4. Wyniki
4.3 Analiza korelacji między próbami motorycznymi a BMI
Zależności pomiędzy parametrami somatycznymi dzieci i młodzieży a poziomem poszczególnych elementów sprawności fizycznej testowanych próbami Europejskiego Testu
Sprawności Fizycznej EUROFIT. Przeanalizowano związek BMI początkowego i końcowego z wynikami poszczególnych prób testu, które przedstawiają tab.93 i tab. 94
Tabela 93. Korelacje wyników EUROFIT z BMI początkowym
wiek Test 1 Test 2 Test 3 Test 4 Test 5 ręka Test 6 Test 7 Test 8
7 r 0,097 -0,801 -0,672 0,26 0,957* 0,599 0,549 -0,711 p 0,903 0,199 0,328 0,832 0,043* 0,401 0,251 0,289 8 r 0,461 0,263 0,159 -0,257 -0,174 -0,257 -0,795* -0,463 p 0,25 0,529 0,707 0,538 0,68 0,539 0,018* 0,248 9 r 0,05 0,412 -0,054 -0,618* 0,323 -0,536* -0,348 -0,012 p 0,866 0,143 0,854 0,018* 0,26 0,048* 0,223 0,967 10 r 0,193 0,171 -0,163 -0,447* 0,075 -0,183 -0,24 0,07 p 0,193 0,251 0,273 0,002* 0,618 0,219 0,105 0,642 11 r -0,019 -0,019 0,24 0,16 0,227 0,16 -0,081 -0,003 p 0,902 0,904 0,121 0,306 0,148 0,306 0,607 0,986 12 r 0,207 0,098 0,091 -0,103 0,214 -0,222 -0,273* -0,032 p 0,073 0,402 0,437 0,376 0,066 0,054 0,017* 0,783 13 r 0,383* 0,258* 0,055 -0,363* 0,067 -0,311* -0,126 -0,133 p 0,001* 0,033* 0,651 0,002* 0,586 0,009* 0,301 0,276 14 r 0,361 0,112 -0,011 -0,318* 0,117 -0,329* -0,533* -0,057 p 0,005 0,4 0,931 0,014* 0,376 0,011* <0,001* 0,666 15 r 0,282 0,181 -0,118 -0,33* 0,039 -0,119 -0,201 0,049 p 0,021 0,142 0,344 0,006* 0,757 0,339 0,102 0,695 16 r 0,39 0,114 -0,321 -0,255 0,183 -0,323 -0,161 -0,328 p 0,073 0,613 0,145 0,251 0,415 0,142 0,473 0,136 17 r 0,197 0,209 -0,131 -0,101 0,034 -0,167 -0,479* 0,204 p 0,199 0,174 0,397 0,516 0,827 0,28 0,001* 0,185 18 r 0,177 0,354 -0,6* -0,502* 0,141 -0,27 -0,443* -0,002 p 0,43 0,106 0,003* 0,017* 0,531 0,224 0,039* 0,993
122
Tabela 94. Korelacje wyników EUROFIT z BMI końcowym
wiek Test 1 Test 2 Test 3 Test 4 Test 5 ręka Test 6 Test 7 Test 8
7 r 0,518 -0,596 -0,635 -0,585 0,219 0,854 0,749 -0,897 p 0,482 0,404 0,365 0,602 0,781 0,146 0,251 0,103 8 r 0,305 0,549 -0,438 -0,25 -0,261 -0,279 -0,733 -0,324 p 0,462 0,159 0,277 0,55 0,532 0,503 0,039 0,433 9 r 0,038 -0,034 0,035 -0,518 0,21 -0,43 -0,338 -0,174 p 0,898 0,908 0,905 0,058 0,471 0,125 0,237 0,552 10 r 0,148 0,035 -0,081 -0,408* 0,027 -0,152 -0,19 0,128 p 0,326 0,818 0,594 0,005* 0,858 0,312 0,205 0,395 11 r 0,273 -0,181 0,22 0,104 0,245 0,144 -0,068 -0,007 p 0,085 0,256 0,167 0,517 0,127 0,37 0,673 0,967 12 r 0,145 0,026 0,154 -0,259* 0,265* -0,088 -0,306* 0,052 p 0,227 0,83 0,198 0,03* 0,026* 0,467 0,01* 0,665 13 r 0,352* 0,218 -0,008 -0,455* 0,14 -0,221 -0,273* 