• Nie Znaleziono Wyników

öecmalfung unfe politifd)t ©nttntcflung

D e r n e u e 33eichsgau © ufeetenlanfe tnurfee in ferei Ä e g ie ru n g s b e ’ ir fe e in g e te ilt, a n feeren © p t f p T feg ieru n g sp räfifeen ten fteh e n . © s finfe fe^ ^ e g ie r u n g s b e jir f e g a rls b a fe m it 7 .4 6 6 q k m unfe ü b e r 8 0 0 .0 0 0 © in tn o h n ern , Tluffig m it 7 .2 8 4 q k m unfe 1 ,3 3 0 .0 0 0 3ugehorvgen unfe © ro p p a u m it 7 .8 2 5 q k m unfe ü b e r 8 0 0 .0 0 0 g o p fe n . 3u g a rlsb a fe g eh ö re n feie © tafet» unfe l a n b f t e i f e fees © gerlanfees unfe e tw a s fear»

ü b e r h in a u s : 2lfd), B ifd je fte in ih , © ger, © Ibogen, ^ n lfe n a u , © r a s lih , gaafeen , 43) Derfeienftoolt betreut non g eg .= g . S . ©iegt, jeßt geleitet d. 2lrd). ö r . t). © türm . 44) 2t. ifoenig, ©cutfctjer ©täfetebau in Böfemen. B erlin 1921, ü>. € rn ft unfe ©ofen.

45) © enauer: 3168; feagegen in ©adjfen: 2800. ©ie ©ingemeinfeung non ©urn nach

©eplih=©d)6nau ift injtmfefeen erfolgt, fo feafj feie alte Bafeeftafet etroa 44.000 ©in», gählt.

Ä arls'b aft, i-uöii?, JT larien b aö , il^ te s , ile u b e f , P o b e tifa m , P r e ß n t^ , <5aa3, 3 o a ^ )tn ’B=

tljal, £ a d )iu ! u n ö tEepI. ö e r JX eg ien in g sb eg ir? 5tuffig u m fa ß t a ls 5er üßlbteidjfte u n ö am 6l(^teften beroobnie b ie B e g lrfe : Ä o m a ta u , B r ü x , ö u x , B ilin , €Eph'b=<5d)bnau u n ö 5lu))ig, ie i t m e r l ^ , €etfd>«ti, B 5 l)m lf< b = lrip a, D a u b a , B u m b u rg , <Sd>ludPenau u n ö tö a rn sÖ D tf, B c l^ e n b r r g , © a b lo n j u n ö J r ie ö la n ö , £)ol)enelbe, ^ r a u t e n a u u n ö B r a u n a u . D e n C r c p p a u e r B e g le r u n g s b e jlr f b llö e t ö a s „ S lltn a te rla n ö " m it öen B e g lrfe n B a r n , ^ re iro a lö a u , ,Jreu ö en f!)al, © ru lld ), fjo b e n fta ö t, 3 ä g e rn ö o rf, la n ö s = f ro n , iU ä b rliI^ = € d )D n b e rg ; iK ä I ) n |d ) = € r ü b a u , fie u tü fd je ln , B ö m e rfta ö t, © te rn = b erg , C ro p p a u , W aglftaöt u n ö 3 ® ltfa u . B e lc b en b erg ift @1^ ö e s B e ld js f ta ttb a lte r s u n ö 0 a u l e l t e r s u n ö >öer 0 a u a m t e r Jo ro k ö er © au felb fln e rro aU u n g , öle einem

© a u lja u p tm a n n u n te rfte fjt. iHlt ölefer 3 ® Elk ll u n g Ift öer f ta r f a u s g e b llö e te n

© e lb ftp e rto a ltu n g ö e r 0 t ä ö t e u n ö © e m e ln ö e n , öle a u f a lte n tD u r je ln b e ru h t, ln ö er Dfterreld)l!f<ben 3*1* fo rtg e b llö e t ro o rö e n m a r u n ö ln ö e r tfcf>ed)lf<f)en "S ra ein e g ro ß e B e ö e u tu n g Im Ö o lf s tu m s f a m p f fjatte, B e ^ n u n g g e tra g e n rooröen.

