Adekwatność kapitałowa

Adekwatność kapitałowa monitorowana jest za pomocą wskaźników adekwatności kapitałowej:

 współczynników kapitałowych wyznaczanych zgodnie z przepisami rozporządzenia CRR¹:

 współczynnika kapitału podstawowego Tier I,

 współczynnika kapitału Tier I,

 współczynnika wypłacalności.

 wskaźnika kapitału wewnętrznego, o którym mowa w art. 128 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo bankowe.

Powyższe wskaźniki wyznaczane są w ujęciu jednostkowym z uwagi na brak konieczności dokonywania konsolidacji ostrożnościowej zgodnie z przepisami rozporządzenia CRR.

W 2018 r. Bank spełniał normy adekwatności kapitałowej określone w rozporządzeniu CRR i ustawie Prawo bankowe.

Zarządzanie adekwatnością kapitałową obejmuje:

 wyznaczanie i monitorowanie wskaźników adekwatności kapitałowej,

 ustalanie i monitorowanie wykorzystania limitów kapitałowych na poszczególne obszary działalności opartych o wysokość kapitału wewnętrznego,

 przeprowadzanie zagregowanych testów warunków skrajnych,

 raportowanie poziomu adekwatności kapitałowej,

 planowanie kapitałowe,

 opracowanie kapitałowego planu awaryjnego.

W ramach procesu zarządzania adekwatnością kapitałową sporządzane są cykliczne raporty zawierające informacje na temat kształtowania się wskaźników adekwatności kapitałowej, wysokości całkowitego wymogu kapitałowego, kapitału wewnętrznego i funduszy własnych, wykorzystania limitów kapitałowych oraz wyników testów warunków skrajnych.

Ponadto Bank zarządza ryzykiem nadmiernej dźwigni. Proces zarządzania ryzykiem nadmiernej dźwigni zintegrowany jest z procesem zarządzania adekwatnością kapitałową i obejmuje m.in. wyznaczanie wskaźnika dźwigni zgodnie z Rozporządzeniem Delegowanym Komisji (UE) 2015/62 z dnia 10 października 2014 r. zmieniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do wskaźnika dźwigni (Dz. U. UE L 11 z dnia 17 stycznia 2015 r., s. 37) jako kapitału Tier I podzielonego przez miarę ekspozycji całkowitej.

1 Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Dz. U. UE L 176 z dnia 27 czerwca 2013 r., s.1, z późn. zm.)

128 Kształtowanie wskaźników adekwatności kapitałowej oraz ich składników przedstawiają poniższe tabele.

Wskaźniki adekwatności kapitałowej z funduszami przepływowymi

Lp. Wskaźnik 31.12.2018 31.12.2017

I Współczynnik CET1 31,50% 37,95%

II Współczynnik kapitału Tier I 31,50% 37,95%

III Współczynnik wypłacalności (łączny współczynnik kapitałowy) 31,50% 37,95%

IV Wskaźnik kapitału wewnętrznego 31,90% 24,64%

V Fundusze własne 18 275 914 18 864 232

V.1 Tier1 18 275 914 18 864 232

V.1.1 CET1 18 275 914 18 864 232

V.1.2 AT1 0 0

V.2 Tier2 0 0

VI Całkowity wymóg kapitałowy 4 642 211 3 976 310

VII Kapitał wewnętrzny 5 829 816 4 648 867

 Informacja dodatkowa

Wskaźniki adekwatności kapitałowej bez funduszy przepływowych

Lp. Wskaźnik 31.12.2018 31.12.2017

I Współczynnik CET1 32,09% 37,96%

II Współczynnik kapitału Tier I 32,09% 37,96%

III Współczynnik wypłacalności (łączny współczynnik kapitałowy) 32,09% 37,96%

IV Wskaźnik kapitału wewnętrznego 31,42% 24,64%

V Fundusze własne 18 275 914 18 864 232

V.1 Tier1 18 275 914 18 864 232

V.1.1 CET1 18 275 914 18 864 232

V.1.2 AT1 0 0

V.2 Tier2 0 0

VI Całkowity wymóg kapitałowy 4 555 615 3 975 779

VII Kapitał wewnętrzny 5 742 354 4 648 331

Zmiany wysokości współczynników kapitałowych oraz wskaźnika kapitału wewnętrznego wynikały głównie ze:

 spadku funduszy własnych na skutek obniżenia funduszu statutowego BGK poprzez zasilenie Krajowego Funduszu Gwarancyjnego (KFG) w kwocie 0,9 mld PLN oraz zwiększenia funduszu statutowego BGK poprzez uwzględnienie wyniku za 2017 r. na kwotę 0,4 mld PLN,

 wzrostu całkowitego wymogu kapitałowego, głównie w wyniku wzrostu wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka kredytowego, m.in. w związku z nabyciem certyfikatów inwestycyjnych Funduszy Inwestycyjnych Zamkniętych, wzrostem wagi ryzyka w związku z zakończeniem obowiązywania okresu przejściowego dotyczącego preferencyjnego traktowania ekspozycji wobec skarbu państwa w walutach unijnych, wzrostem ekspozycji wobec banków oraz wobec przedsiębiorców.

