Wojewódzki Biuletyn Statystyczny, 1997, nr 1

INFORMACJE I OPRACOWANIA STATYSTYCZNE

u s

URZĄD STATYSTYCZNY w Katowicach

rolnictwa

1997

WOJEWÓDZKI BIULETYN STATYSTYCZNY

STYCZEŃ 1997 1

1. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w kraju w gospodarce narodowej wynosiło:

- w 1996 r. - 873,00 zł

- w II półroczu 1996 r. - 938,20 zł - w I kwartale 1996 r. - 842,90 zł - w II kwartale 19% r. - 855,35 zł - w III kwartale 1996 r. - 890,54 zł - w IV kwartale 1996 r. - 985,32 zł

2. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w kraju w sektorze przedsiębiorstw wynosiło:

- w 1996 r. - 956,85 zł

- w I kwartale 1996 r. - 853,27 zł - w II kwartale 1996 r. - 928,28 zł - w III kwartale 1996 r. - 961,82 zł - w IV kwartale 1996 r. - 1082,64 zł - w listopadzie 1996 r. - 1070,90 zł - w grudniu 1996 r. - 1153,79 zł - w styczniu 1997 r. - 1024,32 zł w tym bez wypłat z zysku:

- w 1996 r . - 939,43 zł

- w listopadzie 1996 r. - 1064,72 zł - w grudniu 1996 r. - 1146,41 zł - w styczniu 1997 r. - 1020,24 zł

3. Przyrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w stosunku do poprzedniego okresu wyniósł:

- w 1996 r. - 19,9%

- w I kwartale 1996 r. 6,8% - w II kwartale 1996 r. - 5,0%

- w III kwartale 1996 r. - 2,0%

- w IV kwartale 1996 r. - 4,1%

- w październiku 1996 r. - 1,4%

- w listopadzie 1996 r. - 1,3%

- w grudniu 1996r. - 1,3%

- w styczniu 1997 r. - 2,9%

4. Przyrost cen towarów nieżywnościowych trwałego użytku w IV kwartale 1996 r. w stosunku do III kwartału 1996 r. wyniósł 2,8%.

5. Średnia krajowa cena skupu żyta wyniosła za 1 q:

- w listopadzie 1996 r. - 40,44 zł - w grudniu 1996 r. - 40,53 zł - w styczniu 1997 r. - 40,82 zł

6. Średnia cena sprzedaży drewna tartacznego iglastego uzyskana przez nadleśnictwa w I-III kwart. 1996 r.

wynosiła 157,80 zł za 1 in .

SCHEMAT ORGANIZACJI I STRUKTURY GOSPODARKI

SEKTOR WŁASNOŚĆ FORMA PRAW NO-ORGANIZACYJNA

P s ^U E B K L T I 0 C R Z N Y

własność Skarbu Państwa własność

państwo­

wa własność

państwowych osób prawnych

organy władzy, administracji, kontroli państwowej wymiar sprawiedliwości

- » fundusze

spółki Skarbu Państwa

inne państwowe jednostki organizacyjne przedsiębiorstwa państwowe

fundusze

spółki państwowych osób prawnych -*■ inne państwowe jednostki organizacyjne

r

jednostki samorządu terytorialnego

— * w tym przedsiębiorstwa komunalne fundusze

L» spółki komunalne

spółki z przewagą mienia sektora publicznego

Biuletyn Statystyczny za miesiąc styczeń 1997 r. nie zawiera, jak dotychczas, pełnej informacji o sytuacji społeczno - gospodarczej w województwie.

Brak w nim danych o przychodach, zatrudnieniu, wynagrodzeniach w podstawowych rodzajach działalności gospodarczej występujących w gospodarce narodowej.

Zamieszczone w publikacji tematy obejmują jednostki gospodarcze, bezrobocie, zanieczyszczenie powietrza oraz stan bezpieczeństwa publicznego.

j e d n o s t k i gos podar ki n a r o d o w e j

W końcu stycznia br. zbiorowość osób prawnych i samodzielnych jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej (bez spółek cywilnych) zarejestrowanych w rejestrze REGON obejmowała 21825 podmiotów tj. o 0,6% więcej niż w końcu grudnia ub. roku. Jednostki sektora prywatnego stanowiły 71,4% omawianej zbiorowości.

W styczniu zarejestrowano 154 osoby prawne i jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej (bez spółek cywilnych) tj. o 5,5% mniej niż w grudniu ub.r. i 11,5% mniej niż w styczniu ub.r. Zlikwidowano w omawianym miesiącu 23 podmioty.

Liczba nowych jednostek w wybranych grupowaniach według form prawno - własnościowych przedstawiała się następująco:

Jednostki gospodarki n a r o d o w e j ________________________ 3

- spółki prawa h andlow ego... 82

w tym: - jednoosobowe spółki Skarbu P a ń s tw a ... 1

- spółki państwowych osób prawnych... 3

- jednoosobowe spółki mienia kom unalnego... 2

- spółki prywatne kapitału krajow ego... 48

- spółki z udziałem kapitału zagranicznego ... 23

- organizacje społeczne, związki zawodowe, partie polityczne... 46

- fu n d acje... 3

- przedstawicielstwa zagraniczne ... 1

- spółdzielnie... 2

- jednostki samorządu terytorialnego... 5

- jednostki Kościoła K atolickiego... 2

- państwowe jednostki organizacyjne... 2 - pozostałe jednostki ... H

W procesie restrukturyzacji gospodarki narodowej odnotowano w omawianym miesiącu następujące fakty:

1. Na podstawie Ustawy z dnia 3 lutego 1993 r. o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstwa i banków oraz zmianie niektórych ustaw przekształcono przedsiębiorstwo państwowe Zakład Drobiarski w Leszczynach w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa p.n.Zakład Drobiarski Leszczyny Spółka z 0.0.

2. Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Dąbrowie Górniczej (przedsiębiorstwo komunalne) przekształcono w jednoosobową spółkę mienia komunalnego p.n. Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Spółka z 0.0.

3. Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych w Świętochłowicach (przedsiębiorstwo komunalne) przekształcono w zakład budżetowy o tej samej nazwie.

4. Z dniem 1 stycznia br. utworzono Urząd Skarbowy w Piekarach Śląskich. Swoim zasięgiem obejmuje on miasto Piekary Śląskie, obsługiwane dotychczas przez Urząd Skarbowy w Tarnowskich Górach.

Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w końcu stycznia br. w rejonowych urzędach pracy wyniosła 136,2 tys. osób, z tego 95,7 tys. osób (70,2%) to kobiety. W porównaniu z końcem stycznia ub. roku liczba bezrobotnych była niższa o 20,9 tys. osób oraz o 2,5 tys. niższa od stanu z końca grudnia ub. roku.

W styczniu br. urzędy pracy zarejestrowały 14,5 tys. osób jako bezrobotne, tj. 4,7 tys. osób więcej niż w grudniu ub. roku i o 1 tys. mniej niż w styczniu ub. roku.

Spośród 136,2 tys. bezrobotnych zarejestrowanych w końcu stycznia br. dominującą liczbę stanowili bezrobotni poprzednio pracujący (84,6%). Wśród bezrobotnych, którzy dotychczas nie pracowali (21 tys. osób) 28,4% stanowili absolwenci, głównie szkół policealnych i zawodowych oraz szkół zasadniczych zawodowych.

W końcu stycznia br. największą liczbę bezrobotnych odnotowano w RUP w Sosnowcu (10,6 tys.), Bytomiu (9,1 tys.), Gliwicach (8,5 tys.), Tychach (8,3 tys.), Zabrzu (8,2 tys.), najmniejszą zaś w urzędzie pracy w Pszczynie (1,4 tys.), Czechowicach - Dziedzicach (2,5 tys.) i Raciborzu (2,6 tys.).

