J. Lepiarczyk
"Rzeźba w architekturze", Józef
Andruszko, Feliks Prochnicki,
"Architektura", R. 1952, nr 9 (59) :
[recenzja]
Ochrona Zabytków 6/2-3 (21-22), 179
1953
Z P I Ś M I E N N I C T W A
PRZEGLĄD LITERATURY POLSKIEJ Z ZAKRESU KONSERWATORSTWA
ZA ROK 1952.
I. Wydawnictwa specjalne.
T E K A K O N S E R W A T O R S K A zeszyt 1, W a r szawa 1952, M inisterstwo K u ltu ry i Sztuki, Z arząd O ch ron y i Konserw acji Zabytków . — N ow a, pierwsza tego rodzaju publikacja polska, przeznaczona d la konserwatorów, historyków sztuki i architektów , zaw ierająca opracow ania dotyczące konserwacji i adaptacji obiektów z a bytkow ych. C e l i zadania w ydaw nictw a określa przedm ow a K onserw atora G eneralnego prof, dr J a n a Zach w atow icza, który stwierdza, że «Teka» w inna utrw alać zdobycze pracy konser watorskiej w Polsce Ludow ej, um ożliw iać szko lenie now ych k ad r specjalistów i om aw iać spraw y konserwatorskie w fachowej, gruntownej i wszech stronnej dyskusji. O głaszane tu będą m ateriały dokum entacyjne i studia naukowe, stanowiące podstawę prac konserwatorskich, adaptacyjnych i od budow y zabytków oraz projekty zasadniczych zabezpieczeń i rekonstrukcji. Zeszyt 1 zaw iera następujące prace:
Bohdan G u e r q u i n , Zam ek w D rzew icy (str. 5— 17, ił. 48). A u tor om aw ia kolejno poło żenie, historię zam ku, daje jego dokład ny opis oraz ogólną charakterystykę jego architektury i w końcu przechodzi do zagadnień konserwator skich, przedstaw iając i uzasadniając projekt re konstrukcji, traktując,go jak o m ateriał do dyskusji. Jan W i t k i e w i c z - K o s z c z y c , K olegiata w T u mie pod Ł ęczycą (str. 32— 59, ii. 72). A u tor om a wia przebieg prac konserwatorskich od r. 1930 do chw ili obecnej, prowadzonych pod je g o kie
runkiem. W szczególności przedstawia prace przed rokiem 1939 (zastrzyki w wieżach, remont dachów i m urów, odkrycie przebudow y gotyckiej w nętrza z X V wieku, w ykonanie pom iarów), okres wojny i okupacji niem ieckiej (szkody wojenne), roboty konserwatorsko-rekonstrukcyjne po r. 1945 (za bezpieczenie i odbudow a wież, rekonstrukcja p rez biterium i absydy, rekonstrukcja n aw y głównej, prace we w nętrzu), zagadnienia ogólne odbudowy i rekonstrukcji, rekonstrukcja romańskiej bryły, stan robót w dniu 1 I X 1951 i wreszcie — na zakończenie — podaje wnioski o proporcjach archi tektonicznych kolegiaty (zasada kwadratów) oraz uzupełnia opis kolegiaty na podstawie now ych odkryć.
Piotr B ie g a ń s k i, Problem urbanistycznego ukształtowania placu prze<j pałacem Staszica w W arszawie (str. 60— 64, ii. 18). A u tor w y pow iada się za zabudow ą terenów po d. pałacu Karasia p rzy placu przed pałacem Staszica, uza sadniając to w pełni względam i plastycznym i, urbanistycznymi, konserwatorskimi i kom unika cyjnymi.
П. A r ty k u ły w w y d a w n ic tw a c h p erio d ycz-
1 nych.
A R C H I T E K T U R A r. 1952
K o n k u r s S A R P n r 188 n a g m a c h T e a t r u W i e lk i e g o , O p e r y i B a l e t u w W a r s z a w i e (nr i (51), str. i — 20 il.) Program odbudowy (wraz z w ytycznym i konserwatorskimi) i przewód sądu konkursowego.
P o k a z p r o j e k t ó w (na T ea tr W ielki) i z e b r a n i e d y s k u s y jn e S A R P (nr 1 (51), str. 21— 33). Dyskusja z dnia 6 V I I I 1951. W ypow iedzi M ączeńskiego, Pniewskiego, Bogusławskiego, Bie gańskiego, Rutkowskiego, Skibniewskiego, G utta, Garlińskiego i Brzuchowskiego.
Jan W ę c ła w s k i, A d ap tacja dom u Golden- ringa w Poznaniu (nr 6 (56), str. 163, ił.) — Om ówienie adaptacji zabytkow ej kam ienicy na Starym R ynku (narożnik .ul. W oźnej) na cele m uzeum instrumentów m uzycznych p rzy M uzeum N arodow ym w Poznaniu oraz przedstawienie
trudności realizacyjnych.
J erzy W ilk , D etal architektoniczny starego i nowego miasta (nr 9 (59), str. 226— 229, il). O m ów ienie charakterystycznych cech materiałów budow li zabytkow ych i now ych oraz znaczenia detalu zabytkow ego dla twórczości współczesnej. J ó z e f A n d r u s z k o i Feliks P r o c h n i c k i , R zeźb a w architekturze (nr 9 (59), str. 229— 232, il.). Om ówienie — na przykładzie pokazu K A M — założeń, techniki, m ateriału i w yko n aw stw a rekonstrukcji zabytkow ych rzeźb deko racyjnych z epoki baroku w budow lach w ar szawskich oraz charakterystyka sztuki rzeźbiar skiej baroku.
Zygm unt S t ę p iń s k i, O detalu w architek turze (nr 10 (60), str. 257— 265, ik). A utor pod kreśla rolę i znaczenie w spaniałych i niedościgłych w w yrazie kom pozycji barokow ych i analizuje obszernie przyczyny zubożenia architektury w X I X i X X wieku. W okresie tym korzystnie odbijają w Polsce (w W arszawie) nazw iska takich archi tektów ja k Jankowski, H eurich, Lilpop, a zw łasz cza najm łodszego Gz. Przybylskiego, którego autor om aw ia szczegółowo. W końcu przedstaw ia twór ców nowego detalu, współczesnych architektów radzieckich Żółtowskiego i Szczusjewa.
W incenty A d a m s k i, U w agi k rytyczn e na temat placu Zw ycięstw a (nr и (61), str. 291— 293, ił.). A rtykuł dyskusyjny, om aw iający dotychczasow e projekty rozw iązań urbanistycznych (m. in. błędy w odniesieniu do rozbudow y T ea tru W .), u za sadniający koncepcję własną autora i apelujący o podjęcie zagadnienia.
M I A S T O R . III.
Feliks K a n c l e r z , Problem y odbudow y z a bytków (nr 2, str. 30— 32). O m aw ia zag a d n ien ie u żytkow an ia oraz konieczność zm obilizow an ia