0,036 p 0,005* 0,089 0,953 <0,001* 0,277 0,085 0,032* 0,781 14 r 0,211 0,063 0,025 -0,267 0,087 -0,264 -0,602* 0,161 p 0,126 0,649 0,86 0,053 0,53 0,054 <0,001* 0,245 15 r 0,337* 0,145 -0,118 -0,298* 0,074 -0,159 -0,258* 0,106 p 0,006* 0,248 0,349 0,016* 0,557 0,205 0,038* 0,402 16 r 0,22 0,047 -0,308 -0,389 0,334 -0,269 -0,26 -0,119 p 0,35 0,844 0,187 0,09 0,15 0,251 0,268 0,616 17 r 0,296 0,381* -0,147 -0,132 0,043 -0,051 -0,473* 0,217 p 0,063 0,015* 0,364 0,415 0,794 0,754 0,002* 0,179 18 r -0,03 0,307 -0,267 -0,429 0,004 -0,49* -0,458* 0,015 p 0,9 0,188 0,254 0,059 0,987 0,028* 0,042* 0,951
Źródło: opracowanie własne; * istotne statystycznie
Do obliczenia wszystkich zależności zastosowano współczynnik korelacji prostej Pearsona. Dla zaznaczony w tabeli par zmiennych stwierdzono istotne (wartość p < 0,05)
korelacje między BMI a wynikiem w teście. W analizie uwzględniono wiek badanych i występowanie poszczególnych korelacji w określonych grupach wiekowych.
Wyróżniono wyniki istotne statystycznie, dla których r – oznacza wielkość współczynnika korelacji, p – poziom istotności tego współczynnika.
Analizując korelacje uzyskanych wyników testu Eurofit z BMI początkowym
znaleziono słabą dodatnią korelację o wartości r = 0,383 między wartością BMI a czasem utrzymania postawy równoważnej w grupie trzynastolatków (test 1). Oznacza
to, że w tej grupie wiekowej wraz ze wzrostem wskaźnika BMI wystąpił proporcjonalny wzrost czasu utrzymania pozycji równoważnej. W pozostałych grupach wiekowych nie zaobserwowano istotnych statystycznie korelacji miedzy tymi wartościami, w związku z tym
123
nasuwa się wniosek, że wzrost wskaźnika BMI nie ma istotnego wpływu na badaną w tej próbie cechę motoryczną.
Zbliżone wyniki zaobserwowano w próbie szybkości ruchów kończyny górnej
(Test 2), gdzie również stwierdzono jedynie słabą dodatnią korelację o wartości r = 0,258 w grupie trzynastolatków. Oznacza to, że wskaźnik BMI w badanej próbie
motorycznej nie ma wpływu na wyniki osiągane w tej próbie motorycznej.
W próbie testującej gibkość (Test 3) wykazano słabe zarówno dodatnie jak i ujemne korelacje między wynikami próby a wskaźnikiem BMI. Jedynie w grupie 18-latków wystąpiła umiarkowana ujemna korelacja o wartości r = - 0, 600, co oznacza, że w tej grupie wiekowej wraz ze wzrostem BMI wartość wyniku próby była odwrotnie proporcjonalna do wartości wskaźnika BMI. Dla pozostałych grup wiekowych, biorąc pod uwagę niskie wartości korelacji jak również to, że występowały one jako korelacje dodatnie i ujemne, można wysunąć wniosek, że wartość wskaźnika BMI nie wpływa na wyniki osiągane w tej próbie motorycznej.