D e r ftaatlld )o n Ö e rm a ltu n g , ö e r e n ■ lanöfrclfe etm a ö e n a lte n B e jlr f s fja u p tm a n n » e n tfp re d je n , fteljen folgenöe 5 lu fg ab e n b ereld )e 3u : ln öen B e g le ru n g s=

b eg lrfen allg em ein e p o lltlfd je Ö e rm a ltu n g , 'p o llg e l unö © 'e n ö a rm e rk , © d ju lro efen , fiu ltu r » u n ö © e m e ln fc b aftsp fle g e, D o lfs m o b lfa b rt u n ö D o lfsg e fu n ö b e lt, £jorf)= u n ö

© tra ß e n b a u , ID afferbau u n ö 8oöeni»ecbefferung, © o g la lo e rf i^ e r u n g u n ö tÖ lrt=

fd ia fts fo rö e ru n g .46) p r ölefe A u fg a b e n m u ß te öle B e a m te n fd ja ft ?um C e ll erft r o k ö e r n eu b e r a n g e b llö tt m e tö e n , ö a in ö er tfd)ed)l!fd)en CSra öle ju fta n ö lg e n © te ile n faßt b u rd jm e g s m it Cifd)e<f)en b e fe ^ t rooröen ro aren . 3« öl eifern 3we<?e m u rö e n f ü r öle erfte 3*1* aud) B e a m te a u s öem S lltreld) eln g efeß t. D a g e g e n m a r öle © e lb fk c e rro a ltu n g , roenn au d ) m it € m f d )tä n ? u n g e n , ln ö eu tfd )er l^ a n ö p e rb lle b e n fa m t ö e n B ü rg e r m e lf te r n ö er © tö ö te u n ö © e m e ln ö e n , ö le j a aud) fd)on i n einem Der=

b an ö e g uifam m engefaßt ro a re n . U n te r öem n e u e n © a u lja u p tm a n n , öurd) öen fld) ö e r fu ö e te n lä n ö lf^ e Ö e rm a ltu n g s a u fb a u r o n öem ö er m elften ü b rig e n © a u e b ls ß e r u n te rfd je lö e t, ift öle g efa m te fo m m u n a le © e lb 'ftre rro a ltu n g gufam m engeif^loffen u n ö au d ) m it d lu fg ab e n b ereld jen ö e r S u ltu rp fle g e u n ö ö e r Q 3lffenfd)aft b e tra u t.

D a f ü r ro u rö e ln öer „ © u ö e te n ö e u tfd je n S ln ftalt fü r £ a n ö e0= u n ö D o lf s f o r f ^ u n g " ln fte ld je n b e rg öle g u ftan ö ig e © te ile gefd jaffen . D e r H e u a u fb a u ö e s © a u e s , öeffen

© r e n je n n a ^ ö e m " P ro te f to ra t ^u a tte r ö ln g s ftellenroelfe a lte B e g ie ß u n g e n u n ö D e rb ln ö u n g e n ö u rd jfd jn e lö e n , ro a r au<ß In fo fe rn erle ich tert, a l s Im © egenfalg gu lö fte rre ld ) l'n ö e r © u ö e te n ö e u tfd je n "P a rte i S o n ra ö ^ e n le ln s ein f la r e r u n ö ge=

fdlloffener p a r te lp o lltlf ^ e r U u fb a u r o rlia n ö e n ro a r, öeffen Ü b e rfü h ru n g ln öle n © D 2 i p . rafd ) u n ö r e ib u n g s lo s e rfo lg e n f o n n te .47)

© Ine betfonöere © d )m le rlg fe lt la g n a tü rlld ) ö a rln , öaß ö le 5 lu frld )tu n g ö es © a u e s a u f ö e n C rü m m e rn , ö ie a u s öer C fd jed jen g elt gurü cfg eb lleb en ro a re n , ln eine bar=

tefte S rle g s g e lt u n fe re s D o lfe s h*n * lnflel, ro a s b e fo n ö e rs a n e rfe n n e n s ro e rte te v ftu n g e n , a b e r aud) r le le © p fe r erforö-erte. § l e r b ero d h rte fld) ö le )ahrgehnte=

la n g e ria flo n a le rg le h u n g öes © u ö e te n ö eu t|fd )tu m8 Im fdjroerften Ö o lf s tu m s f a m p f u n ö öle polltlifdje u n ö o rg a n lfa to rlfd je D u r ^ b llö u n g , ö le es r o n ö e n leigten 3 a h r=

geßnten ö er a lte n ^ a b s b u r g e r m o n a r d jle ö u rd ) öle Cfdjed>engelt ß ln ö u rd ) a u f r e ^ t e rh a lte n fo n n te b is ln ö le B e fre lu n g sb e ro e g u n g u n te r i? o n ra ö £)enletn h in e in .

D on b e fo n ö e re r B e ö e u tu n g ro a re n ö a b e l öle fu ö e te n ö e u tfd )e n Unfatge gu ein er natlonalfoglalliftllfdjen U b e rro ln ö u n g ö e r Ä laffengegenfälge unö g u r feß r f rü h e n

40) i). Srebs ln ,,©ed)8 JITonate 2Iufbau im © uöetengau”, ©. 1. © S . ö. Heuen tülenee Cagblattes, tDlen 193?.

