Instytut Biotechnologii Przemysłu Rolno-Spożywczego im. prof. Wacława Dąbrowskiego w Warszawie
Streszczenie. Celem pracy była ocena wartości energetycznej różnych gatunków piwa i na-pojów piwnych dostępnych na rynku.
Materiał badawczy stanowiły próbki piwa i napojów piwnych, które pochodziły z produkcji przemysłowej browarów. Próbki podzielono na 5 grup w zależności od kategorii produktu i stężenia alkoholu deklarowanego przez producenta.
Do określenia wartości energetycznej piwa i napojów piwnych wykorzystano metody ob-liczeniowe według 9.45 Analytica-EBC, stosując współczynniki przeob-liczeniowe dla po-szczególnych składników piwa. Wartość energetyczną określano dwiema metodami: od-woławczą i bezpośrednią, przy wykorzystaniu automatycznych analizatorów piwa.
Na podstawie wyników badań stwierdzono, że największą wartością energetyczną cecho-wały się piwa mocne i smakowe (ok. 210 kJ·100 cm-3; ok. 50 kcal·100 cm-3), a najmniej-szą – piwa bezalkoholowe i napoje piwne (ok. 130 kJ·100 cm-3; ok. 31 kcal·100 cm-3).
O wartości energetycznej próbek piwa pełnego i mocnego w ok. 70% decydował zawarty w nich alkohol, natomiast na kaloryczność piwa bezalkoholowego i napojów piwnych mia-ła wpływ głównie zawartość węglowodanów, która stanowimia-ła odpowiednio ok. 63 i 93%
w budżecie energii.
Słowa kluczowe: piwo, napoje piwne, wartość energetyczna
WSTĘP
Piwo jest najpopularniejszym napojem alkoholowym spożywanym przez Polaków. Ba-dania przeprowadzone w 2013 roku wykazały, że ok. 73% osób dorosłych deklaruje picie piwa, z czego 84% stanowią mężczyźni, a ok. 62% kobiety [Anonim 2014]. Z danych GUS wynika, że statystyczny Polak w 2014 roku wypił 98,9 dm3 piwa [Anonim 2015].
Branża piwowarska proponuje konsumentom szeroką gamę różnych gatunków piwa, począwszy od tradycyjnych piw jasnych typu lager aż po piwa specjalne, do których zaliczane są piwa dolnej fermentacji (koźlak, marcowe), piwa górnej fermentacji (porter, pszeniczne, pale ale, stout, IPA) oraz piwa bezalkoholowe i napoje słodowe. W ostatnich latach na polski rynek piwa wprowadzono nowe kategorie, jak piwa smakowe (owocowe, miodowe, imbirowe i in.) i napoje piwne typu radler lub shandy, tzw. beer-miksy [Kunze 1999, Anonim 2014].
Problem nadwagi i otyłości dotyka coraz większej populacji ludzi na świecie [Adam-ska i in. 2015], dlatego też kraje członkowskie UE podejmują działania mające na celu podnoszenie świadomości konsumentów na temat wartości odżywczej spożywanej przez nich żywności. Ujednolicenie przepisów prawa unijnego w zakresie znakowania żywno-ści nakazuje podmiotom działającym na rynku spożywczym umieszczanie na opakowa-niach produktów informacji o wartości energetycznej i ilości składników odżywczych [Dz.U. z 2007 r. nr 137, poz. 967 z późn. zmianami, Dz.Urz. UE L 304 z 22.11.2011 r.
z późn. zmianami]. Z badań Mieczkowskiej i Panfil-Kuncewicz [2011] wynika, że wiedza konsumentów na temat informacji o wartości odżywczej zawartej na etykietach produk-tów spożywczych była wysoka i miała ona pozytywny wpływ na kształtowanie nawyków żywieniowych w analizowanej grupie respondentów.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1169/2011 z 25 paździer-nika 2011 roku nie nakłada obowiązku podawania wartości odżywczej w przypadku na-pojów o zawartości alkoholu wyższej niż 1,2% obj., do której to kategorii należy piwo.
