138
W toku analizy finansowej wskaźniki mogą być dzielone lub łączone. Wybrany wskaźnik główny (syntetyczny) można dekomponować na iloczyny, ilorazy bądź sumy wskaźników cząstkowych i budować z nich układy strukturalne, tzw.
piramidy wskaźników.
139
Wskaźnikami najczęściej poddawanymi rozkładowi są:
1. Wskaźniki rentowności netto kapitałów (funduszy) własnych.
2. Wskaźniki rentowności netto aktywów.
140
Analiza Du Ponta zajmuje się analizą czynników składających się na rentowność kapitału własnego przedsiębiorstwa. Model, bazując na wybranych pozycjach z rachunku zysków i strat oraz bilansu, pokazuje zależności przyczynowo –
skutkowe zachodzące między ogólnymi wskaźnikami (ROE, ROA, ROS) a miernikami bardziej szczegółowymi, na niższych poziomach piramidy.
Analiza umożliwia zrozumienie, gdzie tkwi przyczyna dobrego lub słabego wykorzystania kapitałów, ułatwia podejmowanie decyzji i modelowanie wyników w przyszłości.
https://figpolska.pl/jak-ocenic-sytuacje-firmy-w-oparciu-o-wskazniki-finansowe-tajemnica-modelu-du-ponta-w-prostych-schematach-wg-fig-polska/
https://www.findict.pl/akademia/ksiegowosc-finanse/zarzadzanie-finansami/analiza-du-ponta 141
PIRAMIDA DU PONTA
ROE – wsk. rentowności netto kapitałów własnych ROA – wsk. rentowności netto aktywów ogółem ROS – wsk. rentowności netto sprzedaży
PA – wsk. produktywności (obrotowości) aktywów ogółem ZN – wynik netto
S – przychody ze sprzedaży
A og – średni stan aktywów ogółem
MKW – mnożnik kapitału własnego (dźwignia finansowa) =
ś𝑟𝑒𝑑𝑛𝑖𝑒 𝑎𝑘𝑡𝑦𝑤𝑎 ś𝑟𝑒𝑑𝑛𝑖 𝑘𝑎𝑝𝑖𝑡𝑎ł 𝑤ł𝑎𝑠𝑛𝑦
142
PIRAMIDA DU PONTA
ROA – wsk. rentowności netto aktywów ogółem ROS – wsk. rentowności netto sprzedaży
PA – wsk. produktywności (obrotowości) aktywów ogółem ZN – wynik netto
S – przychody ze sprzedaży
A og – średni stan aktywów ogółem
1 : ZA
ZAt
+
ZAobZA – wsk. zaangażowania aktywów ogółem ZAt – wsk. zaangażowania aktywów trwałych
ZAob – wsk. zaangażowania aktywów obrotowych
143
MKW – mnożnik kapitału własnego = ś𝑟𝑒𝑑𝑛𝑖𝑒 𝑎𝑘𝑡𝑦𝑤𝑎 ś𝑟𝑒𝑑𝑛𝑖 𝑘𝑎𝑝𝑖𝑡𝑎ł 𝑤ł𝑎𝑠𝑛𝑦
Ukazuje on, w jakim stopniu majątek jednostki gospodarczej finansowany jest kapitałem, który m.in. nie generuje kosztów odsetkowych i pozostaje do
dyspozycji jednostki na czas nieokreślony.
Mnożnik kapitałowy ukazuje, w jakim stopniu zadłużone jest dane
przedsiębiorstwo. W przypadku braku występowania kapitałów obcych, wartość wskaźnika wynosiłaby równo 1. Zatem, jeżeli wartości są wyższe od jedności, to znaczy, że jednostka korzysta z kapitałów obcych. Na przykład, gdy rezultat
wynosi 2 to znaczy, że w połowę pasywów stanowią zobowiązania.
https://econopedia.pl/fp/mnoznik-kapitalowy-wzor-i-przyklad/ 144
145
× ROE =
= ROA MKW =
= ROS PA =
= ZN S A og =
7, 6923%
3, 8461% 2,00
10% 0,3846
100 000
1 000 000
2 600 000
146
Zadanie: Co i jak wpływa na ROE? Interpretacja.
1. Po obliczeniu podstawowych wskaźników finansowych, korzystając z
podstawowej piramidy Du Ponta powinniśmy ułożyć prosty układ równości, bazując na tym, że:
ROE = ROS × mnożnik kapitału własnego × produktywność aktywów.
