskupa wileńskiego, dnia 31 lip
ca 1775 163 Urban Szostowicz ( 1 7 4 5 - 1 7 9 1 ) 167
Bukiet na dzień imienin Jaśnie Wielmożnej Joanny z Szaniawskich Piaskowskiej, podkomorzyny krzemie
nieckiej, dnia 24 maja 1774 169 Do Jaśnie Wielmożnej Joanny Piaskowskiej, podko
morzyny krzemienieckiej, w dzień imienin. Przy ofia
rowaniu książki: „Sposób dla rodziców fizycznego dzia
tek wychowania" 171
8 SPIS TREŚCI
Bukiet na dzień imienin Teodora Piaskowskiego, pod-
komorzyca krzemienieckiego 173 Do Teodora Piaskowskiego, podkomorzyca krzemie
nieckiego, w dzień jego imienin 177 Do Wielmożnego JMci Pana Wojciecha Jakubowskie
go, brygadiera, generała wojsk francuskich, w dzień
imienin jego 181 Teodor Lutyński (zm. ok. 1 7 9 5 ) 185
Na dzień imienin Jaśnie Wielmożnego JMci Księdza Adama Naruszewicza, biskupa emauskiego, koadiu
tora biskupstwa smoleńskiego, 1781 roku 187
J ó z e f Szymanowski ( 1 7 4 8 - 1 8 0 1 ) 191 Bukiet na Święty Adam 1777. Do Księcia Adama Czar
toryskiego 193 Józef Kazimierz Świętorzecki ( 1 7 4 9 - p o 1 7 9 6 ) 195
Oda w dzień imienin ofiarowana Jaśnie Wielmożne
mu JMci Ksaweremu Działy ńskiemu, wojewodzicowi
kaliskiemu 197 Franciszek Dionizy Kniaźnin ( 1 7 5 0 - 1 8 0 7 ) 201
Oda III z okoliczności tejże [Do Jaśnie Oświeconego Książęcia JMci Adama Czartoryskiego, generała ziem
podolskich, w dzień imienin] 203
Imieniny 207 Weleda na imieniny Adamów 211
Na imieniny Konstancji Dembowskiej 215
Na 15 Augusta 1795 219 Na imieniny księdza Józefa Koblańskiego 223
Do księżny Wirtemberskiej 25 marca 1796 227
Do księżny 231 Feliks Gawdzicki (ok. 1 7 5 0 - 1 8 3 6 ) 233
W dzień imienin Jaśnie Oświeconego Książęcia Mi
kołaja Radziwiłła, kawalera Orderu Św. Huberta, dnia
6 grudnia r. 1 7 7 4 2 3 5 Franciszek Ksawery Woyna ( 1 7 5 0 - 1 8 1 3 ) 2 3 9
Do JMci Pana Szczęsnego Oraczewskiego na dzień
urodzin i imienin jego 2 4 1 Franciszek Zabłocki ( 1 7 5 2 - 1 8 2 1 ) 2 4 3
Na dzień imienin Jaśnie Wielmożnego Jegomości Księ
dza Andrzeja Młodziejowskiego, biskupa poznańskie
go i warszawskiego, kanclerza wielkiego koronnego, orderów Orła Białego i Św. Stanisława kawalera, oda ... 2 4 5 Do Jaśnie Oświeconej Księżniczki JejMci Teresy An
ny Czartoryskiej, generalówny ziem podolskich,
w dzień jej imienin oda 2 5 1 Oda IV z tejże okoliczności [Do Jaśnie Oświeconego
Książęcia JMci Adama Czartoryskiego, generała ziem
podolskich, w dzień imienin] 2 5 5 Józef Konstanty Bogusławski ( 1 7 5 4 - 1 8 1 9 ) 2 5 9
Oda II z tejże okoliczności [Do Jaśnie Oświeconego Książęcia JMci Adama Czartoryskiego, generała ziem
podolskich, w dzień imienin] 2 6 1 Wincenty Ignacy Marewicz ( 1 7 5 5 - 1 8 2 2 ) 2 6 5
Bukiet na imieniny Jaśnie Wielmożnej JMci Panny BarbaryJelskiej, sądowej powiatu pińskiego, starościanki.... 2 6 7
Bukiet na imieniny pewnej kasztelanki 2 6 9 Adam Wawrzyniec Rzewuski ( 1 7 6 0 - 1 8 2 5 ) 2 7 1
Do Wielmożnego JMci Księdza Ksawiera Bieńkow
skiego, rektora Collegii Nobilium J . K. Mci i Rzeczy
pospolitej, w dzień jego imienin. Oda 2 7 3
Walenty Gurski (zm. 1 8 3 2 ) 2 7 7 Bukiet na imieniny Katarzyny z hrabiów Krasickich
Stadnickiej 2 7 9
UTWORY ANONIMOWE
Wiersz Wielmożnemu Jegomości Księdzu Franciszko
wi Salezemu Bohomolcowi, konsyliarzowi J . K. Mci, w dzień dorocznych imienin jego, od obowiązanego
sługi podany 285 Do Jaśnie Oświeconej Księżniczki Doroty Jabłonow
skiej, wojewodzianki poznańskiej, w dzień imienin
jej oda 289 Jaśnie Oświeconemu Książęciu JMci Adamowi Czar
toryskiemu, generałowi ziem podolskich, w dzień uroczystych imienin, najwyższemu swemu rządcy
Departament Województw Ruskich 297 Do Jaśnie Wielmożnej JMci Pani Heleny z Kozielska
Ogińskiej, kasztelanowej wileńskiej, w dzień jej imie
nin dnia 21 maja roku 1777 309 Do Jaśnie Wielmożnej JMci Pani Joanny Piaskowskiej,
podkomorzynej krzemienieckiej, w dzień jej imienin...313
INDEKS ADRESATÓW WIERSZY ZAMIESZCZONYCH
w ANTOLOGII 315 NOTA EDYTORSKA 317