Na uwagę zasługują stwierdzone ujemne korelacje między BMI a wynikami testu siły eksplozywnej – skok w dal z miejsca w sześciu grupach wiekowych (Test 4). Stwierdzono, że im wyższe BMI, tym niższy jest wynik uzyskany w tej próbie. Związek jest duży u 9-latków (r = -0,618), a słaby u 13,14 i 15-latków (r od - 0,318 do - 0,363). U 16 i 17-latków nie wykryto związku między wynikami tej próby a BMI, natomiast u 18-latków ponownie stwierdzono że, im wyższe BMI, tym gorszy wynik (r = -0,502; p < 0,05). Oznacza to ścisły związek wyników tej cechy motorycznej z wysokim BMI.
Słabą dodatnią korelację zaobserwowano we wszystkich grupach wiekowych w teście badającym siłę chwytu (Test 5). Jedynie w grupie 8-latków korelacja ta miała wskaźnik ujemny. W grupie 7-latków wystąpiła silna dodatnia korelacja r= 0,957. Należy wziąć pod uwagę, że badanych w tym wieku było tylko 7 osób i uzyskany wynik może być obciążony dużym błędem.
Analiza siły mięśni brzucha badanej przy pomocy próby przejścia z leżenia do siadu (Test 6), wykazuje umiarkowaną dodatnią korelację o wartości r = -0,536 jedynie w grupie
124
r = - 0,329 ). Oznacza to, że we wskazanych wcześniej grupach wiekowych wzrost wartości wskaźnika BMI był odwrotnie proporcjonalny do wyników osiągniętych w tej próbie.
Silną ujemną korelację odnotowano w grupach wiekowych 8-latków (wartość r = -0,795), umiarkowaną korelację w grupie 14-latków (wartość r =-0,533),
17-latków (r = - 0,479), 18-17-latków (r = - 0,443) oraz umiarkowany związek w grupie 12-17-latków
między wartością wskaźnika BMI a wytrzymałością mięśni ramion i barków - zwis na drążku o ramionach ugiętych (Test 7). Oznacza to, że wskaźnik BMI oraz rosnąca wraz ze
wskaźnikiem masa ciała stanowiła bardzo duże obciążenie dla wytrzymałości mięśni obręczy
barkowej i rzutowała na otrzymane wyniki tej próby, tak wyraźnie, jak w żadnej z analizowanych do tej pory prób.
Analiza szybkości biegowej - bieg wahadłowy (Test 8) nie wykazała istotnych korelacji między wartością wskaźnika BMI a wynikami osiągniętymi w tej próbie. Powyższe stwierdzenie może wynikać z generalnie słabych wyników osiąganych przez wszystkie badane grupy niezależnie od wieku i wskaźnika BMI.
Przeprowadzona analiza wpływu wartości wskaźnika BMI na końcu pobytu wskazuje jedynie wysokie ujemne korelacje w próbie badającej wytrzymałość mięśni ramion i barków - zwis na drążku o ramionach ugiętych w grupach powyżej 12 roku życia, w których wystąpiły średnie i umiarkowane korelacje ( od r = -,0,273 do r = - 0,602 ) z wyjątkiem grupy 16-latków. Oznacza to, że również po zrealizowanym kompleksowym programie leczenia uzdrowiskowego w tej próbie wystąpiły najsilniejsze ujemne korelacje. Ponadto drugą znalezioną umiarkowaną ujemną korelacją między BMI a wynikami testu siły eksplozywnej –
skok w dal z miejsca w grupach 10, 12, 13, 15-latków ( w przedziale od r = 0,259 do r = - 0,455 ) w sześciu grupach wiekowych, dla których w analizie przeprowadzonej na
początku turnusu, dla tej próby wystąpiły korelacje w 6 grupach wiekowych. Z całości analizy korelacji związku BMI z poszczególnymi czynnikami sprawności fizycznej początkowe i końcowe wynika, że w procesie badawczym wystąpiły silne istotne statystycznie ujemne korelacje w dwóch próbach sprawności fizycznej mierzonej testem EUROFIT tj.: w próbie badającej wytrzymałość mięśni ramion i barków - zwis na drążku o ramionach ugiętych oraz próbie mierzącej siłę eksplozywną – skok w dal z miejsca.
125