P o d d a ją c a n a liz ie ró ż n e sp o so b y i fo rm y p rz ek a zy w an ia p ra w d o b jaw io n y ch , p o z o s ta ją c e n a u słu g a ch e w a n g eliza cji w o b rę b ie w s p ó ln o ty p a ra fia ln e j, n ie s p o só b w k o ń c u n ie z a p y ta ć o ro lę i m ie jsc e ś ro d k ó w m a so w e g o p rz e k a z u w g ło sz en iu sło w a B o żeg o . K o śció ł, zw łaszcza p o S o b o rz e W aty k ań sk im II, b a rd z o d o c e n ia m ie jsc e ś ro d k ó w m as o w e g o p rz e k a z u w k u ltu rz e o ra z ich m ożliw ości w d z ie d zin ie a p o s to la tu .11“ K o n s ek w e n c ją ta k ie j o c en y je s t n o rm a z a w a rta w K o d eksie Ja n a P aw
ła II: „ W w ypełnianiu sw ojej fu n k c ji, p a sterze K ościoła, korzystając z p ra w a przysłu gującego K ościołow i, p o w in n i p o słu g iw a ć się śro d k a m i społecznego p r z e k a z u ”.'11
W pow yższej dyspozycji z a w ie ra się p o s tu la t, aby p a s te rz e , m ający u d z ia ł w k o ścieln ej m isji n a u c z a n ia , k o rz y stali ze ś ro d k ó w s p o łe c z n e g o p rz e k a z u , w s p o m a g a jący ch g ło sz e n ie o rę d z ia zb aw ie n ia . N ie je s t to n a w et z a c h ę ta , lecz zo b o w iąz an ie , o czym św iadczy try b ro zk azu jący : adhbere satagant. J e s t rz ec zą oczyw istą, że k o rz y stan ie ze ś ro d k ó w p rz e k a z u je s t u w a ru n k o w a n e m o żliw o śc ią."2 P o d o b n ie w o d
lm II I Powojenny Synod Archidiecezji Gnieźnieńskiej st. 249 s. 177-179; Synod A rch i
diecezji Przemyskiej st. 16 § 5 s. 16; I I Polski S ynod Plenarny st. 41 s. 42.
110 Swój stosunek do środków przekazu oraz możliwości ich wykorzystania w misji n a uczania tak określił Sobór: Ponieważ Kościół katolicki ustanowiony został przez Chrystusa Pa
na, aby wszystkim ludziom nieść zbawienie, i wobec tego przynaglany jest koniecznością przepo wiadania Ewangelii, przeto uważa on za swój obowiązek głosić orędde zbawienia również przy pom ocy środków przekazu społecznego oraz uczyć ludzi właściwego korzystania z nich. Kościo
łowi więc przysługuje naturalne prawo używania i posiadania wszelkiego rodzaju owych środ ków, o ile są one konieczne lub pom ocne w chrześcijańskiej działalności wychowawczej i w każ dej jego pracy, podejm owanej dla zbawienia dusz. Zadaniem za ś pasterzy jest takie pouczenie wiernych i kierowanie nimi, by przy pom ocy tych również środków zmierzali oni do zbawienia i doskonałości własnej oraz całej rodziny ludzkiej. D ekret Inter mirifica nr 3.
