RACHUNKOWOŚĆ W INSTYTUCJACH POMOCY SPOŁECZNEJ nr 4

(1)

Ewidencja potrącenia nienależnie pobranego świadczenia

rodzinnego w kraju UE ze świadczeń bieżących ... 2

Jak rozliczyć wpływy z tytułu zwrotu kosztów upomnień

wysłanych do dłużników alimentacyjnych ... 4

Jak ująć w ewidencji księgowej OPS notę obciążeniową

za nocleg bezdomnego ... 6

W jakim czasie po zakończeniu okresu świadczeniowego

wydać decyzję o zwrocie wypłaconych należności ... 7

DODATEK DO RACHUNKOWOŚCI BUDŻETOWEJ NR 7 (367)

RACHUNKOWOŚĆ W INSTYTUCJACH

POMOCY SPOŁECZNEJ nr 4

Więcej zagadnień dotyczących instytucji pomocy społecznej znajdą Państwo na IRB Platformie Rachun

kowości Budżetowej i Prawa Pracy – www.inforrb.pl. Wystarczy w wyszukiwarce wpisać szukane hasło lub kliknąć na BAZĘ PORAD, w której można znaleźć kilkaset codziennie aktualizowanych odpowiedzi na pytania o tematyce oświatowej.

www.inforrb.pl

(2)

RADOSŁAW TYBURCZY – biegły sądowy z dziedziny rachunkowości budżetowej i finansów publicznych, kierownik oddziału kontroli finansowej w Urzędzie Wojewódzkim w Bydgoszczy, współpracuje z jednostkami samorządu terytorialnego w zakresie kontroli, autor licznych publikacji

Ewidencja potrącenia nienależnie pobranego świadczenia rodzinnego w kraju UE ze świadczeń bieżących

b1a264f6-0100-495f-9a1b-89b8465d9342

Ośrodek pomocy społecznej otrzymał od marszałka województwa pismo z proś- bą o dokonanie potrącenia nienależnie pobranego świadczenia rodzinnego w Irlandii przez Pana XX ze świadczeń bieżących wypłacanych przez tutejszy ośrodek jego żonie Pani YX. Jak należy zaksięgować powyższą operację oraz czy potrąconą przez ośrodek kwotę należy przekazać bezpośrednio na wskaza- ny w ww. piśmie rachunek instytucji irlandzkiej (poza sprawozdaniem Rb-27S)?

Zadania w zakresie świadczeń rodzinnych jako zadania z zakresu administracji rządowej realizuje samorząd wo

jewództwa. Do zadań tych należy:

●

● pełnienie funkcji instytucji właściwej w związku z udziałem Rzeczypospolitej Polskiej w koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, w przypadku przemieszczania się osób w granicach Unii Europej

skiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego,

●

● wydawanie decyzji w sprawach świadczeń rodzin

nych realizowanych w związku z koordynacją syste

mów zabezpieczenia społecznego.

Koordynacja systemów zabezpieczenia społecz- nego to regulacje prawne, uzupełniające prawo we- wnętrzne danego państwa członkowskiego. Regulacje te zapobiegają utracie ochrony w zakresie zabezpie- czenia społecznego przez osoby podejmujące pracę za granicą. W krajach Wspólnoty Europejskiej koor- dynację systemów zabezpieczenia społecznego zapew- niają przepisy rozporządzeń Rady Wspólnoty Euro- pejskiej i Parlamentu Europejskiego.

Zgodnie z art. 23a ust. 9 ustawy z 28 listopada 2003 r.

o świadczeniach rodzinnych (dalej: ustawa o świadcze

niach rodzinnych), marszałek województwa ustala i do

chodzi zwrotu nienależnie pobranych świadczeń rodzin

nych w sprawach, w których mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

W związku z tym przepis art. 30 ustawy o świadczeniach rodzinnych stosuje się odpowiednio w tym przypadku.