Prawo nakazuje podawanie tylko rzeczywistej objętościowej zawartości alkoholu. Rada UE [Dz.Urz. UE C 418 z 16.12.2015] zwróciła się ostatnio do Komisji UE i państw członkowskich z wnioskiem o rozważenie możliwości wprowadzenia obowiązkowego oznaczania wartością energetyczną napojów alkoholowych. Podobnego zdania są eks-perci ds. zdrowia publicznego. Sim [2015] podaje, że w badaniach przeprowadzonych w Wielkiej Brytanii, w których brało udział ponad 2,1 tys. osób, ponad 80% ankietowa-nych nie potrafiło oszacować w przybliżeniu wartości energetycznej popularankietowa-nych napo-jów alkoholowych i drinków. Znaczna część uczestników w ogóle nie była świadoma, że spożywanie alkoholu wpływa na dzienne zapotrzebowanie energii dostarczanej organi-zmowi z pożywieniem.
MATERIAŁ I METODY
Materiał badawczy stanowiły próbki piwa i napojów piwnych, które pochodziły z produkcji przemysłowej browarów należących do dużych koncernów piwowarskich oraz średnich i małych browarów regionalnych, dostępne w handlu detalicznym. Analizy wybranych próbek wykonano w ramach rutynowych badań komercyjnych od październi-ka 2014 roku do czerwca 2015 roku.
Do badań wytypowano 204 próbki wybranych gatunków piwa i napojów piwnych, które podzielono na 5 grup w zależności od kategorii produktu i stężenia alkoholu deklarowanego przez producenta na opakowaniu: grupa I – piwa pełne o zawartości alkoholu do 5,7% obj. (n = 65), grupa II – piwa mocne o zawartości alkoholu powyżej 5,7% obj. (n = 72), grupa III – piwa smakowe o zawartości alkoholu 4,5–6,0% obj.
Ocena wartości energetycznej piwa i napojów piwnych 143
nr 585, 2016
(n = 39), grupa IV – napoje piwne typu radler lub shandy o zawartości alkoholu 2,0–2,6% obj. (n = 19), grupa V – piwa bezalkoholowe o zawartości alkoholu do 0,5%
obj. i napoje słodowe (n = 9).
Do oszacowania wartości energetycznej wybranych próbek piwa i napojów piwnych wykorzystano metody obliczeniowe opisane w Analytica-EBC [2009e] i MEBAK [2013]:
odwoławczą i uproszczoną bezpośrednią. Wyniki wyrażono w kcal (kilokaloriach) i kJ (kilodżulach) na 100 cm3.
W metodzie odwoławczej wartość energetyczną piwa obliczano na podstawie wyni-ków zawartości alkoholu, białka ogółem i węglowodanów ogółem. Dla tych składniwyni-ków piw zastosowano następujące współczynniki przeliczeniowe: 29 kJ (7 kcal) dla alkoholu (etanolu), 17 kJ (4 kcal) dla węglowodanów i białka. Stężenie alkoholu w piwie ozna-czono metodą oscylometryczną po destylacji [Analytica-EBC 2009] przy użyciu gęsto-ściomierza oscylacyjnego DMA 5000 (Anton Paar, Austria), zawartość białka ogółem (N×6,25) – metodą Kjeldahla [Analytica-EBC 2009c] przy użyciu zestawu do minerali-zacji 2006 Digestor i zestawu do destylacji 2200 Kjeltec (Foss Tecator, Szwecja), a za-wartość węglowodanów ogółem – metodą spektrofotometryczną po hydrolizie kwasem siarkowym(VI) o stężeniu 85% obj. [Analytica-EBC 2009d] przy zastosowaniu spektro-fotometru DU 530 (Beckman, USA).