W roku 2012: ROE = 16,8% * 1,7 * 1,0 W roku 2013: ROE = 11,7% * 1,9 * 1,1
2012 2013
ROE % 30,3 24,2 ROA % 17,6 12,6
MKW 1,7 1,9
ROS % 16,8 11,7
PA 1,0 1,1
147
2. Teraz na podstawie tego układu policzmy dynamikę dla wskaźników (na podstawie indeksu dynamiki i tabeli).
Dynamika ROE (79,9%) = 69,6% * 111,8% * 110%
Wskaźniki dynamiki, zwane inaczej indeksami, to stosunek wielkości badanego zjawiska w danym
okresie (momencie) - badanym, sprawozdawczym – do wielkości tego samego zjawiska w innym okresie
(momencie) – bazowym, podstawowym – przyjętym za podstawę porównań, wyrażane za pomocą liczby
względnej, która może być również wyrażona procentowo.
Gdzie:
yt - wartość badanego zjawiska w okresie badanym y0 - wartość badanego zjawiska w okresie bazowym,
podstawowym. 148
ROE = ROS × mnożnik kapitału własnego × produktywność aktywów.
3. Aby obliczyć teraz wpływ poszczególnych wskaźników na kształtowanie się wskaźnika ROE powinniśmy dokonać wyliczeń odchylenia tych wskaźników od wartości 100%, wzór będzie więc wyglądał:
|Dynamika wybranego wskaźnika - 100%| - przy czym warto zwrócić uwagę na wartość bezwzględną, w którym znajduje się to wyrażenie.
• Odchylenia wskaźnika I (ROS) = I 30,4 I
• Odchylenie wskaźnika II (mnożnika kapitału własnego) = I 11,8 I
• Odchylenie wskaźnika III (produktywność aktywów) = I 10 I
149
Dynamika ROE (79,9%) = 69,6% * 111,8% * 110%
ROE = ROS × mnożnik kapitału własnego × produktywność aktywów.
4. Polega on na ostatecznym ustaleniu wpływu poszczególnego wskaźnika na kształtowanie się wskaźnika ROE. Do tego celu korzystamy z poniższego wzoru:
Udział wskaźnika I w zmianie wartości ROE =
𝑜𝑑𝑐ℎ𝑦𝑙𝑒𝑛𝑖𝑒 𝑤𝑠𝑘𝑎ź𝑛𝑖𝑘𝑎 𝐼 × 100
𝑜𝑑𝑐ℎ𝑦𝑙𝑒𝑛𝑖𝑒 𝑤𝑠𝑘𝑎ź𝑛𝑖𝑘𝑎 𝐼 + 𝑜𝑑𝑐ℎ𝑦𝑙𝑒𝑛𝑖𝑒 𝑤𝑠𝑘𝑎ź𝑛𝑖𝑘𝑎 𝐼𝐼 + 𝑜𝑑𝑐ℎ𝑦𝑙𝑒𝑛𝑖𝑒 𝑤𝑠𝑘𝑎ź𝑛𝑖𝑘𝑎 𝐼𝐼𝐼
Po wykonaniu obliczeń otrzymujemy: ROS = 58,2%
Mnożnik kapitału własnego = 22,6%
Produktywność aktywów = 19,2%
Odchylenia wskaźnika I (ROS) = I 30,4 I
Odchylenie wskaźnika II (mnożnika kapitału własnego) = I 11,8 I Odchylenie wskaźnika III (produktywność aktywów) = I 10 I
150
5. Ostatni etap, który stanowi najważniejszą część programu - interpretację
otrzymanych wyników. Na podstawie powyższych obliczeń możemy stwierdzić, że w największym stopniu do zmiany wskaźnika ROE (rentowności kapitału
własnego), przyczynił się wskaźnik ROS, gdyż jego zmiana aż w 58,2%
zdeterminowała zmianę wskaźnika ROE. Mnożnik kapitału własnego miał
wpływ na kształtowanie się wskaźnika ROE w 22,6%, natomiast produktywność aktywów w 19,2%.
151
Zadanie 4.2 Zadanie dotyczące umiejętności interpretacji. (nie ma go w materiałach do ćwiczeń).
Dysponujemy danymi jak w tabeli. Dokonać analizy ROE.
200A 200B zmiana
ROE % 20,00 30,00 10,00 p.p.
ROA % 10,00 20,00 10,00 p.p.
MKW 2,00 1,5 -0,50
ROS % 20,00 10,00 -10,00 p.p.
PA 0,50 2,00 1,50
1. Podstawiamy do równania:
ROE = ROS × mnożnik kapitału własnego × produktywność aktywów.