111 K an. 822 § 1 kpk.
112 T. P a w l u k , Środki Społecznego przekazu w świetle Kodeksu Prawa Kanonicznego
n ie s ie n iu d o n a u c z a n ia k a te c h e ty c z n e g o z a le c a u sta w o d a w ca , aby było p ro w a d z o n e z z as to s o w an ie m w szelk ich śro d k ó w , p o m o cy d y d a k ty czn y ch o ra z ś ro d k ó w sp o łe c zn e g o p rz e k a z u , k tó re w y d ają się b a rd ziej sk u te c z n e d o te g o , by w ie rn i, w s p o sób d o sto so w an y d o ich c h a r a k te r u , m ożliw ości, w iek u o ra z w a ru n k ó w życia, m o gli g łęb iej p o z n a ć n a u k ę k a to lic k ą i lepiej w e d łu g niej u k ła d a ć ży cie.113
W n io sk i p ra k ty c z n e , ja k ie p ty n ą z k o d ek so w ej dyspozycji w o d n ie s ie n iu d o p r o b o szcza są n a s tę p u ją c e : p o w in ien z a b ieg a ć o to , aby w iern i m o g li z ao p a trz y ć się w k atech izm y , p o d rę c z n ik i d o n a u k i religii i m o d litew n ik i; czytali p ra s ę k a to lick ą o ra z in n e p u b lik a c je re lig ijn e ; p o w in ie n założyć o d p o w ie d n ią b ib lio te k ę p a ra fia l n ą, u m ieścić w p o c z e k a ln i n a p le b a n ii sto so w n ą p ra s ę k a to lic k ą czy a lb u m y relig ij n e, u rz ąd z ić g a b lo tk ę p a ra fia ln ą w p rz e d s io n k u lu b n a z e w n ą trz k o śc io ła z in te r e sującym i h a słam i i ciek aw y m i w ycinkam i z p rasy ; p o w in ien zało ży ć i k o n serw o w ać u rz ą d z e n ia n a g ła śn ia ją c e w k o śc iele, aby sło w o B o że d o c ie ra ło d o k a ż d e g o u c ze st n ik a z g ro m a d z e n ia litu rg ic z n e g o .114
D o tej, i ta k o b sz e rn e j, listy m ożliw ości w y k o rz y stan ia ś ro d k ó w p rz e k a z u n a fo ru m p a ra fii w d z ie le p rz e k a z u D o b re j N ow iny n a le ży jeszc ze d o d a ć o rg a n iz o w a n ie w ypożyczalni k a se t z film a m i o tre ś c i ew an g eliz acy jn ej, p ro m o c ja film ów p rzy b li żających w a rto ści ew an g e lic z n e, w y d aw an ie b iu le ty n ó w i g a z e te k p arafialn y c h , k tó ry ch ja k o ś ć i liczba w o s ta tn ic h la ta c h w y raźn ie w z ra s ta . P a ra fie ja k d o tą d , w w a ru n k a c h p o lsk ich , z przyczyn tec h n icz n y ch i e k o n o m ic zn y c h , p o s ia d a ją n ie w ielk ie m ożliw ości z a k ła d a n ia i p ro w a d z e n ia ra d ia e w an g e lizacy jn eg o . M o g ą n a to m ia s t p ro b o sz cz o w ie w łączać się, n a m ia rę m ożliw ości, w d z ia ła ln o ść ju ż istn ie jący ch ś ro d k ó w s p o łe c z n e g o p rz e k a z u n a p o z io m ie d iecezji czy k ra ju , czyniąc ich p rz e z to z a ra z e m b a rd z ie j o b e cn y m i w sw oim śro d o w isk u .
I I P olski S y n o d P len a rn y, k tó ry u siłu je p o d a ć n ie ty lk o d ia g n o z ę s ta n u d u sz p a
ste rstw a w d iec ez jac h p o lsk ich , a le ta k ż e w sk azać k ie ru n k i ro zw o ju w najbliższych d z ie sięc io le c ia ch , zam ieśc ił w k o ń cow ym d o k u m e n c ie o b sz e rn y m a te ria ł n a te m a t w y k o rzy stan ia w a p o sto ls tw ie ś ro d k ó w m aso w eg o p rz e k a z u . W y n ik a z te j in fo rm a cji, że „K ościół w Polsce dysp o n u je liczn ym i ro zgłośniam i ra d io w ym i o zasięgu ogól
n o p o lskim , d iecezjalnym i p a ra fia ln y m , a ta kże telew izję lo ka ln ą p o d n a zw ą T V N ie p o k a la n ó w oraz sta łym i p ro g ra m a m i w telewizji p u b lic zn e j ”.115 Z d alszej le k tu ry te k
stu sy n o d a ln e g o m o ż n a się d o w ie d zieć , że w 1997 ro k u w P olsce p ra c o w a ło 46 ro z g ło śn i d iecezjaln y ch n a 56 c zę sto tliw o ściach . S z e reg ro z g ło śn i d ie c ez jaln y ch u tw o rzyło R a d io P lus, k tó re w ciąż u d o s k o n a la swój p rz e k a z i je s t w fa zie p o sz u k iw a n ia w łasn ej to żsam o ści. W w ie lu śro d o w isk ac h d u ż ą p o p u la rn o ś c ią cieszy się R a d io
1,5 K an. 779 kpk; Por. kan. 1063 1° kpk. "4 Tamże.