Osoby bezrobotne nie posiadające prawa do zasiłku stanowiły w końcu stycznia br. 55,3% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych, w grudniu ub. roku 54,3%, a w styczniu ub. roku 43,9%. Największy procent bezrobotnych bez prawa do zasiłku odnotowano w Rejonowym Urzędzie Pracy w Pszczynie (71,7%), Zabrzu (61,5%), Olkuszu (61,0%), a najmniejszy w Gliwicach (43,9%), Raciborzu (48,2%) i Katowicach (49,2%).

W ostatnim dniu stycznia br. urzędy pracy dysponowały ofertami pracy dla 2,4 tys. osób, w tym 37,4%

dotyczyło pracy stałej. Na jedną ofertę pracy w styczniu br. przypadało 56 osób zarejestrowanych jako bezrobotne.

Najkorzystniej przedstawiała się sytuacja bezrobotnych w Rejonowych Urzędach Pracy w Sosnowcu i Żorach, gdzie na jedną ofertę pracy przypadało po 22 osoby.

W końcu stycznia br. 40 zakładów zgłosiło zwolnienie w najbliższym czasie 1,9 tys. osób, w tym 1,4 tys. to osoby pracujące w sektorze publicznym.

W styczniu br. wyłączono z ewidencji 17 tys. osób, w tym 4,7 tys. z powodu podjęcia pracy, 7,4 tys.

nie potwierdziło gotowości do pracy, a dobrowolnie zrezygnowało ze statusu bezrobotnego 0,6 tys. osób.

Wydatki z Funduszu Pracy związane z obsługą bezrobocia w styczniu br. wyniosły 22,4 min zł.

Bezrobotnym w okresie sprawozdawczym wypłacono na zasiłki 19 min zł, na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu przeznaczono 1,6 min zł (tj. szkolenie 0,4 min zł, prace interwencyjne 0,5 min zł, roboty publiczne 0,5 min zł) oraz przygotowanie zawodowe młodocianych 1,8 min zł.

Ceny

Rok 1997 rozpoczął się w województwie katow ickim kolejnymi podwyżkami cen. Spośród artykułów żywnościowych najbardziej (w stosunku do grudnia ub. roku) zdrożały przetwory zbożowe (1,2% - 13,6%) np.:

■ niektóre gatunki pieczywa - chleb żytni razowy na miodzie - 13,6%, bułka pszenna mała - 5,3%, bułka pszenna duża - 4,8%,

■ wyroby ciastkarskie - pączek - 5,7%, strucla z makiem - 2,7%.

W porównaniu z poprzednim miesiącem ryby i przetwory rybne podrożały od 0,4% do 13,1%, najbardziej łosoś wędzony. Styczniowa podwyżka cen nie ominęła również wyrobów cukierniczych (0,1%

-11,5%), koncentratów spożywczych (0,3% - 8,1%), nabiału (0,5% - 6,4%) oraz wyrobów garmażeryjnych (1,7%

- 6,3%). w grupie "mięso i przetwory mięsne" zaobserwowano zarówno podwyżki cen (mięso wołowe z kością - rostbef - o 3,2%, kiełbasa "krakowska parzona" - o 4,7%, szynka wieprzowa konserwowa - o 1,9%), jak również niewielkie obniżki cen np.: mięso wieprzowe -schab (o 0,7%), łopatka (o 0,6%), szynka wieprzowa gotowana (o 0,3%). Znacznie większemu obniżeniu uległy natomiast ceny kurczaków - o 4,1%.

03 chleb żytni razowy na miodzie (500 g) Si bułka pszenna mała (50 g)

0,7 —

1 1995 XII 1995 1 1996

□ paluszki słone (100 g)

I 1995 XII 1995 I 1996 H cukierki w polewie czek. "Michałki" (1 kg)

N a jw ię k sze d y n am ik i w sto su n k u do g ru d n ia u b ie g łe g o ro k u za n o to w an o na rynku warzywno-owocowym (od 101,5% - 190,8%). Dynamiki te w odniesieniu do podstawowych warzyw kształtowały się następująco:

■ pietruszka -190,8%,

■ kapusta biała, świeża -166,7%,

■ selery 155,9%,

■ pory 152,1%,

■ ziemniaki 123,7%,

■ marchew 119,3%.

Jabłka zdrożały w stosunku do ub. miesiąca od 4,2% do 4,8%, a orzechy od 6,5% do 8,8%. Wśród owoców importowanych najbardziej podrożały winogrona - 72,3% i banany - o 12,1%. Odnotowano również wzrost cen papierosów (1,1% - 7,4%).

W styczniu br. w porównaniu z miesiącem poprzednim zdrożała większość usług świadczonych dla ludności. Znacznie wzrosły ceny usług związanych z utrzymaniem mieszkania:

■ centralne ogrzewanie lokalu mieszkalnego - 8,0%,

■ wywóz nieczystości stałych -16,7% ,

■ odprowadzenie ścieków do miejskiej sieci kanalizacyjnej - 5,3%,

■ pobranie wody pi mej (zimnej) z miejskiej sieci wodociągowej - 5,2%,

■ podgrzanie wody dla gospodarstwa domowego -11,5% ,

■ średnia stawka eksploatacyjno-remontowa za 1 m powierzchni użytkowej lokalu spółdzielczego -13,5% ,

■ energia elektryczna -16,7% .

Więcej niż przed miesiącem płacono za usługi związane ze sprzętem RTV (0,8% - 20,6%), naprawę sprzętu gospodarstwa domowego (5,6% -18,4%), usługi samochodowe (1,4% -13,8%) oraz umaglowanie bielizny (o 18,0%). Opłata za umieszczenie ogłoszenia w gazecie wzrosła w styczniu br. o 16,7%, a bilet do kina o 7,5%.

7

W mniejszym stopniu podrożały usługi fryzjerskie i kosmetyczne (1,2% - 7,0%) oraz usługi związane z remontem mieszkań (2,9% - 5,4%).

Wśród artykułów nieżyw nośdowych w styczniu br. (w porównaniu z grudniem 1996 r.) najbardziej zdrożały: 1

■ zmechanizowany sprzęt gospodarstwa domowego - 0,2% -11,6%,

■ meble-0,2%-11,2%,

■ wyroby ze srebra - 6,2% -11,5% ,

■ obuwie - 0,1% - 10,4%,

■ artykuły chemiczne, kosmetyki i środki czystości - 1,2% -10,2%,

■ ubiory gotowe 0,4% - 6,8%,

■ sprzęt R T V -1,0%-7,9%.

Kursy walut w połowie stycznia 1997 r. w prywatnych kantorach wybranych miast wojewóztwa katowickiego kształtowały się następująco (ceny za 100 $ lub 100 DEM):

Wyszczególnienie a - sprzedaż b - skup c - różnica

Katowice Chorzów Bytom Sosnowiec Rybnik Tychy Gliwice

Dolar amerykański... 291,80 291,00 292,40 290,50 291,00 292,00 292,00

b 289,00 289,00 289,00 289,00 289,00 287,50 288,00

c 2,80 2,00 3,40 1,50 2,00 4,50 4,00

Marka niem iecka... a 182,70 182,50 184,20 183,50 182,00 183,00 184,00

b 181,50 181,50 183,80 182,50 180,00 180,00 181,00

c 1,20 1,00 0,40 1,00 2,00 3,00 3,00

W styczniu 1997 r. najkorzystniej można było kupić dolary w Sosnowcu, a marki w Rybniku, natomiast sprzedaż najmniej opłacalna była dla dolarów w łychach, a dla marek w Tychach i Rybniku.

