I wojna światowa Przyczyny - Wymagania edukacyjne niezbędne do otrzymania przez ucznia śródroc

świa-towego konfliktu

• Międzynarodowy układ sił

• Powstanie sojuszy

- stosuje pojęcia trój-przymierze, trójporo-zumieniem (ententa)

- stosuje pojęcia belle epoque, państwa cen-tralne, kocioł bałkański

- lokalizuje w czasie za-wiązanie sojuszu Fran-cji z Rosją (1892), zdo-bycie Port Artur przez

- stosuje pojęcie Weltpolitik

- charakteryzuje mię-dzynarodowy układ sił

- ocenia wpływ sytuacji na Bałkanach na wy-buch konfliktu świato-wego

• Wojna rosyjsko-japońska

• Wyścig zbrojeń

• Kocioł bałkański

- lokalizuje w czasie wojnę japońsko-rosyj-ską (1904–1905) - lokalizuje w prze-strzeni państwa wcho-dzące w skład trójprzy-mierza i trójporozu-mienia

- wyjaśnia, dlaczego ukształtowały się trój-przymierze i trójporo-zumienie

- lokalizuje w czasie za-warcie trójprzymierza (1882), powstanie en-tenty (1904), I wojnę bałkańską (1912–

1913), II wojnę bałkań-ską (1913)

- identyfikuje postać Wilhelma II

- omawia proces two-rzenia się bloków poli-tyczno-militarnych przez I wojną świa-tową

- wymienia cele, które skłaniały mocarstwa europejskie do zwiera-nia sojuszy

- wyjaśnia, dlaczego sytuację na Bałkanach nazywano „kotłem bał-kańskim”

Japonię (1905), bitwę pod Cuszimą (1905), przyłączenie się Rosji do ententy (1907), aneksję Bośni przez Austro-Węgry (1908) - lokalizuje w prze-strzeni państwa, które na skutek wojen bał-kańskich uzyskały naj-większe zdobycze terytorialne

- omawia przyczyny, przebieg i skutki wojny rosyjsko-japońskiej - wyjaśnia, na czym po-legał wyścig zbrojeń na początku XX w.

- przedstawia skutki wojen bałkańskich

na przełomie XIX i XX w.

- wyjaśnia, jakie skutki miało prowadzenie Weltpolitik przez Niemcy

- wyjaśnia, jak polityka Niemiec na przełomie XIX i XX w. wpłynęła na światowy układ sił - opisuje sytuację na Bałkanach na początku XX w.

Fronty Wielkiej Wojny

• Zamach w Sarajewie

• Wybuch I wojny światowej

• Nieudana wojna błyskawiczna

• Wojna pozycyjna na froncie zachodnim

• Front wschodni

• Front bałkański i włoski

- stosuje pojęcia wojna błyskawiczna, wojna pozycyjna

- lokalizuje w czasie wybuch I wojny świa-towej (28 VII 1914) - lokalizuje w czasie i przestrzeni zamach na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda

- stosuje pojęcie wojna manewrowa - lokalizuje w czasie za-mach w Sarajewie (VI 1914), bitwę nad Marną (IX 1914), wy-stąpienia Włoch z trój-przymierza (1915), bi-twę pod Verdun (II-XII 1916), bitwę nad Sommą (VII-XI 1917), ,

- lokalizuje w czasie i przestrzeni bitwę o Gallipoli (1915-1916), bitwę pod Gorlicami (1915)

- lokalizuje w prze-strzenia państwa, które uczestniczyły w wojnie po stronie pań-stw centralnych lub ententy

- lokalizuje w czasie przystąpienie Japonii do wojny po stronie ententy (1914), przy-stąpienie Turcji do wojny po stronie pań-stw centralnych (1914), przystąpienie Bułgarii do wojny po stronie państw cen-tralnych (1915),

- ocenia skuteczność wojny pozycyjnej i ma-newrowej

- wyjaśnia, na czym po-legał plan wojny bły-skawicznej

- charakteryzuje spo-sób prowadzenia wojny pozycyjnej

- lokalizuje w czasie i przestrzeni bitwę pod Tannenbergiem (VIII 1914)

- identyfikuje postacie Franciszka Ferdynanda Habsburga, Alfreda von Schlieffena - wyjaśnia, na czym po-legał tzw. efekt do-mina w przypadku wy-buchu I wojny świato-wej