Osoba, która pobrała nienależnie świadczenia ro

dzinne, jest obowiązana do ich zwrotu (art. 30 ust. 1 usta

wy o świadczeniach rodzinnych). Za nienależnie pobrane świadczenia rodzinne uważa się:

●

● świadczenia rodzinne wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń rodzinnych albo wstrzymanie wypłaty świadczeń rodzinnych w całości lub w czę

ści, jeżeli osoba pobierająca te świadczenia była po

uczona o braku prawa do ich pobierania,

●

● świadczenia rodzinne przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych zeznań lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadze

nia w błąd przez osobę pobierającą te świadczenia,

●

● świadczenia rodzinne wypłacone w przypadku, o którym mowa w art. 23a ust. 5 ustawy o świad- czeniach rodzinnych, za okres od dnia, w którym osoba stała się uprawniona do świadczeń rodzin- nych w innym państwie w związku ze stosowa- niem przepisów o koordynacji systemów zabez- pieczenia społecznego, do dnia wydania decyzji o uchyleniu decyzji przyznającej świadczenia rodzinne,

●

● świadczenia rodzinne przyznane na podstawie decy

zji, której następnie stwierdzono nieważność z powo

du jej wydania bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa, albo świadczenie rodzinne przy

znane na podstawie decyzji, która została następnie uchylona w wyniku wznowienia postępowania i oso

bie odmówiono prawa do świadczenia rodzinnego.

Kwoty nienależnie pobranych świadczeń rodzin- nych ustalone ostateczną decyzją podlegają potrą- ceniu z wypłacanych świadczeń rodzinnych oraz

(3)

zasiłków dla opiekunów, o których mowa w ustawie z 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (art. 30 ust. 6 ustawy o świadczeniach rodzinnych). Stosownie natomiast do zapisów art. 30 ust. 8 tej ustawy, kwoty nienależnie pobranych świad- czeń rodzinnych podlegają zwrotowi łącznie z usta- wowymi odsetkami na rachunek bankowy wskazany przez organ właściwy. Odsetki są naliczane od pierw

szego dnia miesiąca następującego po dniu wypłaty świadczeń rodzinnych do dnia spłaty.

Obowiązujące od 1 maja 2010 r. zasady postępowa

nia w sprawach zwrotu nienależnie pobranych świad

czeń rodzinnych przez instytucje zabezpieczenia spo

łecznego uregulowano w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z 16 wrześ

nia 2009 r. dotyczącym wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

Zgodnie z art. 72 ust. 1 ww. rozporządzenia, jeżeli instytucja państwa członkowskiego wypłaciła danej osobie nienależne świadczenia, instytucja ta może, na warunkach i w granicach przewidzianych w stoso- wanym przez tę instytucję ustawodawstwie, wystąpić do instytucji każdego innego państwa członkowskie- go odpowiedzialnej za wypłatę świadczeń zaintere- sowanemu o potrącenie nienależnej kwoty z kwot za- ległych lub bieżących płatności należnych tej osobie niezależnie od oddziału zabezpieczenia społecznego, w ramach którego świadczenie jest wypłacane. Insty

tucja tego ostatniego państwa członkowskiego potrąca odnośną kwotę na warunkach i w granicach przewi

dzianych w stosowanym przez nią ustawodawstwie dla takiej procedury wyrównawczej, w taki sam sposób jak w przypadku, gdyby sama dokonała nadpłaty, oraz przekazuje potrąconą kwotę instytucji, która wypłaciła nienależne świadczenia.

Instytucja państwa członkowskiego, która wypłaciła nienależną kwotę z tytułu pomocy, przesyła oświad

czenie o należnej kwocie instytucji drugiego państwa członkowskiego, która następnie potrąca tę kwotę na warunkach i w granicach przewidzianych w stosowa

nym przez nią ustawodawstwie dla takiej procedury wy

równawczej i niezwłocznie przekazuje kwotę instytucji, która wypłaciła nienależną kwotę.

A zatem, w przypadku nienależnie pobranego świadczenia rodzinnego przez Pana XX w Irlandii może ono zostać, na mocy ww. przepisów, potrącone z bieżących świadczeń rodzinnych wypłacanych przez ośrodek pomocy społecznej jego żonie Pani YX.

W związku z faktem, iż ośrodek pomocy społecz

nej jest samorządową jednostką budżetową, ewidencja

księgowa wypłacanych świadczeń społecznych, zwro

tów nienależnie pobranych świadczeń oraz ich potrąceń z bieżących świadczeń dokonywana jest na kontach za

wartych w planie kont określonym w załączniku nr 3 do rozporządzenia Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r.

w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, sa

morządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek bud

żetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypo

spolitej Polskiej.