W 1996 r. w k ra ju wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych ukształtował się, po raz pierwszy w okresie transformacji gospodarczej na poziomie poniżej 20%. Było to wynikiem znacznie mniejszego niż w 1995 r. wzrostu cen we wszystkich podstawowych grupach towarów i usług. Dynamika cen towarów i usług konsumpcyjnych w latach 1990 -1996 kształtowała się następująco:

Wyszczególnienie a - rok poprzedni = 100 b - XH roku poprzedniego = 100

1990 1991 1992 1993 1994 1995

1996 ogółem 1990 =

100

O G Ó Ł E M ... a 685,8 170,3 143,0 135,3 132,2 127,8 119,9 667,5

b 349,3 160,4 144,3 137,6 129,5 121,6 118,5 X

Żyw ność... a 674,7 146,1 136,9 133,6 133,0 127,0 118,6 535,4

b 317,3 135,2 143,8 137,0 127,9 118,8 119,0 X

Wyszczególnienie a - rok poprzedni = 100 b - XII roku poprzedniego = 100

1990 1991 1992 1993 1994 1995

1996 ogółem 1990 =

100

Napoje alkoholowe... a 488,7 187,6 136,5 123,6 129,2 128,6 125,4 659,4

b 218,9 200,0 131,1 132,6 131,6 129,5 115,0 X

Towary nieżywnościowe a 691,2 175,8 136,5 136,8 131,4 127,3 120,7 662,9

b 367,9 164,5 138,5 138,0 129,6 124,0 117,6 X

U sługi... a 880,7 231,5 167,6 138,1 132,5 129,3 120,1 1102

b 535,5 216,2 157,4 138,8 131,3 121,9 119,5 X

W latach 1991 - 1996 ceny konsumpcyjne wzrosły blisko 7-krotnie. Najbardziej podrożały w tym okresie usługi (11 razy). Towary nieżywnościowe i napoje alkoholowe w 1996 r. były droższe niż w 1990 r. ponad 6-krotnie, a żywność ponad 5-krotnie.

Wzrost cen tow arów i usług konsum pcyjnych w 1996 r„ w stosunku do roku poprzedniego, był znacznie niższy niż w 1995 r. (19,9% wobec 27,8%) i zbliżony do założonego w ustawie budżetowej (19,8%).

W grudniu 1996 r. wzrost cen konsumpcyjnych, w stosunku do poprzedniego miesiąca, był taki sam jak w listopadzie (1,3%). Najbardziej wzrosły ceny żywności, przy niewielkim wzroście cen towarów nieżywnościowych, usług i napojów alkoholowych. Dynamika cen towarów i usług konsumpcyjnych kształtowała się następująco:

Okresy Ogółem Żywność Napoje

alkoholowe

Towary nieżywno­

ściowe Usługi

Miesiąc poprzedni = 100

1996 I ... 103,4 102,3 103,3 102,2 106,3 n ... 101,5 101,8 100,4 101,1 101,8 ffl... 101,5 102,3 100,5 101,2 101,0 I V ... 102,2 102,8 100,4 102,0 101,7 V ... 101,4 101,2 101,5 102,0 100,7 V I ... 101,0 100,9 104,4 101,0 100,5 V II... 99,9 98,1 100,9 100,9 101,5 V I I I ... 100,5 99,8 100,6 101,1 100,7 I X ... 101,9 102,7 100,9 101,6 101,3 X ... 101,4 101,2 100,6 101,5 101,6 X I ... 101,3 102,2 100,4 101,0 100,6 x n ... 101,3 102,4 100,3 100,8 100,3

Kwartał poprzedni = 100

1996 I - m ... 106,8 107,1 107,6 104,6 108,6

i v -v i... 105,0 106,1 103,4 104,9 103,7 v n - i x ... 102,0 99,8 105,0 103,5 103,0 x - x n ... 104,1 105,3 101,7 103,9 103,2

Analogiczny okres roku poprzedniego = 100

1996 1 ... 121,0 117,5 132,1 123,7 121,7 n ... 120,4 117,0 132,0 123,0 121,0 ffl... 120,4 117,8 129,3 122,4 120,6 I V ... 120,3 117,7 124,8 122,2 121,3 V ... 119,8 116,9 125,8 122,4 120,3 V I ... 119,5 116,6 130,5 121,7 119,7

Ceny 9

Okresy Ogółem Żywność Napoje

alkoholowe

Towary nieżywno-

ściowe Usługi

Analogiczny okres roku poprzedniego = 10 0

V II... 120,4 119,6 130,7 121,1 119,2 V I I I ... 120,5 121,0 126,9 120,2 119,2

I X ... 119,5 120,2 120,7 118,9 118,9

X ... 119,5 119,9 120,8 118,5 119,8

X I ... 119,1 119,3 120,8 118,2 119,8

x n ... 118,5 119,0 115,0 117,6 119,5 I - I I I ... 120,6 117,4 131,1 123,0 121,1 IV - V I... 119,9 117,1 127,0 122,1 120,5 VII - I X ... 120,1 120,3 125,9 120,0 119,1 X - X I I... 119,1 119,4 118,8 118,1 119,7 I - X I I ... 119,9 118,6 125,4 120,7 120,1

Wzrost cen żywności w 1996 r., w stosunku do roku poprzedniego, był znacznie niższy niż w 1995 r.

(18,6% wobec 27,0%) i dużo mniejszy od dynamiki cen w pozostałych grupach towarów i usług. W 1996 r. w porównaniu z rokiem poprzednim najwyższym wzrostem cen (wyższym niż w 1995 r.) charakteryzowały się artykuły w grupie "przetwory zbożowe, pieczywo i wyroby ciastkarskie" (34,8% wobec 29,7%), w tym mąka podrożała o 45,1 %, a pieczywo o 38,6%. Było to m.in. wynikiem wysokiego wzrostu cen skupu zbóż (od września 1995 r. do kwietnia ub.r.). Znacznie, chociaż mniej niż w 1995 r„ wzrosły ceny towarów w grupie "cukier, wyroby cukiernicze i miód" (o 21,9%), w tym cukier podrożał o 26,0%. Nieco powyżej przeciętnej dynamiki cen żywności wzrosły ceny nabiału i jaj (o 18,9%), w tym jaja podrożały o 24,4%, mleko i napoje mleczne o 20,4%, sery twarogowe o 20,2%. W pozostałych grupach towarów żywnościowych wzrost cen był niższy od przeciętnej dynamiki cen żywności. Ryby i przetwory rybne podrożały o 17,5%, tłuszcze jadalne - o 10,5% (w tym masło o 9,5%, a w 1995 r. o 53,1%). Wzrost cen mięsa, podrobów i przetworów wyniósł 15,2% i był nieco wyższy niż w roku poprzednim (13,2%). Najbardziej podrożało mięso cielęce (o 24,3%) i wołowe (o 20,9%). Znacznie mniejszy niż w 1995 r. był wzrost cen artykułów w grupie "ziemniaki, strączkowe, warzywa, owoce i przetwory" (11,9%

wobec 32,6%), w tym najbardziej podrożały warzywa świeże (o 23,4%), a obniżyły się ceny ziemniaków (o 23,5%).

Ceny napojów alkoholowych wzrosły w 1996 r. (w stosunku do 1995 r.) o 25,4% m.in. w wyniku zmiany stawki podatku akcyzowego w maju ub. r. Najbardziej zdrożały wyroby spirytusowe (o 30,6%), a najmniej - win i miodów pitnych (o 14,6%).

