AWF Kraków
MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA „FILOZOFICZNE I KULTUROWE ASPEKTY CIELESNOŚCI", AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO, WROCŁAW 2010
Wramach obchodów 15-lecia Wydziału
FizjoterapiiAkademiiWychowania Fizycz nego we Wrocławiu, w dniach 31 maja
- 1 czerwca 2010 r. odbyła się Między
narodowa Konferencja Naukowa „Filo
zoficzne i kulturowe aspektycielesności”.
Konferencja została zorganizowana przez
Zakład Filozofiii Socjologii KatedryPod staw Fizjoterapii. Honorowym patronem
konferencji był JMRektorAWF we Wro
cławiu prof. dr hab. Juliusz Migasiewicz, Przewodniczącym Komitetu Naukowego
- prof.dr hab.Leszek Koczanowicz,aPrze wodniczącą Komitetu Organizacyjnego - dr KatarzynaSalamon-Krakowska.
Zainteresowanie konferencją znacznie
przekroczyłoprognozyorganizatorów, któ
rzy mając do dyspozycji tylko dwa dni na
obrady i niechcącrezygnowaćzwielucie
kawych zgłoszeń, zdecydowalisiępodzielić
wystąpienia nakilka równoległych sekcji. Pierwszego dnia, o godz. 13:30, JM Rektor AWF we Wrocławiu prof. drhab.
Juliusz Migasiewicz powitał zgromadzo
nych uczestników, tym samym oficjalnie rozpoczynająckonferencję. Następnie głos zabrałDziekanWydziału Fizjoterapiiprof. dr hab. Marek Woźniewski, życząc wszyst
kim zgromadzonym owocnych naukowo
obrad. W imieniu organizatorów głos za brała dr Katarzyna Salamon-Krakowska iprof. Leszek Koczanowicz, który następnie
podjął się zadania moderowania wykładów
zaproszonychgości oraz wywołanej wich
następstwie ożywionej dyskusji. Richard Shusterman (Florida Atlantic University, USA) wygłosił wykład pt. Somaesthetics
and Architecture:A Critical Option, pod
czas gdy]anaPawiaII koncepcja cielesności
znalazłasię wcentrum wystąpienia Stani
sława Kowalczyka (Katolicki Uniwersytet
Lubelski), natomiast Ivo Jirasek(Univerzita Palackeho v Olomouci, Czechy) tematem
swego wykładu uczynił Painand suffering
in sport. Wykład Profesora Shustermana, wygłoszony w języku angielskim, był tłu
maczony na język polski i prezentowany w formie tekstu na ekranie rzutnika. Na
życzenie słuchaczy profesor Jirasek swój
wykład w języku angielskim uzupełniał
ikomentowałpoczesku. Jego wystąpienie uwydatniło w doświadczeniu sportowym
człowieka te momenty, które Karl Jaspers nazwałkiedyś Grenzsituationen.Sport jest
podwieloma względamiegzystencjalną sy
tuacją graniczną, konstytuują go bowiem rozliczne transgresyjne motywy, takie jak transgresja norm mocy wpisanychw ludz
ką cielesność czy też kontestacja śmier ci. Profesor Ivo Jirasek wskazał w swym wykładzie inauguracyjnym naciemniejszą
stronę tych granicznych doświadczeń, związaną z bólem i cierpieniem człowie
152 Tomasz Michalak, Maria Zowislo
ale i niezmiernym trudem - możliwości cielesnego rekordu.
Profesor Stanisław Kowalczyk w swo
imwystąpieniuukazał bardzo nowoczesne spojrzenieJanaPawła II na problem ludz
kiej cielesności. Ta „nowoczesność” jest właściwie starej daty, sięga bowiem swy
mi korzeniami do scholastycznej tradycji tomizmu, która w postaci neotomizmu od końca XIX stuleciajestpodstawą filo
zoficzną dla wielu teologicznych refleksji
w Kościele katolickim. W wypadku Jana
Pawła II i jego „teologii ciała” ważnym horyzontemmyślibyłytakże personalizm oraz fenomenologia. Profesor Kowalczyk ukazał, w jakisposób Jan PawełIIdokonał
w swej antropologiipozytywnegoprzewar tościowania ciała, wskazując najego„teo logiczny”wymiar- wszakwciele zawarta jest moc aktualizacji potencjałuduchowego człowieka,poprzezciałoczłowiek realizuje
swoje własne „wcielenie” w świat, miłość
i zbawienie. Konsekwencją rewizji warto
ści ciałabyło w życiu i nauczaniu Papieża niezwykle umiłowaniesportu, jako jednej z ważniejszych form fizycznej i duchowej
kultury ciała.
Udział w konferencji amerykańskiego
filozofa pragmatysty i estetyka Richarda
Shustermana był związanyzpromocją jego
najnowszej książki, która właśnie ukazała
się w tłumaczeniu polskim na rynku księ garskim (a wcześniej przed wrocławską
konferencją została zaprezentowana na
seminarium w Zakładzie Estetyki Insty tutu Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskie go w Krakowie, z którym to Zakładem
współpracujeProfesoroddłuższegoczasu).