M a ry ja, zw łaszcza ze w zg lęd u n a p ro g ra m p o św ięc o n y m o d litw ie i k a te c h e z ie .116 M ów i się ró w n ie ż w e w s p o m n ia n y m d o k u m e n c ie o z u p e łn ie now ych m o żliw o ściach in fo rm acy jn y ch , ja k ró w n ie ż ew an g elizacy jn y ch n o w e g o m e d iu m ja k im je s t in te r n e t n a p rz y k ła d zie se rw e ró w „ M a te u sz” i „ O p o k a ”.1'1
M a ją c n a u w a d z e w o lę u sta w o d a w cy p o w s z e c h n e g o , ja k ró w n ie ż n a ś w ie tlo n ą p r z e z S y n o d P le n a rn y s y tu a c ję K o ś c io ła w P o lsce , n a le ż y p rz y g lą d n ą ć się p o s ta n o w ie n io m sy n o d ó w d ie c e z ja ln y c h w k w estii w y k o rz y sta n ia śro d k ó w m as o w e g o p rz e k a z u w a p o s to ls tw ie p a ra fia ln y m , z a k tó r e g ó w n a o d p o w ie d z ia ln o ś ć p o n o s i p ro b o sz c z .
W y p ad a n a jp ie rw zauw ażyć, że w n ie k tó ry c h d o k u m e n ta c h sy n o d aln y ch sp o ty k am y słu sz n e o b se rw a cje n a te m a t w z ro stu w pływ u in fo rm a c y jn e g o i w ychow aw c zeg o , sz czeg ó ln ie n a d z ie ci i m ło d z ież , ś ro d k ó w s p o łe c z n e g o p rz e k a z u , k tó re są z re g u ły n o śn ik a m i ja k ie g o ś o rę d z ia , p rz e k a z u ją i u ra b ia ją p o g ląd y i p rz e k o n a n ia . D la te g o w e d łu g ty ch u sta w o d a w c ó w istn ie je p a lą c a p o tr z e b a fo rm ac ji p rz y g o to w u jącej d o d o jrz a łe g o k o rz y sta n ia z e ś ro d k ó w p rz e k a z u , k tó r e m o g ą n ieść d e s tru k c ję , a le m o g ą ró w n ie ż p rzy n o sić n a d zie ję . F o rm a c ja ta p o w in n a z m ie rz a ć d o u k s z ta łto w a n ia p ra w e g o su m ie n ia , k tó r e p o zw o li d o k o n y w a ć p raw id ło w y ch w y b o ró w w b a rd z o z ró żn ic o w a n y m św iecie w a rto śc i p ro p o n o w a n y c h p rz e z m e d ia . S zczeg ó ln y o b o w ią ze k w z a k re s ie tej fo rm a c ji spoczyw a n a d u s z p a s te rz a c h , k tó rzy d la p rz y g o to w an ia w ie rn y ch d o k o rz y sta n ia ze ś ro d k ó w s p o łe c z n e g o p rz e k a z u nie p o w in n i z a n ie d b a ć ż a d n e j z o k azji, tak ic h ja k : k a z a n ia , h o m ilie, n a u k i re k o le k c y j n e i sta n o w e , k a te c h e z y i w yw iadów ki, s p o tk a n ia z g ru p a m i m ło d zieżo w y m i, kursy p rz e d m a łż e ń s k ie , k o lę d a , k o n fe s jo n a ł.118
P ra w d ą je s t, ż e o b o w ią z k ie m p ro b o s z c z a o ra z je g o w s p ó łp ra c o w n ik ó w je s t p rz e s trz e g a ć w ie rn y ch p rz e d z g u b n y m w pływ em śro d k ó w m aso w ej k o m u n ik a c ji, p rzy g o to w y w ać ich d o w łaściw eg o o d b io ru , czy n a w e t w pływ ać n a z m ia n ę ich p r o filu. To je d n a k n ie m o ż e być je d y n ą s tr a te g ią d u s z p a s te rs tw a , k tó r e p rz e s trz e g a p rz e d z a g ro ż e n ie m , a n ie sz u k a m o żliw o ści p o z y sk a n ia tych m o żliw o ści o d d z ia ły w a n ia d la g ło s z e n ia k ró le s tw a B o ż eg o . B lisk o ta k ie g o s p o s o b u m y ślen ia je s t u s ta w o d a w c a K o ś c io ła P ło c k ie g o , k tó ry je s t p rz e k o n a n y , że w p ra c y d u sz p a s te rs k ie j i k a te c h e ty c z n e j, a n a w e t k a z n o d z ie jsk ie j, n a le ży p o słu g iw a ć się d o stę p n y m i ś r o d k a m i m aso w e g o p rz e k a z u , tak im i jak : p r a s a k a to lic k a , k sią żk a re lig ijn a , a u d io i w id e o kasety . P o d o b n ie n ie k tó r e in n e synody d o c e n ia ją z n a c z e n ie ś ro d k ó w p rz e k a z u w życiu je d n o s te k o ra z w s p ó ln o t, d la te g o w id z ą p o tr z e b ę sz e rs ze g o ich
