W 2018 r. rozpoczęła się realizacja nowego rządowego programu „Dobry Start”, na podstawie którego rodziny otrzymały jednorazowo po 300,00 zł wsparcia na każde dziecko uczące się w szkole – bez względu na dochody. Aktem prawnym określającym szczegółowe warunki realizacji niniejszego programu jest Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu „Dobry start”.
Świadczenie „Dobry Start” było w 2018 r. nowym, a zarazem najbardziej rozpowszechnionym, jednorazowym wsparciem finansowym dla tysięcy polskich rodzin, posyłających swoje dzieci do szkoły.
Realizacja świadczenia dobry start stanowi zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej.
Otrzymana w 2018 r. dotacja na wykonanie tego zadania wyniosła 241 800,00 zł, z czego233 100,00 zł przeznaczono na wypłaty dobry start (w 2018 r. wypłacono 777 świadczeń), kwotę 7 780,00zł przeznaczono na koszty obsługi związane z realizacją zadania, a także dokonano zwrotu dotacji w wysokości920,00 zł.
31 Świadczenie dobry start wypłacane jest jednorazowo w wysokości 300,00 zł na dziecko rozpoczynające rok szkolny do ukończenia przez dane dziecko 20 roku życia.
W przypadku dzieci niepełnosprawnych, uczących się powyższe wsparcie przysługuje do ukończenia przez nie 24 roku życia. Świadczenie nie przysługuje natomiast na dziecko rozpoczynające roczne przygotowanie przedszkolne.
Uprawnionymi do ubiegania się o powyższą formę wsparcia są przede wszystkim: rodzice, a także opiekunowie faktyczni, opiekunowie prawni, rodziny zastępcze, osoby prowadzące rodzinne domy dziecka,dyrektorzy placówek opiekuńczo-wychowawczych, dyrektorzy regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych oraz osoby pełnoletnie uczące się.
Wnioski o ustalenie prawa do jednorazowego świadczenia na rozpoczęcie roku szkolnego można było składać w formie elektronicznej od dnia 1 lipca 2018 r. lub w formie tradycyjnej (tj. drogą papierową w siedzibie GOPS) od dnia 1 sierpnia 2018 r. do dnia 30 listopada 2018 r.
W 2018 r. złożono łącznie 513 wniosków o ustalenie prawa do świadczenia dobry start (w tym 161 wniosków złożono w formie elektronicznej). Świadczenie dobry start otrzymało łącznie: 777 beneficjentów(w tym 776 świadczeniobiorców to osoby (dzieci) uczące się do ukończenia 20 roku życia, oraz jedna osoba ucząca się, legitymująca się orzeczeniem o niepełnoprawności do ukończenia 24 roku życia).
W celu uproszczenia, a zarazem przyśpieszenia procesu przyznawania wyprawek szkolnych zrezygnowano z konieczności wydawania i doręczania decyzji administracyjnych, gdyż zgodnie z założeniem ustawodawcy decyzje administracyjne wydawane są jedynie w przypadku odmowy prawa do świadczenia oraz wsprawach świadczeń nienależnie pobranych.
W 2018 r. tut. Ośrodek wydał jedną decyzję odmowną, w której odmówił przyznania prawa do jednorazowego świadczenia szkolnego. Powodem odmowy był fakt, iż dziecko na które wnioskowano o opisywaną formę wsparcia rozpocząć miało roczne przygotowanie przedszkolne, co oczywiście uniemożliwiło pozytywne rozpatrzenie wniosku.
W 2018 r. nie odnotowano natomiast żadnych świadczeń nienależnie pobranych.
Świadczenie dobry start nie jest wliczane do dochodu rodziny przy ubieganiu się o inne formy wsparcia z pomocy społecznej.