47) 03. ©ebefotoefy, eböa ©. 2.

tfe ra u ß b ilö u n g e in e t beutfdjen m ü o m ljD zia U ftifä en A rb e ite rp a rte i', 5 ere n tö u rg e ln b is in 6ie 3 ^ it u o r öem erften tö e ltf rie g e , ja b is im 6ie A n fä n g e u n fe re s Jai)t=

b u n ö e r ts s u r ü d g e f ü ljr t » e r b e n fö n n e n : es » a r 6ie non S n irfd ), 3 u n g unö Ä re b s g efü ljrte p oiitifdje © ru p p e .48) Ü b rig e n s '^ atte au<^ ein felb fta n ö ig es ifufietenöeutjdies

© d ju to efem fa m t 5em fa ft [ucfenios beutjd) g eb lieb e n en £ e b re rftg n ó , » e n n aud) m it m gnd)en © in b u ^ e n , b a s t|d)ed)ßflD »afitd)e R e g im e u b e rb a u e rt, » i e nid)t m in=

b e t ein g u t a u s g e b a u te s D oIfsbiI'bungs= u n b 2büd)erei» efen . A b e r aud) bi'e SX)irtlfd)aft b a tte ityre 3 u fam m en fd )Iö n e in ben neuem Ä e id js g a u b ^ ü b e r re tte n fo n n e n .

ifftit >ber gan g en ü n u e r g a g tb e it unb S e b a r r lid jf e it, b ic bem © u b e te n b e u tjd jtu m in ben 3 a b rb u n b e rte n fein e s B e fta n b e s g u g e f^ rie b e n » e r b e n m uffen,49) ift a n bi'e neu en A u fg a b en b ^ a n g e g a n g e n » e r b e n niebt n u r m it bem 3ie{, ein © a u u n te r a n b e te n gu » e r b e n , fe n b e rn m it bem b&bßren (Efyvgeiz, einen S Ifu fterg au gu febaffen,

B ild e n » i r non bem g e g e n w ä rtig e n © ta n b b e r Ö e rm a ltu n g nod) e in m a l in bie D e rg a n g e n b e it g u tü d , fo re id ie n m and)e Anfätge fd jo n in b ie D o rg e it. © d jo n u o r b er © in ro a n b eru n g b e r © fdjed)en finb © ie b lu n g s m itte lp u n fte u n b ein e germ aniifdje

© a u g lie b e ru n g an g u n e b m e n . © s ift f ü r b ie tf^e^i|fd > en A n fä n g e m e ie rle i beutfebe

© im m 'rfung a u f b em © eW ete b e r D e rro a ltu n g u n b b e s B e s t e s angufeigen, felbft in b a s fe g e n a n n te b cbm ifdje £ a n b r e d )t h in e in rcid)en f o l^ e A n re g u n g e n .50) D afj ifobann b a s gange © ta b tr e d jt u n b bie ftäbtifdje © rb n u n g b is in b a s 3u n f t » e f e n . h in e in p o n ü a u s a n s b u rd ia u s beutfd) ift, au<h f ü r bie n a d )b e r b en ©fd)e<ben g u g efatlen en © tä b te , ift u n b e ftre itb a r. n{<ht m in b e r, b ag bie ö e r f o r b n u n g unb b a s B a u e r n r e ih t r o n ben £>euf|fd)en in s t a n b g e b ra d jt w ürben unb fyiet t)Dd)ftcns r o n tf<bed)i|f<ber © e ite a u s D erfchlechterungen e r fa h re n u n b B ü d fd jlä g e erle ib en m u ß te n . A ud) f ü r b a s B e rg re d jt lie g en im © u b e te n ra u m » id )tig fte tD u rg eln : U glau ift h ie r neb en b em fädjfifchen ^ re ib e rg ein A u s g a n g s p u n k t f ü r bie A u s b itb u n g e in e s beutfehen B e rg re c h te s.51) Ü on aß eb em geugen gahtreiche b te ch tsb ü d jer unb ilr f u n b e n , bie u n s e r h a lte n g eblieben finb, aud) a lte ö r r f o r b n u n g e n » i e bie n o n l i t t i h bei ©hotieifchau im » e fttid jfte n © eil b e s © a u e s , bie im 3a h re 1 6 5 6 a u f- gegeid)net m ü rb e u n b bie ©. r o n Ü ü u ß b e tg in feine „ibeutfdjen B a u e rn ro e is tü m e r"

a u fg e n o m m e n h a t.52) D e r B e g in n la u te t h ie r:

iform b a s 2ved)t gu h e g e n : , ö e r 2tid )fe r n im b t ein » e i ß e s © tä b l in bie üjanb, feigt fid) n ib e r u n b fpricht folgenbe IB o rt, b a s © tä b l a ß g e it au fh e b en b , ro an n er fa g t Od) hßge. „3d) h ege h e u t 23ed)t im iflam en © Ott b e s ö a t e r s , bes © o h n e s u n b bes h eilig e n © e ifte s A m en ."