- omawia okoliczności, w jakich załamał się niemiecki plan wojny błyskawicznej

- wyjaśnia, na czym po-legała wojna manew-rowa

- identyfikuje postacie Ferdynanda Focha, Paula von Hinden-burga

- omawia polityczne konsekwencje zama-chu w Sarajewie - wyjaśnia, jaką rolę odgrywały nowe ro-dzaje broni zastoso-wane na froncie za-chodnim

- omawia przebieg działań wojennych na froncie zachodnim i wschodnim

- wymienia kluczowe momenty w przebiegu działań wojennych na froncie wschodnim i zachodnim w latach 1914-1916

przystąpienie Rumunii do wojny po stronie ententy (1916), przy-stąpienie Grecji do wojny po stronie en-tenty (1917)

- identyfikuje postać Gawriło Principa - omawia zmiany w składzie trójprzymierza i trójporozumienia - omawia różnice mię-dzy działaniami zbroj-nymi na froncie wschodnim i zachod-nim

- opisuje działania wo-jenne na froncie bał-kańskim i włoskim

Rewolucje w Ro-sji

• Rewolucja lutowa

• Okres dwuwładzy

• Rewolucja październikowa

• Wojna domowa

• Rosja po rewolucji

- stosuje pojęcia rewo-lucja lutowa, reworewo-lucja październikowa - lokalizuje w czasie wybuch rewolucji luto-wej (III 1917), wybuch rewolucji październiko-wej (6/7 XI 1917)

- stosuje pojęcia dwu-władza, bolszewicy, dyktatura proletariatu - lokalizuje w czasie powołanie Rządu Tym-czasowego (III 1917), podpisanie pokoju brzeskiego (3 III 1918), wojnę domową (1919–

1920)

- stosuje pojęcie tezy kwietniowe

- lokalizuje w czasie abdykację Mikołaja II (III 1917), ogłoszenie tez kwietniowych (IV 1917), uchwalenie konstytucji rosyjskiej (VII 1918), egzekucję

- stosuje pojęcia mien-szewicy, eserowcy, ka-deci

- identyfikuje postacie Jurija Martowa, Wik-tora Czernowa, Pawła Miłukowa, Antona De-nikina, Aleksandra Koł-czaka, Piotra Wrangla

- ocenia metody stoso-wane przez bolszewi-ków w celu umocnie-nia swojej władzy - omawia wpływ rewo-lucji rosyjskich na układ sił w Europie podczas I wojny świa-towej

- identyfikuje postacie Mikołaja II, Włodzimie-rza Lenina

- omawia skutki rewo-lucji październikowej

- identyfikuje postacie Aleksandra Kiereń-skiego, Lwa Trockiego, Feliksa Dzierżyńskiego - wymienia przyczyny i skutki rewolucji luto-wej

- charakteryzuje okres dwuwładzy w Rosji - wyjaśnia, jaką rolę odegrał Włodzimierz Lenin w czasie rewolu-cji rosyjskich

- wyjaśnia, dlaczego Rosja po rewolucji stała się państwem to-talitarnym

rodziny carskiej (VII 1918)

- identyfikuje postać Grigorija Rasputina - omawia sytuację mili-tarną, polityczną i go-spodarczą w Rosji do 1917 r.

- wyjaśnia, dlaczego bolszewicy w okresie dwuwładzy cieszyli się rosnącym poparciem - opisuje przebieg re-wolucji październiko-wej

- omawia proces budo-wania ZSRS

- przedstawia przy-czyny wojny domowej - przedstawia metody, jakie stosowali bolsze-wicy w celu umocnie-nia swojej władzy

- omawia i porównuje programy rosyjskich stronnictw politycz-nych

- wyjaśnia, co przyczy-niło się do sukcesu Ar-mii Czerwonej w woj-nie domowej

- wyjaśnia, co skłoniło Lenina do brutalnej rozprawy z carem i jego rodziną

Klęska państw centralnych

• Wojna na morzach

• Przystąpienie Stanów

Zjednoczonych do wojny

• Sytuacja państw centralnych

• Klęska państw centralnych

- stosuje pojęcie nieo-graniczona wojna pod-wodna

- lokalizuje w czasie przystąpienie USA do wojny (IV 1917), ro-zejm w Compiègne i zakończenie I wojny światowej (11 XI 1919)

- lokalizuje w czasie rozpoczęcie przez Niemcy nieograniczo-nej wojny podwodnieograniczo-nej (1915), pokój brzeski (3 III 1918), rewolucję listopadową w Niem-czech (XI 1918 – IV 1919)

- stosuje pojęcie Mitte-leuropa

- lokalizuje w czasie ka-pitulację Austro-Wę-gier (3 XI 1918) - lokalizuje w czasie i przestrzeni II bitwę nad Marną (VIII 1918) - wyjaśnia, dlaczego Niemcy zdecydowały

- lokalizuje w czasie wysłanie depeszy Zim-mermanna (I 1917) - lokalizuje w czasie i przestrzeni bitwę ju-tlandzką (V-VI 1916) - identyfikuje postaci Arthura Zimmermanna i Heinricha von

– ocenia polityczne, ekonomiczne i spo-łeczne skutki I wojny światowej

– ocenia wpływ sposo-bów prowadzenia działań zbrojnych na totalny charakter I wojny światowej

• Rewolucja w Niemczech

• Skutki Wielkiej Wojny

- identyfikuje postać Thomasa Woodrowa Wilsona

- wymienia założenia planu pokojowego Thomasa Woodrowa Wilsona

- omawia postanowie-nia rozejmu w Com-piègne

- identyfikuje postać Karola I Habsburga - wyjaśnia okoliczności i skutki zawarcia po-koju w Brześciu - przedstawia skutki polityczne, gospodar-cze i społeczne Wiel-kiej Wojny

się na nieograniczoną wojnę podwodną - wyjaśnia, jakie skutki przyniosła nieograni-czona wojna pod-wodna

- przedstawia okolicz-ności przystąpienia stanów Zjednoczonych do wojny

- wyjaśnia, dlaczego państwa centralne po-niosły klęskę w I woj-nie światowej

Eckardta Karola I Habsburga

- omawia problemy, z jakimi zmagały się pań-stwa centralne po 1916 r.

- omawia przebieg i skutki rewolucji listo-padowej w Niemczech

Polacy na fron-tach Wielkiej Wojny

• Polacy u boku państw centralnych

• Legiony Polskie u boku Austro-Węgier

• Formacje polskie u boku Rosji

• Szlak bojowy Legionów Polskich

• Wojsko polskie we Francji

- stosuje pojęcie Le-giony Polskie - lokalizuje w czasie sformowanie Legio-nów Polskich (VIII 1914)

- identyfikuje postać Józefa Piłsudskiego - wyjaśnia, jakie były zasługi Józefa Piłsud-skiego dla tworzenia polskich formacji woj-skowych w czasie I wojny światowej - wymienia polskie for-macje wojskowe wal-czące po stronie

- stosuje pojęcia kryzys przysięgowy, Błękitna Armia

- lokalizuje w czasie wymarsz Kompanii Ka-drowej (VIII 1914), sformowanie Błękitnej Armii (VI 1917), kryzys przysięgowy (VII 1917) - lokalizuje w czasie i przestrzeni bitwę pod Rokitną (VI 1915), bi-twę pod

Ko-stiuchnówką (VII 1917), bitwę pod Ka-niowem (V 1918) - identyfikuje postacie Józefa Hallera,

- stosuje pojęcie ba-jończycy

- lokalizuje w czasie powstanie bajończy-ków (VIII 1914), po-wstanie Polskiej Orga-nizacji Wojskowej (X 1914)

- lokalizuje w czasie i przestrzeni bitwę pod Limanową (XII 1914) - identyfikuje postać Edwarda Rydza-Śmi-głego

- przedstawia okolicz-ności powstania Legio-nów Polskich

- lokalizuje w czasie powstanie Komisji Tymczasowej Skonfe-derowanych Stron-nictw Niepodległościo-wych (1912), powsta-nie Centralnego Komi-tetu Narodowego (VII 1914), powstanie czelnego Komitetu Na-rodowego (VIII 1914), powstanie Komitetu Narodowego Polskiego (XI 1914), powstanie Komitetu Narodowego Polskiego w Lozannie (1917)

- ocenia, jakie znacze-nie dla Polaków mogła mieć walka w wojnie toczonej przez zabor-ców

- ocenia, czy polskie jednostki wojskowe walczące w czasie I wojny światowej speł-niły pokładane w nich nadzieje

państw centralnych i ententy

Romana Dmowskiego, Ignacego Jana Pade-rewskiego

- omawia polityczne koncepcje niepodle-głościowe w Galicji i Królestwie Polskim - przedstawia skutki kryzysu przysięgowego

- wyjaśnia, jaką rolę miała odegrać I Kom-pania Kadrowa

- omawia szlak bojowy Legionów Polskich - wyjaśnia, w jakim celu powołano Polską Organizację Wojskową - przedstawia formacje polskie, które powstały u boku Rosji

- identyfikuje postacie Tadeusza Kasprzyc-kiego, Władysława Prażmowskiego ps. Be-lina

- omawia proces for-mowania wojska pol-skiego we Francji - omawia genezę Le-gionów Polskich

Sprawa polska na arenie mię-dzynarodowej

• Sprawa polska na początku wojny

• Państwa centralne wobec sprawy polskiej

• Sprawa polska w polityce państw ententy

• Polacy na konferencji

pokojowej w Paryżu

- lokalizuje w czasie wydanie Manifestu dwóch cesarzy (5 XI 1916), orędzie Tho-masa Woodrowa Wil-sona (8 I 1918), traktat wersalski (28 VI 1919) - identyfikuje postacie, Thomasa Woodrowa Wilsona, Ignacego Jana Paderewskiego, Romana Dmowskiego - wymienia postano-wienia Aktu 5 listo-pada

- wyjaśnia, dlaczego plan pokojowy prezy-denta T. W. Wilsona miał przełomowe zna-czenie dla sprawy pol-skiej

- stosuje pojęcie mały traktat wersalski - lokalizuje w czasie powołanie Rady Re-gencyjnej (IX 1917), konferencję pokojową w Paryżu (18 I 1919–

21 I 1920)

- identyfikuje postacie Wilhelma II, Fran-ciszka Józefa, Mikołaja II

- wymienia dokumenty dotyczące sprawy pol-skiej wydawane przez państwa centralne i państwa ententy prawne

- przedstawia postano-wienia konferencji

- lokalizuje w czasie odezwę księcia Miko-łaja (VIII 1914), ode-zwę Mikołaja II (XII 1916)

- identyfikuje postacie Aleksandra Kakow-skiego, Józefa Ostrow-skiego, Zdzisława Lu-bomirskiego, Jana Ku-charzewskiego - omawia stosunek państw zaborczych do sprawy polskiej w mo-mencie wybuchu wojny

- wyjaśnia, w jaki spo-sób władze niemieckie i austriackie realizo-wały obietnice zawarte w Akcie 5 listopada

- lokalizuje w czasie powołanie Tymczaso-wej Rady Stanu (I 1917), powołanie rządu Jana Kucharzew-skiego (XI 1917) - charakteryzuje stosu-nek państw central-nych do sprawy pol-skiej

- omawia przemiany, jakie zachodziły w sta-nowisku Rosji wobec sprawy polskiej

- ocenia znaczenie Aktu 5 listopada dla narodu polskiego - ocenia rolę, jaką w propagowaniu sprawy polskiej w latach 1914–1919 odegrał Ignacy Jan Paderewski

pokojowej w Paryżu dotyczące Polski

- wyjaśnia, co miało wpływ na zmianę w stanowisku Rosji wo-bec sprawy polskiej Rozdział VI. Świat po I wojnie światowej

Ład wersalski • Traktat wersalski

• Rozpad Austro-Węgier

• Traktaty z Bułgarią i Turcją

• Nowe państwa w Europie

• Liga Narodów

• Mały traktat wersalski

• Pierwsze koncepcje zjednoczenia Europy

- stosuje pojęcie Liga Narodów

- lokalizuje w czasie traktat wersalski (28 VI 1919), powstanie Ligi Narodów (I 1920) - lokalizuje w prze-strzeni nowe kraje, które powstały w Eu-ropie po 1918 r.

- wymienia postano-wienia traktatu wersal-skiego

- stosuje pojęcie mały traktat wersalski - lokalizuje w czasie traktat w Saint-Ger-main z Austrią (IX 1919), traktat w Neu-illy z Bułgarią (XI 1919), traktat w Tria-non z Węgrami (VI 1920), traktat w Sèvres z Turcją (VIII 1920), traktat w Lozannie (VII 1923)

- wymienia postano-wienia pokojów z Au-strią, Węgrami, Bułga-rią i Turcją

- wyjaśnia przyczyny powstania Ligi Naro-dów

- stosuje pojęcie ruch paneuropejski - lokalizuje w czasie dołączenia Niemieć do Ligii Narodów (1926), dołączenia ZSRS do Ligi Narodów (1934) - lokalizuje w prze-strzeni postanowienia traktatu wersalskiego - identyfikuje postać Mustafy Kemala Paszy - wyjaśnia okoliczności, w jakich doszło do roz-padu Austro-Węgier - omawia strukturę or-ganizacyjną Ligi Naro-dów

- wyjaśnia, dlaczego doszło do przyjęcia tzw. małego traktatu wersalskiego

- identyfikuje postacie Richarda Coudenhove- Kalergiego, Aristide’a Brianda, Franka Kel-logga

- wyjaśnia, w jakich okolicznościach doszło do upadku sułtanatu w Turcji

- omawia pierwsze koncepcje zjednocze-nia Europy

- omawia nowy układ sił w Europie po zakoń-czeniu I wojny świato-wej

- ocenia skutki wpro-wadzenia tzw. małego traktatu wersalskiego - ocenia rolę Ligi Naro-dów w okresie między-wojennym

- ocenia, jakie znacze-nie miały w okresie międzywojennym ru-chy na rzecz zjedno-czenia Europy

ZSRS – imperium komunistyczne

• Powstanie ZSRS

• Gospodarka ZSRS

• Rządy Stalina

• Kult jednostki

- stosuje pojęcia Nowa Polityka Ekonomiczna, kult jednostki

- lokalizuje w czasie utworzenie ZSRS (XII 1922)

- stosuje pojęcia komu-nizm wojenny, czystki, łagier, Gułag

- lokalizuje w czasie funkcjonowanie NEP (1921–1928), traktat w

- stosuje pojęcia Mię-dzynarodówka Komu-nistyczna (Komintern), kolektywizacja rolnic-twa, sowchoz, kołchoz, front ludowy

- lokalizuje w czasie powołanie Kominter-nu (1919)

- identyfikuje postacie Grigorija Zinowiewa,

- ocenia politykę Jó-zefa Stalina wobec przeciwników politycz-nych i własnego na-rodu

• Międzynarodowa działalność Kominternu

• Zbrodnie sowieckie przed II wojną światową

• Rywalizacja i współpraca ZSRS i Niemiec

- identyfikuje postacie Włodzimierza Lenina, Józefa Stalina

- omawia zasady No-wej Polityki Ekono-micznej

- wyjaśnia, na czym po-legał kult jednostki w ZSRS

Rapallo (IV 1922), po-czątek rządów Stalina (1924), , pakt Ribben-trop–Mołotow (23.08.1939)

- identyfikuje postacie Lwa Trockiego, Joa-chima von Ribben-tropa, Wiaczesława Mołotowa

- omawia okoliczności powstania ZSRS - wyjaśnia, na czym po-legał komunizm wo-jenny i jakie niósł ze sobą skutki gospodar-cze

- wyjaśnia, w jakim celu wprowadzono kult Józefa Stalina w ZSRS

- wyjaśnia, na czym po-legał i jak działał sys-tem łagrów w ZSRS - opisuje relacje ra-dziecko-niemieckie w okresie międzywojen-nym

- lokalizuje w czasie wielką czystkę (1936–

1938), Wieli Głód na Ukrainie (1932–1933), operację polską NKWD (1937–1938)

- lokalizuje w prze-strzeni obszar głodu w latach 1932–1933; re-giony, w których znala-zły się największe sku-piska łagrów

- wymienia i opisuje etapy przebudowy go-spodarki ZSRS

- wyjaśnia, jakie cele gospodarcze przyświe-cały władzy radzieckiej po 1928 r.

- omawia skutki kolek-tywizacji rolnictwa w ZSRS

- przedstawia przy-kłady zbrodni sowiec-kich przed II wojną światową

- charakteryzuje spo-sób sprawowania wła-dzy przez Józefa Sta-lina

Lwa Kamieniewa, Ni-kołaja Bucharina - omawia działalność Kominternu

- przedstawia metody, jakimi Józef Stalin po-zbywał się swoich przeciwników politycz-nych

- wyjaśnia, dlaczego Józef Stalin zdecydo-wał się na zbliżenie po-lityczne z III Rzeszą - wyjaśnia, na czym po-legał fasadowy charak-ter ZSRS jako państwa federacyjnego

- ocenia, jakie skutki przyniosło zrealizowa-nie w praktyce planu budowy państwa ko-munistycznego

Czas Wielkiego Kryzysu

• Skutki I wojny światowej

• Czas koniunktury

- stosuje pojęcia Wielki Kryzys, New Deal, - lokalizuje w czasie

- stosuje pojęcia infla-cja, hiperinflainfla-cja, ko-niunktura, "czarny

- stosuje pojęcia bańka kredytowa, deflacja, autarkia, handel

- lokalizuje w czasie epidemię grypy hisz-panki (1918–1920)

- ocenia rolę keynesi-zmu w wychodzeniu USA i państw

• Wielki kryzys

• New Deal Wielki Kryzys (1929-1933), wprowadzenie planu New Deal (1933) - wymienia zjawiska i procesy charaktery-styczne dla Wielkiego Kryzysu

- omawia założenia New Deal

czwartek”, nacjonali-zacja, interwencjonizm - lokalizuje w czasie

„czarny czwartek” (24 X 1929)

- identyfikuje postacie Franklina Delano Roo-sevelta

- charakteryzuje go-spodarcze i społeczne skutki I wojny świato-wej

- przedstawia działania podjęte w ramach rea-lizacji New Deal

barterowy, etatyzm, monopol, keynesizm - lokalizuje w czasie hi-perinflację w Europie (1923), okupację Za-głębia Ruhry przez aliantów (1923–1925) - identyfikuje postać Johna Keynesa - wyjaśnia, z jakiego powodu po I wojnie światowej pojawiło się zjawisko hiperinflacji - wyjaśnia, jakie skutki gospodarcze miała tzw. bańka kredytowa w USA

- przedstawia, w jaki sposób państwa euro-pejskie próbowały chronić swoją gospo-darkę przed Wielkim Kryzysem

europejskich z Wiel-kiego Kryzysu - ocenia skutki Wiel-kiego Kryzysu

Rozwój faszyzmu i nazizmu

• Kryzys demokracji w Europie

• Narodziny włoskiego faszyzmu

• Republika Weimarska

• Powstanie nazizmu

• Przejęcie władzy przez Hitlera

• Rządy Hitlera

• Społeczeństwo III Rzeszy

• Początki zbrodni hitlerowskich

- stosuje pojęcia fa-szyzm, ruch narodowo-socjalistyczny (nazizm), Führer

- lokalizuje w czasie początek rządów Mus-soliniego (1922), po-czątek rządów Hitlera (I 1933)

- identyfikuje postacie Benita Mussoliniego, Adolfa Hitlera - wymienia założenia doktryny faszyzmu i nazizmu

- stosuje pojęcie Duce - lokalizuje w czasie marsz na Rzym (1922), traktaty w Locarno (1925), „noc długich noży” (1934), ustawy norymberskie (1935),

„noc kryształową”

(1938)

- identyfikuje postacie Heinricha Himmlera, Josefa Goebbelsa - omawia działania, ja-kie podjął Benito Mus-solini w celu utworze-nia państwa

- stosuje pojęcia pro-tekcjonizm gospodar-czy, eugenika

- lokalizuje w czasie powstanie ruchu faszy-stowskiego we Wło-szech (1919), pucz mo-nachijski (1923), pakty laterańskie (1929), Re-publikę Weimarską (1919–1933), rozpo-częcie zbrojeń przez Niemcy (1935), remili-taryzację Nadrenii (1936)

- lokalizuje w czasie powstanie Narodowej Partii Faszystowskiej we Włoszech (1921), powstanie obozów koncentracyjnych w Niemczech (1933), podpalenie Reichstagu (II 1933)

