OBSZAR IV Uzależnienie od substancji psychoaktywnych. Przeciwdziałanie. zachowaniom ryzykownym.

(1)

OBSZAR IV

Uzależnienie od substancji psychoaktywnych.

Przeciwdziałanie

zachowaniom ryzykownym.

(2)

UZALEŻNIENIE - CO TO JEST?

Zgodnie z definicją Komitetu

Ekspertów WHO z 1969 roku:

uzależnienie (drug dependence) jest to stan psychiczny, a niekiedy także fizyczny, wynikający z

interakcji pomiędzy organizmem a środkiem uzależniającym,

charakteryzujący się zmianą zachowania oraz innymi

reakcjami, do których należy konieczność zażywania tego środka, w sposób ciągły lub

okresowy, w celu doznania jego wpływu na psychikę, a niekiedy także po to, aby uniknąć

przykrych objawów

wynikających z jego braku.

Jakie są rodzaje uzależnień

Wbrew pozorom można się uzależnić od wielu rzeczy i z różnych powodów.

◼ Pierwszą grupą są nałogi związane

substancjami, które powodują uzależnienie.

Należą do nich: nikotyna, alkohol etylowy, a także opiaty, czyli morfina czy heroina,

barbiturany w postaci leków nasennych oraz niektóre steroidy i leki psychotropowe.

◼ Uzależnieniem są również zachowania, czynności, nad którymi osoba nie potrafi

zapanować. W tej grupie znajdziemy: hazard, pracę, zakupy, korzystanie z Internetu

oraz granie w gry komputerowe, telewizję, jedzenie, uzależnienie seksualne.

(3)

O ŚRODKACH UZALEŻNIAJĄCYCH

◼

A jakie są skutki ich zażywania?

Środki uzależniające, które

zawierają substancje

psychoaktywne zmieniają

funkcjonowanie układu nerwowego.

Po ich zażyciu zmienia się nastrój i zachowanie człowieka. Mogą

powodować uczucie niepokoju, bóle głowy, dezorientację, silne

halucynacje i urojenia, a nawet

ataki szału. Długotrwałe zażywanie powoduje wyniszczenie organizmu, poźniej doprowadza do jego zgonu.

➢ Substancje uzależniające, inaczej psychoaktywne, to naturalne, syntetyczne lub półsyntetyczne substancje chemiczne, które wpływają na ośrodkowy układ

nerwowy.

Działając bezpośrednio na funkcje mózgu, zmieniają nastrój, procesy myślowe i

zachowanie człowieka.

Częste przyjmowanie substancji psychoaktywnych prowadzi do uzależnienia.

Środki, które zawierają substancje

psychoaktywne, przeważnie kojarzone są z narkotykami. Jednak należą do nich również kawa, herbata, alkohol, wyroby tytoniowe, leki, a także dopalacze i środki wziewne (np. kleje, rozpuszczalniki,

farby).

(4)

KONSEKWENCJE

1) Ryzyko zagrożenia prawidłowego rozwoju fizycznego i emocjonalnego.

Jakiekolwiek substancje psychoaktywne – alkohol, papierosy lub inne – zaburzają funkcjonowanie zmysłów, pamięci, myślenia, koordynację ruchową, zakłócają rozwój całego organizmu, np. mięśni, masy ciała, organów wewnętrznych, w tym wątroby, zaburzają równowagę

hormonalną itd. U młodego człowieka, który nie ma jeszcze dojrzałej

osobowości, uczy się norm i wartości społecznych, sięganie po narkotyki może utrudnić prawidłowy rozwój emocjonalny i społeczny, zaburzyć np.

proces budowania relacji z rówieśnikami, uniemożliwić bez wspomagania chemicznego rozwiązywanie problemów czy podejmowanie wyzwań

współczesnego świata. Dłuższe używanie substancji psychoaktywnych prowadzi do uzależnienia fizycznego i/lub psychicznego.

(5)

2) Ryzyko uzależnienia.

Im wcześniej człowiek sięga po narkotyki, tym łatwiej i szybciej może się uzależnić. Regularne zażywanie jakiegoś narkotyku powoduje, że pojawia się zmiana jego tolerancji i użytkownik zwiększa dawki, by uzyskać ten sam efekt działania. Natomiast odstawienie środka

powoduje powstanie zespołu abstynencyjnego, równie uciążliwego i trudnego do zniesienia przez osoby nadużywające. Dzieci i młodzież ponoszą duże szkody zdrowotne i szybciej niż dorośli uzależniają się, używając substancji psychoaktywnych. Leczenie młodych ludzi jest też trudniejsze z powodu małej liczby programów i placówek