Anglia

Przyczyny odwoławcze w Rosji, zarówno w postępowaniu apelacyjnym, jak i w postępowaniu kasacyjnym umożliwiają skarżącym korzystanie z szerokiego zakresu zarzutów. Pomimo występującego w regulacjach rosyjskiej procedury karnej podziału na względne i bezwzględne przyczyny odwoławcze, to nawet ich stwierdzenie przez sąd odwoławczy nie powoduje zawsze uchylenia orzeczenia do ponownego rozpoznania, tak jak w polskich regulacjach.

Ponadto, postępowanie apelacyjne w Rosji, w przeciwieństwie do postępowania apelacyjnego w Polsce, niezależnie od stwierdzonych przez sąd odwoławczy bezwzględnych uchybień w wydanym orzeczeniu nie powoduje zawsze uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

3.1.2. Anglia

System prawa w Wielkiej Brytanii znacznie różni się od systemu, panującego w Rosji, Polsce a także w Niemczech116. Anglosaską procedurą karną rządzą zasady pełnej

112 Szerzej o postępowaniu nadzorczym przed Prezydium SN FR po nowelizacji z 2013 r. zob. B.T. Biezliepkin,

Kommientarij, op. cit., s. 493-501 i podane tam orzecznictwo. 113 C. Kulesza, Postępowanie apelacyjne, op. cit., s. 81-95.

114 D. Świecki, Apelacja, op. cit., s. 49, a także: D. Świecki, Postępowanie odwoławcze według rosyjskiego

kodeksu, op. cit., s. 91.

115 C. Kulesza, Postępowanie apelacyjne, op. cit., s. 81-95.

116 Zob. szerzej także na temat systemu anglosaskiego: K. Woźniewski, Apelacja w angielskim procesie karnym [w:] Postępowanie odwoławcze w procesie karnym - u progu nowych wyzwań, S. Steinborn (red.), Warszawa 2016, s. 72-93 i powołana tam literatura, a także: H. Kuczyńska, Rozdział II. Rzetelny proces karny w

kontradyktoryjności (adversarial justice), jakości i ciężaru dowodu (standard and burden of

proof), a także udowodnienie winy ponad wszelką wątpliwość (beyond reasonable doubt).

Nowelizacja polskiej procedury karnej z 2013 r., która obowiązywała od 1 lipca 2015 r. do 14 kwietnia 2016 r. miała na celu wprowadzenie regulacji, podobnych do tych, które istnieją w systemie anglosaskim. Znowelizowany art. 5 § 2 k.p.k. coraz bardziej przypominał anglosaską zasadę konieczności dowodzenia oskarżonemu winy ponad wszelką wątpliwość, rozciągającą się także na postępowanie odwoławcze.

Analiza literatury przedmiotu pozwala wysnuć wniosek, że różnice pomiędzy systemem prawa kontynentalnego (a więc także polskim) a systemem prawa anglosaskiego117

są na tyle istotne118, że jakiekolwiek próby uczynienia polskiego procesu karnego – w pełni kontradyktoryjnym, na podobieństwo procesu angielskiego, mogą okazać się nieskuteczne także z uwagi na odmienne uwarunkowania historyczne119

.

Specyfika systemu angielskiego sprawia, że pomimo regulacji postępowania odwoławczego w sprawach karnych w ustawodawstwie, to i tak główna debata zarówno o przesłankach odwoławczych, jak i o funkcjonowaniu procedury odwoławczej odbywa się na gruncie judykatury¹²⁰. To właśnie wnoszone przez skarżących apelacje wprowadzają pogłębioną dyskusję nad system procesu karnego w Anglii121

.

Postępowanie karne odwoławcze w systemie angielskim, z jednej strony wydaje się być dosyć zróżnicowane i dające skarżącemu dużą swobodę działania poprzez brak orzecznictwie sądów angielskich [w:] P. Wiliński (red.), Rzetelny proces karny w orzecznictwie sądów polskich i międzynarodowych, Warszawa 2009, s. 62-63.