Schemat. Ewidencja dokonanego potrącenia nienależnie pobranego świadczenia rodzinnego w Irlandii przez Pana XX ze świadczeń bieżących wypłacanych przez ośrodek pomocy społecznej jego żonie Pani YX

409 Pozostałe

koszty rodzajowe 240 Pozostałe

rozrachunki 130 Rachunek bieżący jednostki 1

2

3 4

Objaśnienia do schematu:

1. Decyzja przyznająca świadczenie bieżące Pani YX – Wn 409, Ma 240 (YX) – LW (lista wypłat świadczeń bieżących)

2. Pismo otrzymane od marszałka województwa do- tyczące potrącenia ze świadczeń bieżących niena- leżnie pobranego świadczenia rodzinnego w Irlandii – Wn 240 (XX) – LP (lista potrąceń nienależnie pobranego świadczenia rodzinnego), Ma 409 – zmniejsze- nie kosztów z tytułu przyznanych świadczeń bieżących 3. Kompensata wzajemnych potrąceń dokonana na kontach imiennych świadczeniobiorców – Wn 240 (YX), Ma 240 (XX)

4. Przelew potrąconej kwoty nienależnie pobranego świadczenia rodzinnego z bieżących świadczeń na rachunek instytucji irlandzkiej – Wn 240 (XX), Ma 130

Stosownie do wytycznych określonych w art. 72 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009, instytucja odpowiedzialna za wypłatę świadczeń zainteresowanemu przekazu- je potrąconą kwotę instytucji, która wypłaciła nie- należne świadczenia. Ośrodek pomocy społecznej winien zatem przekazać należną kwotę potrąconą z bieżących świadczeń społecznych bezpośrednio na właściwy rachunek bankowy instytucji irlandzkiej,

(4)

który został wskazany w piśmie otrzymanym od marszałka woje- wództwa.

PODSTAWY PRAWNE

●

●art. 23a ust. 5 i 9, art. 30 ust. 1–8 ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 114)

●

●ustawa z 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz.U. z 2014 r. poz. 567)

●

●załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budże- tów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 289)

●

●art. 72 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z 16 września 2009 r. dotyczącego wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U. UE L 284)

Jak rozliczyć wpływy z tytułu zwrotu kosztów upomnień wysłanych

do dłużników alimentacyjnych

793679ed-01ef-4106-8328-2701427d4ca6

Gminny ośrodek pomocy społecznej wysyłał do dłużników alimentacyjnych upomnienia do zapłaty. Koszty wysyłki pokrywane były ze środków własnych.

W jaki sposób rozliczyć wpływy z tytułu zwrotów kosztów upomnień?

STAN FAKTYCZNY: Samorządowa jednostka bud

żetowa (gminny ośrodek pomocy społecznej) kil

ka lat temu wysyłała do dłużników alimentacyjnych upomnienia do zapłaty na nieuregulowane w terminie należności z tytułu wypłaconych osobie uprawnionej świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Upomnienia te wysyłane były po braku od dłużników wpłaty należ

ności określonej w wydanej decyzji administracyjnej i przed wystawieniem do organu egzekucyjnego tytu

łów wykonawczych na te zaległości. Koszty związane z usługą pocztową wysłania upomnień jednostka po

krywała ze środków własnych, opłacając całą fakturę VAT otrzymaną z Poczty Polskiej. W ostatnich dniach z urzędu skarbowego wpłynęły, wraz z wyegzekwowa

nymi od dłużników alimentacyjnych zwrotami świad

czeń alimentacyjnych i odsetkami, również zwroty kosztów upomnień. Jak rozliczyć takie wpływy – czy w ramach własnych dochodów i wydatków, czy też przekazać na dochody budżetu państwa? Jednostka rozważa również możliwość przekazania na docho

dy budżetu gminy kwotę faktycznie poniesioną na ich wysłanie, a powstałą różnicę pomiędzy wpłaconą kwotą z urzędu skarbowego a rzeczywistymi kosztami wysłania upomnień odprowadzić na dochody budżetu

państwa. Jak prawidłowo postąpić z takimi zwrotami kosztów upomnień?