W 1996 r., w stosunku do roku poprzedniego, wzrost cen towarów nieży wnościowych wyniósł 20,7%.

Podobnie jak przed rokiem najbardziej podrożały wyroby tytoniowe (o 42,6% - w wyniku podwyższenia stawki podatku akcyzowego). Wśród artykułów o istotnym znaczeniu dla budżetów gospodarstw domowych znacznie wzrosły ceny opału (o 25,2%), w tym zwłaszcza węgla oraz koksu. Ceny artykułów medyczno-farmaceutycznych były w ub.r. wyższe niż w 1995 r. o 21,7% - m.in. w wyniku trzykrotnej podwyżki cen leków produkcji krajowej.

Znacznie wzrosły ceny wydawnictw (o 21,9%), w tym najbardziej książek i wydawnictw do nauki (o 29,3%).

Notowana w poprzednich łatach wysoka dynamika cen odzieży i obuwia w 19% r. uległa obniżeniu. Odzież podrożała o 19,0%, a obuwie o 19,8% (wobec 29,7% i 26,1% w 1995 r.) W pozostałych grupach towarów ceny wzrosły poniżej przeciętnej dynamiki. Paliwa i smary do środków transportu podrożały o 19,4% - w wyniku m.in.

dwukrotnych podwyżek cen benzyny i oleju napędowego. Ceny mebli i elementów meblarskich były wyższe w stosunku do 1995 r. o 18,5%. Za wyroby kosmetyczne i perfumeryjne konsumenci płacili o 18,7% (w 1995 r. - o 29,4%), a za środki myjące i piorące o 15,2% więcej niż w poprzednim roku. Sprzęt sportowy i turystyczny podrożał o 17,5%. Najmniej wzrosły ceny elektronicznego sprzętu powszechnego użytku (o 6,8% - w 1995 r. - o

14,9%).

W 1996 r. ceny usług konsum pcyjnych, podobnie jak w poprzednich latach rosły szybciej niż ceny towarów i były wyższe o 20,1% niż w 1995 r. (wobec 29,3% w roku poprzednim).

Najwyższy wzrost cen usług w ub.r. miał miejsce w styczniu (o 6,3%) w wyniku skumulowania podwyżek cen urzędowych i kontrolowanych (energia elektryczna i cieplna oraz gaz, abonament RTV, usługi pocztowe). W 1996 r. w porównaniu z rokiem poprzednim najbardziej wzrosły opłaty za najem mieszkania (o 28,8%) i dostawę zimnej wody (o 32,4%). Znacznie podrożały przejazdy komunikacją miejską (o 27,4%). Ceny usług w zakresie oświaty i wychowania wzrosły o 22,1%, w tym znacznie podwyższono opłaty za przedszkole (o 24,7%). Usługi w zakresie kultury, sportu, turystyki i wypoczynku były droższe niż w 1995 r. o 20,2%, przy czym najbardziej wzrosły ceny biletów do kin, teatrów i na koncerty (o 21,3%) oraz opłaty za radio i telewizję sieciową (o 20,7%). Usługi fryzjerskie i kosmetyczne podrożały o 19,6%. Ceny usług w zakresie higieny osobistej i ochrony zdrowia wzrosły o 18,1%. Opłaty za centralne ogrzewanie i dostawę ciepłej wody w 1996 r. wzrosły w porównaniu z rokiem poprzednim średnio o 17,1%, głównie w wyniku wprowadzenia trzykrotnych podwyżek urzędowych cen maksymalnych. Opłaty za energię elektryczną i gaz podwyższono w 1996 r. tylko raz (w styczniu) i były one wyższe niż w 1995 r. średnio o 17,1%. Odnotowano również wysoki wzrost składek ubezpieczeniowych (o 24,2%) oraz cen usług pogrzebowych i cmentarnych (o 23,7%). Najmniej podrożały usługi pocztowe i telekomunikacyjne (o 9,5%), mimo wysokiego wzrostu opłat za rozmowy telefoniczne krajowe (o 13,2%).

Wobec niższej dynamiki cen towarów i usług konsumpcyjnych niż przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia netto w gospodarce narodowej w 1996 r„ w stosunku do roku poprzedniego, relatywnie potaniała większość artykułów żywnościowych, towarów nieżywnościowych i usług. Wśród artykułów żywnościowych, za przeciętne wynagrodzenie w ub. r. więcej można było nabyć m.in. mięsa, podrobów i przetworów, ryb i ich przetworów, ziemniaków i niektórych warzyw. Siła nabywcza obniżyła się natomiast w odniesieniu do mąki, pieczywa, niektórych kasz i jaj oraz wyrobów spirytusowych. Wśród towarów nieżywnościowych relatywnie potaniała m.in. odzież i obuwie, a podrożały wyroby tytoniowe i podręczniki szkolne. Wzrosła siła nabywcza w odniesieniu do opłat za pobór energii elektrycznej, gazu oraz centralne ogrzewanie i ciepłą wodę.

Z a n i e c z y s z c z e n i e p o w i e t r z u

Badania zanieczyszczenia powietrza prowadzone przez Wojewódzką Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Katowicach w miesiącu pomiarowym od 16.12.% r. do 15.01.97 r. wykazały przekroczenia dopuszczalnych stężeń dobowych w przypadku:

■ pyłu zawieszonego (PM -10) na wszystkich 22 stacjach pomiarowych, maksymalnie przez 87,1% czasu w Chorzowie;

■ dwutlenku siarki na 9 spośród 26 stacji pomiarowych: maksymalnie przez 29,0% w Chrzanowie;

■ tlenków azotu na stacjach pomiarowych w Wodzisławiu przez 22,6% czasu oraz Zabrzu przez 6,4% czasu;

■ fenolu na 21 spośród 22 stacji pomiarowych, maksymalnie przez 96,8% czasu w Katowicach;

■ formaldehydu na 6 spośród 21 stacji pomiarowych, maksymalnie przez 16,1% czasu w Tarnowskich Górach;

■ amoniaku na stacji pomiarowej w Pszczynie przez 6,4% czasu i Gorzycach przez 3,2% czasu;

■ tlenku węgla na wszystkich 5 stacjach pomiarowych przez 100,0% czasu.

W odniesieniu jednak do 8-godzinnej wartości dopuszczalnej zalecanej przez Światową Organizację Zdrowia przekroczenia wystąpiły jedynie w Chorzowie przez 1,1% czasu i Wodzisławiu przez 2,2% czasu.

W analizowanym miesiącu pomiarowym nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych stężeń fluoru.

Miesięczne stężenia składników pyłu w okresie od 16.11.96 r. do 15.12.96 r. osiągały poziomy:

■ ołów od 92 ng/m3 w Zebrzydowicach do 884 ng/m3 w Piekarach Śląskich,

■ kadm od 3,7 ng/m3 w Chrzanowie do 12,2 ng/m3 w Bytomiu,

■ mangan od 16 ng/m3 w Zebrzydowicach do 140 ng/m3 w Zawierciu,

■ nikiel od 1,3 ng/m3 w Piekarach Śląskich do 30,2 ng/m3 w Pszczynie,

■ chrom od 0,6 ng/m3 w Raciborzu do 52,0 ng/m3 w Szopienicach,

■ miedź od 0,09 ng/m3 w Zawierciu do 0,36 ng/m3 w Bytomiu.

DOBOWE STĘŻENIE ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA W ŚRÓDMIEŚCIU KATOWIC W STYCZNIU 1997 R.