32 VI. PROFILAKTYKA ALKOHOLOWA
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2018 rok, uchwalony został Uchwałą Nr XXXI/233/2017 Rady Gminy Krościenko Wyżne z dnia 28 grudnia 2017 roku. Program miał na celu:
1) zapobieganie powstawaniu nowych problemów alkoholowych poprzez:
poszerzenie wiedzy społeczności lokalnej ukierunkowanej na problem używania alkoholu przez dzieci i młodzież do 18 roku życia,
poszerzenie wiedzy osób zajmujących się działaniami profilaktycznymi na temat szkodliwości alkoholu oraz obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa,
2) zmniejszenie rozmiarów aktualnie istniejących problemów alkoholowych poprzez:
zmniejszenie degradacji zdrowotnej, społecznej i ekonomicznej osób oraz rodzin ponoszących skutki nadużywania alkoholu,
stwarzanie warunków do prawidłowego funkcjonowania dzieci i młodzieży z rodzin z problemem alkoholowym i dotkniętych przemocą domową oraz wyrównywanie ich szans,
poprawę funkcjonowania dorosłych członków rodzin osób uzależnionych oraz pijących szkodliwie i ryzykownie,
3) zwiększenie i unowocześnienie zasobów niezbędnych do rozwiązywania istniejących problemów poprzez:
zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu, osób współuzależnionych oraz osób uwikłanych w przemoc, 4) edukację publiczną w zakresie:
informowania o konsekwencjach nadużywania alkoholu,
promocji zdrowego stylu życia, trzeźwości i abstynencji,
prowadzenia poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi.
Realizatorem Programu był Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, a środki finansowe pochodziły z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. W 2018 roku na zadania z zakresu profilaktyki alkoholowej wydatkowano kwotę 81 006,55 zł (pozostała niewykorzystana kwota w wysokości 6,34 zł), którą przeznaczono na następujące zadania:
1. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu.
W ramach zadania zrealizowano następujące działania:
33 1) Prowadzono Punkt Konsultacyjno – Informacyjny, gdzie udzielano pomocy osobom uzależnionym, współuzależnionym, DDA, ich rodzinom, a także osobom dotkniętym przemocą oraz podejrzanym o stosowanie przemocy w rodzinie. Na funkcjonowanie Punktu wydatkowano kwotę 4 320,00 zł, opłacano specjalistę psychoterapii uzależnień. Punkt czynny był 3 x w m-cu po 2 h dziennie przez 12 m-cy w okresie od stycznia do grudnia, gdzie wypracowano 72 godziny. Z usług w Punkcie skorzystało 27 osób, którym udzielono 161 porad.
2) Prowadzono Punkt Porad Prawnych przez adwokata, na którego wynagrodzenie przeznaczano kwotę 1 918,80 zł. Z Punktu Porad Prawnych skorzystali mieszkańcy Gminy.
Punkt działał od stycznia do grudnia 2018 r. , 1 raz w miesiącu - po 2 godz. dziennie.
W w/w okresie udzielono 26 porad dla 19 osób z zakresu różnych dziedzin prawa (niektóre osoby pojawiły się dwa razy).
3) Przeznaczono środki finansowe na 5 posiedzeń Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w wysokości 975,00 zł (pokryto wynagrodzenie członków Komisji zgodnie z założeniami programu profilaktycznego). Rozpatrzono 30 wniosków dotyczących osób nadużywających alkoholu (13 nowych spraw, 17 spraw kontynuowano z lat ubiegłych), z czego 6 spraw zostało skierowanych do Sądu Rejonowego w Krośnie, w celu zastosowania obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu (z tego pokryto 6 opłat od wniosków x 40,00 zł = 240,00 zł, 4 opłaty za wydanie postanowienia Sądu 6,00 zł = 24,00 zł oraz uiszczono 1 zaliczkę na poczet badań przez biegłych sądowych x 383,64 zł = 383,64 zł). Dodatkowo skierowano 11 wniosków do lekarzy biegłych w celu stwierdzenia stopnia uzależnienia od alkoholu (w tym 8 osób stawiło się do lekarzy biegłych na badania x 260,00 zł = 2 080,00 zł). Ponadto na działalność GKRPA wydatkowano kwotę 1 032,40 zł, z której zakupiono materiały biurowe i znaczki pocztowe oraz program multimedialny dotyczący uzależnień i zagrożeń XXI w. (program został przekazany do Szkoły Podstawowej). GKRPA przeprowadziła z 17 osobami rozmowy interwencyjno – motywujące oraz wydała 1 postanowienie pozytywne w sprawie zgodności lokalizacji punktów sprzedaży z uchwałami rady gminy.