ODPOWIEDŹ: Wpływy z tytułu zwrotu kosztów upomnień wysłanych do dłużników alimentacyjnych stanowią dochody budżetu państwa.

Zgodnie z art. 27 ust. 3 ustawy z 7 września 2007 r.

o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (dalej:

ustawa o pomocy uprawnionym do alimentów), docho

dzenie należności wobec dłużników alimentacyjnych z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świad

czeń z funduszu alimentacyjnego następuje w try

bie egzekucji administracyjnej, na podstawie ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (dalej: ustawa o postępowaniu egzeku

cyjnym w administracji).

Pierwszą czynnością w postępowaniu egzekucyj- nym w administracji w przypadku braku uiszczenia należności w wyznaczonym terminie, określonym w decyzji administracyjnej, jest wysłanie upomnie- nia do zobowiązanego uchylającego się od zapłaty.

Wierzyciel przesyła zobowiązanemu upomnienie zawierające w szczególności wezwanie do wykonania

W kolejnym dodatku „Rachunkowość w instytucjach pomocy społecznej” od

powiemy m.in. na pytanie: Czy dom po- mocy społecznej prowadzący stołówkę musi mieć kasę fiskalną po 1 marca?

(5)

obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego po upływie 7 dni od dnia doręczenia upomnienia (§ 2 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z 20 maja 2014 r. w sprawie trybu postępowania wierzycieli należności pieniężnych przy podejmowaniu czynności zmierzających do zastosowa

nia środków egzekucyjnych).

Koszty upomnienia, stosownie do zapisów art. 15

§ 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w admini

stracji, obciążają zobowiązanego i są pobierane na rzecz wierzyciela, a obowiązek ich uiszczenia przez dłużnika powstaje z chwilą doręczenia upomnienia. Jednocześ

nie koszty te podlegają ściągnięciu w trybie określonym dla kosztów egzekucyjnych.

Wysokość kosztów upomnienia uregulowano w rozpo

rządzeniu Ministra Finansów z 27 listopada 2001 r. w spra

wie wysokości kosztów upomnienia skierowanego przez wierzyciela do zobowiązanego przed wszczęciem egzeku

cji administracyjnej. Ich wielkość określono jako cztero

krotną wartość opłaty dodatkowej, pobieranej za traktowa

nie przesyłki listowej jako poleconej, przez Pocztę Polską.

Aktualna wysokość kosztów upomnień wynosi 11,60 zł – od 1 lutego 2014 r. (poprzednio – 8,80 zł).

Należy jednak zaznaczyć, że egzekucja admini- stracyjna może być wszczęta bez uprzedniego dorę- czenia upomnienia w przypadku, gdy dotyczy na- leżności pieniężnych, których obowiązek uiszczenia powstaje z mocy prawa, a wysokość tych należności została określona w ostatecznym orzeczeniu (§ 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 30 października 2014 r. w sprawie określenia należności pieniężnych, których egzekucja może być wszczęta bez uprzedniego doręczenia upomnienia).

W związku z tym, uwzględniając przytoczone prze

pisy, nie ma konieczności doręczenia dłużnikowi alimen

tacyjnemu pisemnego upomnienia. Nadmienić jednak należy, że przepisy te nie zabraniają możliwości podej

mowania prób wysyłania upomnień dłużnikom alimen

tacyjnym w celu nakłaniania ich do spłaty wymagalnych należności.

Skoro jednak gminny ośrodek pomocy społecznej, który w imieniu Skarbu Państwa w ramach realizacji zadań zleconych wysyłał kilka lat temu upomnienia do dłużników alimentacyjnych, w dalszej kolejności podle

gające, wraz z wypłaconymi świadczeniami z funduszu alimentacyjnego, egzekucji administracyjnej, ma więc prawo do zwrotu od dłużników alimentacyjnych należ

ności z tytułu kosztów wysyłania upomnień.

