JAK FILOZOFUJE SIĘ CIAŁEM?*
AND SOCIAL CHANGE", AWF WARSZAWA, 2010
W dniach 24-27 września 2010 roku odbyła się w warszawskiej Akademii Wy
chowania Fizycznego druga już konferencja organizowana w ramach naukowej działal ności International Society for the Social
Sciences ofSport (ISSSS,Międzynarodowe
Towarzystwo Nauk Społecznych o Spo rcie). Pierwsza konferencja, pod zbior
czym tytułem „Social Sciences Towards Contemporary Sport”, miała miejsce w tej
samej uczelni wewrześniu2009.Tegorocz
na edycja poświęcona była różnorodnym
zagadnieniom ujętym w ramy tematycz
ne pod tytułem„Sport in the Context of European Cultural and Social Changes”.
Patronat nad konferencjąobjęli JM Rektor AWF im. J. Piłsudskiego w Warszawie, Mi
nister Sportu iTurystyki, SenackaKomisja Nauki, Oświaty i Sportu oraz Wojewoda Mazowiecki.
Międzynarodowe Towarzystwo ISSSS
jest dziełem Profesora Jerzego Rosiewi cza, filozofa i socjologa kultury fizycznej,
związanego z warszawską AWF, doktora
honoris causa budapeszteńskiego Uniwer sytetu Semmelweisa, aktywnego członka
rad wielu polskich, europejskich i mię dzynarodowychnaukowych stowarzyszeń
oraz periodyków poświęconych filozofii
i socjologii sportu.Towarzystwo powstało
w Warszawie w lutym 2009 roku, inicjując
swą działalność w Polsce wspomnianą już pierwszą edycją międzynarodowej konfe rencji. Obiekonferencjezgromadziływko
lejnychlatachwybitnych naukowców zca
łegoświata, zajmujących się problematyką sportuz różnychperspektyw,horyzontów badawczych i metodologicznych rozwija
nychnagruncie nauk społecznych (szero ko tutaj pojętych, wchodzących w alians z naukami humanistycznymi, takimi jak filozofia czy pedagogika).
Zakres problemowy prezentowanych i dyskutowanych tematów jest na konfe
rencjach ISSSS zawsze,zgodnie z intencja mi organizatorów, bardzo zróżnicowany. Obejmuje m.in. takie zagadnienia, jak: doświadczeniepodmiotowe sportuw uję
ciachfilozoficznych,psychologicznedeter minanty sportu, pedagogia wobec wyzwań
stawianych przez sport współczesny, hi
storycznyi nowożytnykształtsportu oraz olimpizmu, analiza społecznych uwarun kowań treningu, rywalizacji i zarządzania
sportem, teoretycznei empiryczne determi nanty socjologii sportu,turystyka i rekre
acja w świetle społecznych potrzeb.
W bieżącym rokukonferencja zgroma
dziłaprawieosiemdziesięciubadaczyz Pol
ski (reprezentowane były różne ośrodki akademickie i badawcze Warszawy, Wro
148 Maria Zowislo
szowa,BiałejPodlaskiej),Europy (Czechy,
Łotwa,Hiszpania, Węgry, WielkaBrytania, Wiochy, Portugalia, Rumunia, Słowacja,
Słowenia), Azji (Bangladesz, Iran, Japo
nia, Tajwan) orazAmeryki (Stany Zjedno
czone). Obrady, skupione w trzech dniach intensywnejwymiany myśli, odbywałysię
w równoległych sesjach, poświęconych
kwestiom społecznym sportu, które zo stały ujęte w grupy referatowo-dyskusyjne socjologiczne, filozoficzne, psychologiczne, pedagogiczne,ekonomiczne (nauki o zarzą
dzaniu). Każdy dzień pracykonferencyjnej inaugurowany był wiodącym wykładem
(keynote lecture)specjalnegogościa.W tym roku wykłady takie zaprezentowali prof. prof. John Hughson z University of Cen
tralLancashirew Wielkiej Brytanii (wykład
Re-uniting Sport and Art: ThePotentialof
OlympicPosters) oraz Ivo Jirasekz Uni wersytetuim. F. Palacky’egow Ołomuńcu w Czechach (wykład Death as an Outer-most Horizonof Sport).