116 Tamże.
117 Tamże st. 49 s. 112.
““ Synod A rchidiecezji Wrocławskiej s. 211; I V Synod Diecezji Tarnowskiej st. 66 § 1 s. 82; Statuty Archidiecezji Lw ow skiej w Lubaczow ie st. 65 § 1 s. 41.
w łą c z e n ia w g ło sz e n ie E w a n g e lii o ra z k sz ta łto w a n ie p o sta w c h rz e śc ija ń sk ic h . P o stu lu ją te ż , aby p ra s a k a to lic k a o ra z ro z g ło ś n ie ra d io w e , a n a w e t tele w izja, sta w a ły się p o n a d p a ra fia ln y m i o ś ro d k a m i o d d z ia ły w a n ia d u s z p a s te rs k ie g o , w ażnym i ź ró d ła m i in fo rm a c ji o r a z n a rz ę d z ie m fo rm ac ji a p o sto ls k ie j, zw łaszcza d la m ło dych c h rze śc ija n . W p o d o b n y m d u c h u b rz m i d e k la ra c ja , że K o śció ł w w y p e łn ia n iu n a k a z u p r z e p o w ia d a n ia E w a n g e lii czu je się z o b o w ią z a n y d o m o żliw ie j a k n a j sz e rs ze g o p o słu g iw a n ia się ś ro d k a m i m aso w e g o p rz e k a z u w d u sz p a ste rstw ie , a ta k ż e d o u c z e n ia w ie rn y ch w łaściw eg o k o rz y s ta n ia z n ich w życiu c o d z ie n n y m .119 W tym c elu , n ie k tó rz y u sta w o d a w cy , z o b o w ią z u ją p ro b o sz c z ó w d o p ro m o c ji prasy relig ijn ej i k sią ż e k p o p rz e z k o lp o rta ż , tw o rz e n ie o b y czaju o fiaro w y w an ia w p r e z en c ie d o b re j k siążk i, o rg a n iz o w a n ie czy teln i i p a ra fia ln y c h b ib lio te k , z a o p a try w an y ch n a b ie ż ą c o w p o zy cje w y d aw n ictw k a to lic k ich . N ie k tó r e u staw y sy n o d a ln e w y m ien ia ją ty tu ły c za so p ism , k tó r e sz czeg ó ln ie p o w in n y być p ro p o n o w a n e d o czy tan ia w p a ra fia c h . W w ięk szy ch p a ra fia c h n a le ż y z a d b a ć ró w n ie ż o w ypoży c za ln ie k a s e t z a w ie rają cy c h p ro g ra m y re lig ijn e . P ro w a d z e n ie b ib lio te k i, czytelni czy in n e g o m ie jsc a p ro m o c ji m o ż e p ro b o s z c z p o w ie rzy ć s to w a rz y s z e n io m w ie r nych czy in n y m g ru p o m a p o s to ls k im . B ib lio te k i o ra z c z y te ln ie m o g ą być m ie j scem sz e rz e n ia , zw łaszcza w m ały ch w s p ó ln o ta c h , u m ie ję tn o ś c i a n a liz o w a n ia o ra z d y sk u to w a n ia a rty k u łó w z p ra sy czy k sią że k o te m a ty c e relig ijn e j. W arto ścio w e film y czy n a g ra n ia m a g n e to fo n o w e ustaw y s y n o d a ln e z a le c a ją d o w y k o rzy stan ia w ra m a c h k a te c h iz a c ji d zieci i m ło d z ież y o ra z w p ro w a d z o n y c h p rz e z p a ra fie k a te c h e z a c h p rz e d m a łż e ń s k ic h .120
Z n ie s ie n ie c en z u ry p ań stw o w ej, ja k ró w n ie ż w sp o s ó b pozytyw ny z a g w a ra n to w an ie p ra w a k o ścieln y ch o só b p raw n y ch d o w y d aw an ia p rasy, k sią że k i innych d ru k ó w o ra z z a k ła d a n ia i p o s ia d a n ia w ydaw n ictw ,121 stw o rzy ło p a ra fio m w aru n k i d o w y d aw an ia cza so p ism , in fo rm a to ró w czy b iu le ty n ó w o c h a r a k te r z e i zasięg u p a rafialn y m . L iczn e p a ra fie w p o szczeg ó ln y ch d iec e z jac h z te g o u p ra w n ie n ia c h ę t nie k o rzy stają.