ü n b » e i t e t h e iß t e s a n e in e r © te ile :

B a ftoßen bie R a ts h e r r n bie S o p f gufam m en unb entlieh erfo lg t bie A u s fa g ber © e ifd )» o rn en : „ ^ e r r B id jte r, u e rg b n n t m ir gu reb e n !"

3u m © ^ l u ß : t ö a n a lle s r o r ü b e r u n b f e in M a g m e h r u o rh a n b e n , }o n im b t ber B td jte r fein roeißes © tä b le in u n b le g t es a u f b e n © efchtD ornentifd) u n b fa g t:

„3d) gib m ein B e ch t a u f in H a m e n © o tt b e s D a te r s , bes © o h n e s u n b bes h eilig en © e iftes A m en ."

48) t). Srebs, Äampf in Böhmen. B erlin 1036, ß o lf unb Beich.

49) itteb8=£ebmann, £Dir ©ubetenbeutfebe, ©. 7. Berlin 1938, Bunge.

5S) tD. füeigfäcfer (fiefe oben).

61) tD. EDeigfäder, ebba unb fonft.

52) 3ena, Bieberichs.

fte d ) t ttKir 3ug[eid) © ta u b e u n 6 K e lig to n . 2 lu f iöte öeutfcf)en im g efa m ten © u=

ó e te n ta u m J in i ja aud) i»te © o r t e gu begieijen, b ic in ibem iR ed)t0b rie f ftcijen, 6en

^ e rg o g © o b ieflato (1 1 7 3 — 117 8 ) a u f © ru n h e in e t a lte re n S X rhinie S o n ig tD ra=

tifla ro s (IO6I — I092) fü r bie ö e u tfd je n in P r a g a u s g e fte ü t l)at: „ © ilfe t, b ag öte Ö e u tf ^ e n fre ie iH enfc^en f in b ." 58) D ie € ^ ifte n g b er ö e u tfd je n im l a n b ru l)te » a n o o rn lje re in a u f f la r e n ^ e d jte f o r m e n , burc^ bie fie c o n b en üifd)ed)en gefd)ieben ro aren , unö b e s lja lb ro a r ii)r ö o lf s tu m s f a m p f b u rd ) b ie 3 af)rf)u n b erte ^ in b u rd ) fte ts aud) ein ^ a m p f u m e Ä e d )t. iln b b e s lja lb i'ft i^ n e n ein le b en b ig e s 33ed)t0=

berougtfein eigen, b a s ftd) gerab e aud) in uorgeifdjobenen © e b ie te n , gum B e ifp iel im © d)ont)engftgau, gu r tD e fe n s g ru n b la g e e n tro id e lt b a t/54) unb m it bem © c fü b l fü r b a s eigene 3 3 e ^ t aud) ein a u s g e fp ro d je n e s © e re d jtig le its g e fü b l. € s b ä n g t m it bem © in n fü r bie © e lb fto e rro a itu n g unb © rg a n ifa tio n u n m itte lb a r guifam m en,

£»abur<b bet’t b e r £>eutfd)e uom © f(bed)en a b , b e r g u r tD illlü r n e ig t, g u t Ä ed )ts=

beu g u n g u n b g u r © e ro a ltfa m fe it, a n b e re rfe its freilid) aud) 3 u ftä n b e b er 33e<bt=

lo fig feit in b re ite n © <bi(bten la n g e h e ra u f m itg e m a d )t b a t. 5lud) in bieifem © in n e b eb eu tet b a s ^ u f f ite n tu m ein S lu ffla m m e n a lte r tD e fe n sg ru n b la g e n b e s ©fd)ed)en=

tu m s .

ü m m e tb in ro ar bieife beut(d>e € in fte llu n g g ugleir^ ein g e ro a ltig e s © efam ter=

giebungsroecf, b a s a n d e n C fdjedjen g eleiftet rourbe. € 0 fa m aud) ber € in = g lie b eru n g b e r © fd)ed)en bgro. b es © u b e te n ra u m s in b a s 33eid)sgefüge g ü fta tte n .55) Ö ie € n tr o id lu n g s lin ie u e rla u ft u o n S a r i s b e s © r a g e n © in g re ife n a n giem lid) ein b e u tig . D e r © r ib u ta r fta a t, a ls b e n b ie fe r S a if e r b a s a lte B a b m e n b e r fle in e n

© e ilfü rfte n feinem R eiche a n g lie b e rte , ro an b e lte fi<b 3u einem © lie b fta a t u n b

