łączenie w handlu przez dłużników kilku drobniejszych kwot w jeden większy przekaz, przez co wierzyciele pozba

wieni zostali normalnych ciągłych wpływów za wysłane to­

wary,

6) częściowe przejęcie przez banki części dotychczasowych czynności P. K. O. po otwarciu przez nie kas dla wpłat w godzinach poobiednich i przez bezpłatne przekazywanie kwot do miejscowości, gdzie banki posiadają swoje od­

działy.

Ponieważ w łonie Związku Izb zarysowała się niezgodność poglądów na powyższe kwestje, Związek Izb P. H. powie­

rzył Izbie zareferowanie powyższej sprawy na jednym z pierw­

szych zjazdów Związku Izb P. H. w r. 1935.

ZWYCZAJE HANDLOWE

W okresie sprawozdawczym Izba wzywana była do stwier­

dzenia istnienia zwyczajów handlowych w sprawach następu­

jących:

Normy amortyzacyjne beczek benzynowych i t. p.

Izba nie stwierdziła, by na jej terenie istniały zwyczajowe stawki amortyzacyjne beczek żelaznych i drewnianych do ben­

zyny oraz stacyj (aparatów benzynowych) oraz stawki manka, nafty i benzyny w magazynach przetworów naftowych i sta­

cjach benzynowych.

Tranzakcje materjalami włóldenniczemi Izba stwierdziła istnienie następujących zwyczajów:

Długość sztuk gotowych materjałów wynosi zazwyczaj 40 do 50 m, zależnie od jakości towaru. Szerokość materjałów wełnianych wynosi:

148—150 cm przy towarach jakościowo najlepszych, 140—142 cm przy towarach jakościowo średnich,

128—130 cm przy towarach damskich — łącząc skrawek.

Szerokość specjalnych towarów modnych bielskich wy­

nosi 146— 148 cm.

Jako sprzedaż hurtowną uważać należy minimum y2 sztu­

ki, poniżej y2 sztuki jako sprzedaż detaliczną.

Reklamacje odnośnie jakości towaru wnoszone być muszą w ciągu 8 dni od daty faktury. Tak samo reklamacje odnośnie ilości, wagi, długości i szerokości towaru wniesione być muszą w ciągu 8 dni od daty faktury.

Jeśli w umowie nie określono bliżej terminu dostawy, zlecenie wykonywane jest w ciągu 3-ch dni od daty odbioru zamówienia.

O ile w umowie oznaczono dostawę stopniową, lecz okre­

ślenia ostatecznego terminu nie ustalono, dostawca postępuje według własnego uznania; przy nowym wyrobie obowiązuje 3-miesięczny termin dostawy.

W razie istnienia kilku umów o dostawę i odbiór towaru, obowiązuje ostatnia z nich pod względem daty.

O ile dostawca nie dostarczył towaru w terminie, wzgl. od­

biorca w terminie towaru nie odebrał, — termin ten przedłuża się o 14 dni.

W wypadkach zaistnienia siły wyższej obowiązują zwycza­

je ogólnie przyjęte.

Kupujący nie jest zobowiązany do przyjęcia towaru, na­

wet w wypadku bonifikacji ze strony dostawcy, jeżeli zamiast towaru o normalnej wadze iub długości otrzyma towar o in­

nej wadze lub długości.

Odbiorca zobowiązany jest do odbioru towaru bez boni­

fikacji ze strony dostawcy przy różnicy 5% in plus wzgl. 5%

in minus.

W wypadku, gdy różnica wynosi powyżej 5% in plus wzgl.

in minus, odbiorca nie jest zobowiązany do przyjęcia towaru.

Koszta tary ponosi dostawca.

Koszta zwyczajnego opakowania w papier lub jutę po­

nosi dostawca, koszta innego opakowania — zależnie od umo­

wy.

Rzeczoznawca orzeka, przy jakich odchyleniach w jakości towaru obowiązany jest zamawiający do jego odbioru bez bo­

nifikaty wzgl. za bonifikatą.

W wypadku zasadniczych odchyleń, stwierdzonych przez rzeczoznawcę, kupujący nie jest obowiązany do przyjęcia to­

waru; małe odchylenia są nieuniknione.

O ile reklamacja nie zostanie załatwiona w drodze wza­

jemnego porozumienia dostawcy i odbiorcy, reklamujący przed­

stawia sądowi zakwestjonowany towar oraz oryginalne próbki, które służyły za podstawę zamówienia, zamówienie etc.