119 X L 1 I Synod Diecezji Płockiej st. 305 s. 127; Synod Archidiecezji Przemyskiej st. 104 § 1-2 s. 38-39; I V Synod Diecezji Tarnowskiej st. 52 § 2 s. 80 i st. 58 § 1-3 s. 81; Statuty A r
chidiecezji Lw ow skiej w L ubaczow ie st. 52 § 2 s. 39 i st. 57 § 1-3 s. 39; I Synod Archidiece zji Białostockiej st. 156 s. 55.
120II Synod Diecezji L ubelskiej st. 525 s. 164; I V S y n o d Diecezji Tarnowskiej st. 55 § 1-
2 s. 80; Statuty Archidiecezji Lw ow skiej w Lubaczow ie st. 55 § 1-2 s. 39; Synod Archidie
cezji Przemyskiej st. 105 § 1-4 s. 39; A b y byli jedno. Drugi Synod Diecezji Sandomierskiej
st. 598 s. 327-328; I Synod Diecezji Ł ow ickiej st. 169 s. 53; Poznański Synod Archidiece
zjalny s. 136; U Synod Diecezji Częstochowskiej st. 4.3.1. s. 52; III Synod Diecezji Kielec kiej st. 6 s. 192.
121 Ustawa z dnia 17 m aja 1989 r. o stosunku Państwa d o Kościoła katolickiego w R ze
P u b lik ac je te, w y d a w a n e w ró żn y ch o d s tę p a c h cza su , m a ją n a jp ie rw n a celu in fo rm o w a n ie m iejsco w ej sp o łe cz n o śc i o p rz e jaw ac h życia p a ra fia ln e g o , k tó re m iały m iejsce lub są p rz e w id z ia n e o ra z b u d o w a n ie w łasn e j to żs am o śc i w s p ó ln o ty p a r a fialn ej p o p rz e z o b ie g n a jb a rd z ie j isto tn y ch in fo rm a cji. W y d aw an e p ism o p a ra fia l n e p o s ia d a zazw yczaj ró w n ie ż a s p e k t ew angelizacyjny, c o w y raża się w a rty k u ła c h re d ak cy jn y ch p ro b o sz c z a czy p u b lik a c ja c h innych czło n k ó w z e s p o łu . C e le m ja k b y u b o c zn ie o sią g aln y m , a le z p u n k tu w id z e n ia d u sz p a s te rs tw a b a rd z o isto tn y m , w sp o m n ia n y ch p rz ed się w z ię ć e d y to rs k ic h , je s t g ro m a d z e n ie w o k ó ł teg o , n a w e t sk ro m n e g o d z ie ła, g ru p y w sp ó łp ra co w n ik ó w , lu d zi o fiarn y c h , c zę sto zap a le ń c ó w , k tó rzy o fia ro w u ją sw ój czas i zd o ln o ści n a rzecz a p o sto ls tw a p a ra fia ln e g o .