© ta a te n g lie b , b is er u n te r ben L u x e m b u rg e rn gerab eg u gum S e rn g e b ie t b es 3beid)es rourbe. P l a n b a t a u f tfd)ed)ijd)er © e ite gefagt, b ag b e r 5tn:fd)lug a n b a s

© b rifte n tu m u n b b a m it a n s B e id ) eine b a lb e © e r m a n if a tia n b ero irfte insbetfonbere r a n p e r g a g IDengel b em ^ e ilig e n a n , b a g a b e r bieife 'balbe © e rm a n ifa tia n bie gange e rfp a rte . ü n b tatfäd>liib fo n n te n bie tf<bed)ilfd)en © tä m m e , nacbbem fle giem lid) rafcb gum © b rifte n tu m ü b e rg e tre te n ro a re n , n id )t m e b r a ls $ ein b e b e r d )riftlid)en 2le id )s m a d )t b e b a n b e lt ro erb en roie etroa b ie © Ibflaroen. © Itlerb in g s beftan b gunäd)ft no<b eine geroiffe P lö g lid jf e it e in e s 9lnfd)luffes a n b a s oftro m ifd je © b rifte n tu m unb a n B y g a n g , roie e s fü r b ie © üblflaroen u n b P u ff e n entfcbeibenb rourbe. ö a s m a b rifd )e P ei< b lfud)te b c r tb in 5ln'f<biug u n b e rb a t r a n S o n fta n tin o p e l b ^r © lau=

b e n s b o te n , roogegen bie b a y rifd ie S ird je , bie lfd)on f r ü h e r b le t m iffio n ie rt b a tte , leibertfcbaftlicb a n fa m p fte . D ie Ź u ffte llu n g e n , b ag b ie oftrom ifcben B r ü b e r © y rillu s u n b P le tb o b iu s a u ^ na<b B ö h m en b e tü b e rg e ro irft u n b b te t n iit ih re r fla ro if^ e n Sird)en|fpra<be u n b © d )'rift b en © ru n b gu einem flaro if d ien © b rifte n tu m gelegt b a tte n , rourbe r a n 51. H a e g le 56) ro ib erle g t. ©0 ift ein D erd ie n ft u n b eine L eiflu n g b e s ö e u tfc b tu m s je n e r © age, b a g fie biefen 5 ln fdying b e r © fdjedjen u n b b a m it bes bö:bm ifd)=m äbrifd)'en P a u m e s nad) © ü b o fte n ein f ü r a lle m a l u n te rb u n d e n unb b a m it die © ingilieberung in bie deutlfd)e u n b m itte lc u rc p ä ifd je © p b ä r e a n g e b a b n t h ab e n , fö ie fd)on S a r i b e r © r a g e e n d g ü ltig aud) f ü r biefen P a u m bie aroarifdye

© e fa b r g e b a n n t b-atte, fo h a b e n fp a te r d eu tfd je S ailfer aud) b ie m a g g a rifd je unb 53) B. Bretbalg, £efe= unb ©uetlenbud) gur BBbmifcb=mäbrifd)en ©efd)td)te, ©. 56.

©iebe oben.

54) <£. £ef)inann, Ttltaaterianb. J u r beutfdjen ©tammesergiebung. ©. 41 ff. Beidjenberg 1921, ©ubetenbt. Big. S ta u s .

55) ©. Pircban, B as ©ubetenbeutfd)tum im töanbei ber Jahrfronberte. 3n: D as ©ubetcn=

beutfdjtum II, ©. 563.

56) Sird)engefd)i<f)te Böhmens (© . oben).

pDlmfcfye 8&6to t)u n g ju rü d g e fd jla g e n . 0d)on m óen frü h e n 'P r e m p f ü ö m je ite n to fjnt {{jnen >6a f ü t eine ibefonöere 5 ln l)ä n g lid )h it böfjm ifdjer fje rg o g e , o o n ibernen tö r a tijla r o I. (106192) a ls tr e u e r ie fy e n s tn a n n u n ö )T titfä m p fe r Ś a f e r i)ein=

r t f j s IV . u nö im fo lg en ö e n 3 a i)tl)u n ö e tt tO la b fia m ü . (1 1 4 0 -7 5 ) a ls ebenjoldjer

<Jreun6 uni» 2lnf)änger ^ r i e b r i ^ s I. g e n a n n t fein m ögen. B e ib e n m ü rb e fü r i i r e

^ t e u e p erfoniid) b er S o n ig s tite l g ugebittigt. © d^lie^lid) e rla n g te b a s " P r m u f K b e ^ fyaus u n te r P r e m y f l © t a f a r I. n o n S a f e r ^ e tn r id ) ü . 1212 b ie erb ltd je S o n ig s ^ m ü rb e. D a m it m a r ibiefes © lie b ftlid b e s B e i d e s ü b e r aEe a n b e re n iftm u s * gehoben.