(według danych WSSE Katowice)

ug/m

320

PYŁ ZAWIESZONY

2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 27 29 31 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 28 30

W artość dopuszczalna

ug/m

280

DWUTLENEK SIARKI (SQ)

3 6 8 10 12 14 16 21 23 25 27 29 31

2 4 7 9 11 13 15 20 22 24 26 28 30

Wartość dopuszczalna

Zanieczyszczenie powietrza

DOBOWE STĘŻENIE ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA W ŚRÓDMIEŚCIU KATOWIC W STYCZNIU 1997 R.

(według danych WSSE Katowice)

ug/m

D W UTLENEK A ZOTU (NO.)

3 6 8 10 12 14 16 21 23 25 27 29 31

2 4 7 9 11 13 15 20 22 24 26 28 30

Wartość dopuszczalna

ug/m

5000

TLEN EK W ĘGLA (CO)

1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 28 30

W a rto ś ć d o p u s z c z a ln a

ŚREDNIE DOBOWE STĘŻENIE ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA W OKRESIE 16.12.1996 R. - 15.01.1997 R.

(według danych WSSE Katowice)

Katowice, ul. Raciborska 39 Katowice - Szopienice Bukowno Bytom Chorzów Chrzanów Dąbrowa Górnicza Łaziska Średnie Miasteczko Śląskie Mysłowice Pilica Pszczyna Racibórz Ruda Śląska Rybnik Sosnowiec Toszek Wodzisław Śląski Zabrze Zawiercie Rudziniec Zebrzydowice

P Y Ł Z A W I E S Z O N Y

I

ug/rf

0 100

200 300 400 500 600

W artość dopuszczalna stężenia: dobowego - 120 ug/m

rocznego - 50 ug/m 3

Zanieczyszczenie powietrza 15

ŚREDNIE DOBOWE STĘŻENIE ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA (cd.) (według danych WSSE Katowice)

D W UTLENEK SIARKI

Katowice, ul. Raciborska 39 Katowice, ul. Konopnickiej 2 Bytom Chorzów Chrzanów Gliwice Jastrzębie - Zdrój Jaworzno Łaziska Średnie Miasteczko Śląskie - Żyglinek Mysłowice Olkusz Pszczyna Racibórz Ruda Śląska - Kochłowice Rybnik Sosnowiec Tarnowskie Góry Toszek Tychy Wodzisław Śląski Zabrze Zawiercie Gorzyce Rudnik - Łubowice Rudziniec - Bojszów

ug/m

0

40 80 120 160 200 240 280 320

Wartość dopuszczalna stężenia dobowego - 200 ug/m

rocznego - 32 ug/m

3

ŚREDNIE DOBOWE STĘŻENIE ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA (dok.) (według danych WSSE Katowice)

T L E N E K W Ę G L A

Katowice

Chorzów

Łaziska Średnie

Rybnik

Wodzisław Śląski

mg/m

0 1 9 10

Wartość dopuszczalna stężenia: dobowego - 1 mg/m

3

rocznego - 0 , 1 2 mg/m

W artość dopuszczalna według zaleceń WHO - 10 mg/m3

Stan b e z p i e c z e ń s t w a publ icznego

Według danych Komendy Wojewódzkiej Policji w styczniu br. mniej niż przed rokiem przestępstw stwierdzono oraz wykryto. Dominowały jak przed rokiem włamania do prywatnych obiektów oraz kradzieże mienia chociaż było ich mniej niż w styczniu ub.roku.

Zagrożenie przestępczością było nieco mniejsze niż rok temu chociaż samych wypadków drogowych wydarzyło się więcej, stąd więcej było poszkodowanych w ich wyniku.

Na ponad 4 tysiące stwierdzonych przestępstw, aż 85% stanowiły przestępstwa kryminalne. W porównaniu ze styczniem ub.roku w najwyższym stopniu wzrosła liczba przestępstw popełnianych najrzadziej ale o dużym ciężarze gatunkowym tj. zabójstw oraz czynnych napaści (stanowiły niecały 1% a stwierdzono ich 3-krotnie więcej).

Zagrożenie przestępczością było nieco niższe niż przed rokiem; na 100 tys. ludności stwierdzono w styczniu br. 105 przestępstw, przed rokiem 110 przestępstw. Zdecydowanie największe zagrożenie przestępczością stwierdzono w rejonie Świętochłowic (183), podczas gdy w styczniu ub roku najmniej bezpiecznym był rejon Katowic (159).

Wskaźnik wykrywalności przestępstw obniżył się z 86% w styczniu ub.roku do 84% w styczniu br., chociaż w przypadku przestępstw gospodarczych wzrósł o 1 pkt procentowy.

Dynamicznemu rozwojowi motoryzacji towarzyszy rosnąca wypadkowość. W styczniu br. wydarzyło się o 36 wypadków (12%) drogowych więcej niż przed rokiem, 5 osób więcej zginęło (19%) a rannych było o 19 osób więcej (5%) niż w styczniu ub.roku. Najwięcej wypadków drogowych miało miejsce w styczniu br. w rejonie Katowic i Gliwic (co czwarty).

(dane dla kraju)

STY C ZEŃ 1997

I. WSKAŹNIKI OGÓLNEGO KLIMATU KONIUNKTURALNEGO * S E K T O R Y

--- ogółem (O) - - - sektor publiczny (Pu) --- sektor prywatny (Pr)

1992 1993 1994 1995 1996 1997

P R Z E D S I Ę B I O R S T W A

- - _ małe (M) (6-50 pracujących) --- duże (D) (501 -2000 pracujących)

... średnie (ś) (51 -500 pracujących) — wielkie (W) (powyżej 2000 pracujących)

1992 1993 1994 1995 1996 1997

Prezentowane w opracowaniu wskaźniki powstały na podstawie opinii dyrektorów przedsiębiorstw.

Sposób obliczania wskaźników przedstawiono w zeszycie metodycznym "Badanie koniunktury" W-wa, marzec 1994 r, GUS.

___________ Koniunktura gospodarcza __________________________

W Y B R A N E D Z I A Ł Y P R Z E M Y S Ł U P R Z E T W Ó R C Z E G O *

19

Wartość ogólnego wskaźnika klimatu w przemyśle przetwórczym wyniosła w styczniu plus 13.

Wśród badanych przedsiębiorstw 27% oceniało swoją koniunkturę jako dobrą, a 14% jako złą. We wszystkich klasach przedsiębiorstw i w obu sektorach własności klimat koniunktury oceniany był pozytywnie, przy czym najwyższe wartości osiągnął dla firm wielkich i jednostek sektora publicznego. Poprawa koniunktury nastąpiła głównie u producentów pojazdów mechanicznych, przyczep i naczep, wyrobów z surowców niemetalicznych, chemikaliów, metali, wyrobów z metali. Pogorszenie koniunktury zanotowali przede wszystkim producenci: wyrobów celulozowo-papierniczych, mebli, odzieży, maszyn i aparatury elektrycznej.

• według Europejskiej Klasyfikacji Działalności (która od stycznia 1994 r. zastąpiła Klasyfikację Gospodarki Narodowej KGN), poszczególne działy przemysłu przetwórczego (sekcja D) oznaczone są symbolami od 15 do 36 (pełne nazwy działów podane są w załączonej wkładce).