Do wyznaczenia wartości energetycznej piwa metodą bezpośrednią wykorzystano gęstościomierz oscylacyjny DMA 5000 sprzężony z urządzeniem Alcolyzer Plus Beer (Anton Paar, Austria) [Anonim 2009]. Pomiar stężenia alkoholu w piwie wykonano me-todą spektrometrii w zakresie bliskiej podczerwieni (NIR), stosując aparat Alcolyzer Plus Beer (Anton Paar, Austria) [Analytica-EBC 2009a], a zawartość ekstraktu rzeczywiste-go wyznaczano automatycznie na podstawie gęstości piwa zmierzonej przy użyciu gę-stościomierza oscylacyjnego DMA 5000 (Anton Paar, Austria) [Analytica-EBC 2009b].
Uzyskane dane zostały przetworzone za pomocą programu komputerowego opracowa-nego przez producenta urządzenia na wynik wartości energetycznej jako funkcji gęstości piwa oraz zawartości alkoholu i ekstraktu rzeczywistego. Współczynnik przeliczeniowy dla ekstraktu rzeczywistego wynosił 15 kJ (3,5 kcal). Na ekstrakt rzeczywisty piwa skła-dają się rozpuszczone w nim związki organiczne (węglowodany, białka, beta-glukany, kwasy organiczne, polifenole itd.) i mineralne [Olšovská i in. 2015]. Każdorazowo ozna-czenia wykonano w dwóch równoległych powtórzeniach.
Wyniki przedstawiono jako wartości średnie z odchyleniem standardowym (±SD) dla analizowanych próbek w danej grupie. Wyniki opracowano statystycznie przy użyciu programu komputerowego Statgraphics Plus 4.1 z zastosowaniem jednoczynnikowej analizy wariancji. Ocenę zależności pomiędzy zmiennymi wykonano za pomocą analizy regresji. Obliczenia przeprowadzono przy poziomie istotności p ≤ 0,05.
WYNIKI I DYSKUSJA
Piwo, podobnie jak wino, jest nie tylko źródłem alkoholu, w swoim składzie zawiera też istotne pod względem żywieniowym substancje odżywcze, jak węglowodany, białka i inne związki kształtujące ekstrakt piwa. O jego wartości energetycznej decydują szcze-gólnie zawarte w nim alkohol i węglowodany, w mniejszym stopniu – białko [Bamforth
2005, Kordialik-Bogacka 2006]. Na błonnik pokarmowy występujący w śladowych ilo-ściach w piwie składają się rozpuszczalne beta-glukany i pentozany. Bamforth [2005] po-daje, że piwo zawiera ok. 0,2% beta-glukanu, co do wartości energetycznej może wnosić średnio ok. 1 kJ·100 cm-3 (ok. 0,24 kcal·100 cm-3).
W celu scharakteryzowania piwa i napojów piwnych oznaczono istotne dla ich war-tości energetycznej składniki, takie jak alkohol, węglowodany ogółem i białko ogółem.
Badaniom poddano 28 próbek obejmujących 5 grup piwnych. Uwzględniając współczyn-niki przeliczeniowe, oszacowano procentowy udział ww. związków w puli energetycz-nej, co ilustruje rysunek 1.
68,2 69,0
50,6
34,6
4,2
27,5 26,5
47,3
63,0
92,8
4,8 3,7 2,0 2,5 2,9
0%
20%
40%
60%
80%
100%
I II III IV V
wartość energetyczna; energy value
grupy piwa; groups of beer
alkohol; alcohol węglowodany ogółem; total carbohydrate białko ogółem; total protein Objaśnienia:; Explanatory notes:
I – piwa pełne alk. do 5,7% obj.; full beers alc. up to 5.7% vol. (n = 5)
II – piwa mocne alk. powyżej 5,7% obj.; strong beers alc. above 5.7% vol. (n = 6) III – piwa smakowe alk. 4,5–6,0% obj.; flavoured beers alc. 4.5–6.0% vol. (n = 6) IV – napoje piwne alk. 2,0–2,6% obj.; beer mix beverages alc. 2.0–2.6% vol. (n = 6) V – piwa bezalkoholowe alk. do 0,5% obj.; non-alcoholic beers alc. up to 0.5% vol. (n = 5) Rys. 1. Procentowy udział składników piwa w wartości energetycznej
Fig. 1. Percentage contribution of beer components in the energy value
Z prezentowanych danych (rys. 1) wynika, że na wartość energetyczną piw pełnych i mocnych (grupy I i II) wpływa głównie alkohol (ok. 70%), a pozostałą część stanowią nieodfermentowane cukry i dekstryny (ok. 27%). O kaloryczności napojów słodowych i piw bezalkoholowych (grupa V) decydują natomiast zawarte w nich węglowodany (ok. 93%). W przypadku napojów piwnych typu radler i/lub shandy (grupa IV), które otrzymuje się przez zmieszanie piwa z napojami słodzonymi w stosunku ok. 1:1, prawie 2/3 ich wartości energetycznej przypada w udziale węglowodanom. W przypadku piw smakowych, produkowanych na bazie piwa o zawartości alkoholu do 6,0% obj., które po zakończonej fermentacji jest dosładzane i wzbogacane w składniki smakowo-zapacho-we, budżet energii rozdziela się pomiędzy alkohol (ok. 50%) i węglowodany (ok. 47%).