D nrcb b ie 5 iu sm e itu n g iijre r 5Tiaci)t, b u rd ) b ie € r t r ä g e b e s B e rg b a u e s u n b n id )t 3um roenigften burd) bie © in fü n fte a u s b e n © tä b te n u n b D ö rfe rn b e s © ie b lu n g s » m e rfe s b e r D eu tfd je n ftiegen b ie b& Ijm fdjen S o n tg e im m e r m efir ? u r © te ttu n g b e t re id jfte n d ü rfte n b es B e i d e s em p o r, b is b e r „golbene" S o n ig © t a f a r H ., nad)bem e r aud) b a s B a b e n b e tg f d ie © rbe a n fid) g e b r a u t u n b fe in f la m e r o n b e r © ftfee

— S o n ig s b e rg ! — b is j ü r 5 Ib ria gu 2ln|fel)en g e fo m m en m a r , b ie ^ a n b n a ^ b e r b eu tfd jen S a f e r f r o n e au sftre cfte. <£s m a r b ie ro irre 3 e it nad) bem 5 lu s)te rb « n u n b U n te rg a n g b e r f)o f)enftaufen. 5 ib e r biefe 3 e it r o ü e r © ä r u n g o e rla n g te a n b e re

^ e r r f ^ e r . D e r © r a f o o n ^ a b s b u r g g em an n b a s © p ie t u n b b ie ö fte rre id )fd )e n i ä n b e r a ls ^ a u s m a d ) t unb b e r golbene S ö n ig m u ß te a b tre te n , fla d ) feinem © obe ro irfte f i^ b ie D erfd )m äg eru n g b e r ibeiben © efd)ted)ter a u s u n b » e rfd fe b e n e Som=>

b in a tio n e n um ben © u b e te n ra u m tr a te n in © e ß m e ite , b is m it S o n ig tB e n je l H . 1 3 0 4 u n b feinem © o im itOengel I I I . 1 3 0 5 b a s b en fro ü rb ig e © efd)led)t b e t 'p te = m y flib en , b a s burd) g a lfrą id je e ß e lt^ e D e rb in b u n g e n m it b e u f ^ e n (J ü rftm tö d jte rn im m e r m e ß r ein g eb e u tfd jt roorben m a r u n b g ro ß zü g ig b ie b e u f d je B efieb lu n g b e s i a n b e s g e fö rb e rt ß a tte , a u s fta r b .

D ie © rö ß e u n b B e b e u tu n g b e s B a u m e s f a m u n te r bem fo lg en b e n © e fd fe d jt, b em lujcem butgifd>en, erft g u r P ötten B e if e . B ö h m e n (u n b fR a ljre n ), an fän g lid ) bur<ß eiinen b re ite n © re n g fa u m o o m beutfd)en © e b ie t gefdiieben, b a n n ein © reng=

ta n b u n b n a d jß e r ein © lie b fta a t b es B e i d e s gero o tb en , rü tfte in b er a u f b er gangen

© fffro n t geroalfig o o rb rä n g e n b e n © ftbefieb iu n g im m e r m efjr in b ie f tlit te bes B e i d e s ; nad) b em S rä 'ftefp ie l, b a s b a m a ls u n fe r D o lf beljerrfcßte, m a r b ie f f to lb a u -

© Ibelinie eine 2ld)fe in biefem g ro ß en 5 tu f b r u ^ nad j b em © ften geroorben u n b

"P rag in bie f ltit te b er n e u e n 5ld)fe g e r ü g t. fD a s u n te r S o n ig 3of)flnri o o rb e re ite t ro o rb e n m a r, g em an n u n te r S a r i IV. gleid) m it fein em E in tritt f la r e © e fta lt. D e r beu tfd te S a ife r faß n u n in "p räg u n b fa u m eine a n b e re © t a b t ift fo g ro ß zü g ig nad) bem f b itte n ein es b e u fd )e n S a if e r s g e fta lte t, fo gu e in e r b eu tfd )= faferlid > en gott=

feßen © ta b t g e f(|a ffe n roorben roie biefe © ta b t a n b e r S P o lb a u . © ie rourbe g u g le i^

gum P o rb ilb f ü r bie © ta b te b ra u ß e n u n b fo aud) f ü r b e n en g e ren B a u m b es