Pierwszy dzień konferencji był szcze
gólnie uroczysty, nie tylko ze względu na
obecność i przemówienia przedstawicie li władz rektorskich warszawskiej AWF, Ministerstwa Sportu i Turystyki,Senackiej Komisji Nauki,Edukacji iSportu, Urzędu Województwa Mazowieckiegooraz Polskiej
Organizacji Turystycznej. Szczególnego wy
miaru nabrał również ten dzień nie tylko zuwaginapełneuznaniadlaodbywającego sięnaukowegowydarzeniasłowa wprowa
dzająceprof. prof. Lva Krefta (Prezydenta European Association forthePhilosophyof Sport), Andrzeja Pawłuckiego (Sekretarza
Generalnego European Associationforthe Sociology ofSport), Ivo Jiraska(Sekretarza
Generalnego European Association for the PhilosophyofSport), czy wreszcie na wień czący jewykładinauguracyjny Jerzego Ro
siewicza, w jednej osobiePrezydenta ISSSS,
a także przewodniczącego komitetów or
ganizacyjnych (międzynarodowego i pol
skiego) Konferencji (wykład Sportbeyond
Morał Good and Evil). Inauguracja wdu
żej mierze została bowiem zdominowana przez ceremonię nadania Honorowego Członkostwa ISSSS prof. Gyongyi Szabo Fóldesi, która na tę okazję przygotowała
słowozatytułowane Professional and Morał
Resposibility of (Sport) Sociologists.
Profesor Fóldesi związana jest aktualnie
z Uniwersytetem Semmelweisaw Budapesz cie, a jej kariera badawcza, naukowa i dy
daktyczna jako socjologa sportu, rozwijająca
się w trudnych czasach komunizmuna Wę
grzech (gdy socjologia jako autonomiczna
dyscyplina naukowa byławykluczanaz ofi cjalnych programów nauczania nauniwer
sytetach), zawdzięcza wiele -co Profesor podkreśliła w swym przemówieniu - war
szawskiejAWF, gdzie mogłanapisaćiobro nić doktoratzsocjologiisportu (współpraca
wlatach 1979-1982). Prof. Gyongyi Fóldesi jest DoktoremWęgierskiej Akademii Nauk, była i jest zapraszana jakoguest professor
z wykładamidorozlicznych ośrodków aka
demickich w świecie.Jest członkiem rad
wielunaukowych organizacji orazperiody
ków, których działalność badawcza mieści
się w szerokich ramach ogólnej humani
stycznej i społecznej wiedzy o sporcie, kul
turze i edukacji fizycznej człowieka. Była
niejednokrotnie honorowana węgierskimi
prestiżowymi nagrodami i odznaczeniami państwowymioraz akademickimi.
Wswoim wykładzie Profesorpodkreśliła niezmierną wagę moralnej odpowiedzialno
ści socjologaisocjologa sportu wobec po
szanowaniaiobrony obiektywności nauki,
jej niezależności od politycznychnacisków i norm ideologicznych.Obiektywizm nauki (także nauki o sporcie)winien być chronio
nyprzed treściami ideologicznymi, stano
wiącymi przedmiot takiego bądź innego procesu indoktrynacji politycznej. Wykład prof. Fóldesi był szczególnie interesujący dla tych uczestników konferencji, którzy
nie zetknęli się, inaczej niż w przypadku reprezentantów ośrodków akademickich
Druga Międzynarodowa Konferencja ISSSS 149 z EuropyŚrodkowo-Wschodniej, z ponurą
rzeczywistością realnego socjalizmu. Wystą
pieniemiałorównieżakcentyuniwersalne, jakte związane z refleksją nad złożonymi relacjami między odpowiedzialnościąmo
ralnąaetosemzawodowymnaukowca,na
uczyciela, badacza, profesjonalisty w swej
akademickiej dziedzinie.
