Miłosława
Borzyszkowska-Szewczyk
Interdyscyplinarna konferencja
"Szlachta na pograniczu
Acta Cassubiana 19, 537-5382017
Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk
Interdyscyplinarna konferencja
Szlachta na pograniczu / Adel im Grenzraum
Wdniach22-24. czerwca 2017roku odbyła się na uniwersytecie gdańskim iw WaplewieWielkimmiędzynarodowa konferencja Szlachta na pograniczu.
Transkulturowe powiązania w Prusach (XVIII-XX w.) /Adel im Grenzraum.
Transkulturelle Verflechtungen im Preussenlandvom 18.biszum20. Jahrhun dert.
Przedmiotem interdyscyplinarnej refleksji były transkulturowepowiązania szlachtywPrusachw okresie odXVIII do XX wieku.Prusy ujmowano zarówno
jako krajobrazhistoryczny,jak i kulturowo wewnętrznie zró¿nicowane pogra
nicze, nie tylko wwymiarze terytorialnym. Usytuowanie na pograniczu wa runkuje paletę perspektyw postrzegania obszaru - od strefy kulturowego kontaktu, poprzez poło¿enie na stykuEuropyZachodniej i Wschodniej, po sta tus historycznego regionu, który po dzień dzisiejszy współdzielą ^¿ne pań stwanarodowe.
Wspotkaniu wzięli udziałhistorycy, historycy sztuki, literaturoznawcy, kul- turoznawcy i socjolodzy, badacze z Czech, Niemiec, Polski i Węgier. Wystąpie
nia referentówdotyczyły szlachtyjako społeczno-kulturowej grupy zarówno
w kontekściejej europejskich i transregionalnychpowiązań, jak i zmiennych
relacji podporządkowania, które warunkowały zró¿nicowanie doświadczeń
i społecznych strategii, obieranych przezjednostki i społeczności. Tematyka
zostałapodzielonanaczterybloki tematyczne: Splotyi przemieszczenia / Ver
flechtungen und Verwerfungen, Opowiedziane ¿ycia, opowiedziany kraj -
szlachtaw tekstach autobiograficznych/ Erzählte Leben,erzähltesLand -Adlige
Autobiographik, Przestrzenie kreowane - szlachta, sztuka i architektura / Gestaltete Räume - Adel, Kunst und Architekturoraz Przypisania - postrze ganie / Zuschreibungen - Wahrnehmungen.
Po powitaniu gości przez prof. dr. hab. Mirosława Osowskiego, dyrektora InstytutuFilologiiGermańskiej UG, a w imieniu organizatorówprof. dr.hab.
wie oraz drM'Iifosfawê Borzyszkowską-Szewczyk, kierownikPracownikBadań nad Narracjami Pamiêci Pogranicza (UG), przedstawionowystąpienia otwie rające. Prof. dr hab. Witold Molik (UAM) wypowiedział siê na temat Szlachta
/ ziemiaństwo wzaborze pruskim. Stan ipropozycje badan aM. 0eznik-Die Moderne und der Adel“? Neue Trends in der Erforschungdesmitteleuropäischen
Adels im„langen“19. Jahrhundert [Nowoczesnoœæ a Szlachta? Nowe tendencje
w badaniach szlachtyEuropy Œrodkowej w „długim” XIX wieku]. Obydwaj
są członkami Instytutu Kaszubskiego,któryponadtoreprezentowali z refera tami:M. Borzyszkowska-Szewczyk na temat Przynatânoœci - odgraniczenia
-zawłaszczania. Marion Gräfin Dönhoff i Christian Grafvon Krockow wobec
„dziedzictwapruskiego” i dr TomaszRembalski (UG) - Stosowanie niemieckiej
partykuły „von” wpisowni kaszubskich nazwisk szlacheckich w czasachpru
skich i obecnie (próba uchwyceniaproblemu). Natomiast kolejnaczłonkiniIK, dr Magdalena Sacha (UG) wygłosiła komunikat Modna pisarka idomowy pamiêtnikarz.Luiza von Krockow (1749-1803) i Hans Carl Ernstvon Krockow
(1769-1841) jako autorzy. Tematykê szlachtykaszubskiej oprócz T. Rembal- skiego podjął także mgr KrzysztofWirkusw referacie Pluto Prondzinskiw PRL - Pluto vonProndzinski w RFN. Rewitalizacja przedrostka „von” wnazwiskach
potomków tzw. szlachtykaszubskiej.
Konferencja odbyła siê na Uniwersytecie Gdańskim oraz w Muzeum Tra
dycji Szlacheckiej w Waplewie Wielkim. Uzupełnieniem obrad był objazd
naukowy poZiemi Sztumskiej, który poprowadził Maciej Kraiński, twórca i kierujący waplewskim muzeum.
Instytut Kaszubski wGdańsku oraz Muzeum Tradycji Szlacheckiej wWa plewie Wielkim (oddziale Muzeum Narodowego w Gdańsku partnerowali
przedsiêwziêciu, które we współpracy z Niemieckim Instytutem Historycznym
w Warszawie (dr Sabine Jagodzinski i M. 0eznik) zorganizowała Pracownia Badań nadNarracjami Pamiêci Pogranicza(M. Borzyszkowska-Szewczyk) .