© u b e te n la n b e s . ID a s S a r i IV. a u f allen © e b ie te n b er S u l t u r u n b tP ir tfd ja f t g u ftanbe b ra d jte , ro a s e r le iftete, u m a u s feinem ^ a u s m a ^ t g e b i e t ein B lu fte rla n b b e r ö e rro a ltu n g , b e r tö ir f d ) a f t s = u n b S u ltu r e n tf a ttu n g gu m a d jen , b a s fa m a u ^ b e n © ta b te n u n b B e g irfe n b e s © u b e te n la n b e s g u g u te . P o n b e r 'P r a g e r ltn io e r fitä t n o n 1 3 4 8 , bie a ls B e id js u m 'p e rfita t,57) n id )t a f s eine b es £ a n b e s g e g rü n b e t rourbe) u n b b ie überroiegenb b e u fd je ^ ö r e r u n b l e ß r e r a u fro ie s, fa m e n im n e u e n © e f t l)od)gcfd)ulte S r ä f te a ls © ta b tf d ir e ib e r u n b © d m lr e f to re n in bie © ta b te b e s

© u b e te n ra u m e s u n b b e ro irfte n eine allg em ein e © e ttn a ß m e a n b en n e u e n Beroe=

67) 3- P fiß n er, ©ubetenbeutfdje © ef^ i^ te. ©. 84. Betdjenberg, 1937, ©ubetenbt.

Otg. S tau s.

g itn g en , M e am A n fä n g e ó e r H e u je ü fteljen, Jo feljr fid) öaß v o re rft no(^ m it 6em m ittelalten lid )' gotiifd)en tO efen — roie Beim £ a i} e r felb'ft — o e tb a n ö um6 burd)=

b ta n g . ö i e J^eb en , M e b e r Ś a if e r a u s S u r g u n b b ie rb e r c e r p f la n jte , n ad)5em fdjon óie ö eu tfd jen ifRondje b e n tü e in b a u b e g rü n b e t bM tw t, fa m e n a m C lb e la u f u n b im

€ ib e p a r a b ie s gur ło!ftli<bften S teife. D ie S a u f u n f t, bie u n te r ^P eter P a r i e r u n b fein em © efdjledjt im P r a g e r D e ttsb o m g ip felte, tn irfte fid) in fu b ete n b eu tfd je n

© fä b te n a u s , fofern f)ier n id jt fd)on ä lte re f D u tje ln u o rlie g e n roie im € g e r ber fjo b e n fta u fe n . D ie ^ o rb e ru n g b e s D e r fe b r s bob b ie © tä b te u n b Me ^ o rb e ru n g b er (S ta b te m e b rte b e n tD ob lftan b b e s beutf<ben P ü r g e r tu m s . $ reili(b bob bieife e r f t a u r & e S lu fro artsb e m e g u n g b e s faiferlicb en l a n b e s a u ^ Me C fd ie ^ e n m it em p o r, beren STlenif^entum in b ie en tm ic fe lte n b eu tfd je n © ie b lu n g s= u n b © em ein=

fd ja ftsfo rm e n u n m e rflid ) m it b in e in u )u d )s, b is e s fid), in b iefen f o r m e n f rä ftig getoorben, gegen bie h e u tig e n P a r t n e r m a n b te u n b ftem m te. ^ i e r fyat n u n Ä a rl IV ., ber fi<b aud) a ls p te m p lf lib e n e n M fü h len m o d )te, b e r aud) ber flam ifd)en i a n b e s t r a b itio n g ered )t gu roerben fu d jte , fo lan g e e r b ie fü h rte , bie D olPer b eifa m m e n ^ u b a lte n o e rfta n b e n . P ie lle id jt ift es n e rg le id jb a r ber fiü n ft u n b bem

© d jid fa l B i s m a r d s , roeun b a s n o n ihm g efdjaffene B e id ) ifo rafd ) u n b g em altig em porftieg, b a ß too b l e r felbft b en b to b e n b en n a tio n a le n © e g en faß m erftern fo n n te , b er a b e r nadj'ber n u r um fo u n g e ftü m e r gum 5 lu sb ru d ) fa m .

D e r tragiifdje ilm fd jro u n g , b e r bie g eroaltige © ftberoegung um feres D o lfe s no(b am € n b e b e s S T litte lalters tr a f u n b b e r im H o rb o fte n b u rd ) b en H ie ber g an g b er

<D rbensm ad)t, b u rd ) © a n n e n b e rg (1 4 1 Q), g e fe n n2eid)net ift, b e r fid) a b e r aud) in ben © e g enberoegungen b e r Jflad jb aru ö lfer im © ü b often au sro irP te, erle b te im

© u b e te n ra u m , u n te r 'tü en g el unb © ig is m u n b , in b e r ib u ffitif^ e n B e u o lte feine ifcbärffte unb b eb e u tfam fte 3 u fp iß u n g . D ie buffiti|fd)e 3 e it, bie b a s D eu tfd )tu m um 3ab o b u n b e rte g u rü d ro a rf, ift n o n b en b a m a lig e n © e fd )led )tern b is g u r b itte rfte n ile ig e e rle b t w o rb e n , a b e r u n fe re m ©elfam tuofP n id )t in en tfp red )en b e r löeiife im