P ro b o szczo w ie z n a jd u ją w n ie k tó ry ch d o k u m e n ta c h sy n o d aln y ch w y raźn e p o tw ierd z en ie i p o p a rc ie d la tych inicjatyw d u sz p a stersk ic h . W yraża się to n ajp ierw w o g ó ln ej zac h ęc ie sk ie ro w an e j d o d u ch o w n y ch i w iernych św ieckich d o p rz y g o to w yw ania i p u b lik o w an ia tek só w p o m o cn y c h w dziele ew angelizacji. Jeszcze nieco dalej idącym je s t stw ie rd ze n ie , że w u p o w sze ch n ia n iu in fo rm a cji o ra z fo rm o w an ia p rz e k o n a ń , w a żn ą ro lę m o g ą o d e g ra ć p ism a lo k a ln e , w y d aw an e p rz e z g ru p y a p o sto lsk ie czy w sp ó ln o ty p a ra fia ln e .122 J e s t tu z a w a rta w y ra źn a z a c h ę ta to p o d e jm o w a n ia inicjatyw w ydaw niczych n ie ty lk o p rz ez p a ra fie z inicjatyw y p ro b o sz cz a , ale ró w nież p rz e z m n iejsze śro d o w isk a, k tó ry m je d n a k p ro b o szcz w in ien tow arzyszyć życz liwą ra d ą , p o m o c ą m ery to ry cz n ą , a b a rd z o czę sto i w sp arc ie m finansow ym . J e s t to je d n a k inw estycja ze w szech m ia r celow a, z m ie rz a b ow iem d o u ru c h o m ie n ia d la c e
lów a p o sto lstw a n ie d o c e n ia n y jeszcze p o te n c ja ł śro d k ó w s p o łe cz n eg o p rz ek a zu . O p ró c z lo k aln y ch c za so p ism p a ra fia ln y c h p ro b o sz c z m a d o dyspozycji jeszcze in n e, tra d y c y jn e sp o so b y k o m u n ik o w a n ia się z p a ra fią . Są to p rz e d e w szystkim o g ło sz e n ia d u s z p a s te rs k ie , p o d a w a n e d o w iad o m o ści w n ie d z ie le i św ięta, a n a s tę p n ie u m ie sz c z a n e w g a b lo tc e p a ra fia ln e j. W ielu d u sz p a s te rz y zau w a ż a je d n a k n a n isk ą sk u te c z n o ść tej fo rm y in fo rm a c ji, co o d b ija się n e g aty w n ie n a u d z ia le w w ielu z a p o w ia d a n y c h p rz ed się w z ię cia c h . P o m im o to u staw o d a w cy d iecezjaln i n a d a l z o b o w iąz u ją p ro b o sz c z ó w d o w y k o rzystyw ania te g o s p o s o b u d o c ie ra n ia d o w iern y ch , n ie z a le ż n ie o d p o sz u k iw a n ia now szych i b a rd z ie j sk u te cz n y ch śro d k ó w k o m u n ik a c ji.125
T ro sk a u sta w o d a w có w o sk u te cz n y p rz e k a z sło w a B o ż e g o g ło sz o n e g o w fo rm ie h o m ilii, k a z a ń k a te ch iz m o w y ch czy k o n fe re n c ji p rz e jaw ia się w d o k u m e n ta c h sy
122 Synod Archidiecezji Przemyskiej st. 106 § l- 2 s . 39; A b y byli jedno. Drugi Synod D ie
cezji Sandom ierskiej st. 173 s. 206; Drugi Synod Diecezji W łocławskiej st. 103 s. 32.
123 Poznański Synod Archidiecezjalny s. 93; A by byli jedno. Drugi Synod Diecezji S a n
dom ierskiej s. 424; I V Synod Diecezji Tarnowskiej st. 63 § 1 s. 81; Statuty Archidiecezji Lw ow skiej w L ubaczow ie st. 62 § 1 s. 40.
n o d a ln y c h ta k ż e w s ta ra n iu o z a b e z p ie c z e n ie tech n ic z n y ch w a ru n k ó w słyszalności te g o o rę d z ia . J e s t rz e c z ą z n a m ie n n ą , że w w iększości u sta w a c h p o ja w ia ją się p o stu laty , aby kościoły i k a p lic e o ra z in n e m iejsca g ło sz en ia sło w a B o ż e g o byty o d p o w ie d n io n a g ło ś n io n e dzięk i sp raw n y m u rz ą d z e n io m n a g ła śn iają cy m . J e s t rzeczą p ro b o sz cz a , p rz y p o m in a ją p raw o d aw cy , aby g ło s k a z n o d z ie i byl słyszany w każdej części k o śc io ła , w z ak ry stii i w p rz e d s io n k a c h .124
O s ta tn ie lata p rzy n o szą c o raz to now e spo so b y p rz ek a zy w an ia info rm acji, co o b serw ujem y dziś n a p rzy k ład zie in te rn e tu . Pojaw ien ie się tych najnow szych środków k o m u n ik acji sp o łeczn ej synody ledw ie o d n o to w u ją .125 A p rz e c ie ż m e d iu m to, ja k się w ydaje, stw arza z u p ełn ie now y e ta p w k o m u n ik ac ji sp o łe cz n ej, porów nyw alny m oże z w y n alezien iem d ru k u . C zy n n a o b e cn o ść poszczególnych instytucji o ra z ludzi K o ścio ła w p rz e strz e n i cy b ern ety c zn ej, pow staw an ie c o raz to now ych serw eró w o c h a ra k te rz e kato lick im , w reszcie in stalo w an ie i p o sia d an ie p rz ez p ro b o szczó w i w iele p arafii stro n in te rn eto w y c h spraw ia, że te n sp o só b k o m u n ik acji sp o łeczn ej m oże m ieć n ieb aw em sw oje w łasn e m iejsce tak ż e w p rz ek a zie E w an g elii. 1 ch o ciaż ew an g elizacja d o k o n u je się z asad n icz o n a płaszczyźnie k o n ta k tu o só b , to ró w n ież i ta fo r m a p o ro z u m ie n ia m o że być b a rd z o p o ży teczn a w p rz ep o w ia d a n iu słow a B ożego.