Podejmowanie działań wobec dłużników alimen- tacyjnych jest zadaniem zleconym gminie z zakresu administracji rządowej, finansowanym w formie do-

tacji celowej z budżetu państwa (art. 31 ustawy o po

mocy osobom uprawnionym do alimentów). W związku z tym wydatki związane z podejmowaniem działań wobec dłużników alimentacyjnych, w tym poniesione wydatki na koszty wysyłania do nich upomnień, finansowane po

winny być ze środków budżetu państwa, a nie ze środków własnych gminy (w tym przypadku z budżetu podległe- go gminie ośrodka pomocy społecznej).

A zatem, moim zdaniem, jeżeli czynności związane z wysyłaniem upomnień do dłużników alimentacyjnych są zadaniem z zakresu administracji rządowej zleco- nym gminie, a koszty poniesione na ich wysłanie pokry- te powinny być z dotacji celowej udzielonej z bud żetu państwa, to wpływy z tytułu zwrotu kosztów upomnień powinny stanowić dochody budżetu państwa.

Pobrane dochody z tytułu zwrotu kosztów upomnień należy przekazać na rachunek bieżący dysponenta części budżetowej na zasadach określonych w art. 255 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

Dodatkowo należy zaznaczyć, iż gminie przysługu

je 5% pobranych na rzecz budżetu państwa dochodów z tytułu realizacji zadań z zakresu administracji rządowej (art. 4 ust. 1 pkt 7 ustawy z 13 listopada 2003 r. o docho

dach jednostek samorządu terytorialnego).

Warto również wspomnieć, iż nieprzekazanie w terminie do budżetu w należnej wysokości pobra- nych dochodów należnych Skarbowi Państwa lub jed

nostce samorządu terytorialnego stanowi naruszenie dyscypliny finansów publicznych (art. 6 pkt 1 ustawy z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych).

PODSTAWY PRAWNE

●

●art. 27 ust. 3, art. 31 ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (j.t. Dz.U. z 2012 r. poz. 1228; ost.zm. Dz.U. z 2014 r.

poz. 1198)

●

●art. 15 § 2 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1619; ost.zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 218)

●

●art. 255 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (j.t. Dz.U.

z 2013 r. poz. 885; ost.zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 238)

●

●art. 4 ust. 1 pkt 7 ustawy z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek sa- morządu terytorialnego (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1115; ost.zm. Dz.U. z 2014 r.

poz. 1644)

●

●art. 6 pkt 1 ustawy z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 168)

●

●§ 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z 30 października 2014 r. w sprawie określenia należności pieniężnych, których egzekucja może być wszczę- ta bez uprzedniego doręczenia upomnienia (Dz.U. z 2014 r. poz. 1494)

●

●§ 2 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z 20 maja 2014 r. w sprawie trybu postępowania wierzycieli należności pieniężnych przy podejmowaniu czynności zmierzających do zastosowania środków egzekucyjnych (Dz.U. z 2014 r. poz. 656)

●

●§ 1 rozporządzenia Ministra Finansów z 27 listopada 2001 r. w sprawie wysokości kosztów upomnienia skierowanego przez wierzyciela do zobo- wiązanego przed wszczęciem egzekucji administracyjnej (Dz.U. Nr 137, poz. 1543)

(6)

RENATA NIEMIEC – finansista, posiada długoletni staż pracy w jednostce samorządu terytorialnego

oraz doświadczenie w zakresie finansów i rachunkowości jednostek sektora finansów publicznych, obecnie główny księgowy w jednostce budżetowej

Jak ująć w ewidencji księgowej OPS notę obciążeniową za nocleg bezdomnego

fd0e0768-fda0-46a3-b456-e6bfe2e81cd7

Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta wystawiło dla ośrodka pomocy spo- łecznej notę obciążeniową za pobyt osoby bezdomnej w schronisku. Jak ująć ten dokument w księgach rachunkowych ośrodka? Czy właściwy będzie roz- dział 85203 „Ośrodki wsparcia”, § 433 „Zakup usług jednostki samorządu teryto- rialnego od innych jednostek samorządu terytorialnego”?

Organizacje pozarządowe – w tym fundacje i stowarzy

szenia, np. Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta, działają w obszarze pomocy społecznej, wspierając i uzu

pełniając państwowe placówki w wykonywaniu ich zadań.

