Temat: Monarchia stanowa w Polsce. ( dwie godziny lekcyjne)
1. Przypominamy sobie co to była monarchia patrymonialna. Przepisujemy definicję do zeszytu.
monarchia patrymonialna- system sprawowania rządów w państwie, w którym władca traktuje państwo jako swoją własność i posiada pełnię władzy.
2. Przypomnijcie sobie jakie cztery stany ukształtowały się w Polsce w XIII i XIV wieku.
3. Przeczytajcie podrozdział „Monarchia stanowa” w podręczniku na str.222, a następnie zastanówcie się :
-Jakie stany uzyskały w Polsce wpływ na sprawowanie władzy?
-Dlaczego rycerstwo w XIV i XV w. zaczęło poświęcać się zarządzaniu majątkami ziemskimi?
Następnie wykonajcie w zeszycie ćwiczeń ćw. 2 str. 120
4. Przepiszcie do zeszytu definicję:
monarchia stanowa-monarchia o ograniczonej władzy władcy na rzecz stanu szlacheckiego i duchownego.
5. Przeczytajcie tekst źródłowy „Nabycie i utrata szlachectwa” na str. 223 w podręczniku i zastanówcie się, w jaki sposób można było zostać szlachcicem oraz za co można było utracić szlachectwo.
6. Wywodząca się ze stanu rycerskiego szlachta uzyskała w Polsce przywileje.
Przepiszcie do zeszytu definicję:
przywilej- nadzwyczajne uprawnienie przysługujące osobie lub grupie osób, w tym przypadku szlachcie, nadawane przez władcę
Przyjrzyjcie się infografice na stronie 224-225 w podręczniku. Widzicie tam na taśmie czasu przywileje , jakie uzyskała szlachta polska na przestrzeni trzech wieków.
Przeczytajcie , jakie korzyści dawał każdy przywilej szlachcie, a jakie władcy.
Które przywileje przyznane szlachcie były, Twoim zdaniem , najważniejsze.
Przepisujecie do zeszytu :pierwszy i ostatni przywilej ( koszycki i konstytucja Nihil novi)
według następującego schematu:
rok- nazwa przywileju-władca, który go wydał- postanowienia
Zapamiętaj te dwa przywileje!
Pamiętajcie również, że w staropolskim sejmie każdą ustawę określano mianem konstytucji.
7. Wykonajcie w zeszycie ćwiczeń ćw. 1 i 3 str. 120 oraz 4 i 5 str. 121 8. Sejm walny
Przepisz do zeszytu
Sejm walny- zjazd przedstawicieli szlachty w dawnej Rzeczypospolitej, decydował o najważniejszych sprawach w państwie.
Sejm walny składał się z trzech stanów sejmujących:
-króla
-izby poselskiej -senatu
Pierwszy raz sejm walny został zwołany w 1493 roku w Piotrkowie.
Praca domowa
1. Wymień w punktach jakie prawa miała szlachta i jakie ciążyły na niej
obowiązki. Pisząc o ich prawach uwzględnij to, co udało się szlachcie uzyskać w wyniku przywilejów.
2. Ćw.6 str.121 w zeszycie ćwiczeń.