OCENA BIEŻĄCEJ SYTUACJI GOSPODARCZEJ *

Symbol W yszczególnienie

POPYT PRODUKCJA ZAPASY ZOBOWIĄZANIA NALEŻNOŚCI

XII / 96 I/9 7 X II/96 I/9 7 X II/96 I / 97 X II/96 1/97 X II/96 I / 97

D OGÓŁEM PRZEMYSŁ PRZETWÓRCZY -12 -10 -14 -7 -5 -4 -8 -11 -13 -4

15,16 Produkcja artykułów spożywczych,napojów

i wyrobów tytoniowych 7 -19 5 -21 -7 -3 -10 -12 -14 4

17 Produkcja tkanin -50 26 -55 39 -22 -10 -15 -12 4 -9

18 Produkcja odzieży oraz futrzarstwo -8 -9 -14 -2 -9 -8 -8 -7 -1 3

19 Produkcja skóry i wyrobów ze skóry -34 -21 -31 -11 -3 -12 -16 -30 4 -2

20 Produkcja drewna i wyrobów z drewna

oraz ze słomy i wikliny -13 -36 -20 -27 -3 -7 -4 -11 -9 -14

21 Produkcja celulozowo-papiernicza -2 -13 -4 -7 7 6 -20 -11 -5 -5

22 Działalność wydawnicza i poligraficzna 6 -10 12 -16 5 4 5 -12 0 -11

23 Produkcja koksu.przetworów ropy naftowej

i pochodnych -11 -25 -9 33 -4 -7 -11 0 -55 -66

24 Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych -24 15 -33 12 -2 3 -2 -9 -2 2

25 Produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych -40 -21 -48 -22 2 2 -27 -30 11 13

26 Produkcja wyrobów z pozostałych

surowców niemetalicznych -32 -45 -33 -44 -16 -9 -38 4 13

27 Produkcja metali -40 11 -50 27 -21 -15 -14 3 -20 -8

28 Produkcja wyrobów z metali

( bez maszyn i urządzeń) -29 -22 -45 -16 2 5 -6 -16 -12 15

29 Produkcja maszyn i urządzeń -8 -18 9 -27 1 -1 -2 -12 -11 16

30 Produkcja maszyn biurowych i komputerów 54 -15 69 -15 0 0 15 69 -15 -15

31 Produkcja maszyn I aparatury elektryczne! -14 7 -17 -7 2 -2 -7 -12 -19 -7

32 Produkcja sprzętu i aparatury radiowej,

telewizyjnej i komunikacyjnej 37 -20 54 -47 9 ^{19 3 5 -26 35}

33 Produkcja instrumentów medycznych,

precyzyjnych i optycznych, zegarów, zegarków -27 -34 -34 -42 6 -2 -9 -12 -1 25

34 Produkcja pojazdów mechanicznych, przyczep

i naczep -4 83 -11 4 0 2 -1 0 -8 3

35 Produkcja pozostałego sprzętu transportowego •14 -26 6 -43 2 3 •7 -17 8 13

36 Produkcja mebll;pozostała działalność produkcyjna -3 -26 -27 0 -1 -12 9 -14 1 -4

* Wskaźniki ocen bieżącej i prognozowanej sytuacji gospodarczej są obliczone z sald odpowiedzi przedsiębiorstw wykazujących zmianę sytuacji (poprawę lub pogorszenie w danej dziedzinie). Saldo jest różnicą procentowego udziału odpowiedzi wariantu pozytywnego w sumie odpowiedzi na dane pytanie testu i procentowego udziału wariantu negatywnego. Odpowiedzi są ważone strukturą produkcji sprzedanej przemysłu.

K oniunktura gospodarcza 21

KRÓTKOOKRESOWA PROGNOZA SYTUACJI GOSPODARCZEJ*

Symbol

Wyszczególnienie

POPYT

r ...

PRODUKCJA ZOBOWIĄZANIA ZATRUDNIENIE CENY

XII / 96 I / 97 X II/96 1/97 X II/96 1/97 XII / 96 1/97 X II/96 1/97

D OGÓŁEM PRZEMYSŁ PRZETWÓRCZY 7 41 3 21 2 11 -26 -21 23 21

15,16 Produkc|a artykułów spożywczych,napojów

i wyrobów tytoniowych -2 34 -1 16 9 10 -29 -22 14 15

17 Produkcja tkanin 29 42 35 37 5 21 -33 -30 12 33

18 Produkcja odzieży oraz futrzarstwo 9 15 14 15 6 2 -6 -8 10 12

19 Produkcja skóry i wyrobów ze skóry 4 30 -2 33 -5 20 -22 -20 1 13

20 Produkcja drewna i wyrobów z drewna

oraz ze słomy i wikliny 0 27 4 30 10 6 -14 -14 24 15

21 Produkcja celulozowo-papiernicza 10 40 9 22 3 -5 -50 -22 34 12

22 Działalność wydawnicza i poligraficzna 3 18 6 22 13 13 -16 -17 16 11

23 Produkcja koksu,przetworów ropy naftowej

1 pochodnych •14 75 -18 -16 -11 0 -12 -18 5 16

24 Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych 32 56 31 36 2 8 -24 -24 35 26

25 Produkcja wyrobów z (jurny 1 tworzyw sztucznych 10 34 7 15 9 -6 -28 -11 12 18

26 Produkcja wyrobów z pozostałych

surowców niemetalicznych -19 34 -24 30 -21 11 -26 -12 17 29

27 Produkcja metali 11 56 11 38 3 33 -3« -33 51 52

28 Produkcja wyrobów z metali

( bez maszyn i urządzeń) 6 30 4 6 -6 1 -34 -21 13 19

29 Produkcja maszyn i urządzeń 0 22 -2 12 -5 8 -32 -30 28 31

30 Produkcja maszyn biurowych i komputerów -15 0 -15 -15 -15 -15 0 0 0 54

31 Produkc|a maszyn i aparatury elektrycznej 25 27 18 12 6 9 -14 -5 30 22

32 Produkc|a sprzętu i aparatury radiowej,

telewizyjnej i komunikacyjnej -8 -25 -8 -24 -6 -11 -37 -30 15 10

33 Produkcja Instrumentów medycznych,

precyzyjnych i optycznych, zegarów, zegarków 9 45 5 45 5 0 -31 -21 26 23

34 Produkcja pojazdów mechanicznych, przyczep

i naczep 75 89 •3 88 3 78 -2 -2 80 7

35 Produkcja pozostałego sprzętu transportowego 13 23 0 22 -5 -17 -26 -25 34 3

36 Produkcja mebll;pozostała działalność produkcyjna 1 27 14 30 6 1 -18 -15 22 20

* Wskaźniki ocen bieżącej i prognozowanej sytuacji gospodarczej są obliczone z sald odpowiedzi przedsiębiorstw wykazujących zmianę sytuacji (poprawę lub pogorszenie w danej dziedzinie). Saido jest różnicą procentowego udziału odpowiedzi wariantu pozytywnego w sumie odpowiedzi na dane pytanie testu i procentowego udziału wariantu negatywnego. Odpowiedzi są ważone strukturą produkcji sprzedanej przemysłu.

W

styczniu zaobserwowano poprawę popytu w firmach wielkich oraz w jednostkach sektora publicznego. W pozostałych grupach przedsiębiorstw nastąpiło dalsze ograniczanie popytu.

Największy wzrost popytu zaobserwowali producenci: pojazdów mechanicznych, przyczep i naczep, tkanin, metali, chemikaliów, maszyn i aparatów elektrycznych. Największe osłabienie popytu odczuli producenci: sprzętu i aparatury radiowo-telewizyjnej, artykułów spożywczych, napojów i wyrobów tytoniowych, wyrobów z drewna, mebli, prowadzących działalność poligraficzną i wydawniczą, wyrobów z drewna, mebli, prowadzących działalność poligraficzną i wydawniczą, wyrobów z surowców niemetalicznych.

