Przykład 1 Przedsiębiorstwo usługowe „EWA” oprócz podstawowej działalności operacyjnej, którą jest produkcja opakowań szklanych (zniczy), świadczy jeden rodzaj usług – remontowe. Podstawowe informacje dotyczące usługi:

(1)

Przykład 1

Przedsiębiorstwo usługowe „EWA” oprócz podstawowej działalności operacyjnej, którą jest produkcja opakowań szklanych (zniczy), świadczy jeden rodzaj usług – remontowe. Podstawowe informacje dotyczące usługi:

 jednostkowa cena sprzedaży: 8 zł/rh,

 jednostkowy koszt zmienny: 4 zł/rh,

 koszty stałe w skali miesiąca: 7000 zł.

Na podstawie danych oblicz i zinterpretuj:

1. ilościowy próg rentowności, 2. wartościowy próg rentowności,

3. strefę bezpieczeństwa, wiedząc, że planowana sprzedaż w danym okresie wynosi 5500 rh, 4. ile roboczogodzin usług należy sprzedać, żeby pokryć wszystkie koszty, jeżeli koszty stałe wzrosną o 2300 zł w skali miesiąca,

5. ile roboczogodzin usług należy sprzedać, żeby osiągnąć zysk brutto w kwocie 8200 zł, 6. ile roboczogodzin usług należy sprzedać, żeby osiągnąć zysk netto w kwocie 6500 zł,

7. pieniężny próg rentowności, wiedząc, że amortyzacja stanowi 800 zł wartości kosztów stałych, dokonaj interpretacji.

Rozwiązanie:

Dane:

Cj – 8 zł/rh KZj – 4 zł/rh KS – 7000 zł Pm – 5500 rh

1. ilościowy próg rentowności:

BEP = 7000 = 7000 = 1750 rh usług

8-4 4

2. Aby pokryć wszystkie koszty, przedsiębiorstwo powinno świadczyć 1750 rh usług w skali miesiąca;

3. wartościowy próg rentowności:

BEP

1

= 1750 ∙ 8 = 14 000 zł

Przedsiębiorstwo powinno osiągnąć przychód w wysokości 14 000 zł w skali miesiąca, żeby pokryć wszystkie koszty;

4. wskaźnik bezpieczeństwa:

(2)

W

^b

= 5500 - 1750 = 3750 = 0,68 ∙ 100% = 68%

5500 5500

5. planowana sprzedaż: 5500 rh ∙ 8 zł/rh = 44 000 zł

44 000 – 100%

x – 68 x – 29 920 zł

Aby przedsiębiorstwo nie poniosło straty ze sprzedaży, planowane przychody mogą się zmniejszyć o 29 920 zł w skali miesiąca.

Większa obniżka kosztów spowoduje powstanie straty;

6. wzrost kosztów stałych o 2300 zł, KS = 9300 zł

BEP = 9300 = 2325 rh

4

7. W przypadku wzrostu kosztów stałych o 2300 zł, w celu pokrycia wszystkich kosztów należy sprzedać 2325 rh usług;

8. zysk brutto 8200 zł

BEP = 7000 + 8200 3800 rh

4

9. Aby pokryć wszystkie koszty i osiągnąć zysk brutto w kwocie 8200 zł, należy sprzedać 3800 rh usług;

10. zysk netto 6500 zł

Stawka podatku dochodowego w wartościach dziesiętnych, tj. 19% (0,19):

BEP = 7000 + 6500 = = 3 756 rh

1 - 0,9 15 025

(3)

4 4

Aby pokryć wszystkie koszty, podatek dochodowy i osiągnąć zamierzony zysk netto w kwocie 6500 zł, należy sprzedać 3 756 rh;

11. pieniężny próg rentowności:

BEP = 7000 + 8200 = 3800 rh

4

12. Aby pokryć wszystkie wydatki w skali miesiąca, należy sprzedać 1550 rh usług.

II Próg rentowności przy produkcji wieloasortymentowej

W przypadku prowadzenia przez przedsiębiorstwo produkcji złożonej lub świadczenia kilku różnych usług wyznaczanie progu rentowności może się odbywać przy zastosowaniu różnych metod. Ich dobór jest uzależniony od zakresu informacji oraz specyfiki jednostki gospodarczej. W praktyce gospodarczej jednostki produkują i sprzedają wiele rodzajów asortymentu produktów lub usług. W wielozasobowej produkcji lub świadczeniu usług próg rentowności wyznacza się według pewnego wzoru, co przedstawiono w dalszej części tekstu

⁵

,

S = K

s

= 3800 rh

∑ (C

i

- K

jzi

) ∙ U

i

gdzie:

U

i

– udział procentowy poszczególnych asortymentów w rozmiarach produkcji

Przykład 2

Przedsiębiorstwo produkuje dwa asortymenty produktów: kubki szklane (1) i filiżanki (2). Koszty stałe wynoszą 12 000 zł, pozostałe dane ujęto w tabeli.

Oblicz:

 próg rentowności ilościowy dla całej produkcji,

 ilościowy i wartościowy próg rentowności dla produktu 1 (kubki szklane):

Produkt Cena Jednostkowy koszt Liczba sprzedanych produktów Udział (%)

(4)

(zł) zmienny (zł) (szt.)

1 8,5 5,50 4500 45

2 9 6,00 5500 55

 ilościowy i wartościowy próg rentowności dla produktu 2 (filiżanki).

Rozwiązanie:

 próg rentowności dla całej produkcji:

W

p

= 12 000 = 400%

(8,5 zł - 5,5 zł) ∙ 45% + (9 zł - 6 zł) ∙ 55%

 ilościowy próg rentowności:

– produkt 1: 4000 szt. ∙ 45% = 1800 szt.

– produkt 2: 4000 szt. ∙ 55% = 2200 szt.

Przedsiębiorstwo produkujące dwa rodzaje produktów powinno sprzedać:

– 1800 sztuk produktu numer 1,

– 2200 sztuk produktu numer 2, żeby pokryć wszystkie koszty (stałe i zmienne), przy czym wynik z działalności jest zerowy;

 wartościowy próg rentowności:

– produktu 1: 1800 szt. ∙ 8,5 zł = 15 300 zł, – produktu 2: 2200 szt. ∙ 9 zł = 19 800 zł.

Przedsiębiorstwo produkujące dwa rodzaje produktów powinno osiągać przychody ze sprzedaży:

– produktu numer 1 na poziomie 15 300 zł,

– produktu numer 2 na poziomie 19 800 zł, żeby pokryć wszystkie koszty, przy czym wynik jest zerowy.

Próg rentowności i jego analiza odgrywają ważną rolę w podejmowaniu decyzji o:

 ustalaniu optymalizacji zysku,

(5)

 określaniu cen wytwarzanych produktów lub usług,

 obliczaniu rozmiaru produkcji zapewniającego osiąganie zakładanego zysku,

 ustalaniu wpływu zmian wielkości produkcji, cen, kosztów na poziom wyniku.

Analiza progu rentowności może być wykorzystywana przez jednostkę gospodarczą do podejmowania decyzji w

procesie ustalania i wyboru struktury asortymentowej produktów lub usług.