Ilość białka w badanych próbkach wydaje się nie mieć większego znaczenia.
Ocena wartości energetycznej piwa i napojów piwnych 145
nr 585, 2016
W dalszej części pracy do szacowania wartości energetycznej badanych próbek piwa i napojów piwnych (n = 204) stosowano metodę opartą na bezpośrednim pomiarze gę-stości i alkoholu na w pełni zautomatyzowanym analizatorze firmy Anton Paar (Austria), w które wyposażona jest większość laboratoriów badających produkty przemysłu piwo-warskiego. Wyniki zestawiono w tabeli 1.
Tabela 1. Zawartość alkoholu, ekstraktu rzeczywistego i wartość energetyczna piwa i napojów piwnych
Table 1. The alcohol content, real extract and energy value of beers and beer mix beverages
Grupy piwa; Groups of beer I II III IV V
Parametr;
Parameter
wartość średnia ± odchylenie standardowe (±SD) mean ± standard deviation (±SD) Alkohol;
Alcohol, g·100 cm-3 3,84 ±0,54 c 5,28 ±0,80 d 3,86 ±0,48 c 1,80 ±0,30 b 0,13 ±0,16 a Ekstrakt rzeczywisty,
Real extract, g·100 cm-3 3,30 ±0,93 a 4,66 ±1,42 b 6,09 ±1,36 c 5,21±1,64 b 8,78 ±2,61 d Wartość energetyczna;
Energy value, kcal·100 cm-3 38,6 ±5,9 b 53,3 ±8,7 d 48,5 ±5,9 c 31,2 ±5,9 a 32,2 ±8,4 a Wartość energetyczna;
Energy value, kJ·100 cm-3 161,6 ±24,9 223,0 ±36,4 203,2 ±24,8 130,6±4,8 134,6 ±35,1 Wielkości w rzędach oznaczone tymi samymi literami nie różnią się istotnie statystycznie przy p ≤ 0,05.
Values in the rows followed by the same letters are not significantly different at p ≤ 0.05.
Objaśnienia:; Explanatory notes:
I – piwa pełne alk. do 5,7% obj.; full beers alc. up to 5.7% vol. (n = 65)
II – piwa mocne alk. powyżej 5,7% obj.; strong beers alc. above 5.7% vol. (n = 72) III – piwa smakowe alk. 4,5–6,0% obj.; flavored beers alc. 4.5–6.0% vol. (n = 39) IV – napoje piwne alk. 2,0–2,6% obj.; beer mix beverages alc. 2.0–2.6% vol. (n = 19) V – piwa bezalkoholowe alk. do 0,5% obj.; non-alcoholic beers alc. up to 0.5% vol. (n = 9)
Wśród analizowanych próbek piwa najmniej alkoholu (ok. 0,13 g·100 cm-3) oznaczo-no w grupie piw bezalkoholowych i napojów słodowych, a najwięcej zawierały go piwa mocne (ok. 5,3 g·100 cm-3). Zawartość ekstraktu rzeczywistego kształtowała się od ok.