Obowiązek współpracy samorządu terytorialnego, w tym ośrodków pomocy społecznej (dalej: OPS) i innych placówek pomocy społecznej, z organizacjami pozarządo

wymi wynika bezpośrednio z:

●

● art. 2 ust. 2 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy spo

łecznej (dalej: ustawa o pomocy społecznej) – pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi koś- ciołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fi- zycznymi i prawnymi,

●

● art. 5 ust. 1 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalno

ści pożytku publicznego i wolontariacie (dalej: ustawa o pożytku publicznym i wolontariacie) – organy ad- ministracji publicznej prowadzą działalność w sferze zadań publicznych we współpracy z organizacjami pozarządowymi.

Stowarzyszenia i fundacje, niezależnie od działań OPS, udzielają w ramach realizacji swoich celów statuto

wych pomocy osobom potrzebującym na terenie swojego działania. Organizacje te obejmują opieką osoby: ^● bez

domne ^● bezrobotne ^● ubogie ^● chore ^● niepełnosprawne oraz rodziny wielodzietne.

Pomoc ta obejmuje między innymi zapewnienie schro

nienia potrzebującym, a zapewnić je mogą takie ośrodki, jak: ^● noclegownie ^● schroniska dla bezdomnych ^● ośrodki dla ofiar przemocy w rodzinie ^● domy samotnych matek.

Środki na realizację zadań statutowych stowarzysze

nia, jakim jest Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alber

ta, pozyskiwane są:

●

● ze składek,

●

● z ofiar, darowizn pieniężnych i rzeczowych,

●

● z zapisów i spadków,

●

● z odsetek zgromadzonych na rachunkach bankowych,

●

● z dochodów z tytułu zakupionych obligacji, bonów skar

bowych, uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych,

●

● z dotacji, subwencji, grantów,

●

● z działalności gospodarczej,

●

● ze zbiórek publicznych,

●

● z odpisów od dochodów innych podmiotów,

●

● z odpłatności wnoszonych przez osoby korzystające z usług oraz gminy lub inne podmioty za swoich be

neficjentów.

Do zadań własnych gminy o charakterze obowiązko

wym należy m.in.: ^● udzielanie schronienia ^● zapewnienie posiłku ^● zapewnienie niezbędnego ubrania – osobom tego pozbawionym – art. 17 ust. 1 pkt 3 ustawy o pomocy spo

łecznej.

Udzielanie schronienia następuje przez przyzna- nie tymczasowego miejsca noclegowego w noclegow- niach, schroniskach, domach dla bezdomnych i in- nych miejscach do tego przeznaczonych, a odpłatność za pobyt w ośrodkach wsparcia lub mieszkaniach chronionych ustala rada gminy w drodze uchwały.

To właśnie w drodze uchwały rada gminy ustala szcze

gółowe zasady ponoszenia odpłatności za pobyt w ośrod

ku wsparcia, jakim jest schronisko dla bezdomnych, nato

miast szczegółowe zasady regulowania odpłatności, w tym podstawy rozliczenia finansowego, ustalane są w umowie zawieranej pomiędzy dyrektorem OPS a stowarzyszeniem lub fundacją.

(7)

W praktyce wygląda to tak, że dana gmina obciążana jest za pobyt osoby bezdomnej w schronisku po zakończe

niu danego miesiąca. Należnością za pobyt bezdomnego w schronisku gminy obciążane są takimi dowodami księ

gowymi, jak: ^● faktury ^● noty księgowe.

Jak stanowi art. 97 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej, schronisko świadczy na rzecz osoby bezdomnej schronie

nie, zapewnienie tej osobie niezbędnych warunków socjal

nych oraz prowadzenie na ich rzecz pracy socjalnej.