M ożliw ości w y k o rzy stan ia d la ew an g eliza cji ś ro d k ó w sp o łe c z n e g o p rz e k a z u są ro z le g le i z a s a d n ic z o d o c e n ia n e p rz e z ustaw y sy n o d a ln e. J e d n a k b a rd z o szybki rozw ój tej d zied zin y życia sp ra w ia, że p raw o d aw cy n ie zaw sze n a d ą ż a ją ze sto so w n ym i n o rm a m i czy su g e stiam i za szybko z m ie n ia ją c ą się rzeczy w isto ścią. Z a c h ę ty d o k o rz y sta n ia w p a ra fia c h z rz u tn ik ó w i p rz eź ro cz y e k ra n ó w o ra z p ro je k to ró w fil m ow ych, m a g n e to fo n u i m a g n e to w id u , są z p e w n o śc ią u z a s a d n io n e , ale z p e w n o ścią n ie z u p e łn ie w y starcza ją ce .
4. W n io sk i
P rz e k a z w iary, re aliz o w a n y n a ró ż n y ch p o z io m a c h , p rz y p o m o cy b a rd z o z ró ż n i co w an y ch ś ro d k ó w i m e to d , je s t w p isan y n ie o d łą c z n ie w p o s łu g ę p ro b o sz cz a p a r a fii. P rz e z g ło sz en ie sło w a B o ż e g o b u d u je o n w s p ó ln o tę p a ra fia ln ą z an im jeszcze b ę d z ie g o to w a p rzy jąć lask i s a k ram e n tó w .
J e s t rz ec zą z ro z u m ia łą , że ta k w ażn a d z ie d z in a życia K o ścio ła, ja k ą je s t n a u c z a nie w iary, m u s ia ła z n a le ź ć u sy n o d aln y ch u staw o d aw có w w y sta rcz a ją c o d u ż o u w a
m A b y byli jedno. Drugi Synod Diecezji Sandom ierskiej st. 128 s. 192; I I Synod Diecezji Lubelskiej st. 84 s. 32; I Synod Diecezji Ełckiej st. 484 s. 84; I I I Synod Diecezji Kieleckiej s.
163; I V Synod Diecezji Tarnowskiej st. 11 s. 73; Statuty Archidiecezji Lw ow skiej w L u b a
czowie st. 11 s. 25-26; / Synod Diecezji Łow ickiej st. 139 s. 141; Pierwszy Synod Diecezji Warszawsko-Praskiej st. 213 s. 102.
125 / S ynod Archidiecezji B iałostockiej st. 789 s. 201; III Powojenny Synod Archidiecezji
gi w p o sta ci n o rm k o n k re ty z u ją c y ch p ra w o p o w sze c h n e . W p ro b le m a ty c e p r z e p o w ia d a n ia s p o ro m ie jsc a z a jm u je h o m ilia ja k o n a jb a rd z ie j p o w s z e c h n a fo rm a , k tó rej ro la z n a c zn ie w z ro sła w o k re s ie p o so b o ro w y m . U sta w o d a w c y z całym n a c i sk iem p rz y p o m in a ją p ro b o sz c z o m o b o w ią ze k g ło sz e n ia h o m ilii w n ied z iele i św ię ta n a k a z a n e , a n a w et w in n e d n i, kied y g ro m a d z i się w ię k sza ilość w iernych.
