Podsumowanie działu 6

(1)

159

1 P

1 Plan to obraz widzianego z góry przedmiotu, pomieszczenia lub niewielkiego obszaru, narysowany na płaskiej powierzchni, w pomniejszeniu.

2 Mapa jest obrazem widzianego z góry dużego obszaru lub całej Ziemi przedstawionym na płaskiej powierzchni, w pomniejszeniu.

3 Aby narysować plan jakiegoś obiektu lub obszaru, należy wszystkie wymiary i odległości podzielić przez tę samą liczbę.

4 Znaki kartograficzne na planach i mapach są obrazem obiektów znajdujących się w terenie. Znaczenie tych znaków jest wyjaśnione w legendzie mapy.

5 Na większości planów i map kierunek północny znajduje się na górze arkusza.

Na niektórych planach i mapach kierunek północny wskazuje strzałka.

6 Aby zorientować plan lub mapę, należy ułożyć je tak, aby kierunek północny na planie lub mapie zgadzał się z kierunkiem północnym na widnokręgu.

7 Krajobraz to wygląd fragmentu powierzchni Ziemi, mający charakterystyczne cechy. Składnikami krajobrazu są:

■

ukształtowanie terenu,

■

skały,

■

wody,

■

szata roślinna,

■

charakterystyczne zwierzęta,

■

wytwory działalności człowieka.

8 Ukształtowanie terenu tworzą różnorodne formy terenu.

Podsumowanie działu 6

9 Rozległy, płaski lub lekko pofalowany teren nazywamy równiną.

Wypukłe (wzniesienia) Równiny Wklęsłe (zagłębienia)

pagórki wzgórza góry doliny kotliny

FORMY TERENU

159

(2)

10 Skały dzielimy na trzy grupy ze względu na to, jak mocno są ze sobą związane minerały tworzące daną skałę.

11 Glebę tworzą składniki nieożywione: okruchy skalne, próchnica, powietrze i woda, oraz składniki ożywione, czyli organizmy glebowe.

12 Ze względu na zawartość soli wody na Ziemi dzielimy na słone i słodkie.

13 Krajobraz kulturowy powstaje w wyniku całkowitego lub częściowego przekształcenia krajobrazu naturalnego przez człowieka.

14 Do krajobrazów kulturowych zaliczamy krajobrazy: wiejski, rolniczy, przemysłowy i miejski.

15 Nazwy miejscowości wywodzą się między innymi od: położenia miejscowości, nazwiska jej założyciela, zawodu uprawianego kiedyś przez mieszkańców, targowych dni tygodnia.

16 Szczególnie cenne obszary i obiekty przyrodnicze są objęte różnymi formami ochrony przyrody.

morza oceany

RODZAJE WÓD NA ZIEMI

Wody słone Wody słodkie

wody płynące:

■rzeki

■potoki, strumienie

■kanały śródlądowe

wody stojące:

■jeziora

■bagna

■stawy

FORMY OCHRONY PRZYRODY

Parki narodowe

Rezerwaty przyrody

Parki krajobrazowe

Pomniki przyrody SKAŁY

Lite:

granit, wapień, piaskowiec

Zwięzłe:

glina, less

Luźne:

piasek, żwir

160

DZIAŁ 6. POZNAJEMY KRAJOBRAZY