Prezentowane i poddane pod dyskusję
w poszczególnych sesjach referatydotyczy ły wieluniezmiernieinteresującychkwestii, związanychniejednokrotniezistotnymi dy
lematamimoralnymi,esencjalnymi, eduka
cyjnymi, pragmatycznymi, które wyłaniają się z praktyk sportowych, rekreacyjnych, terapeutycznych, wychowawczych, orga
nizacyjnych i marketingowych mających miejsce w polukultury fizycznej w ciągle zmieniającej się społecznej rzeczywistości Europy. Czasami wystąpienia plasowały
się na biegunowo przeciwstawnych pozy
cjach, jak choćby wystąpienia prof. prof. Rosiewicza i Pawłuckiego: to pierwsze
-ku obroniewolności sportu odmoralnych przesłanek i wartościowań z perspektywy czysto esencjalnego i logicznego spojrze
nia na fenomen sportowej rywalizacji, drugie zaś- forsujące idealistyczne i
per-sonalistyczne zakorzenieniewychowawczej praktyki pedagoga i nauczyciela sporto
wej gry w aksjonormatywnej sferzemoral
nych wzorców postępowania. Jednakże, co podkreślił wjednej z dyskusji Profesor Kosiewicz, forum sympozjonu, biesiady
intelektualnej, jaką jest każda konferen cja, stanowić winno przestrzeńotwartego
pluralistycznego dialogu, wktórym nawet opozycyjne względemsiebie poglądy, pre
zentowaneobok siebie, mogą przyczyniać
się do pogłębienia zrozumienia i realizo wania sensów sportu wewspółczesnej rze
czywistości, zagrożonejwielu alienacjami. Spór naukowyjest fundamentem trwania
irozwoju nauki.
Trzeci dzień symposionu dał uczestni
kom chwilowe (przed ostatnim dniem,
wypełnionym kontynuacją sesyjnych po siedzeń) wytchnienieodteoretycznychroz
ważań, przeznaczony był bowiemna relaks w formie wycieczki, zwiedzania i wysłu chania muzycznego koncertu. Rok 2010
jest dla kultury polskiej i europejskiej ro
kiemszczególnym, w którym celebrowana jestsztuka fortepianu Fryderyka Chopina,
zuwagi na 200-lecie urodzin kompozytora i wirtuoza.Wycieczkado ŻelazowejWoli, miejscaurodzeniamuzyka, połączona była ze zwiedzaniem muzeum Chopina oraz
wysłuchaniem koncertu wybranych jego
dzieł. Ważnym akcentem dnia była także wizyta gości konferencjiw Muzeum Po
wstania Warszawskiego, najnowszymmu
zeumWarszawy,lecznabrzmiałymgłosami
dramatycznej polskiej historii.
Jednym z równoległych wydarzeńwar
szawskiegosymposionuISSSS byłospotka
nieczłonków Polskiego TowarzystwaNauk
Społecznych o Sporcie. Towarzystwo jest
kolejnym owocem intensywnej itwórczej, tym razem w polskim środowisku akade
mickim kultury fizycznej, aktywnościPro fesora Rosiewicza. Powstało ono w 2010 roku. Zebranie PTNSS poświęcone było
podsumowaniu dotychczasowychosiągnięć
organizacyjnych i ustaleniom związanym
z działalnością naukowo-badawczą.Anon
sowanyzostałcyklcorocznychkonferencji naukowych, które mająsię odbywać przez dwapierwszelatakolejnowUniwersytecie Rzeszowskim (gospodarzem będzie prof. Kazimierz Obodyński, a urokliwym miej scem docelowym obrad ma być pałacyk wTargowiskach) oraz wpoznańskiej AWF
(gdzie funkcje gospodarza sprawowaćbę dzie prof. Marek Kaźmierczak). Podkreślo
no olbrzymią wagę inicjacji Towarzystwa
oraz jego integrującywieleśrodowiskina
ukowychdyscyplin charakter.
Druga Międzynarodowa Konferencja
International Society for the Social Scien- cesof Sport stworzyłapo raz kolejny,po dobnie jak pierwsza jej edycja, przestrzeń
150 Maria Zowislo
do swobodnej i inspirującej dialektyki po
glądów, stanowisk, idei, sensów iwartości
sportu wobliczuwyzwaństawianychprzez dynamikęprzemianspołecznychikulturo
wych współczesnegoświata. Kolejne kon
ferencjeodbywaćsiębędą już poza Polską,
potwierdzająctymsamymstatusmiędzyna rodowego charakteru ISSSS: wOłomuńcu,
Cardiff, Oporto, Lublanie.
NR10 2010 AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO W KRAKOWIE