4) Dofinansowano wynagrodzenie pracownika do obsługi GKRPA w łącznej wysokości 8 400,00 zł (refundacji części wynagrodzenia dokonano od m-ca stycznia do grudnia 2018 r.) oraz pokryto koszty szkolenia członków Komisji w wysokości 2 157,00 zł.
Jednocześnie w 34 rodzinach członkowie GKRPA brali udział w posiedzeniach grup roboczych w ramach prowadzonej procedury „Niebieska Karta”.
5) Prowadzono Konsultacje psychologiczne dla dzieci, młodzieży i rodzin z terenu Gminy Krościenko Wyżne przez psychologa, na którego wynagrodzenie przeznaczano kwotę
34 2 640,00 zł. Z konsultacji skorzystali mieszkańcy Gminy, w szczególności dzieci i młodzież.
Punkt działał od stycznia do grudnia 2018 r. , 1 raz w miesiącu - po 4 godz. dziennie.
W w/w okresie udzielono 39 porad dla 7 osób (niektóre osoby pojawiły się kilka razy).
2. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie.
W ramach zadania zrealizowano następujące działania:
W ciągu roku dofinansowano różne formy wypoczynku dla dzieci i młodzieży z terenu Gminy:
a) w dniach od 29.01-03.02.2018 r. dofinansowano biwak zimowy wyjazdowo-dochodzący, w którym udział wzięło 33 uczestników i wydatkowano kwotę 1 499,99 zł, b) letni obóz harcerski w Karwieńskich Błotach (woj. pomorskie) odbył się w dniach od
12-25.07.2018 r. i wzięło w nim udział 43 dzieci. Obóz dofinansowano w wysokości 4 000,00 zł.
1) Dofinansowano Rodzinny Turniej Tenisa Stołowego – na ten cel przeznaczono kwotę 299,92 zł (zakupiono statuetki oraz dyplomy dla uczestników turnieju). Turniej tenisa odbył się w dniu 10 marca 2018 r. na hali sportowej w ramach eliminacji do Powiatowej Olimpiady Tenisa Stołowego. W turnieju mogli uczestniczyć wszyscy chętni niezrzeszeni od trzech lat w sekcji tenisa stołowego w klubach sportowych. Zakupione statuetki i dyplomy zostały wręczone 18 osobom.
2) Finansowano zajęcia opiekuńczo – wychowawcze dla dzieci i młodzieży poprzez:
a) prowadzenie i działalność Świetlicy Młodzieżowej, na którą przeznaczono kwotę 6 998,78 zł (w tym: wynagrodzenie opiekuna świetlicy wraz z pochodnymi 5 151,79 zł, media 196,92 zł oraz wyposażenie 1 650,07 zł). Świetlica prowadzona była w budynku Publicznej Szkoły Podstawowej w Krościenku Wyżnym. Zajęcia świetlicowe odbywały się dwa razy w tygodniu po 1,5 godz. dziennie w okresie od stycznia do lutego 2018 r., następnie dwa razy w tygodniu po 2 godz. dziennie w okresie od marca do czerwca 2018 r. oraz września do grudnia 2018 r. Ze świetlicy korzystało ok. 22 dzieci, głównie ze szkoły podstawowej. Zakupiono także materiały biurowe, plastyczne oraz gry niezbędne do prowadzenia zajęć świetlicowych,
b) prowadzenie zajęć muzycznych, na które przeznaczono kwotę 3 330,00 zł (pokryto wynagrodzenie instruktora zajęć). Zajęcia były przeznaczone dla uczniów i absolwentów Publicznego Gimnazjum i odbywały się w poniedziałki i piątki w liczbie 3 godz.