Wraz z utrzymaniem się negatywnych ocen popytu, w styczniu utrzymała się również tendencja do ograniczania produkcji, choć nie tak wyraźna, jak w końcu ub. roku. Poprawa produkcji wystąpiła w firmach wielkich i w przedsiębiorstwach publicznych.

W pozostałych grupach przedsiębiorstw nastąpiło dalsze ograniczanie produkcji. Poprawa ocen wystąpiła zwłaszcza u producentów: tkanin, metali, chemikaliów, wyrobów z metali, mebli, wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych. Największe pogorszenie ocen zanotowali producenci: sprzętu i aparatury radiowo- telewizyjnej, pozostałego sprzętu transportowego, maszyn i urządzeń prowadzących działalność wydawniczą i poligraficzną, artykułów spożywczych, napojów i wyrobów tytoniowych.

W

styczniu nieznacznie obniżył się poziom zapasów wyrobów gotowych określanych przez przedsiębiorstwa nadal jako nadmierne. Dotyczy to przedsiębiorstw publicznych oraz jednostek wielkich i średnich. Firmy prywatne oraz jednostki małe oceniały swój poziom zapasów jako niewystarczający. Nadmierny poziom zapasów wystąpił szczególnie w przedsiębiorstwach produkujących: wyroby z surowców niemetalicznych, metali, wyrobów ze skóry, tkanin, natomiast niewystarczający poziom zapasów zanotowano głównie w przedsiębiorstwach produkujących: sprzęt i aparaturę radiowo-telewizyjną, wyroby celulozowo-papiernicze, wyroby z metali, prowadzących działalność wydawniczą i poligraficzną, sprzętu transportowego.

Pogorszyły się nieco zdolności do bieżącego regulowania zobowiązań finansowych, ocenianych w styczniu nadal negatywnie. Dotyczy to wszystkich grup przedsiębiorstw.

Największe pogorszenie sytuacji finansowej w zakresie regulowania zobowiązań zanotowali producenci: wyrobów z surowców niemetalicznych, mebli, prowadzący działalność wydawniczą i poligraficzną, wyrobów ze skóry, wyrobów z metali, maszyn i urządzeń. Poprawa miała miejsce głównie u producentów: metali oraz wyrobów celulozowo-papierniczych.

W

styczniu wskaźnik koniunktury w dziedzinie ściągania należności mimo znacznej poprawy, pozostał ujemny. Dotyczy to przedsiębiorstw wszystkich grup, poza przedsiębiorstwami średnimi i dużymi, dla których odpowiedni wskaźnik osiągnął wartości dodatnie. Najlepsze możliwości w dziedzinie ściągania należności mają producenci: sprzętu i aparatury radiowo-telewizyjnej, instrumentów medycznych, precyzyjnych i optycznych, maszyn i urządzeń, wyrobów z metali, wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych. Najgorzej oceniają swoje możliwości ściągnięcia należności producenci: wyrobów z drewna, prowadzący działalność wydawniczą i poligraficzną, tkanin.

grudzień 1996 r. styczeń 1997 r.

( ^ ~___ POPYT

O Pu Pr M Ś 0 W

h t b i ■ i |

Koniunktura gospodarcza ²³

¡ESOWA PROGNOZA »OSPODARCZEJ

grudzień 1996 r. ' ' styczeń 1997 r.

i ^p3PYT r \

0 Pu Pr M Ś 0 W

S iw

w ll HH w M ilspi

m i p i&Bfc ipK

£ g - § - U -

--- P R O D U K C J A ' ' * ' W m w \

30

20

10

0 P u P r M Ś D w

l § § W&i -Si-S:-

_ , S _ i & _ S S j S m

1

■

j

O Pu Pr M D W

_ ‘ - __ • ■■ •_

: -V

¿ P m

Trzymiesięczna prognoza wskazuje na możliwość znacznego wzrostu popytu i jest dużo lepsza od prognozy z zeszłego miesiąca. Dotyczy to wszystkich grup przedsiębiorstw. W stosunku do ocen prognostycznych z ubiegłego miesiąca najbardziej poprawiły się przewidywania popytu na: wyroby z surowców niemetalicznych, instrumenty medyczne, precyzyjne i optyczne, artykuły spożywcze, napoje i wyroby tytoniowe, wyroby celulozowo-papiernicze. Jedynie producenci sprzętu radiowo-telewizyjnego przewidują pogorszenie, a nawet ograniczenie popytu (ujemny wskaźnik) na swoje wyroby.

Miesięczna prognoza produkcji jest dużo lepsza od przewidywań sprzed miesiąca i wskazuje na możliwość wzrostu produkcji w lutym w stosunku do stycznia. Poprawa wystąpiła we wszystkich grupach przedsiębiorstw. Poprawiły się przewidywanie zgłoszone przede wszystkim przez producentów: pojazdów mechanicznych, przyczep i naczep, wyrobów z surowców niemetalicznych, instrumentów medycznych, precyzyjnych i optycznych, wyrobów ze skóry, metali. Jedynie producenci sprzętu i aparatury radiowej i telewizyjnej mieli gorsze przewidywania, niż przed miesiącem i nawet zamierzają ograniczyć produkcję swoich wyrobów.

Prognozy w zakresie regulowania zobowiązań wskazują na możliwość większej poprawy sytuacji badanych przedsiębiorstw w ciągu najbliższych trzech miesięcy i są lepsze od prognoz formułowanych przed miesiącem. Poprawa ocen wystąpiła szczególnie w sektorze publicznym i w jednostkach wielkich. Największą poprawę mogą zanotować producenci: pojazdów mechanicznych, przyczep i naczep, wyrobów z surowców niemetalicznych, metali, wyrobów ze skóry, tkanin. Pogorszenia swojej sytuacji w zakresie regulowania zobowiązań finansowych przewidują przede wszystkim producenci wyrobów z tworzyw sztucznych oraz pozostałego sprzętu transportowego.

Trzymiesięczna prognoza zatrudnienia w styczniu jest lepsza od poprzedniej sprzed miesiąca i wskazuje na tendencję do zmniejszenia skali zwolnień pracowników w badanych przedsiębiorstwach. Zjawisko to może wystąpić w jednostkach wszystkich grup przedsiębiorstw, zwłaszcza w jednostkach średnich. Największe ograniczenie zwolnień pracowników przewidują producenci: wyrobów celulozowo-papierniczych, wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych, wyrobów z surowców niemetalicznych, wyrobów z metali, instrumentów medycznych, precyzyjnych i optycznych.

■L . : C E N Y __________ _ _ _

O Pu Pr M Ś 0 W

i— I i mm

I 1

Badane przedsiębiorstwa przewidują, że w lutym wzrost cen będzie następował w tempie nieco niższym niż przewidywano w styczniu. Pogląd ten prezentują przedsiębiorstwa publiczne oraz jednostki wielkie. Opinie wyrażane przez pozostałe grupy przedsiębiorstw są przeciwne. W najmniejszym stopniu mogą wzrosnąć ceny: sprzętu transportowego, pojazdów mechanicznych, przyczep i naczep, sprzętu i aparatury radiowo-telewizyjnej, wyrobów z działalności wydawniczej i poligraficznej, odzieży, wyrobów celulozowo-papierniczych.

