R O C Z N I K I G L E B O Z N A W C Z E T . X X X I X N R 3 W A R S Z A W A 1 9 8 8 S . 2 5 7 - 2 5 8
T E R E S A K O Z A N E C K A , M A R IA N K Ę P K A , K A Z IM IE R Z S C IB IS Z
W PŁY W NA W OŻENIA AZOTEM I POTASEM ORAZ SPO SO BU
P IE L Ę G N A C JI GLEBY NA ZAWARTOŚĆ M ANGANU W GLEBIE
I LIŚCIACH JA B ŁO N I
K a te d r a G le b o z n a w s tw a i K a te d r a S a d o w n ic tw a S G G W -A R w W a rs z a w ie
Zaw artość m anganu dostępnego w glebach w aha się w dość szero
kich granicach. Zróżnicow anie tej form y m anganu zależy głów nie od
składu m ineralnego i granulo m etry czn eg o gleby, odczynu, w ilgotności,
naw ożenia m ineralnego i organicznego.
P rzeprow adzone badania w sadzie jabłoniow ym dotyczyły w pływ u
w ieloletniego (od 1965 r.) naw ożenia azotem (w ilości 40, 140 i 240 kg/ha)
w form ie sa le try am onow ej oraz potasem (w ilości 41,5, 145,2, 249,0
kg/ha) w form ie soli potasow ej na zaw artość m anganu dostępnego w gle
bie i w liściach jabłoni odm iany S p artan na podkładce M 26. D ośw iad
czenie przeprow adzono na glebie płow ej w ytw orzonej z gliny zw ałow ej
lekkiej. P o 9 latach naw ożenia na połowie dośw iadczenia zastosow ano
w apnow anie w postaci C aC 0 3. W rzędach’ jabłoni jest u trz y m y w a n y ugór
herbicydow y, w m iędzyrzędach zaś m uraw a.
Po 16 latach naw ożenia azotem i potasem i po 7 latach w apnow ania
próbki glebowe pobierano z trzech poziomów genetycznych, tj. z pozio
m u akum ulacyjnego —
A x
(0-25 cm), p rzem yw ania —
A z (30-50 cm)
i w m yw ania — Bt (70-100 cm).
Z aw artość dostępnego m anganu w glebie zależała przede w szystkim
od naw ożenia azotem. W poziomie
А г
zaw artość m anganu obniżała się
istotnie pod w pływ em naw ożenia azotem w dawce 140 kg/ha, a jeszcze
bardziej p rzy dawce 240 kg/ha. W poziomie A3 i
B t obserw ow ano istotn y
w zrost zaw artości dostępnego m anganu w raz ze w zrostem daw ki azotu.
W pływ naw ożenia azotem zależał rów nież od w apnow ania i sposobu
u trzy m y w an ia gleby. W poziomie
A± spadek zaw artości m an gan u dostęp
nego w glebie pod w pływ em daw ek N w ilości 140 kg/ha w porów naniu
z daw ką 40 kg /h a był na poletkach w apnow anych w yraźnie silniejszy
pod ugorem herbicydow ym niż pod m uraw ą. P rz y dawce azotu 40 kg/ha
258
T. K ozanecka, M. K ępka, K. S cibiszna poletkach w apnow anych zaw artość m an ganu była wysoce isto tn ie
w iększa pod ugorem herbicydow ym niż pod m uraw ą. W poziom ach
A 3
i
B t efek ty naw ożenia azotem b y ły zróżnicow ane i zależały od tego czy
poletka by ły w apnow ane czy nie w apnow ane. W poziom ie
B t stw ierd zo
no isto tne w spółdziałanie naw ożenia azotem ze sposobem u trz y m an ia
gleby.
W pływ naw ożenia potasem w porów naniu z azotem był nieznaczny
i dotyczył tylko poziom u Д 3. W poziomie tym daw ki К w ilości 145,2
i 249 kg/ha w p ły n ęły na zm niejszenie zaw artości m anganu.
W pierw szym i trzecim roku po posadzeniu jabłoni w zrost daw ki azo
tu z 40 do 140 kg/ha w p ły n ął istotnie na w zrost zaw artości m anganu
w liściach, dalszy zaś w zrost daw ki azotu do 240 kg/ha spow odow ał
istotne zm niejszenie ilości m anganu.
