530
Novum d e r Z e i t s c h r i f t s t e l l t d i e st& n d ig e S p a r te "Do- kum ente" d a r , d i e man s o n s t i n k e in e r p a t r i s t i s c h e n Z e i t s c h r i f t f i n d e t . S i e z e u g t d a v o n , d a s s d i e ń e r a u s - g e b e r i h r e F orsch u n gen Hber d i e c h r i s t i i c h e A n tik e i n M inklang m it d e r Lehre d e s iltłc h s te n M a g iste r iu m s d e r K a t h o l is c h e n K ir c h e b e t r e i b e n w o l l e n . E in e B eson d er- h e i t i s t f e r n e r d i e v e r h H lt n is m d s s ig u m fa n g r e ic h e Spar t e " N a c h r ic h te n " , d i e - w ie a l l e i n sc h o n d e r Name " Z e it s c h r i f t " i n f o r m i e r t , das p a t r i s t i s c h e Leben i n u n se r e r Z e i t f e s t h a i t und a c t u a l i s i e r t . D ie A n s c h r if t d er Redak- t i o n : "Vox Patrum ", I n t e r d i s z l p l i n d r e s I n s t i t u t zu r Er- fo r s c h u n g d e r c h r L s t l i c h e n A n tik e d e r KUL, C h op in -S trasaa 2 9 /5 A, 2 0 -0 2 3 L u b lin , P o ie n . T e le f o n 2 2 8 - 1 0 .
K s. S t a n is ła w L ongosz - L u b lin
1 4 . SPOTKANIE SEKCJI FILOLOGICZNEJ - PELPLIN 1987
Z I n ic j a t y w y S e k c j i F i l o l o g i c z n e j p r z y K o m is ji E p isk o p a tu do Spraw Nauki K a t o l i c k i e j o d b y ło s i ę 14 w r z e ś n ia 1987 r . w P e l p l i n i e d o r o c z n e s p o t k a n i e wykładowców j ę z y k a ł a c i ń s k i e g o i g r e c k ie g o w Wyż s z y c h S e m in a r ia c h D uchownych. U c z e s t n i c y s p o t k a n ia d o z n a li w ie l k ie j ż y c z l i w o ś c i i s e r d e c z n e j g o ś c i n n o ś c i z e s t r o n y w ła d z se m in a r y jn y c h , ja k i m ie jsc o w y c h p r o f e s o r ó w . S p o t k a n ie r o z p o c z ę ło s i ę od u r o c z y s t e j mszy św . k o n c e le b r o w a n e j w j ę z y k u ła c iń s k im pod przew odn ictw em k s . d o c . d ra h a b . H. W o jto w ic z a , p r z e w o d n ic z ą c e g o S e k c j i F i l o l o g i c z n e j . W h o m i l i i w y g ło s z o n e j r ó w n ie ż po ł a c i n i e , głów n y c e le b r a n s po ł ą c z y ł u m ie j ę t n ie ob ch od zon e w tym d n iu w sp o m n ien ie p o d w y ż sz e n ia K rzyża z dorocznym sp o tk a n ie m se k c y jn y m .
O tw a rc ia s e s j i d o k o n a ł p r z e w o d n ic z ą c y S e k c j i F i l o l o g i c z n e j : n a jp ie r w o d c z y t a ł s p e c j a l n y o k o lic z n o ś c io w y l i s t n a d e s ła n y do u c z e s tn ik ó w s p o t k a n ia p r z e z p r z e w o d n ic z ą c e g o K o m is ji E p isk o p a tu do Spraw Nauki K a t o l i c k i e j J . E . k s . F r a n c is z k a k a r d y n a ła M a c h a r sk ie g o , a na s t ę p n i e p r z e d s t a w ił sp r a w o z d a n ie z d z i a ł a l n o ś c i S e k c j i od o s t a t n i e go K on gresu T eologów P o l s k i c h , t j . od w r z e ś n ia 1983 r . do 11 lu te g o 1987 r o k u . Z ebranych p o w it a ł p o n a d to w s e r d e c z n y c h s ło w a c h po ł a c i n i e w im ie n iu n ie o b e c n y c h w ła d z s e m in a r y jn y c h k s . d o c . d r h a b . W. E b o ro w ic z. Na t r e ś ć c a ło d z ie n n y c h obrad z ł o ż y ł y s i ę 4 p r e l e k c j e .