Departament Przedsiębiorstw GUS, Al. Niepodległości 208, 00-925 Warszawa, tel. 608-36-51, fax 608-38-64

(dane dla kraju)

S T Y C Z E Ń 1997

WSKAŹNIK! OGÓLNEGO KLIMATU KONIUNKTURALNEGO *

S E K T O R Y

— ogół om (O) - - - sektor publiczny (Pu) ...sektor prywatny (Pr)

P R Z E D S I Ę B I O R S T W A

. . . mało <M) (6-20 pracujących) --- duże (D) (101-600 pracujących)

... średnie (Ś) (21-100 pracujących) .. wielkie (W) (powyżej 500 pracujących)

Prezentowane w tej części raportu wskaźniki ogólnego klimatu koniunkturalnego powstały na podstawie sformułowanych przez dyrektorów przedsiębiorstw budowlano-montażowych opinii i oczekiwań co do ich ogólnej sytuacji gospodarczej. Wskaźniki te są obliczane jako średnia arytmetyczna wartości wskaźników prostych dotyczących aktualnej i oczekiwanej w ciągu najbliższego miesiąca koniunktury gospodarczej w badanym przedsiębiorstwie.

Koniunktura gospodarcza 25 W styczniu 1997 r. nastąpiło zahamowanie spadku ogólnego klimatu koniunktury w budownictwie.

Zahamowanie to sygnalizowały przedsiębiorstwa należące do obu sektorów własności, a w podziale na klasy wielkości - firmy średnie i wielkie. Najbardziej znaczący wzrost wskaźnika wystąpił dla przedsiębiorstw wielkich, i dla nich jedynie wskaźnik osiągnął wartości dodatnie.

3!.

\

W styczniu znacznie spadla liczba przedsiębiorstw nie zgłaszających występowania barier działalności budowlano-montażowej (brak barier deklarowało 2% przedsiębiorstw odpowiadających na ankietę).

Wśród barier ograniczających działalność budowlano-montażową za najbardziej znaczące zostały uznane w styczniu br. warunki atmosferyczne (wymieniane przez około 82% jednostek zgłaszających bariery) i konkurencja innych firm (43%). W stosunku do ubiegłego miesiąca, w odczuciu producentów spadło znaczenie większości barier, a zwłaszcza barier dotyczących kosztu finansowania działalności i braku wykwalifikowanych pracowników, natomiast wzrosło znaczenie barier dotyczących warunków atmosferycznych i niedostatecznego popytu.

Brak barier A — — -

Niedostateczny popyt B --- --

Warunki atmosferyczne C ---

Braki wyposażenia w sprzęt D . . . . Koszty finansowania działalności E — —

Dostęp do kredytów F Konkurencja innych firm G Braki materiałów i surowców H

Koszty materiałów I

Braki wykwalifikowanych pracowników J In n e K

BARI ERY D Z IA Ł A L N O Ś C I BUD OWL ANO- MONT A Ż OWE J

| grudzień 1996 r. |H styczeń 1997 r.

W styczniu br. nastąpiło dalsze pogorszenie ogólnej sytuacji gospodarczej przedsiębiorstw budowlano-montażowych.

Gorsze opinie wyrażali zarówno kierujący przedsiębiorstwami prywatnymi, jak i publicznymi, przy czym spadek wskaźnika w porównaniu z poziomem sprzed miesiąca był bardziej znaczący dla firm publicznych. W podziale według klas wielkości, najniższy poziom osiągnął wskaźnik dla przedsiębiorstw małych.

W porównaniu z poprzednim miesiącem, w styczniu spadł portfel zamówień na roboty budowlano-montażowe.

Ukształtował się on na nieco niższym poziomie w firmach publicznych niż prywatnych. W podziale na klasy wielkości przedsiębiorstw, zamówienia na swą produkcję oceniają na najniższym poziomie jednostki małe, choć największy spadek wskaźnika w porównaniu z zeszłym miesiącem nastąpił dla firm wielkich.

W opinii przedsiębiorstw, w styczniu produkcja budowlano-montażowa nadal wykazywała znaczne tendencje spadkowe. Przedsiębiorstwa publiczne oceniały ją gorzej niż przedsiębiorstwa prywatne. W podziale na klasy wielkości przedsiębiorstw, najgorzej oceniały produkcję jednostki duże i wielkie i właśnie firmy duże odnotowały największy spadek w porównaniu z wartością wskaźnika sprzed miesiąca.

W styczniu br. przeciętna możliwość szybkiego uzyskiwania płatności za wykonane roboty budowlano-montażowe była oceniana nadal negatywnie, choć nieco lepiej niż przed miesiącem. Lepszą ocenę formułowały przedsiębiorstwa publiczne niż prywatne. W podziale na klasy wielkości najlepsze oceny (przy znacznej ich poprawie w stosunku do ubiegłego miesiąca) odnotowały firmy średnie.

W porównaniu z miesiącem poprzednim, w styczniu znacznie pogorszyła się sytuacja finansowa przedsiębiorstw budowlano-montażowych. Przedsiębiorstwa należące do obu sektorów osiągnęły podobny, niski poziom wskaźnika. W podziale na klasy wielkości, najniższy poziom osiągnął wskaźnik dla firm małych, natomiast największe pogorszenie, w porównaniu z miesiącem poprzednim, nastąpiło dla ocen formułowanych przez jednostki duże.

K oniunktura gospodarcza 27

KRÓTKOOKRESOWA PROGNOZA SYTUACJI GOSPODARC2!

grudzień 1996 r. styczeń 1997 r.

X 20 10

0

-10 -30 -30

-«

Pu W

Formułowana w styczniu miesięczna prognoza sytuacji gospodarczej w budownictwie wskazuje na jej znaczną poprawę w najbliższych miesiącach. Lepsze przewidywania formułują przedsiębiorstwa prywatne niż publiczne. W podziale na klasy wielkości, najlepiej przyszłą sytuację gospodarczą oceniają jednostki wielkie i one to odnotowały największy wzrost wskaźnika aktywności gospodarczej w stosunku do ocen formułowanych przed miesiącem.

Prognoza portfela zamówień na najbliższe trzy miesiące jest dużo lepsza w porównaniu z przewidywaniami sprzed miesiąca.

Firmy publiczne i prywatne wyrażają podobne, bardzo optymistyczne prognozy. W podziale na klasy wielkości, na najniższym poziomie ukształtował się wskaźnik dla firm wielkich, natomiast największy wzrost wskaźnika w porównaniu z ubiegłym miesiącem odnotowały jednostki małe.

W ciągu najbliższych trzech miesięcy przewidywany jest znaczny wzrost produkcji budowlano-montażowej. Bardziej optymistyczne oczekiwania wyrażają firmy należące do sektora publicznego, one też oczekują większego wzrostu produkcji w stosunku do bieżącego miesiąca. W przedsiębiorstwach poszczególnych klas wielkości, najbardziej znaczącego wzrostu produkcji budowlano-montażowej oczekują firmy wielkie.

W opinii badanych przedsiębiorstw, w najbliższych trzech miesiącach tempo wzrostu cen będzie szybsze niż przewidywane przed miesiącem. W przedsiębiorstwach publicznych ceny mogą rosnąć nieco szybciej niż w przedsiębiorstwach prywatnych. W podziale na klasy wielkości, najbardziej znaczącego tempa wzrostu cen oczekują firmy wielkie i duże.

O Pu Pr M Ś O W

Prognoza sytuacji finansowej na najbliższe trzy miesiące jest wyraźnie lepsza w stosunku do przewidywań formułowanych w ubiegłym miesiącu. Przedsiębiorstwa publiczne i prywatne oceniają podobnie swoją przyszłą sytuację finansową. W podziale na poszczególne klasy wielkości, wskaźnik dla jednostek średnich i małych przekroczył poziom zerowy, natomiast wskaźnik dla firm dużych i wielkich, mimo znacznej poprawy, nadal pozostawał na poziomie ujemnym.

Deoartament Przedsiębiorstw GUS. Al. Niepodległości 208, 00-925 Warszawa, tel. 608-35-50, fax 608-38-64