Udzielenie schronienia osobie bezdomnej należy do obowiązkowych zadań własnych gminy, która realizuje te zadania za pomocą takiej jednostki jak OPS, w związku z tym właściwą klasyfikacją na ujęcie noty obciążenio

wej będzie rozdział 85219 „Ośrodki pomocy społecznej”

i § 430 „Zakup usług pozostałych” z właściwą czwartą cy

frą, a nie § 433 „Zakup usług przez jednostki samorządu terytorialnego od innych jednostek samorządu terytorial

nego”, na którym ujmuje się między innymi:

●

● opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej, o których mowa w art. 61 ust. 2 pkt 3 i ust. 3 ustawy o pomo

cy społecznej – do wnoszenia opłat za pobyt w domu pomocy społecznej zobowiązana (poza mieszkańcem domu, małżonkiem, zstępnym i wstępnym) jest rów

nież gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej,

●

● pokrycie kosztów udzielonej dotacji na podstawie art. 80 ust. 2d i art. 90 ust. 2c i 2e ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty

– zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z 2 mar

ca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pocho

dzących ze źródeł zagranicznych (dalej: rozporządzenie o klasyfikacji budżetowej).

!

Paragraf 433 „Zakup usług przez jednostki samorządu terytorialnego od innych jednostek samorządu terytorialnego” przeznaczony jest wyłącznie dla urzędów jednostek samorządu terytorialnego.

Jeśli zadanie, o którym mowa, byłoby realizowane przez ośrodki wsparcia, wówczas właściwym rozdziałem byłby rozdział 85203 „Ośrodki wsparcia”, zgodnie z za

łącznikiem nr 2 do rozporządzenia o klasyfikacji budże

towej.

PODSTAWY PRAWNE

●

●art. 2 ust. 2, art. 17 ust. 1 pkt 3, art. 61 ust. 2 pkt 3 i ust. 3, art. 97 ust. 5 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 163)

●

●art. 5 ust. 1 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1118; ost.zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 1146)

●

●art. 80 ust. 2d, art. 90 ust. 2c i 2e ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (j.t. Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572; ost.zm. Dz.U. z 2014 r.

poz. 1198)

●

●załącznik nr 2, załącznik nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przy- chodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053; ost.zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 1952)

●

●załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu pań- stwa, budżetów jednostek samorząd terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 289)

W jakim czasie po zakończeniu okresu świadczeniowego wydać decyzję

o zwrocie wypłaconych należności

695b7e8f-0325-42b1-acbf-98b29d258316

W jakim okresie należy wydać decyzję administracyjną, skoro w ustawie z 7 wrześ- nia 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów nie określono termi- nów wydania decyzji?

STAN FAKTYCZNY: Miejskogminny ośrodek pomo

cy społecznej realizuje bezpośrednio zadania z zakresu administracji rządowej zlecone gminie miejskowiej

skiej, polegające m.in. na przyznawaniu i wypłacaniu świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz podejmowa

niu działań wobec dłużników alimentacyjnych. Działa

(8)

nia w stosunku do dłużników alimentacyjnych polegają na dochodzeniu od nich zwrotu wypłaconych osobie uprawnionej świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

Jedną z czynności jest wydanie decyzji administracyjnej w sprawie zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należ

ności wypłaconych z tego funduszu.

ODPOWIEDŹ: Decyzję administracyjną dłużnikom alimentacyjnym należy wydać niezwłocznie i bez zbęd- nej zwłoki.

Działania podejmowane wobec dłużników alimentacyj

nych unormowano w ustawie z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (dalej: ustawa o po

mocy osobom uprawnionym do alimentów). Podejmowanie działań wobec dłużników alimentacyjnych jest zadaniem zleconym gminie, z zakresu administracji rządowej, finanso

wanym w formie dotacji celowej z budżetu państwa (art. 31 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów).

Jak wynika z treści pytania, podejmowanie czynności wobec dłużników alimentacyjnych zlecone jednostce sa

morządu terytorialnego (gminie miejskowiejskiej) prze

kazane zostało przez nią do bezpośredniej realizacji podle

głej jednostce organizacyjnej gminy (miejskogminnemu ośrodkowi pomocy społecznej).

Zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, dłużnik alimentacyjny jest zobowiązany do zwrotu organowi właściwemu wierzyciela należności w wysokości świadczeń wypłaconych z fundu

szu alimentacyjnego osobie uprawnionej, łącznie z usta

wowymi odsetkami. Odsetki są naliczane od pierwszego dnia następującego po dniu wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego, do dnia spłaty (art. 27 ust. 1a ustawy o po

mocy osobom uprawnionym do alimentów).