Istotn a korelacja m iędzy zaw artością m anganu dostępnego w glebie
a zaw artością w liściach jabłoni w y stąpiła przede w szystkim w po letkach
nie w apnow anych. Stw ierdzono dodatnią korelację m iędzy zaw artością
m an gan u w poziomie
B t a zaw artością m anganu w liściach jabłoni w la
tach 1982-1985 oraz u jem n ą korelację m iędzy zaw artością m anganu w li
ściach a zaw artością tego p ierw iastka w poziomie
A v
Т. КО'ЗАНЕЦКА, М. КЕМПКА, К. СЦИБИШ В Л И Я Н И Е П Р И М Е Н Е Н И Я А ЗОТН Ы Х И К А Л И Й Н Ы Х У Д О Б Р Е Н И Й , А Т А К Ж Е А ГРО ТЕ Х Н И К И П О ЧВЫ Н А С О Д ЕРЖ А Н И Е М А РГА Н Ц А В ПОЧВЕ И Л И С Т ЬЯ Х Я Б Л О Н И К афедра почвоведения и Кафедра садоводства Варшавской сельскохозяйственной академии Р е з ю м е Исследовалось в яблоневом саду влияние многолетнего (от 1965 г.) применения азота, калия и известкования на содержание доступного марганца в почве и общего м арганца в лис тьях. Почвенные образцы отбирались из трех почвенных горизонтов, т.е. из аккумуляционного Ах(0-25 см), промывания А 3 (30—50 см) и иллю виального Ą (7 0 -l00 см), а образцы листьев были взяты со срединной части новых побегов. Возрастающ ие дозы азота, вносимого в форме аммиачной селитры привели к существен ному уменьшению содержания доступного марганца в горизонтах А 3 и B t . Влияние азотных удобрений зависело также от известкования и способа содержания почвы (черный пар с применением гербицидов или мурава). Применение возрастающих доз калияв форме калийной соли привело к незначительному уменьшению количества доступного марганца только в горизонте А3. Установлено сущест венную положительную корреляцию между содержанием М с.ргг.нца в горизонее B t) а его со держанием в листьях.
N a w o żen ie i p ielęg n a cja a zaw artość Mn w g leb ie 2 59 T . K O Z A N E C K A , M . K Ę P K A , K . S C IB IS Z E F F E C T O F T H E N IT R O G E N A N D P O T A S S IU M F E R T IL IZ A T IO N A N D O F T H E S O IL T E N D IN G S Y S T E M O N T H E M A N G A N E S E C O N T E N T IN S O IL A N D A P P L E L E A V E S D e p a r tm e n t of S o il S c ie n c e a n d D e p a r tm e n t of H o rtic u ltu re , W a rs a w A g r ic u ltu r a l U n iv e rs ity S u m m a r y
T h e r e s p e c tiv e in v e s tig a tio n s c a r r ie d o u t in a n a p p le o rc h a r d c o n c e rn e d th e e ffe c t of th e lo n g - te r m (sin ce 1965) n itr o g e n a n d p o ta s s iu m f e r tiliz a tio n a n d li m in g o n th e a v a ila b le m a n g a n e s e c o n te n t in soil a n d to t a l m a n g a n e s e in le a v e s.
S o il sa m p le s w e re ta k e n fr o m th r e e g e n e tic h o riz o n s, i.e. f r o m a c c u m u la tio n h o riz o n A i (0-25 cm ), e lu v ia l A 2 (30-50 cm ) a n d illu v ia l B t (70-100 cm ) h o riz o n , w h ile th e sa m p le s of le a v e s w e re ta k e n fr o m th e m id d le p a r t of n e w sh o o ts.
T h e in c r e a s in g n itr o g e n d o ses a p p lie d in th e fo r m of a m m o n iu m n i t r a t e le d to a s ig n ific a n t d e c re a s e of th e a v a ila b le m a n g a n e s e c o n te n t in th e A x h o riz o n a n d to a n in c r e a s e of th e m a n g a n e s e c o n te n t in th e A 3 a n d B t h o riz o n s.
T h e n itr o g e n f e r tiliz a tio n e ffe c t d e p e n d e d a lso on lim in g a n d so il m a in te n a n c e k in d (h e rb ic id e fa llo w o r la w n ).
In c r e a s in g d o ses of p o ta s s iu m a p p lie d in th e fo r m of p o ta s s iu m s a lt r e s u lte d in a n in s ig n ific a n t d e c re a s e of th e a v a ila b le m a n g a n e s e a m o u n t in th e A 2 h o riz o n o n ly . A s ig n ific a n t p o s itiv e c o r r e la tio n b e tw e e n th e m a n g a n e s e c o n te n t in th e B t h o riz o n a n d its c o n te n t in le a v e s h a s b e e n p ro v e d .
T . K o z a n e c k a W p ł y n ę ł o d o r e d a k c j i w m a j u 1987 r. K a t e d r a G l e b o z n a w s t w a
S G G W - A R w W a r s z a w i e