52.1. Fundusze własne dla potrzeb adekwatności kapitałowej

Fundusze własne do współczynnika wypłacalności wyznaczane są zgodnie z przepisami Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych.

Dla potrzeb adekwatności kapitałowej fundusze własne wyznaczane są w ujęciu jednostkowym z uwagi na brak konieczności dokonywania konsolidacji ostrożnościowej zgodnie z przepisami rozporządzenia CRR.

Fundusze własne BGK wyznaczone zgodnie z przepisami CRR obejmują:

1) kapitał Tier I:

 kapitał podstawowy Tier I (kapitał CET1, ang. Common Equity Tier 1 capital):

– fundusz statutowy, na mocy art. 3 ust. 3c ustawy o BGK stanowiący instrument kapitałowy w rozumieniu art. 26 ust. 1 lit. a i art. 28 CRR

Fundusz statutowy jest tworzony ze środków pieniężnych i innych składników majątkowych wnoszonych przez Skarb Państwa, w tym z przekazanych przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych skarbowych papierów wartościowych oraz z corocznych odpisów z zysku netto Banku, zgodnie z zasadami określonymi w statucie BGK.

– kapitał rezerwowy obejmujący fundusz zapasowy i fundusz rezerwowy

129 Fundusz zapasowy i fundusz rezerwowy są tworzone z odpisów z rocznego zysku netto, zgodnie z zasadami określonymi w statucie BGK.

– fundusz ogólnego ryzyka bankowego

Fundusz ogólnego ryzyka bankowego jest tworzony z odpisów z rocznego zysku netto, zgodnie z zasadami określonymi w statucie BGK.

– skumulowane inne całkowite dochody – odliczenia z tytułu wartości niematerialnych

Kwota odliczana od kapitału podstawowego Tier I jest pomniejszana o powiązane rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

– odliczenia aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego, zależnych od przyszłej rentowności i niewynikających z różnic przejściowych.

– korekty wartości z tytułu wymogów w zakresie ostrożnej wyceny (ang. Additional Valuation Adjustments, AVA) AVA wyznaczana jest metodą uproszczoną, zgodnie z Rozporządzeniem Delegowanym Komisji (UE) 2016/101 z dnia 26 października 2015 r. uzupełniającym rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących ostrożnej wyceny zgodnie z art. 105 ust. 14 (Dz. U. UE L 21 z dnia 28 stycznia 2016 r., s. 54)

– Zaangażowania kapitałowe Banku, bezpośrednie i pośrednie, w podmioty sektora finansowego, jeżeli instytucja nie dokonała znacznej inwestycji w te podmioty wyrażone w postaci posiadanych akcji lub udziałów, lub innych instrumentów kapitału podstawowego lub instrumentów Tier 2 tych podmiotów, o ile ich suma przekracza 10% kapitału podstawowego Tier 1 Banku.

W przypadku, gdyby wartość pomniejszeń obniżyła wartość kapitału Tier 2 poniżej zera, wartość nadwyżki tych pomniejszeń ponad wartość kapitału Tier 2 odejmuje się od funduszy podstawowych Tier 1.

 kapitał dodatkowy Tier I (AT1, ang. Additional Tier 1 Capital) – na 31.12.2018 r. Bank nie posiadał pozycji w kapitale dodatkowym Tier I

Fundusze własne*

31.12.2018 31.12.2017

Fundusze podstawowe (Tier 1) 18 275 914 18 864 232

Kapitał (fundusz) statutowy 17 102 410 17 950 629

Kapitał (fundusz) zapasowy 1 032 822 671 393

Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe 76 830 76 830

Fundusz ogólnego ryzyka bankowego 155 500 155 500

Inne dochody całkowite 257 200 355 477

Korekty przejściowe Tier 1 0 -78 290

Wartości niematerialne i prawne -49 048 -42 399

Rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego związane z aktywami

niematerialnymi 2 723 1 887

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego zależne od przyszłej

rentowności i nie wynikające z różnic przejściowych 0 0

Korekty Tier 1 wynikające z zastosowania filtrów ostrożnościowych -17 287 -37 187

Zaangażowania kapitałowe pomniejszające fundusze własne -285 236 -189 608

Fundusze uzupełniające (Tier 2) 0 0

Zobowiązania podporządkowane zaliczone do funduszy uzupełniających 0 0

Zaangażowania kapitałowe 0 0

Razem fundusze własne 18 275 914 18 864 232

*Nie zawierają kwot dotyczących Funduszu Żeglugi Śródlądowej.