3,3 g·100 cm-3 w grupie I (piwa pełne) do ok. 8,8 g·100 cm-3 w przypadku napojów słodo-wych i produktów o najniższym stopniu odfermentowania brzeczki piwnej (grupa V). Dla większości analizowanych grup, poza piwami mocnymi i napojami piwnymi, otrzymane wyniki zawartości ekstraktu rzeczywistego były istotnie różne statystycznie. Najmniejsza wartość energetyczna cechowała produkty o najmniejszej zawartości alkoholu, czyli na-poje piwne (ok. 131 kJ·100 cm-3; ok. 31 kcal·100 cm-3), piwa bezalkoholowe i napoje sło-dowe (ok. 135 kJ·100 cm-3; ok. 32 kcal·100 cm-3). W dalszej kolejności znalazły się piwa pełne (ok. 162 kJ·100 cm-3; ok. 39 kcal·100 cm-3), piwa smakowe (ok. 203 kJ·100 cm-3; ok. 49 kcal·100 cm-3) i piwa mocne (ok. 223 kJ·100 cm-3; ok. 53 kcal·100 cm-3). Wyka-zano istotne różnice w wartości energetycznej pomiędzy analizowanymi grupami piwa, z wyjątkiem tych o najniższej kaloryczności. Uzyskane wyniki były zbieżne z innymi opublikowanymi danymi. Według Olšovská i in. [2015] podają, że wartość energetyczna piw typu lager wyniosła ok. 182 kJ·100 cm-3, a dla beer-miksów o zawartości alkoholu poniżej 2% obj. kształtowała się na poziomie ok. 150 kJ·100 cm-3. Podobne rezultaty
uzyskano w badaniach Bamfortha [2005], jak również są prezentowane na stronach inter-netowych, m.in. www.tabelakalorii.net.
Uzyskane wyniki posłużyły do poszukiwania zależności pomiędzy wartością energe-tyczną a stężeniem alkoholu i ekstraktu rzeczywistego w piwie. Próba oceny oddziały-wania ww. parametrów na wartość energetyczną badanych próbek wykazała zależności istotne statystycznie. Otrzymane dane wskazują na bardzo wysoką współzależność mię-dzy stężeniem alkoholu a wartością energetyczną piwa, o czym świadczy wartość współ-czynnika korelacji r = 0,791. Stosunkowo słaby, choć istotny statystycznie (p ≤ 0,05), związek stwierdzono w przypadku ekstraktu rzeczywistego (r = 0,413).
W ramach niniejszej pracy porównano obydwie metody stosowane do wyznaczania wartości energetycznej piwa. W tym celu zbadano 28 próbek piwa i napojów piwnych.
Wykazano istnienie prawie pełnej zależności pomiędzy metodami, o czym świadczą współczynniki korelacji (r = 0,994) i determinacji (r2 = 0,987). Na tej podstawie można przychylić się do stwierdzenia, że alternatywą metody odwoławczej może być uprosz-czona metoda bezpośrednia, której prostota i szybkość wykonania przyczyniły się do zaoszczędzenia czasu pracy i odczynników chemicznych.
Z punktu widzenia żywieniowego wartość energetyczna piwa i napojów piwnych wy-daje się być niska w porównaniu do innych napojów alkoholowych. Można przyjąć, że wartość energetyczna 100 cm-3 piwa wynosi ok. 180 kJ (ok. 43 kcal), a identycznej ob-jętości cydru ok. 205 kJ (ok. 49 kcal), wina białego słodkiego – ok. 340 kJ (ok. 81 kcal), miodu pitnego – ok. 500 kJ (ok. 119 kcal), wódki – ok. 970 kJ (ok. 232 kcal), likieru mig-dałowego – ok. 1300 kJ (ok. 310 kcal). Po przeliczeniu na porcję, 500 cm-3 piwa dostar-cza przeciętnie ok. 900 kJ (ok. 215 kcal) energii, co w przybliżeniu odpowiada spożyciu:
2 lampek wina czerwonego (ok. 840 kJ; ok. 200 kcal), 2 szklanek soku pomarańczowego (ok. 960 kJ; ok. 230 kcal, 2 szklanek mleka półtłustego (ok. 1050 kJ; ok. 250 kcal) czy napoju Pepsi w ilości 0,5 dm-3 (ok. 925 kJ, ok. 220 kcal) [www.tabelakalorii.net].