Mowajest o książce Świadomość ciała. Do ciekania z zakresu somaestetyki(Universitas, Kraków 2010). Swój projekt somaestetyki
tworzy i przedstawia Richard Shusterman od lat, podkreślając tym samym wielkie znaczenie problematyki cielesności dlaau tentycznego uprawiania i praktykowania filozofii (przy czym praktykowanie filozofii
należy rozumiećw duchu pragmatyzmu,
tak jak filozof wyłożył to sam w swoich poprzednich książkach, a w kontekście somaestetyki uczynił to w pracy Prakty ka filozofii, filozofia praktyki, Universitas, Kraków 2005).
31 maja 2010 obradowały równolegle
sekcje A i B. W drugim dniu, 1 czerwca 2010, odbyły sięrównolegleobrady sekcji C, D, E oraz F, G, H. Do obrad konfe
rencyjnych zgłosili swój akces naukow cy reprezentujący zarówno polskie, jak i zagraniczne ośrodki akademickie, m.in. Comenius University w Bratysławie,
To-kyo University, Uniwersytet Jagielloński,
Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet
Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwer
sytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uni
wersytet Szczeciński, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Uniwersytet Wrocławski, Uniwersytet Zielonogórski, Uniwersytet
Opolski, Uniwersytet Rzeszowski, Akade
mie Wychowania Fizycznego z Gdańska, Warszawy, Krakowa, Wrocławia, Pozna
nia, Politechnikę Opolską, Akademię im.
J. Długosza w Częstochowie,Uniwersytet
Humanistyczno-Przyrodniczy w Kielcach,
Dolnośląską Szkołę Wyższa weWrocławiu,
Papieski Wydział Teologicznywe Wrocła
wiu, Politechnikę Wrocławską, Polskie
Towarzystwo Estetyczne we Wrocławiu,
Akademię Pedagogiki Specjalnej w War
szawie, MłodzieżoweCentrum Sportu we Wrocławiu, Wyższą Szkołę Bankową we
Wrocławiu, Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy nr10 weWrocławiu. Duży oddźwięk wrocławskiej konferencjiwśród przedstawicieli tak wielu środowisk aka
demickichi ośrodków badawczych w Pol sce i za granicą już na wstępie okazał się pozytywną weryfikacją wagi i wartości
konferencji, jej tematyki, a także, co nie ulega wątpliwości, rangi zaproszonych
w charakterze keynote speakers filozofów
(szkoda tylko,żewposiedzeniuplenarnym niemógł uczestniczyć zaproszonyrównież
Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Filozoficzne i kulturowe...” 153 jako gość specjalny Profesor Jerzy Rosie
wicz.Anonsowanyprzezpolskiegofilozofa
z Warszawy temat jegowykładu o filozofii cielesności w kontekścieplatońskiego Ero
sana pewno stanowił dodatkowymagnes, przyciągający potencjalnych uczestników
do partycypacjiw tym niezwykłymwyda
rzeniuintelektualnym).
Na uwagę zasługuje fakt, że była to
pierwsza tego typu konferencja zorgani
zowana przez Zakład Filozofii i Socjologii
Katedry Podstaw Fizjoterapii AWF Wro cław, w którejszczególnynaciskpołożono
na tematykę filozoficzną, w połączeniu
z wieloaspektowym definiowaniem „cie lesności”, której rozumienie nie zostało
programowo zawężone do pojedynczej dyscypliny naukowej czy badawczej.
Efektem było bardzo szerokie spektrum zgłoszonychi zaakceptowanych referatów
i wystąpień, któredoskonale zobrazowały
jak wielostronna, zarówno tematyczniejak i metodologicznie, jest refleksja na ludzką cielesności. Obrady i dyskusje konferen cyjnedowiodły, że badania istoty ludzkiej, w aspekcie cielesności dotrzymują kroku zmieniającej się rzeczywistości, w której
ludzkie ciało nierzadko staje się punktem
centralnym, wyznacznikiem sensu i war
tości. Dostrzeżone zostały również zagro
żeniai patologie nasilające się w ostatnich
dziesięcioleciach, związane z rozwojem
technologicznym i cywilizacyjnym, a tak
żezezmianami kulturowymi. Niezabrakło
również wystąpień, które nawiązywały do
filozofii, literatury, sztuki, sportu,olimpi
zmu, erotyki i wielu innych humanistycz
nych obszarów, w których ciało nabiera
szczególnego znaczenia.
Konferencja w całości odbyłasię w nie dawno oddanym budynku WydziałuFizjo terapii, który zapewniadoskonałe warunki
do obrad ze względu na ilość dostępnych
sal, jak i nowoczesnezaplecze techniczne,
przystosowane dowszelkiegorodzaju pre
zentacji multimedialnych. Niebyło to bez
znaczenia, ponieważ uczestnicy nie tylko wygłaszali „tradycyjne” wykłady,aletakże
bogato uzupełniali swoje wystąpienia ma teriałami multimedialnymi.
Prawdopodobnie sukces każdej konfe
rencji mierzony jestwysokim merytorycz
nie poziomem obrad oraz zainteresowa
niem środowisk badawczych. Biorąc pod uwagę powyższe kryteria, wrocławską konferencję „Filozoficzne i kulturowe aspektycielesności”, zorganizowaną przez Wydział Fizjoterapii Akademii Wychowa
nia Fizycznego, można uznać za w pełni
udaną. W konsekwencji podjęto decyzję o organizacji podobnych interdyscypli narnych spotkań, łączących refleksję nad
różnymi aspektami cielesności, cyklicznie
co dwalata, być może dodatkoworozwi
jając formułę obradoraz zwiększając ilość konferencyjnych dni.
NR 10 2010 AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO W KRAKOWIE