Po zakończeniu okresu świadczeniowego (okres od 1 października do 30 września następnego roku kalenda

rzowego) lub po uchyleniu decyzji w sprawie przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego, organ właściwy wierzyciela (wójt, burmistrz lub prezydent miasta właści

wy ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnio

nej) wydaje decyzję administracyjną w sprawie zwro- tu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z fun- duszu alimentacyjnego (art. 27 ust. 2 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów).

Przepisy ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów nie określają terminów, w jakich organ właściwy wierzyciela zobowiązany jest wydać decyzję administracyjną dłużnikom alimentacyjnym. Jednocześ

nie należy pamiętać, iż w myśl art. 25 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, w sprawach nieure

gulowanych w tej ustawie, stosuje się odpowiednio prze

pisy ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (dalej: k.p.a.).

Okresy, w jakich organy administracji publicznej po

winny załatwiać sprawy, zawarto w dziale 7 k.p.a. „Za

łatwianie spraw”. Stosownie do przepisów art. 35 § 1 k.p.a., organy administracji publicznej obowiązane są załatwiać sprawy bez zbędnej zwłoki. Niezwłocznie po

winny być załatwiane sprawy, które mogą być rozpatrzone w oparciu o dowody przedstawione przez stronę, łącznie z żądaniem wszczęcia postępowania lub w oparciu o fakty i dowody powszechnie znane albo znane z urzędu organo

wi, przed którym toczy się postępowanie, bądź możliwe do ustalenia na podstawie danych, którymi rozporządza ten organ (art. 35 § 2 k.p.a.).

Załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaś

niającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu mie

siąca, natomiast sprawy szczególnie skomplikowanej – nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia po

stępowania, zaś w postępowaniu odwoławczym – w ciągu miesiąca od dnia otrzymania odwołania (art. 35 § 3 k.p.a.).

Ponadto należy zaznaczyć, iż k.p.a. normuje postępo

wanie przed organami administracji publicznej w należą

cych do właściwości tych organów sprawach indywidual

nych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych.

Mając na uwadze fakt, iż organ właściwy wierzyciela (wójt, burmistrz lub prezydent miasta) jest organem admi

nistracji publicznej, a decyzja wydana dłużnikom alimenta

cyjnym jest „decyzją administracyjną”, do ww. czynności powinny być bezwzględnie zastosowane przepisy k.p.a.

Rozpoczynanie działań wobec dłużników alimen- tacyjnych powinno następować przed przekroczeniem przewidzianych w k.p.a. terminów, tj. w ciągu 30 dni od zakończenia okresu świadczeniowego.

Wobec tego wydanie dłużnikom alimentacyjnym decyzji administracyjnej zobowiązującej ich do zwrotu należności wypłaconych z funduszu alimentacyjnego po zakończeniu okresu wypłaty świadczeń osobie uprawnio

nej powinno nastąpić niezwłocznie i w najkrótszym moż

liwym czasie.

Pamiętać jednak należy, iż czynnością poprzedzającą wystawienie decyzji administracyjnej jest wydanie z urzę

du, na podstawie art. 61 § 1 i 4 k.p.a., zawiadomienia o wszczęciu postępowania administracyjnego, które roz

poczyna działanie wobec dłużników alimentacyjnych.

Dodatkowo należy zaznaczyć, że pracownik orga

nu administracji publicznej, który z nieuzasadnionych przyczyn nie załatwił sprawy w terminie lub nie dopełnił obowiązku wynikającego z art. 36 k.p.a. albo nie załatwił sprawy w dodatkowym terminie ustalonym w myśl art. 37

§ 2 k.p.a., podlega odpowiedzialności porządkowej lub dy

scyplinarnej albo innej odpowiedzialności przewidzianej w przepisach prawa (art. 38 k.p.a.).

PODSTAWY PRAWNE

●

●art. 27 ust. 1, 1a i 2, art. 25, art. 31 ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (j.t. Dz.U. z 2012 r. poz. 1228; ost.zm.

Dz.U. z 2014 r. poz. 1198)

●

●art. 35 § 1, 2 i 3, art. 36, art. 37 § 2, art. 38, art. 61 § 1 i 4 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (j.t. Dz.U. z 2013 r.

poz. 267; ost.zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 211)