W wypadku, gdy zamawiający kupuje towar nie według próbki, lecz wg. marki lub nazwy, dostawca zobowiązany jest dostarczyć towar, który pod daną marką (nazwą) w ciągu ostatnich 12 miesięcy sprzedawał.

Nie istnieje zwyczaj wymagający od sprzedawcy za­

opatrzenia towaru kupowanego według wzorów w signum sprzedającego, by wykluczyć zamianę próbki wzgl. towaru.

Umowa zawierać winna postanowienia, kto zobowiązany jest do ponoszenia kosztów w razie nierozstrzygnięcia sporu.

Umowa postanawiać winna, czy w razie rozstrzygnięcia sporu przegrywający zobowiązany jest — oprócz kosztów są­

dowych (na rzecz sądu polubownego) — do uiszczenia dodatko­

wych świadczeń.

Przy zakupnie całej sztuki należy się odbiorcy 20 cm całej szerokości, przy połowie sztuki 10 cm — na próbki.

Wysyłka następuje na koszta i odpowiedzialność odbiorcy.

Wysokość skonta i rabatu zależna jest od umowy.

O ile nie istnieje specjalna umowa, odbiorca zobowiązany jest do zapłaty towaru w ciągu 30 dni.

Zwyczajowy jest kredyt 3-miesięczny.

Jako normalny uważa się zysk w wysokości 15—20% przy sprzedaży hurtowej, zaś w wysokości 20—30% przy sprzedaży detalicznej.

Normalny czasokres udzielonego kredytu jest 90 dni.

Odstępne za lokal handlowy

Izba nie stwierdziła, by na jej terenie istniał zwyczaj wy­

mawiania sobie umową i opłacania odstępnego za ustąpienie praw najmu lub podnajmu lokali handlowych.

Umowa o podnajem lokalu handlowego za przyznaniem procentowego udziału w obrotach założyć się mającego przedr siębiorstwa, zdaniem Izby, nie uwłacza postanowieniu art. 10 śląskiej ustawy o ochronie lokatorów i nie podpada pod sank­

cje karne z art. 24 tej ustawy. Taka umowa musi jednak, zdaniem Izby, odpowiadać warunkom z art. 9 pkt. 4 cytowa­

nej ustawy.

Stręczne przy sprzedaży nieruchomości

Izba stwierdziła, że na jej terenie stręczne przy sprzedaży nieruchomości wynosi według zwyczaju 1—2%, zależnie od wartości objektu zapośredniczonego. Przy objektach od 25—

30.000 zł wynosi 2%, przy objektach ponad 100.000 wynosi 1

%.

Stawki powyższe należy traktować jako orjentacyjne.

Dziś częściowo brak podstaw do ustalenia jednolitego zwycza­

ju w sprawie prowizji pośrednika, gdyż sprzedażą nierucho­

mości (domów) trudni się szereg przygodnych pośredników, bynajmniej niestosujących równomiernej praktyki.

Ser według klasyfikacji kolejowej taryfy towarowej Izba stwierdziła, że pod poz. 124 klasyfikacji kolejowej taryfy towarowej winny podpadać nietylko sery owcze, jak np. bryndza i bundz, lecz także wszelkie inne gatunki serów, jak np. ementalski, litewski, trapistów i t. d., które wyrabia się z mleka krowiego, ale które nie podpadają pod nazwę twa­

rogu wzgl. sera białego (zwykłego), czyli otrzymanego drogą zwykłego wygotowania z mleka sernika bez użycia sztucznych lub naturalnych podpuszczek.

Prawo zatrzymania na filmach wypożyczonych

Izba stwierdziła, że na obszarze całego państwa istnieje zwyczaj handlowy, według którego wypożyczony film winien być zwrócony wypożyczalni niezwłocznie po upływie czasu, na który został wypożyczony, bez względu na pretensję wzajemną, jaka przysługuje wypożyczającemu do wypożyczalni. Na pod­

stawie tego zwyczaju wypożyczającemu nie wolno wobec wy­

pożyczalni stosować na filmie wypożyczonym prawa zatrzyma­

nia z tytułu jego pretensji wzajemnej do wypożyczalni. Wy­

pożyczający w szczególności nie ma prawa zwracać wypoży­

czalni filmów za zaliczeniem celem zrealizowania w ten sposób swojej pretensji wzajemnej do wypożyczalni, chyba że strony wyraźnie omówiły, że wypożyczającemu przysługiwać ma ta­

kie prawo odnośnie do wypożyczalni.

