Zapiszcie w zeszycie to co zapisane jest kolorem zielonym.
Temat: Korzystanie z planów i map.
Mapa - odwzorowanie powierzchni Ziemi lub jej fragmentu przedstawione na płaszczyźnie.
Plan - rzut przedmiotu, pomieszczenia lub terenu widzianego z góry, różniący się od mapy tym, że zwykle przedstawia mały obszar.
Teraz uważnie obejrzyjcie kolejne strony. Jest ich aż dziewięć, ale przeważają na nich ilustracje, a tekstu do czytanie nie jest bardzo dużo. Dacie radę
Do czego służą mapa i plan?
Planujecie z rodziną wyjazd na krótką wycieczkę terenową. Zastanawiacie się, dokąd pojechać. Może warto wybrać miejsce, gdzie nikt z was jeszcze nie był?
Tylko jak tam dojechać? Pomoże wam w tym mapa. Dobrze mieć też ze sobą plan - jest bardziej szczegółowy i wskaże wam, co warto zobaczyć i zwiedzić na miejscu.
Dziś nauczymy się:
wyjaśniać, do czego służą plan i mapa;
wskazywać, czym różni się plan od mapy.
1. Co to jest plan?
Definicję zapisaliście już w zeszycie. A teraz przeczytajcie wyjaśnienie.
Jeśli spojrzymy na powierzchnię Ziemi z dużej wysokości, zobaczymy domy, ulice, pola i lasy. Plan przedstawia obraz niewielkiego terenu lub innego przedmiotu widzianego z góry przy zastosowaniu odpowiedniego pomniejszenia.
Plany najczęściej pokazują niewielkie obszary, np. miasta, wsie lub nawet pojedyncze osiedla czy budynki. Na planie widzimy interesujący nas obszar bardzo szczegółowo. Jego powierzchnię często dzieli się na kwadraty oznaczone literami i cyframi. Ułatwia to odnalezienie na przykład ulicy lub innych miejsc, których szukamy. Na odwrocie planu znajduje się zazwyczaj spis ulic i innych charakterystycznych punktów danej miejscowości czy obszaru.
Często wykonywane są lotnicze zdjęcia terenu, które później wykorzystywane są do opracowywania map lub planów.
2. Co to jest mapa?
Obraz widzianej z góry powierzchni Ziemi (lub jej części), który przedstawiony jest w pomniejszeniu na płaszczyźnie oraz za pomocą graficznych znaków umownych to mapa. W odróżnieniu od planu pokazuje ona zarówno duże obszary, np. kraje, kontynenty czy powierzchnię całej Ziemi, jak i tereny niewielkie, np. wsie. W przeciwieństwie do planu, mapa zawiera zawsze siatkę kartograficzną. Jej górna krawędź najczęściej wyznacza północ. Trudno jednak na mapie przedstawić wszystkie obiekty, gdyż stałaby się ona zupełnie nieczytelna. Jeśli chcemy uzyskać bardziej szczegółowy obraz, wtedy używamy planów.
Ponieważ nasza planeta ma kształt zbliżony do kuli, dlatego też nie da się idealnie przedstawić jej powierzchni na płaszczyźnie. Na mapach ukazujących rozległe obszary mogą więc powstać zniekształcenia, np. kształtu kontynentów.
Na mapach hipsometrycznych ukazuje się ukształtowanie terenu i wybrane wysokości
Mapy polityczne ukazują na przykład granice państw czy województw, a także rozmieszczenie i wielkość miejscowości
Na mapach klimatycznych ukazuje się zjawiska takie, jak średnie temperatury danego miesiąca panujące na określonym obszarze, opady deszczu i inne
zjawiska pogodowe
Mapy etnograficzne służą do wskazania rozmieszczenia grup ludności czy mniejszości narodowych
Na mapach gospodarczych można ukazać rozwój przemysłu lub sposób użytkowania ziemi na danym terenie.
Plan to obraz niewielkiego obszaru widzianego z góry przy zastosowaniu odpowiedniego pomniejszenia.
Mapa różni się od planu tym, że zawiera siatkę kartograficzną i jest zwykle zorientowana tak, że jej górna krawędź oznacza północ.
Praca domowa
Polecenie
Na zamieszczonym planie wskaż najkrótszą twoim zdaniem drogę z miejsca oznaczonego czerwonym punktem do kościoła św. Mikołaja. Oszacuj, czy istnieje inna droga tej samej długości.
Najpierw sprawdźcie na legendzie planu jak oznaczone są kościoły (prawy górny róg planu). Teraz poszukajcie kościoła św. Mikołaja.
Zainstalujcie na komputerach skypa. Poproście o pomoc kogoś dorosłego.
Na następnej lekcji podam oceny ze sprawdzianu.
Pozdrawiam