130 52.2. Wymogi kapitałowe (Filar I)

W celu wyznaczania minimalnych wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka (I Filar) Bank stosuje metody opisane w poniższej tabeli.

Wymóg kapitałowy z tytułu: Metoda

ryzyka kredytowego i kredytowego kontrahenta

– metoda standardowa (art. 111 – 141 CRR)

– kompleksowa metoda ujmowania zabezpieczeń (art. 223 – 224 CRR) – ekwiwalent bilansowy transakcji pochodnych zgodnie z metodą wyceny

według wartości rynkowej (art. 274 CRR)

– metoda alternatywna w zakresie ekspozycji wobec kwalifikującego się kontrahenta centralnego (art. 310 CRR)

ryzyka walutowego metoda podstawowa (art. 351 CRR)

ryzyka cen towarów metoda uproszczona (art. 360 CRR)

ryzyka pozycji z tytułu:

- ryzyka szczególnego w zakresie instrumentów

kapitałowych w portfelu handlowym zgodnie z art. 342 CRR - ryzyka szczególnego w zakresie instrumentów

kapitałowych w portfelu handlowym zgodnie z art. 343 CRR - ryzyka szczególnego w zakresie instrumentów

dłużnych w portfelu handlowym zgodnie z art. 336 CRR - ryzyka ogólnego w zakresie instrumentów

dłużnych w portfelu handlowym metoda terminów zapadalności (art. 339 CRR)

ryzyka rozliczenia zgodnie z art. 378 – 380 CRR

dużych ekspozycji w portfelu handlowym zgodnie z art. 397 CRR

ryzyka operacyjnego metoda podstawowego wskaźnika (art. 315 – 316 CRR) ryzyka związanego z korektą wyceny kredytowej

(Credit Valuation Adjustment, CVA) metoda standardowa (art. 384 CRR) Struktura wymogów kapitałowych BGK – z funduszami przepływowymi:

LP Wymóg kapitałowy z tytułu: 31.12.2018 31.12.2017

I. ryzyka kredytowego i kredytowego kontrahenta 4 355 272 3 667 771

II. ryzyka walutowego 0 0

III. ryzyka cen towarów 0 0

IV. ryzyka pozycji w portfelu handlowym, w tym: 106 144 119 498

1 - ryzyka szczególnego i ogólnego w zakresie instrumentów

kapitałowych 0 0

2 - ryzyka szczególnego w zakresie instrumentów dłużnych 0 11

3 - ryzyka ogólnego w zakresie instrumentów dłużnych 106 144 119 487

V. ryzyka związanego z korektą wyceny kredytowej (Credit Valuation

Adjustment, CVA) 50 632 66 212

VI. ryzyka rozliczenia 0 0

VII. dużych ekspozycji w portfelu handlowym 0 0

VIII. ryzyka operacyjnego 130 163 122 829

Razem 4 642 211 3 976 310

52.3. Kapitał wewnętrzny (Filar II)

Kapitał wewnętrzny (II Filar) jest to oszacowana przez Bank kwota, niezbędna do pokrycia wszystkich zidentyfikowanych istotnych rodzajów ryzyka występujących w działalności Banku oraz zmian otoczenia gospodarczego, uwzględniająca przewidywany poziom ryzyka. Oszacowana kwota kapitału wewnętrznego utrzymywana jest w celu pokrycia nieoczekiwanych strat.

Kapitał wewnętrzny szacowany jest na pokrycie ryzyk, które zostały zidentyfikowane jako istotne. Dla ryzyk nieistotnych nie jest wyznaczany kapitał wewnętrzny na ich pokrycie. Kwota całkowitego kapitału wewnętrznego wyznaczana jest jako suma kapitału wewnętrznego z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka.

W celu oszacowania kapitału wewnętrznego z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka Bank stosuje metody wykorzystywane do wyznaczania wymogów kapitałowych lub metody wewnętrzne opracowane przez Bank.

131 Kapitał wewnętrzny według stanu na 31 grudnia 2018 r. wyniósł 5 829 816 tys. PLN, a wskaźnik kapitału wewnętrznego 31,90%. Strukturę procentową kapitału wewnętrznego (z funduszami przepływowymi) przedstawia poniższy wykres.

132

Pozostałe noty dodatkowe