tygodniowo w okresie trwania roku szkolnego. Na zajęcia uczęszczało ok. 30 uczniów,
35 c) prowadzenie w Szkole Podstawowej zajęć szachowych i warcabowych w każdą środę przez 2 godz. dziennie (przez okres trwania roku szkolnego) uczęszczało w nich około 45 młodych szachistów i warcabistów, wydatkowano kwotę 2 761,62 zł (w tym:
wynagrodzenie instruktora wraz z pochodnymi 2 461,62 zł oraz wyposażenie 300,00 zł), d) prowadzenie Klubu Młodzieżowego w Pustynach. Na to zadanie przeznaczono kwotę
8 334,99 zł (w tym: wynagrodzenie opiekuna w wysokości 3 420,00 zł, wyposażenie klubu w kwocie 4 281,94 zł oraz wynagrodzenie instruktora zajęć rękodzielniczych wraz z pochodnymi w wysokości 633,05 zł). Klub prowadzony był w budynku Ochotniczej Straży Pożarnej w Pustynach. Zajęcia odbywały się w każdą środę w godzinach popołudniowych, od stycznia do grudnia w wymiarze 3 godz. tygodniowo (przez okres trwania roku szkolnego). Z klubu skorzystało ok. 77 dzieci. Ponadto w ramach prowadzonego klubu zakupiono materiały plastyczne oraz sprzęt elektroniczny niezbędny do funkcjonowania placówki.
3) Dofinansowano zakup biletów do kina dla ok. 177dzieci ze Szkoły Podstawowej w Krościenku Wyżnym w łącznej kwocie 1 995,00 zł.
3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczęszczających w pozalekcyjnych programach opiekuńczo –wychowawczych i socjoterapeutycznych.
W ramach zadania zrealizowano następujące działania:
1) Promowano kampanię „Zachowaj Trzeźwy Umysł”, na ten cel została przeznaczona kwota 615,00 zł. Otrzymane materiały zostały przekazane do wykorzystania przez nauczycieli i pedagogów w placówkach oświatowych.
2) Finansowano programy profilaktyczne w Szkole Podstawowej w Krościenku Wyżnym.
Na to zadanie przeznaczono kwotę 2 980,00 zł. Programy profilaktyczne przeprowadzone zostały w dniu 20 listopada i 23 listopada 2018 r. w następującej tematyce:
klasy od V do VI szkoły podstawowej pn. „Fala agresji słownej” (5 klas),
klasy VII i VIII szkoły podstawowej oraz III gimnazjalnej pn. „Nieznana otchłań Internetu” (8 klas).
W programach profilaktycznych uczestniczyło łącznie 232 uczniów. Ponadto zrealizowano program profilaktyczny dla ok. 100 chętnych rodziców pn. „Mnie to nie
36 dotyczy – o uzależnieniach wśród młodzieży” oraz program dla ok. 40 nauczycieli pn. „Budowanie motywacji wewnętrznej – co zrobić, by uczniowie chcieli się uczyć?”.
3) Dofinansowano spotkania integracyjne, tj.:
a) „Wigilię Integracyjną” dla mieszkańców Gminy, która odbyła się w dniu 19 grudnia 2018 r. W spotkaniu nawiązującym do staropolskich tradycji wzięło udział ok. 240 osób, którymi byli zarówno mieszkańcy Krościenka Wyżnego jak i Pustyn, w tym osoby uzależnione, współuzależnione, niepełnosprawne i starsze. Na to zadanie przeznaczono kwotę 6 350,40 zł.
b) dofinansowano imprezę integracyjną „Opłatek” Na to zadanie przeznaczono kwotę 1 730,32 zł. Impreza integracyjna odbyła się 28 grudnia 2018 r. i została przygotowana przez młodzież KSM. W zabawie udział wzięło ok. 230 osób.