117 Zob szerzej na temat systemu anglosaskiego: Peter D. Marshall, A comparative analysis of the right to

appeal, duke journal of comparative & international law [Vol 22:1], 2011, s. 1-45; L. Packer, Two Models of the Criminal Process, U. Pa. L. Rev. 1, 2, 1964, s, 113; W. Blackstone, Commentaries on the laws of England,

Oxford 1756-1757, s. 402-404; Ames F. Stephen, A history of the criminal law of England, London, Macmillan 1883, s. 309; John H. Langbein, Renée Lettow Lerner & Bruce P. Smith, History of the common law: the

development of anglo-american legal institutions, 2009, s. 416; Stefan Trechsel, Human rights in criminal proceedings, 2005, s. 362; M. Friedland, Double Jeopardy, 1969, s. 242; Charles L. Attenborough, Principles of the Criminal Law 485-86, 12th ed. 1912, s. 493; Francis A. Allen, Griffin v. Illinois: Antecedents and Aftermath,

25 U. Chi. L. Rev. 1957, s. 151-154.

118 Zob. W. Gontarski, Porównanie niekontradyktoryjnego (kontynentalnego) procesu karnego z procesem

kontradyktoryjnym (anglosaskim) [w:] System Prawa Karnego Procesowego, P. Hofmański (red. nacz.), tom II,, Proces karny. Rozwiązania modelowe w ujęciu prawno porównawczym, P. Kruszyński (red.), Warszawa 2014, s.

82-190 i podana tam literatura.

119 Zob. szerzej: G. Mueller, F. Poole-Griffiths, Comparative Criminal Procedure, London-New York 1969, s. 3-5, R. David, J. Brierley, Major Legal System in the World Today, London 1968, s. 259.

120 H. Kuczyńska, Rozdział II. Rzetelny proces karny w orzecznictwie sądów angielskich [w:] P. Wiliński (red.),

Rzetelny proces karny w orzecznictwie sądów polskich i międzynarodowych, Warszawa 2009, s. 62-63. 121 Peter D. Marshall, A comparative analysis, op. cit., 2011, s. 45.

wyszczególnienia konkretnych przyczyn odwoławczych, z drugiej zaś nacechowane jest znacznym formalizmem wyrażającym się koniecznością złożenia szeregu druków i formularzy¹²².

Może to wpłynąć na swoiste skrępowanie skarżącego, przy czym należy dostrzec, że ujednolicone druki formularzy wprowadzają pewien obiektywizm w procedowaniu nad konkretnym środkiem odwoławczym. Sąd rozpatrujący daną sprawę skupia się bowiem na elementach istotnych, nie zważając przy tym na szatę graficzną pisma i umiejętności perswazji skarżącego.

Zauważyć także wypada, że zarówno orzeczenia sądów apelacyjnych w Anglii123

, jak również orzeczenia Sądu Najwyższego Zjednoczonego Królestwa¹²⁴ są publicznie dostępne na stronach internetowych, podobnie jak w Polsce125

.

Ponadto, w Anglii istnieje możliwość wniesienia dwóch rodzajów apelacji, które będą rozpatrywały odmienne sądy126

. Proces odwoławczy w Anglii polega na tym, że osoba, która została skazana wyrokiem Sądu Magistrackiego (magistrates courts tzw. sądu pokoju), może złożyć od niego apelację do Sądu Koronnego, zaś osoba osądzona na mocy orzeczenia Sądu Koronnego może wnieść apelację do Sądu Apelacyjnego127

.

Sądy orzekające128, od których wyroków można wnosić apelacje dzielą się na: 1) Sądy Magistrackie¹²⁹, które rozpoznają sprawy zagrożone karą do 1,5 roku

pozbawienia wolności oraz 122

Formularze i druki dostępne pod adresem: http://www.justice.gov.uk/courts/procedure-rules/criminal/formspage [dostęp: 11.07.2015 r.].

123 Zob. http://www.bailii.org/ew/cases/EWCA/Crim/ [dostęp: 11.07.2015 r.].

124

Zob. https://www.supremecourt.uk/decided-cases/ [dostęp: 11.07.2015 r.].

125 I. Urbaniak-Mastalerz, Konferencja naukowa „Postępowanie odwoławcze w procesie karnym – u progu

nowych wyzwań (Gdańsk, 25-26 września 2014 r.), „Prok. i Pr.” 11, 2015, s. 190.