N a jp ie rw w y s t ą p ił d o c . d r h a b . M ich ał K aczm arkow ski z n ad er ciekawym i p rak tyczn ym wykładem na te m a t: " W y k o r z y s t a n i e
531
t e o r i i k o n o t a c j i s y n t a k t y c z n e j c z a s o w n i k a w n a u c z a n i u ł a c i n y" . Ko n o ta c ja sy n ta k ty c z n a j e s t t o w sp ó ło z n a c z a n ie p rzez dany wyraz i n nych wyrazów w zd an iu poprzez o tw ie r a n ie p u sty c h m ie js c do w ypeł n ie n ia p r z e z form ację n a le ż ą c ą do j a k i e j ś k la s y i p od k lasy wyra zów. N ajw yraźn iej k o n o ta c ja t a w y stęp u je u cza so w n ik a . C zasow niki n ie p r z e c h o d n ie o z n a c z a ją s t a n i wymagają podm iotu, k o n o tu ją t y lk o podm iot; c z a so w n ik i tranzytyw ne o z n a c z a ją c z y n n o ść , ic h d z ia ła n ie p r z e c h o d z i na przedm iot i wymagają p rzyn ajm n iej dwóch u z u p e łn ie ń : podm iotu i d o p e łn ie n ia . K on otacja, in a c z e j w a le n c ja , to c a ł o k s z t a ł t p o te n c jo n a ln y c h p o łą c z e ń o k r e ślo n e g o czasow n ik a. Czasownik j e s t węzłem w ęzłów . C ałe zd a n ie zaw iera s i ę w z a lą ż k u formy osobowej cza so w n ik a . Przyjm ując W alencję zawężoną do a sp ek tu ilo ś c io w e g o uzyskujemy k o n o ta c y jn e k la s y czasow ników . Cały wykład p r e le g e n t n a ś w ie t la ł lic z n y m i p rzy k ła d a m i.
Z drugą p r e le k c j ą p t . " A n t y k w t w ó r c z o ś c i S t a n i s ł a w a R e s z k i /1 5 4 4 -1 6 0 0 /" w y s t ą p iła s . dr Ambrozja Jadwiga K alinow ska. W ykazała, że S ta n is ła w Heszka odzna c z a ł s i ę w ie lk ą e r u d y c ją k la s y c z n ą n ie t y l e w y n ie sio n ą ze s z k o ły , co nabytą p r z e z c i ą g ł e obcowanie z hum anistam i w ie lk ie g o form atu /j a k np. z e Stan isław em H ozjuszem , Marcinem Kromerem/, a ta k że p rzez s z e r o k ie k o n ta k ty k oresp o n d en cy jn e z uczonymi w k r a ju i za g r a n ic ą , p r z e z l i c z n e podróże do I t a l i i oraz p r z e z c z ę s t ą le k tu r ę antycznych p is a r z y p ogań sk ich i c h r z e ś c ij a ń s k ic h , o czym św iad czy c a ła je g o p iś m ie n n ic z a s p u ś c iz n a , o b f it u j ą c a w porów nania, s ło w n ic t wo i w c y t a t y od n ic h z a c z e r p n ię t e .
Kolejnym p rele g e n te m był mgr P io t r Kochanek, k tó r y w y g ło s ił r e f e r a t p t . " K o n t e m p l a c j a w d z i e ł a c h ś w . B a z y l e g o W i e l k i e g o" . K ontem placja w u j ę c iu B isk u pa C eza rei K a p a d o c k ie j, to z je d n e j s tr o n y podziw d l a ogląd an ego d z i e ł a s tw o r z e n ia , z d r u g ie j z a ś in t e le k t u a ln a r e f l e k s j a , k tó r a po p rzez s tw o r z e n ie d och od zi do je g o Stw órcy; w najwyższym z a ś swym a k c ie duchowym w chodzi w osobową r e l a c j ę ze Stw órcą.