4) Dofinansowano działania profilaktyczne o charakterze sportowym, tj.:
a) w dniu 17 czerwca 2018 r. dofinansowano imprezę sportową pn. „III Bieg – Powitanie Lata”, na którą zakupiono 250 medali, które zostały rozdane wśród dzieci biorących udział w zawodach sportowych. Wydatkowano na ten cel kwotę 997,50 zł.
b) w dniu 26 sierpnia 2018 r. dofinansowano zawody sportowe w ramach Święta Gminy Krościenko Wyżne „Dnia Siekiernika”, na którą zakupiono nagrody rzeczowe (plecaki szkolne) i wręczono uczestnikom biegów. Wydatkowano na ten cel kwotę 593,77 zł.
c) prowadzono zajęcia rekreacyjno – rehabilitacyjnych dla osób starszych, które odbywały się w okresie od stycznia do maja 2018 r. oraz od października do grudnia 2018 r., jedną godzinę tygodniowo. W zajęciach uczestniczyło w trakcie roku około 23 osobyi wydatkowano kwotę 1 250,00 zł z przeznaczeniem na wynagrodzenie dla rehabilitanta.
d) prowadzono zajęcia sportowo – rekreacyjne w formie aerobiku, w okresach od lutego do czerwca oraz od września do grudnia 2018 r. Zajęcia odbywały się zarówno w sali OSP Pustyny, jak i sali OSP Krościenko Wyżne, - 2 godz. tygodniowo, gdzie uczestniczyło ok. 70 osób. Na to zdanie przeznaczono kwotę 3 795,00 zł.
5) Dofinansowano wycieczki integracyjne dla mieszkańców Gminy, tj.:
a) w dniu 21 kwietnia 2018 r. odbyła się wycieczka integracyjna do Tarnobrzega.
W wycieczce tej uczestniczyło ok. 53 osób i wydatkowano kwotę 500,00 zł,
b) w dniach 06 października 2018 r. dofinansowano wyjazd mieszkańców Gminy na spotkanie rekolekcyjno-ewangelizacyjne do Warszawy. Udział wzięło ok. 42 osoby i wydatkowano kwotę 3 150,77 zł,
37 c) w dniu 21 sierpnia 2018 r. w ramach działalności Klubu Seniora (Klub liczył w
2018 r. 37 osób), zorganizowano dla osób starszych wycieczkę w Bieszczady. Na zadanie to została wydatkowana kwota 1 172,65 zł.
6) Zakupiono na potrzeby działającej przy OSP Krościenko Wyżne świetlicy stół bilardowy na kwotę 3 480,00 zł.
7) Dofinansowano w dniach 15-16 grudnia 2018 r. wyjazd 44 harcerzy do Zakopanego na uroczyste przekazanie „Betlejemskiego Światła Pokoju”. Na realizację tego zadania przeznaczono kwotę 1 000,00 zł.
Nie zorganizowano szkolenia dla sprzedawców napojów alkoholowych.
4. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych.
W 2018 r. nie wspierano działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych realizujących działania wynikające z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
5. Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 131 i 15 ustawy oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego.
W ramach zadania zrealizowano następujące działania:
1) Gminna Komisja wraz z KMP Krosno w ramach działań kontrolnych pn. „Alkohol - ograniczona dostępność” przeprowadziła łącznie 11 kontroli podmiotów gospodarczych posiadających zezwolenia na sprzedaż alkoholu, w zakresie przestrzegania wszystkich warunków sprzedaży zamieszczonych w ustawie, zezwoleniu i innych aktach prawnych dotyczących handlu alkoholem.
Ponadto Komenda Miejska Policji w Krośnie przeprowadziła 44 kontrole rynku sprzedaży napojów alkoholowych (po 11 kontroli w I, II, III i IV kwartale).
38 VII. WSPIERANIE RODZINY I PIECZY ZASTĘPCZEJ
Uchwałą NR XXXI /234/ 2017 z dnia 27 grudnia 2017 r. został przyjęty Gminny Program Wspierania Rodziny w Gminie Krościenko Wyżne na lata 2018 – 2020. Program został opracowany na podstawie art. 179 ust.2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2017 r. poz. 697z późn. zm.)
