Antoni Bądkowski
Sprawa kadr urzędniczych w
Jugosławii
Palestra 3/9(21), 78-79
KfZOA/fffA Z /ł C « y llł C Z l /ł
1. Spraw a kadr urzędniczych w Jugosław ii
Z „ B iu le ty n u U staw odaw stw a Jugosłow iańskiego”, w ydaw anego w B elgradzie w języ k u francuskim , dow iadujem y się, że Jugosław ia m a podobne tru d no ści z kad ram i urzędniczym i co Polska. Poziom w ykształ cenia u rzędników jest na ogól niski. Większość m a zaledw ie w y kształ cenie podstaw ow e; w ykształcenie uniw ersyteckie m ają tylk o nieliczni.
' D la zaradzenia tem u stanow i rzeczy oraz dla ustabilizow ania kadr urzędniczych w ydan o nową ustaw ę, zaw ierającą zarów no określenie sta
tu su urzędników , ja k i zasady ich przyjm ow ania oraz prom ocji. Tak więc p rzy p rzyjm o w aniu na stanow isko wprowadzono na bardzo szeroką skalę zasadę k o n k u rsu . Również przy awansie w prow adzono egzam iny konkursow e. Jednocześnie utw orzono liczne kursy dokształcające, by dać ch ętn y m m ożność zdobycia w ykształcenia dodatkowego, a przez to i aw an su n a przyszłość.
W prow adzono też w szerokim zakresie sądow nictw o dyscy plin arne oraz przew idziano szereg gw arancji, że zwolnienie lub przeniesienie na niższe stanow isko m oże nastąpić ty lk o dyscyplinarnie.
W ym ieniona stab ilizacja m a być w prowadzana stopniowo. J e st ona zróżnicow ana w zależności od rodzaju w ykonyw anych funkcji.
Poza ty m u staw a zaw iera postanow ienia dotyczące poszczególnych ro d zajó w służb, ja k np. służby w y m iaru sprawiedliwości, bezpieczeństw a, re s o rtu zdrow ia, ośw iaty itp.
U staw a nie dotyczy osób w czynnej służbie w ojskow ej ani też osób zatru d n io n y ch w przedsiębiorstw ach państw ow ych i innych zakładach gospodarczych.
U staw a jest bardzo obszerna i dzieli się n a dwie części zasadnicze: część ogólną, zaw ierającą przepisy dotyczące w szystkich kategorii u rzęd ników, i część szczegółową, dotyczącą poszczególnych rodzajów służb i podzieloną n a c z te ry rozdziały, k tó re znów dzielą s ię n a pododdziały. P o n ad to u staw a zaw iera przepisy przechodnie.
Co się tyczy odpow iedzialności urzędników , to ustaw a rozróżnia trzy ro d za je odpow iedzialności: d yscyplinarną, m ajątkow ą i k arn ą, reg u lu jąc je d n a k ty lk o odpowiedzialność dyscyplinarną i m ajątkow ą.
N r 9 KRONIKA ZAGRANICZNA 7 9
U staw a pow ołuje do życia ogólne try b u n a ły d y sc y p lin a rn e (try b u n a ły d y scy p lin arn e pierw szej in sta n c ji okręgów , prow incji, rep u b lik zw iąz kow ych oraz try b u n a ł d y sc y p lin a rn y związkow y). W łaściw ość ich za leżna jest od organu, w k tó ry m zatru d n io n y je s t urzędnik. Od orzecze nia try b u n a łu pierw szej in sta n c ji p rzy słu g u je odw ołanie. W śród k a r dyscy p lin arn ych n a p o d k reślenie zasługuje k a ra grzyw n y w y m ierz an a w ułam ku w ynagrodzenia obwinionego.
Pełną odpowiedzialność m ate ria ln ą ponosi u rzęd nik za szkodę w yw o łaną czynem um yślny m lub p o w stałą w w y n ik u rażącego niedbalstw a.. W e w szystkich innych w yp ad k ach m u si być jed n a k rów nież ustalo n a wina. Szkodę u stala kom isja, złożona z trzech członków m ia n o w a n y c h przez kiero w n ik a danego organu. Na podstaw ie spraw ozdania kom isji kierow nik u stala sam ą zasadę odpow iedzialności o raz kw otę, jak ą u rzęd nik m a zapłacić. Jeżeli urzęd n ik nie zgadza się z po stanow ieniem k ie row nika, sp ra w ę p rzek azu je się do sądu, k tó ry ją ro z p a tru je w n o rm a l nym try b ie postępow ania cyw ilnego. Jeżeli o odszkodow aniu orzekł t r y bu n ał d y scy plinarny , to w raz ie sprzeciw u ze s tro n y obw inionego kw estia odszkodowania zostaje rów nież przekazan a sądowi c y w iln em u do rozstrzygnięcia.
U staw a przew iduje, że zaw ieszenie w czynnościach m oże n a stą p ić tylko w tedy, gdy w szczęto przeciw ko urzędnikow i postępow anie k a rn e lub dyscyplinarne; w ty m o sta tn im w y p ad k u p rzedłużenie zaw ieszenia na ok res ponad trz y m iesiące dopuszczalne je s t jed y n ie za zgodą tr y b u nału dyscyplinarnego.
W sto su n k u do n iek tó ry ch kategorii u rzędników w prow adzono in sty tu cję postaw ienia w stan d y spozycji p rzez okres roku. W ok resie ty m urzędnik pobiera n o rm aln e uposażenie.
2. K ształcenie prawników w K anadzie
W K anadzie pow ołano w zeszłym ro k u specjalną kom isję do zbad an ia system u kształcenia p raw ników , ze szczególnym uw zględnieniem k ształ cenia praktycznego. K om isja rozesłała kom u n ależy szeroko u ję ty kw es tionariusz i na podstaw ie zebranego w ten sposób m a te ria łu opracow ała sw oje spraw ozdanie.
N ależy zaznaczyć, że p ierw o tn y sy stem kształcen ia p raw n ik ó w b y l w K anadzie ściśle p ra k ty c z n y . Ż ądano w yłącznie p ięcioletniej p ra k ty k i w kancelarii adw okackiej. O zdobycie w iadom ości teo rety czn y ch m łody ad ep t praw a m usiał się troszczyć sam . Pom im o to sy stem te n w yd ał w ielu dzielnych praw ników . Z czasem system te n zaczął powoli uleg ać