W myśl zasad zdrowego żywienia należy pamiętać o zachowaniu umiaru w spożyciu piwa i napojów piwnych. Wiedza na temat ich wartości energetycznej powinna okazać się pomocna przy podejmowaniu decyzji zakupowych przez konsumentów i prawidłowym bilansowaniu diety.
WNIOSKI
1. Udział alkoholu w kształtowaniu wartości energetycznej badanych próbek piwa pełnego i mocnego wyniósł ok. 70%, a w grupie piw smakowych – ok. 50%. Na kalorycz-ność napojów piwnych oraz piwa bezalkoholowego i napojów słodowych miały wpływ głównie węglowodany, które stanowiły odpowiednio ok. 63 i 93% w budżecie energii.
2. Piwa mocne o zawartości alkoholu powyżej 5,7% obj. i piwa smakowe charak-teryzowały się największą wartością energetyczną (ok. 210 kJ·100 cm-3; ok. 50 kcal·
·100 cm-3), a najmniejszą – produkty o najniższym stężeniu alkoholu (ok. 130 kJ·
·100 cm-3; ok. 31 kcal·100 cm-3). Po przeliczeniu na porcję 500 cm-3, wartość energe-tyczna piwa i napojów piwnych wahała się w granicach ok. 650–1120 kJ, co odpowia-da ok. 160–270 kcal.
Ocena wartości energetycznej piwa i napojów piwnych 147
nr 585, 2016
3. W przypadku wprowadzenia ustawowego obowiązku znakowania napojów alko-holowych wartością energetyczną wydaje się, że określanie wartości energetycznej piwa i napojów piwnych uproszczoną metodą bezpośrednio bazującą na pomiarze gęstości i alkoholu przy użyciu automatycznych analizatorów piwa może być alternatywą dla cza-sochłonnej metody odwoławczej.
LITERATURA
Adamska E., Ostrowska L., Gościk J., Waszczeniuk M., Krętowski A., Górska M., 2015. Intake of Meals Containing High Levels of Carbohydrates or High Levels of Unsaturated Fatty Acids Induces Postprandial Dysmetabolism in Young Overweight/Obese Men. BioMed Research Int. DOI: 10.1155/2015/147196.
Analytica-EBC, 2009. Method 9.2.1 Alcohol in beer by distilation. Fachverlag Hans Carl, Nürn-berg, Germany.
Analytica-EBC, 2009a. Method 9.2.6 Alcohol in beer by near infrared spectroscopy. Fachverlag Hans Carl, Nürnberg, Germany.
Analytica-EBC, 2009b. Method 9.4 Original, real and apparent extract and original gravity in beer.
Fachverlag Hans Carl, Nürnberg, Germany.
Analytica-EBC, 2009c. Method 9.9.1 Total nitrogen in beer: Kjeldahl method. Fachverlag Hans Carl, Nürnberg, Germany.
Analytica-EBC, 2009d. Method 9.26 Total carbohydrate in beer by spectrophotometry. Fachverlag Hans Carl, Nürnberg, Germany.
Analytica-EBC, 2009e. Method 9.45 Energy value of beer by calculation. Fachverlag Hans Carl, Nürnberg, Germany.
Anonim, 2009. Reference Manual. Alcolyzer Plus Beer. Beer Analyzing System. Firmware Ver-sion: V5.03.12. Anton Paar, Graz, Austria.
Anonim, 2014. Rynek napojów alkoholowych w Polsce. KPMG.
Anonim, 2015. Rynek wewnętrzny w 2014 r. GUS. www.stat.gov.pl.
Bamforth C. W., 2005. Beer, Carbohydrates and Diet. J. Inst. Brew. 111(3), 259–264.
Konkluzje Rady (UE) w sprawie strategii UE w zakresie ograniczania szkodliwych skutków spo-żywania alkoholu (DzUrz. UE C 418 z 16.12.2015).