126 Zob. szerzej także: K. Woźniewski, Apelacja w angielskim procesie, op. cit., s. 72-93 i powołana tam literatura.

127 H. Kuczyńska, Rozdział II. Rzetelny proces karny w orzecznictwie sądów angielskich, op. cit., s. 62, zob. szerzej także: K. Woźniewski, Apelacja w angielskim procesie, op. cit.

128 Wymiar statystyczny apelacji od wyroków magistrartes’ court do sądów królewskich w roku 2007: złożono ponad 5,800 od winy (against conviction), z których 37% zostało uwzględnionych i prawie 6,600 apelacji od kary (against sentence), z których 44% zakończyło się sukcesem: zob. E. Cape, England & Wales, [w:] Effective

Criminal Defence in Europe (E.Cape, Z. Namoradze, R. Smith, T. Spronken – red), Antwerp- Oxford-Portland

2010, s. 141.

129

Zob. procedurę odwoławczą od orzeczeń, wydanych przez Sądy Magistrackie w Anglii, dostępną na stronie: https://www.gov.uk/appeal-against-sentence-conviction/magistrates-court-verdict [dostęp: 11.07.2015 r.].

2) Sądy Koronne¹³⁰.

Sędziowie do Sądu Magistrackiego wybierani są spośród społeczeństwa i nie muszą posiadać wykształcenia prawniczego131

. W apelacji rozpatrywanej przez Sąd Magistracki istnieje możliwość zaskarżenia zarówno winy, jak i orzeczonej kary¹³². W przypadku zaskarżenia orzeczenia, co do winy, sprawa rozpatrywana jest na nowo. Apelację od wyroków Sądu Magistrackiego reguluje ustawa z 1968 r.133

(Criminal Appeal Act).

Apelacja od orzeczeń Sądu Magistrackiego może przybrać trzy formy: 1) apelacja do Sądu Koronnego,

2) apelacja do Wydziału Ławy Królowej, 3) wniosek o przesłuchanie świadków.

Termin do złożenia wniosku apelacyjnego wynosi 21 dni od wydania orzeczenia przez Sąd Magistracki. Istotne jest, że apelacja w angielskim systemie odwoławczym musi zawierać wskazanie podstaw apelacyjnych, które są jednakowe zarówno w przypadku apelacji od orzeczeń, wydawanych przez Sąd Magistracki, jak i w przypadku zaskarżania orzeczeń Sądu Koronnego134

.

Jako podstawy apelacji dla skarżącego wskazuje się:

1) zaskarżanie powziętych przez sąd decyzji procesowych (naruszenia procedowania), 2) istotne uchybienia sądu w zakresie uzasadnienia orzeczenia,

3) zarzuty w stosunku do konkretnego sędziego lub członków składu orzekającego, 4) nowe fakty i dowody, a także

130

Zob. procedurę odwoławczą od orzeczeń, wydanych przez Sądy Koronne w Anglii, dostępną na stronie: https://www.gov.uk/appeal-against-sentence-conviction/crown-court-verdict [dostęp: 11.07.2015 r.].

131 Zob. szerzej także: K. Woźniewski, Apelacja w angielskim procesie, op. cit., s. 72-93

132 Zob. szerzej na ten temat: J.Sprack, A Practical Approach to Criminal Procedure (wyd.12), Oxford 2008, s. 515 i podane tam orzecznictwo.

133 Lester B. Orfield, The Right of Appeal in Criminal Cases, 34 Mich. L. Rev., 1936, s. 937, 938; Patrick David Hansen, Stacking Appellate Dissents: Due Process in the Appellate Arena, 18 Val. U. L. Rev. 141, 144 (1983); Nathan A. Smyth, The Limitation of the Right of Appeal in Criminal Cases, 17 Harv. L. Rev. 317, 317 (1903); Benjamin L. Berger, Criminal Appeals as Jury Control: Anglo-Canadian Historical Perspectives on the Rise of

Criminal Appeals, Can. Crim. L. Rev. 1, 34, 2005, s. 10; Lester B. