ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI Źródłem finansowania programu opieki nad zabytkami są:

• Środki publiczne – środki pochodzące z budżetu zatwierdzone uchwałą Rady Gminy W tym:

- na opiekę nad zabytkami należącymi do zasobu komunalnego (na roboty budowlane i opracowanie projektów budowlano-wykonawczych),

- na dotacje z budżetu miasta z przeznaczeniem na realizowane prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków, położonych na terenie miasta Jastrzębie-Zdrój, nie stanowiących jego własności,

- na dofinansowanie w formie zwolnienia od podatku od nieruchomości budynków położonych przy ulicach znajdujących się na terenie historycznego układu miejskiego Miasta Jastrzębie-Zdrój, w których dokonano remontu elewacji,

- na prace studialne i planistyczne związane z ochroną zabytków,

- na finansowanie działań zwiększające atrakcyjność zabytków dla potrzeb społecznych, turystycznych i edukacyjnych w tym działalność Galerii Historii Miasta,

- na prace związane z pielęgnacją 40 pomników przyrody,

• Fundusze zewnętrzne unijne i krajowe dedykowane kulturze, sztuce i muzealnictwu (przegląd źródeł finansowania pod kątem typu beneficjenta w oparciu o projekty dokumentów) Nowa perspektywa finansowa UE 2021-2027

Obecnie Miasto uczestniczy w konsultacjach społecznych przyszłych programów operacyjnych. Zarysy tych dokumentów wskazują, iż wsparcia na działania z obszaru kultury, muzealnictwa i sztuki możemy spodziewać się w następujących przyszłych programach operacyjnych:

Program Fundusze Europejskie dla Śląskiego (byłe RPO)

Cel szczegółowy w obszarze kultury: wzmocnienie roli kultury i turystyki w rozwoju gospodarczym, włączeniu społecznym i innowacjach społecznych.

Działanie 5.6 Kultura i dziedzictwo kulturowe:

• ochrona dziedzictwa kulturowego o znaczeniu regionalnym,

• wsparcie instytucji kultury o znaczeniu regionalnym,

• infrastruktura instytucji i placówek kształcenia artystycznego,

• współpraca międzysektorowa w zakresie przemysłów kultury i kreatywnych.

Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko (były POIŚ)

Cel szczegółowy 4.6 „Wzmocnienie roli kultury i zrównoważonej turystyki w rozwoju gospodarczym, włączeniu społecznym i innowacjach społecznych”:

• Zabytki o światowym i krajowym znaczeniu konserwacja zabytków ruchomych, adaptacja obiektów do nowych funkcji kulturalnych i społecznych,

• Rozwój instytucji kultury, promowanie dostępu do wysokiej jakości oferty kulturalnej, adaptacja obiektów do nowych funkcji kulturalnych i społecznych,

• Rozwój szkolnictwa artystycznego,

• Wsparciem zostaną objęte państwowe i współprowadzone instytucje kultury, biblioteki przechowujące Narodowy Zasób Biblioteczny oraz publiczne szkoły i uczelnie artystyczne.

Kreatywna Europa - komponent Kultura

W ramach komponentu Kultura można ubiegać się o dofinansowanie w czterech obszarach grantowych:

• Projekty współpracy europejskiej,

• Wsparcie obiegu literatury,

• Platformy europejskie,

• Sieci europejskie.

Interreg VI A Republika Czeska-Polska

Priorytet 2 Turystyka: wsparcie rozwoju i promocji niematerialnego dziedzictwa kulturowego; wsparcie rozwoju muzeów i wystaw (projekty w pl-cz partnerstwie)

Programy Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu:

• dofinansowanie zadań z zakresu kultury o charakterze projektowym,

• wyłączenie z finansowania stałej działalności kulturalnej podmiotów,

• programy skierowane są do instytucji kultury, organizacji pozarządowych, instytucji filmowych, szkół i uczelni wyższych, jednostek samorządu terytorialnego, podmiotów gospodarczych, kościołów i związków wyznaniowych oraz ich osób prawnych, samorządowych Instytucji kultury.

Dofinansowania Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego W tym:

- dotacje na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków, położonym na obszarze województwa śląskiego,

- dotacje w trybie małego grantu.

D

ofinansowania Wojewódzkiego Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach priorytet OP 1.2. Ochrona parków wpisanych do rejestru zabytków i parków o charakterze regionalnym. WFOŚiGW w Katowicach udziela dofinansowania na wspieranie działań proekologicznych podejmowanych przez administrację publiczną, przedsiębiorców, instytucje i organizacje pozarządowe. Wysokość dofinansowania w formie dotacji może wynosić do 80% kosztów kwalifikowanych, z uwzględnieniem efektów zadania i możliwości finansowych Funduszu.

Dotacje organizacji pozarządowych.

• Środki prywatne

Sektor prywatny jest istotnym, ale mało wykorzystanym źródłem wspomagania zadań publicznych sfery ochrony i opieki nad zabytkami. Wykorzystanie tego źródła jest uwarunkowane odpowiednimi rozwiązaniami prawnymi. Do zwiększenia udziału środków prywatnych w ochronie i opiece nad zabytkami mogą przyczynić się działania państwa realizowane za pomocą tzw. partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP) i pomocy publicznej. W dniu 19 grudnia 2008 r. weszła w życie ustawa o partnerstwie publiczno – prywatnym. Istotą PPP jest współdziałanie w uzgadnianiu wspólnych celów i w skutecznej oraz efektywnej ich realizacji.

Wspieranie działań przedsiębiorców na rzecz ochrony i opieki nad zabytkami przez udzielenie pomocy ze środków publicznych podlega w UE zasadniczym ograniczeniom. Pomoc publiczna to określone zasady wsparcia podmiotu gospodarczego przez państwo (na wszystkich poziomach: centralnym, regionalnym, lokalnym) oraz przez władze samorządowe, organizacje, a nawet osoby, nad którymi państwo nie sprawuje bezpośredniej kontroli, a które oferują pomoc na podstawie zleceń pochodzących od organów państwowych w jakiejkolwiek formie (np. dotacji, rozłożenia spłaty podatku na raty, zwolnienia z zaległości podatkowych, zwolnienia z należności niepodatkowych, udzielenia preferencyjnej pożyczki lub kredytu). Ochrona dóbr kultury jest jednym z dopuszczalnych rodzajów pomocy publicznej w UE, choć podlega zasadniczym ograniczeniom.

W zakresie sprawowania opieki nad zabytkami osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna posiadająca tytuł prawny do zabytku wynikający z prawa własności, użytkowania wieczystego, trwałego zarządu, ograniczonego prawa rzeczowego albo stosunku zobowiązaniowego finansuje prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy tym zabytku.

Sprawowanie opieki nad zabytkiem, w tym finansowanie prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy zabytku, do którego tytuł prawny ma jednostka samorządu terytorialnego, jest zadaniem własnym gminy.

Na zasadach i w trybie określonym w przepisach odrębnych prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy zabytku będącym w posiadaniu jednostek organizacyjnych zaliczanych do sektora finansów publicznych są finansowane ze środków przyznanych odpowiednio przez dysponentów części budżetu, którym podlegają te jednostki.

Osoba fizyczna jest lub inna jednostka organizacyjna będąca właścicielem bądź posiadaczem zabytku wpisanego do rejestru, bądź posiadająca taki zabytek w trwałym zarządzie może ubiegać się o udzielenie dotacji celowej z budżetu państwa na dofinansowanie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy tym zabytku. Dotacja taka może być udzielona przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego ze środków finansowych z części budżetu państwa „Kultura i Ochrona Dziedzictwa Narodowego” lub przez wojewódzkiego konserwatora zabytków ze środków finansowych z budżetu państwa w części, której dysponentem jest wojewoda.

Dotacja może być udzielona do wysokości 50% (w szczególnych przypadkach 100%) nakładów koniecznych i może być udzielona na dofinansowania: nakładów na wykonanie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru, ustalonych na podstawie kosztorysu zatwierdzonego przez wojewódzkiego konserwatora zabytków, które zostaną przeprowadzone w roku złożenia przez wnioskodawcę wniosku o udzielenie dotacji lub w roku następującym po złożeniu tego wniosku, lub nakładów koniecznych do wykonania prac konserwatorskich, restauratorskich, lub robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru, które zostały przeprowadzone w okresie trzech lat poprzedzających rok złożenia wniosku.

Dotacje na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru mogą być również udzielane przez organ stanowiący gminy, powiatu lub województwa na zasadach określonych w podjętej przez ten organ uchwale.

W Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji – Funduszu Kościelnym można się starać o dotacje – wyłącznie na planowane konserwacje i remonty obiektów sakralnych i kościelnych o wartości zabytkowej w znaczeniu nadanym przez aktualne ustawodawstwo bądź orzecznictwo. Dotacje na wspomniany cel przeznaczane są co do zasady, na remonty i prace konserwatorskie zabytkowych obiektów sakralnych (w szczególności: remonty dachów, stropów, ścian i elewacji, osuszanie i odgrzybianie, izolację, remonty i wymianę zużytej stolarki okiennej i drzwiowej, instalacji elektrycznej, wodnej, kanalizacyjnej, odgromowej). W szczególnie uzasadnionych przypadkach może nastąpić finansowanie z Funduszu Kościelnego remontu ruchomego wyposażenia obiektów sakralnych (takich jak np.: instrumenty muzyczne, dzwony) oraz stałych elementów wystroju wnętrz (takich jak np.: ołtarze, polichromie, freski, posadzki).

Z Funduszu Kościelnego nie finansuje się prac dotyczących otoczenia obiektu (takich jak np.: chodniki, ogrodzenia, trawniki).

11. PLANOWANE FINANSOWANIE PRZEZ GMINĘ ZADAŃ Z ZAKRESU OCHRONY