Kordialik-Bogacka E., 2006. Piwo – napój żywieniowo wartościowy. Materiały XI Szkoły Techno-logii Fermentacji – Trendy w technoTechno-logii i marketingu piwa, Politechnika Łódzka, Łódź, 159–168.
Kunze W., 1999. Technologia piwa i słodu. Piwochmiel Sp. z o.o., Warszawa.
MEBAK, 2013. Method 2.10.1 Energy Value or Caloric Value. MEBAK – Wort, Beer, Beer-based Beverages. Chairman Dr. Fritz Jacob, Freising-Weihenstephan, Germany.
Mieczkowska M., Panfil-Kuncewicz H., 2011. Informacje żywieniowe na opakowaniach produk-tów spożywczych i ich wpływ na decyzje zakupowe konsumenproduk-tów. Zeszyty Probl. Post.
Nauk Roln. 566, 347–357.
Olšovská J., Štěrba K., Pavlovič M., Čejka P., 2015. Determination of the Energy Value of Beer.
J. Am. Soc. Brew. Chem. 73(2), 165–169.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 lipca 2007 roku w sprawie znakowania żywności war-tością odżywczą (Dz.U. z 2007 r. nr 137, poz. 967 z późn. zmianami).
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 roku w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności (Dz.Urz. UE L 304 z 22.11.2011 z późn. zmianami).
Sim F., 2015. Alcoholic drinks should come with calorie counts. BMJ 2015; 350: h2047.
www.tabelakalorii.net.
EVALUATION OF THE ENERGY VALUE OF BEER AND BEER MIX BEVERAGES
Summary. Beer is the most popular alcoholic beverage consumed in Poland. Regulation No 1169/2011 of the European Parliament and of the Council (EU), does not impose the obligation to indicate on the label the nutritional value in the case of beverages containing more than 1.2% vol. of alcohol. The law requires only declaration of the content of alco-hol in % by volume. The Council of the EU and experts on public health appeal to the EU Commission and Member States for the introduction of compulsory labeling of the energy value of alcoholic beverages.
The brewers are offering to the consumers different types of beer, such as pale beers of lager type, specialty bottom and top fermented beers, non-alcoholic beers, malt beverages as well as flavoured beers and beer mix beverages. Beer, besides alcohol, contain nutrients such as carbohydrates, proteins, beta-glucans, organic acids, polyphenols e.t.c. The energy value of beer is mainly affected by alcohol and carbohydrates, to a lesser degree – proteins.
The aim of the study was to evaluate the energy value of different types of beer and beer mix beverages available on the market.
The research material were samples of beer and beer mix beverages from industrial bre-weries. The samples were divided into 5 groups according to the product category and the concentration of alcohol declared by the manufacturer.
The energy values of beer and beer mix beverages were calculated according 9.45 Analytica EBC, using the conversion factors for the various components of beer. Results were expres-sed in kcal (kilocalories) and kJ (kilojoules) per 100 cm3.
The energy value was determined by two methods: the reference and the simplified direct method, using automated analyzers of beer. In the reference method, the energy value of beer was calculated on the basis of results of determination of alcohol, total protein and total carbohydrate content. While in the direct method, the energy value was determined as a function of density, alcohol and real extract of beer, using software installed in automatic analyzers of beer.
It was found that strong and flavoured beers were characterized by the highest energy value (approx. 210 kJ·100 cm-3; approx. 50 kcal·100 cm-3), while non-alcoholic beers and beer mix beverages – by the lowest (approx. 130 kJ·100 cm-3; approx. 31 kcal·100 cm-3). The energy value of lagers and strong beers depended on the alcohol content at approx. 70%.
The calorific value of non-alcoholic beer and beer mix beverages was influenced mainly by carbohydrates, which accounted for approx. 63 and 93%, respectively, of the energy budget.
Key words: beer, beer mix beverages, energy value
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych nr 585, 2016, 149–157
rrfilipe@cyf-kr.edu.pll
© Copyright by Wydawnictwo SGGW