Jako o s t a t n i p r e le g e n t przem aw iał k s . d oc. dr hab. Henryk W ójtow icz. Tematem z a ś ja g o w y s tą p ie n ia b y ł " M i s t y c y z m r z y m s k i " . W wygłoszonym o d c z y c ie z w r ó c ił uwagę na zamienne s to so w a n ie w naukowej l i t e r a t u r z e przedm iotu ta k ic h term inów, ja k : "mistycyzm" i " m is te r ia " , "m istyczny" lub " tajem n iczy" i " m isteryjn y"
532
a lb o "tajemny" lu b " ta jn y " . Podał t e ż d e f i n i c j ę "m isteriów " 1 wy m ie n ił s t o p n ie w ta je m n ic z e n ia . Z e s ta w ił term iny g r e c k ie d o ty c z ą c e w ta jem n iczen ia z ic h ła c iń s k im i odpowiednikami z a c z e r p n ię ty m i p rzy kładowo z "Metamorfoz" / k s . X I / A p u le ju sz a . S t w i e r d z i ł , że m isty cyzm j e s t elem entem obcym w r e l i g i i rzym sk iej i n ie w ie le można o nim p o w ie d z ie ć na p o d sta w ie św iad ectw , j a k i e z n a jd u ją s i ę w "Dzie ja c h Rzymu" / 3 9 , 8 - 1 9 / L iw iu sz a . Na rozw ój m istycyzm u w r e l i g i i rzym sk iej w p ły n ę ła w najw iększym s to p n iu r e l i g l a e tr u s k a , a tak że r e l i g i a g r eck a i k u lt y w sch od n ie. Praw dziw ie m isty c z n e na teren ach I t a l i i b y ły dwa k u lty : k u lt M itry i k u l t K ybele zwanej W ielką Matką. One t o s t łu m iły o r y g in a ln y w n le k tó r y o h przejaw ach m istycyzm rzymski
Id e e m is ty c z n e , zaw arte w m is te r ia c h h e lle ń s k ic h 1 w k u lta c h w sch od n ich , ja k rów n ież w p o z o sta ją c y c h pod ic h wpływem m istycznych praktykach i obrzędach rzy m sk ich , dokonywanych wśród lu d u , można p o zn a ć, przynajm niej w pewnym s to p n iu z e św iadectw p o śr e d n ic h , j a k ic h d o s ta r c z a ją w sw oich pism ach ta c y a u to r z y , ja k A p u leju sz /Me ta m o rfo zy , k s . X I / , P lu ta r c h /D e d e f e c t u oraculorum 14, 417 c / i Klemens A le k sa n d r y jsk i /P r o tr e p ty k 120, 1 / .
Po każdym r e f e r a c i e b y ły ciek aw e i in t e r e s u j ą c e d y sk u sje . S z c z e g ó ln e z a in te r e s o w a n ie i la w in ę pytań wywołał wykład p . Kaczmar- k o w sk ie g o . U c z e s tn ic y s p o tk a n ia p o d k r e ś la li p o tr z e b ę te g o w ła śn ie r o d z a ju p r e l e k c j i na sp o tk a n ia c h S e k c j i F i l o l o g i c z n e j .
Przew odniczący S e k c j i podsumowując c a ło d z ie n n e obrady zazna c z y ł , że z ja z d s p e ł n i ł zapewne sw oje z a d a n ie , gdyż u c z e s t n ic y spotka n la d z ię k i d o k s z ta łc e n iu i wymianie d ośw iad czeń dydaktycznych oraz p an u jącej podczas obrad se r d e c z n e j a tm o s fe r z e , wyjdą um ocnieni na duchu.
M a te r ia ły sp o tk a n ia z o s ta n ą opublikow ane z n ie w ie lk im i zmia nami w 15 z e s z y c ie "Vox Patrum".