Program Wspierania Rodziny adresowany jest do rodzin z dziećmi, które przeżywały trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo - wychowawczych, a jego celem było przywrócenie rodzinie zdolności do prawidłowego wypełniania tych funkcji, poprzez pracę z rodziną oraz zapewnienie pomocy w opiece i wychowaniu dzieci. Został on opracowany z myślą o rodzinie jako podstawowym środowisku, które powinno zapewnić bezpieczeństwo fizyczne i emocjonalne dzieciom w niej dorastającym. Zadania w ramach Programu skierowane były do całych rodzin, również w sytuacjach, gdy dziecko umieszczone zostało poza rodziną biologiczną, w celu odzyskania przez nią funkcji opiekuńczych.
Asystentura rodziny w 2018 roku polegała na wsparciu rodzin w wypełnianiu funkcji opiekuńczo – wychowawczych, wsparciu w sytuacjach kryzysowych, na towarzyszeniu rodzinie z dziećmi w poszukiwaniu rozwiązań w trudnych sytuacjach życiowych z wykorzystaniem mocnych stron członków rodziny, ich zasobów, rodziny dalszej, społeczności lokalnej i zasobów instytucjonalnych.
Asystent rodziny to osoba przez pewien czas wspierająca rodzinę, aby w przyszłości samodzielnie potrafiła pokonywać trudności życiowe, zwłaszcza dotyczące opieki i wychowania dzieci. Efektem współpracy asystenta z rodziną powinno być odzyskanie przez osoby przyjmujące pomoc, kontroli nad własnym życiem, która pozwoli się usamodzielnić oraz tak wypełniać role rodzica, aby środowisko rodzinne sprzyjało bezpieczeństwu i rozwojowi dzieci.
Asystent rodziny w ramach swojej pracy pełnił funkcję nauczyciela, doradcy oraz wspierał i motywował rodziny do zmiany swojego życia. Pomagał rodzicom w wypełnianiu ról społecznych, starając się zmieniać ich postępowanie tak, by rodzina mogła normalnie funkcjonować. Jego zadaniem było również nie dopuścić do umieszczania dzieci poza rodziną w placówkach lub rodzinach zastępczych. Natomiast, jeśli dzieci znajdowały się już w pieczy zastępczej rolą asystenta były działania na rzecz ich jak najszybszego powrotu do rodziny.
Wydatki na realizację ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej w 2018 r. opiewały na kwotę 21 760,24 zł. Pozyskano z budżetu centralnego w ramach programu asystent rodziny i koordynator rodzinnej pieczy zastępczej na rok 2018 środki finansowe w kwocie 9 179,00 zł, które wykorzystano w całości. Wydatek wkładu własnego gminy wyniósł 12 581,24 zł.
Całość wydatków przeznaczono na wynagrodzenia wraz z pochodnymi od wynagrodzeń dla
39 asystenta rodziny zatrudnionego na ½ etatu od 01 stycznia 2018 r. oraz na odpis z ZFŚS, na koszty:
ubezpieczenia, dojazdów na szkolenia, ryczałtu na dojazdy oraz materiały biurowe.
W 2018 roku gmina przeznaczyła kwotę 47 060,85 zł na wydatki związane z opieką nad jednym dzieckiem przebywającym w rodzinie zastępczej spokrewnionej oraz trójką dzieci umieszczonych w Domu Dziecka. Jedno dziecko we wrześniu 2018 roku zostało przeniesione do Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego i wróciło pod opiekę prawną rodzica. Natomiast dwoje dzieci nadal pozostaje w placówce opiekuńczo – wychowawczej.
Zatem ogółem troje dzieci przebywa w chwili obecnej poza rodziną biologiczną. Z rodziną zastępczą spokrewnioną współpracuje z ramienia PCPR – u, specjalista pracy z rodziną.
Asystent rodziny w 2018 r. pracował z 8 rodzinami z terenu gminy, z czego w ciągu roku zakończył pracę z 3 rodzinami. Opieką asystenta objętych było 18 dzieci oraz 14 osób dorosłych.
Wśród 8 rodzin współpracujących z asystentem rodziny w ciągu całego 2018 roku najwięcej osób