W roku 200A: ROE = 20% * 2 * 0,50 W roku 200B: ROE = 10% * 1,5 * 2
2. Obliczenie dynamiki ROE na podstawie indeksu dynamiki:
Dynamika ROE (150%) = 50% * 75% * 400%
3. Obliczyć odchylenia od 100%: |Dynamika wybranego wskaźnika - 100%|
Odchylenia wskaźnika I (ROS) = I 50 I
Odchylenie wskaźnika II (mnożnika kapitału własnego) = I 25 I Odchylenie wskaźnika III (produktywność aktywów) = I 300 I
𝑜𝑑𝑐ℎ𝑦𝑙𝑒𝑛𝑖𝑒 𝑤𝑠𝑘𝑎ź𝑛𝑖𝑘𝑎 𝐼 × 100
𝑜𝑑𝑐ℎ𝑦𝑙𝑒𝑛𝑖𝑒 𝑤𝑠𝑘𝑎ź𝑛𝑖𝑘𝑎 𝐼 + 𝑜𝑑𝑐ℎ𝑦𝑙𝑒𝑛𝑖𝑒 𝑤𝑠𝑘𝑎ź𝑛𝑖𝑘𝑎 𝐼𝐼 + 𝑜𝑑𝑐ℎ𝑦𝑙𝑒𝑛𝑖𝑒 𝑤𝑠𝑘𝑎ź𝑛𝑖𝑘𝑎 𝐼𝐼𝐼
4. Podstawiamy do wzoru i wyliczamy do 4. W wyniku obliczeń otrzymujemy:
ROS = 13,33 % Mnożnik kapitału własnego = 6,66 % Produktywność aktywów = 80 % 5. Interpretacja:
W największym stopniu do zmiany ROE przyczyniła się produktywność aktywów PA, gdyż ich zmiana aż w 80 % przyczyniła się do zmiany ROE. ROS miał wpływ na zmianę ROE w
13% a mnożnik zaledwie w ok. 7%. 152
Tego zadania można nie robić
Zadanie 4.2 Zadanie poglądowe dotyczące umiejętności interpretacji.
Dysponujemy danymi jak w tabeli. Dokonać analizy ROE przy uwzględnieniu dwóch czynników.
200A 200B zmiana
ROE % 20,00 30,00 10,00 p.p.
ROA % 10,00 20,00 10,00 p.p.
MKW 2,00 1,5 -0,50
ROS % 20,00 10,00 -10,00 p.p.
PA 0,50 2,00 1,50
Analiza ROE przy uwzględnieniu dwóch czynników:
ROE = 𝑅𝑂𝐸𝐵 - 𝑅𝑂𝐸𝐴 = 10 p.p.
ROA = ( 𝑅𝑂𝐴𝐵 - 𝑅𝑂𝐴𝐴 )× 𝑀𝐾𝑊𝐴= 20 p.p.
MKW= 𝑅𝑂𝐴𝐵 × ( 𝑀𝐾𝑊𝐵 - 𝑀𝐾𝑊𝐴 ) = -10 p.p.
ROE = ROA + MKW = 10 p.p.
Interpretacja:
ROA: Wzrost ROA o 10 p.p. spowodował wzrost ROE o 20 p.p., przy uwzględnieniu, że MKW pozostał bez zmian.
MKW: Spadek MKW o 0,50 spowodował spadek ROE o 10 p.p. przy uwzględnieniu, że ROA wynosiła 20%.
Gdzie ROE się tak zmienia????
153
Tego zadania można nie robić
154
2006 2007 Zmiana
1. Podstawiamy do równania:
ROE = ROS × mnożnik kapitału własnego × produktywność aktywów.
W roku 2006: ROE = 25% * 1,85 * 0,33 W roku 2007: ROE = 10% * 2,0 * 0,38
2. Obliczenie dynamiki ROE na podstawie indeksu dynamiki i tabeli:
Dynamika ROE (50%) = 40% *108,1 % * 115,15%
3. Obliczyć odchylenia od 100%:
Odchylenia wskaźnika I (ROS) = I 60 I
Odchylenie wskaźnika II (mnożnika kapitału własnego) = I 8,1 I Odchylenie wskaźnika III (produktywność aktywów) = I 15,5 I
|Dynamika wybranego wskaźnika - 100%|
4. Podstawiamy do wzoru i wyliczamy
𝑜𝑑𝑐ℎ𝑦𝑙𝑒𝑛𝑖𝑒 𝑤𝑠𝑘𝑎ź𝑛𝑖𝑘𝑎 𝐼 × 100
𝑜𝑑𝑐ℎ𝑦𝑙𝑒𝑛𝑖𝑒 𝑤𝑠𝑘𝑎ź𝑛𝑖𝑘𝑎 𝐼 + 𝑜𝑑𝑐ℎ𝑦𝑙𝑒𝑛𝑖𝑒 𝑤𝑠𝑘𝑎ź𝑛𝑖𝑘𝑎 𝐼𝐼 + 𝑜𝑑𝑐ℎ𝑦𝑙𝑒𝑛𝑖𝑒 𝑤𝑠𝑘𝑎ź𝑛𝑖𝑘𝑎 𝐼𝐼𝐼
do 4. W wyniku obliczeń otrzymujemy:
ROS = 71,77%
Mnożnik kapitału własnego = 9,69%
Produktywność aktywów = 18,54%
5. Interpretacja:
W największym stopniu do zmiany ROE przyczyniła się rentowność sprzedaży (71,77%), produktywność aktywów spowodowała zmianę w ROE w 18% a mnożnik kapitału własnego w 9,69%.
155