© e b äc b tn is n e rb lie b e n . © ie ift fü r b ie © rP en n tn is u n fe re r D o lP slag e u n b un'feres

© d jitP fals nid)t entifpredjenb a u s g e r o e r te t w o rb e n , © d jlie ß lid ) u e rb ü n n te fid) ber

© e b a lt a n n a tio n a le r © d iicP falb aftig feit im m e r m e h r u n b m a n fab in £)us u n b ben

© e in e n fe nad) b e r m e lta u fd ja u lid je n © inftellu n g ben © la u b e n sg e n o ffe n C u tb e rs ü ber b en D o rP äm p fer e in e r lib e ra le n © e i t — n id jt m e h r ein en © x p o n e n te n b es B in g e n s u m bie © ftg ren g e u n fe re s D olP es. © rft M e entfdjeibenbe tD en b u n g bes b eu tfdjen © efid)t0, b a s b e r R ü h rer n u n w ie b e r nad) © ften g erid )te t b a t, P ann u n s bie © d )i(ffa lsn o t je n e r © age n eu u e rg e g e n w ä rtig e n , w o bie B e id )s m a d )t felbft uon b en d ü rfte n b o t u e rä u ß e rlid )t w o rb e n m a r, w ie n id )t m in b e r b a s © la u b e n s=

u n b © a c b tg e b ä u b e b e r d jriftlirb en B ird ie u n b w o aud) b a s beutfd)e B ü r g e r tu m b is in bie frem blänbilfdjen © tä b te h in e in einem le e re n , ä u ß e rlid je n © o b lfta n b o e rfallen w a r , fo b a ß f l ^ im 2ln ftu rm gegen bie beutifdje © fta u s m e itu n g politifd je, relig io fe unb fogiale A n trie b e m it einem B u s b r u ^ flam ifd jer ü rin ftin P te , bei ben

© fdjedjen gugleid) m it einem S lufleben a lte r m o n g o lifcb ^aw arifd jer B affen fn ftin P te o e tb a n b e n .

© e n n bie tfd)ed)ifd)e © ie b e ra u fr id jtu n g im n eu n g e b n te n 3a b r b u n b e rt b en £)uffi=

tis m u s a ls b ie entfdbeibenbe © ru n b la g e b es tf ^ e ^ if d ie n D o lP sleb en s b o ra u s g e fte ü t b a t, fo w a r b a s eine P lare S am p fan lfa g e, b e r m a n im b eu tfdjen i a g e r n u r gang f ^ r ittw e if e u n b b is g u le ß t n id )t oöllig en tfp to d )e n b a t. © a n b a t erft felbft w ie b e r n eu gum ü a m p f a n b er © ftfro n t a n tre te n m üffen, n id )t n u r im gioilen D o lP stu m s»

Pam pf, fo n b e rn m it b en le ß te n © i t t e l n politi!fd)=m ilitärif(ber © a d ) te n tf a ltu n g , um

l}iet eine gleid) f ia r e 6'te ü u n g j u begießen, '© o u iel fei i)ier d a r ü b e r g e ja g t, ö i e

© e|Jd;id)te Je n er ift 'n r n e u e n «Seifte erft toei)! gang n eu gu Jd jreib en . D en 3u fam m enf)ang m it öem Ä eic^ fyat auc^ b e t fju ffitia m u s nid)t üßllig auftjeben fo n n e n . € r fo n n te Jid) gtnar gegen b a s ile id ) em p ö re n u n ö 6a s fte id ) fo n n te ö a s S e ^ e rla n b B o tjm e n ijo lie re n , a b e r 6ie tD en b u n g gu einem a n ö e re n © ro ^ ra u m = gebübe etwa w ie b e t Ijeinergeitige ö e rfu e ^ 6e r © rD jjm afjrer, einen 2 ln |f^ Iu ß a n 6a s (Cijriftentum © ftro m e itjerguiftellen, m a r n id )t m e b r m ög ü d ). © e lb ft öer geiftige

© egenfalg gegen b a s D eu tfd )tu m Ja n f g u fam m en , a ts | i e r Jetbft u n b n u n e r f o ig r e i^

b e r p r o te f ta n tis m u s em porftieg u n b im © u b e te n ra u m b ie groei S ta tio n e n fid) a u f e in m a l w ie b e r © d )u tte r a n © d ju tte r fa n b e n . 'Stls b a s D e rfa g e n b er pro tejtan tiifd jen

b e r p r o te f ta n tis m u s em porftieg u n b im © u b e te n ra u m b ie groei S ta tio n e n fid) a u f e in m a l w ie b e r © d )u tte r a n © d ju tte r fa n b e n . 'Stls b a s D e rfa g e n b er pro tejtan tiifd jen

Powiązane dokumenty