W p a rz e z tym o b o w ią zk iem g ło sz en ia idzie n a k a z szczeg ó ln ej sta ra n n o ś c i w p rzy g o to w y w an iu sło w a n io są c e g o z b aw ie n ie . N ie k tó rz y u staw o d aw cy w p ro st d o m a g a ją się o p ra co w y w a n ia w y stą p ień n a p iśm ie , p rz y n ajm n ie j w p ierw szych la ta c h k a p ła ń stw a , co m o ż e być p ew n y m sp o s o b e m m o bilizacji.
W ym óg s ta ra n n o ś c i w p rz y g o to w a n iu h o m ilii czy k a z a ń o d n o si się n a jp ie rw d o treści tych w y stąp ień , p o d a ją cy c h z d ro w ą n a u k ę , czasu trw a n ia , a le ró w n ież form y, k tó ra b ę d z ie m ożliw a d o p rzy jęcia p rz e z w sp ó łc z esn e g o słu c h ac za . W tro sc e o n a leżyte p rz y g o to w an ie n ie k tó rz y u staw o d a w cy p ro p o n u ję u d z ia ł św ieckich w p rzy g o to w y w an iu n ie d z ieln ej h o m ilii, w s łu ch iw an ie się w ich o p in ie i p o trze b y , co m o że być sz a n są d la p rz eż y w a ją ce g o n iek ie d y kryzys k a zn o d z ie jstw a .
In te g ra ln ą c zęścią sp raw o w an y ch o b rz ę d ó w litu rg iczn y ch je s t h o m ilia o b r z ę d o w a, d o k tó re j u staw o d aw cy p rzy w iąz u ją d u ż e z n a c z e n ie ew an g eliza cy jn e. S zczeg ó l n a w rażliw o ść ludzi p rzeży w ający ch n a ro d z in y d zieck a, z aw a rc ie m ałż eń stw a czy p o g rz e b sp raw ia, że m o m e n ty te m o g ą o d e g ra ć z n a c z ą c ą ro lę w p rz e k a z ie słow a B o żeg o , n iek ie d y p ro z ą życia je s t z ag łu sz o n e.
W p ra k ty c e d u sz p a ste rsk ie j z n ac zn ie m n ie jsz ą ro lę w o s ta tn im czasie o gryw ają k a z a n ia k a te ch iz m o w e. J e d n a k u staw y sy n o d a ln e nie re zy g n u ją z ich p rzy d a tn o śc i d la sy ste m aty c zn e g o w y k ład u p ra w d w iary, ro z p isan y c h n a n ie d z ie le i św ięta ro k u litu rg icz n eg o w ra m a c h p ro g ra m u d u sz p a s te rs k ie g o d iec ez ji czy n a w e t p a ra fii.
C iąg le żywym i ow o cn y m p rz e p o w ia d a n ie m sło w a B o ż e g o są re k o le k c je i m isje p a ra fia ln e , c h o ciaż i tu m ają m iejsce p o sz u k iw a n ia now szych fo rm , b a rd z ie j a n g a żujących zw łaszcza w s p ó łp ra co w n ik ó w św ieckich. R o la p ro b o sz cz a , k tó ry ch o ć sam n ie je s t g ło sicie le m tych fo rm w e w łasn ej p a ra fii, a le p rz y g o to w u je ją do o tw a rcia się n a słow o je s t p rz e z sy n o d y w y raźn ie d o s trz e ż o n a . J e s t o n zo b o w iązan y ró w n ie ż d o p o p ie ra n ia re k o le k cji z a m k n ięty ch d la ró ż n y ch g ru p i w s p ó ln o t oży w iających w te n s p o s ó b sp o łe c z n o ść p a ra fia ln ą .
O d p o w ie d z ia ln o ś ć p ro b o sz c z a za n a u c z a n ie w iary je s t w id o c zn e ta k ż e n a p ła s z czyźnie k a te c h e z y re a liz o w a n e j w ra m a c h z ajęć szko ln y ch , a le ró w n ież w ro zlicz nych fo rm a c h k a te c h e z y p a ra fia ln e j, d la k tó re j u staw o d a w cy p rz e w id u ją w tej w s p ó ln o c ie w a żn e m iejsce. P o słu g a ta w iąże się c zę sto z u d z ie la n ie m s a k ra m e n