- identyfikuje postać Alfreda Rosenberga - omawia proces two-rzenia się faszyzmu we Włoszech

- charakteryzuje sytua-cję wewnętrzną i

- ocenia, które założe-nia ideologii nazistow-skiej mogły prowadzić do zbrodniczej działal-ności jej zwolenników - wymienia działania włoskich faszystów i niemieckich nazistów, które świadczą o tota-litarnym charakterze stworzonych przez nich państw

faszystowskiego we Włoszech

- omawia przyczyny narodzin nazizmu w Niemczech

- wyjaśnia, w jakich okolicznościach Adolf Hitler przejął władzę w Niemczech

- omawia proces two-rzenia niemieckiego państwa nazistow-skiego

- omawia metody, które stosowali naziści w celu stworzenia po-słusznego sobie społe-czeństwa

- przedstawia rolę, jaką odgrywała propaganda w nazistowskich Niem-czech

- wymienia działania nazistów, które miały prowadzić do ekster-minacji Żydów w Niemczech

- identyfikuje postacie Wiktora Emanuela III, Paula von Hinden-burga

- wyjaśnia, dlaczego Europa w końcu lat 20.

i na początku lat 30. XX w. przeżywała kryzys demokracji

- wyjaśnia, jaką rolę odegrali Benito Mus-solini i Adolf Hitler w budowaniu państwa totalitarnego we Wło-szech i Niemczech - wyjaśnia, z czego wy-nikał antysemityzm na-zistowski i jakie miał konsekwencje

- omawia okoliczności i skutki puczu monachij-skiego

- wyjaśnia, dlaczego Adolf Hitler rozprawił się z przywódcami SA - wymienia przykłady zbrodni hitlerowskich w latach 30. XX w.

politykę zagraniczną Republiki Weimarskiej - wymienia grupy, które zostały wyklu-czone ze społeczeń-stwa niemieckiego i przedstawia stoso-wane wobec nich me-tody represji

- wyjaśnia, jakie zna-czenie naziści przypisy-wali eugenice

- porównuje założenia ideowe włoskiego fa-szyzmu i niemieckiego nazizmu

- wyjaśnia, w jaki spo-sób naziści pozbyli się opozycji politycznej w Niemczech

Przemiany spo-łeczne w okresie międzywojen-nym

• Emancypacja kobiet

• Rozwój oświaty i sytuacja wyznaniowa

- stosuje pojęcia de-mokratyzacja, społe-czeństwo masowe - omawia społeczne, polityczne i kulturowe

- stosuje pojęcia mass media, społeczeństwo konsumpcyjne, socrea-lizm, modernizm

- stosuje pojęcie funk-cjonalizm

- lokalizuje w czasie pierwszą audycję tele-wizyjną (1928),

- stosuje pojęcie Karta ateńska

- identyfikuje postacie Le Corbusiera, Waltera Gropiusa

- ocenia skutki spo-łeczne demokratyzacji życia po I wojnie świa-towej

międzywojennym

• Rozwój techniki

• Architektura okresu międzywojennego

skutki emancypacji ko-biet

- wymienia cechy kul-tury masowej

- omawia przyczyny i skutki powstania kul-tury masowej

- wyjaśnia, na czym po-legał socrealizm - omawia cechy cha-rakterystyczne archi-tektury okresu między-wojennego

ogłoszenie Karty ateń-skiej (1933)

- wyjaśnia, dlaczego w okresie międzywojen-nym pogłębiło się zja-wisko laicyzacji - charakteryzuje kie-runki w rozwoju tech-niki w okresie między-wojennym

- porównuje rozwój kultury masowej w państwach demo-kratycznych i totalitar-nych

- ocenia, które wyna-lazki upowszechnione w okresie międzywo-jennym najbardziej zmieniły życie ludzi

Świat na drodze ku nowej wojnie

• Podboje Włoch i Japonii

• Militaryzacja Niemiec

• Wojna domowa w Hiszpanii

• Przyłączenie Austrii do Niemiec

• Rozbiory Czechosłowacji

- stosuje pojęcia Ans-chluss, państwa osi

W dokumencie Wymagania edukacyjne niezbędne do otrzymania przez ucznia śródrocznej i rocznej oceny klasyfikacyjnej z historii Klasa 3 Zakres podstawowy (Stron 27-38)