Odprawa dla pracownika zwolnionego

Izba stwierdziła, że obecnie na jej terenie nie istnieje zwy­

czaj płacenia odpraw zwalnianym pracownikom w wysokości tylu pensyj miesięcznych, ile lat pracowali w firmie.

Zwyczaj taki, polegający jedynie na swobodnem uznaniu dyrekcji wobec wyjątkowo zasłużonych wobec przedsiębiorstwa urzędników, był stosowany przez koncerny górnośląskie w okresie dobrej konjunktury, przy conajmniej 10 latach prze­

pracowanych przez urzędnika.

Od paru lat jednak specjalne uchwały zarządów koncer­

nów zwyczaj ten uchyliły.

Komisarz Demoblizacyjny w razie wniosków o redukcje pracowników umysłowych żąda czasami odpraw dla długolet­

nich pracowników przedsiębiorstw, ale w wysokości maksymal­

nie trzechmiesięcznych poborów i tylko w wypadkach, gdy zre­

dukowany nie posiada żadnych innych dochodów (emerytury i t. p.).

Bezpłatna nadwyżka przy wysyłkach węgla koleją.

Izba nie stwierdziła, by przy wysyłkach wagonowych wę­

gla, brykietów i koksu zwyczajowo był dodawany pewien pro­

cent towaru gratisowo.

Przeciwnie, obowiązujące przepisy kolejowo-taryfowe nie dopuszczają doładowywania bezpłatnej takiej nadwyżki.

Obowiązek kupca odpowiadania na listy

Izba stwierdziła, że na jej terenie istnieje zwyczaj, według którego kupiec odpowiada na listy handlowe adresowane do

13

niego i własnoręcznie podpisane przez wysyłającego. Niema obowiązku odpowiadania na różne mechanicznie powielane oferty, okólniki, zawiadomienia, prośby o datki pieniężne i t. d., o ile nie są podpisane ręcznie. Wszystkie poważne firmy od­

powiadają natomiast na pisma podpisane ręcznie, o ile nie do­

tyczą one bezpośrednio spraw mających związek z działalnością przedsiębiorstwa. Wówczas albo posyła się nadawcy odpo­

wiednie wyjaśnienia, albo odsyła pismo pod właściwym adresem.

SPRAWY WYSTAW I TARGÓW KRAJOWYCH ORAZ MIĘDZYNARODOWYCH

W roku sprawozdawczym Izba Handlowa prowadziła w dalszym ciągu akcję w kierunku werbowania wystawców na organizowaną przez Państwowy Instytut Eksportowy Wysta­

wę Polską na Bliskim Wschodzie, która miała być wystawą na- pół wędrowną, albowiem zwiedzić miała Egipt i Palestynę. Po otrzymaniu z Państw. Instytutu Eksportowego sprawozdań o wynikach tej wystawy, Izba rozesłała poszczególne ich eg­

zemplarze tym firmom, które mogłyby się tą sprawą zaintere­

sować i wyciągnąć dla siebie jakieś korzystne wnioski.

Następnie Izba zajmowała się poważniej sprawą poparcia międzynarodowych Targów Poznańskich, rozsyłając nietylko materjały propagandowe, dotyczące tych targów, a otrzymane za pośrednictwem Rady Interesentów Targów Poznańskich wzgl. bezpośrednio z Urzędu Miejskiego, lecz również podjęła się wydawania kart uczestnictwa w Targach Poznańskich, na podstawie których poszczególni zwiedzający otrzymywali zniżki indywidualne na przejazd kolejami żelaznemi. Zniżek wzgl.

kart uczestnictwa Izba Handlowa wydała ogółem 76. Ilość osób, które zwiedziły Targi z okręgu katowickiego była jednak znacznie większą, albowiem również miejscowe biura podróży wydawały takie same karty uczestnictwa wzgl. zniżki.

O ile chodzi o udział firm śląskich w targach tegorocznych, to na podstawie obserwacyj delegata Izby na Targi wzięło w nich udział ogółem 27 firm śląskich, z czego 18 firm z Gór­

nego Śląska. W branży elektrotechnicznej wystawiała 1 firma,

w branży wyrobów ślusarskich i metalowych 4 firmy, w dziale wag 1 firma, w dziale wyrobów drzewnych (kopyta szewskie)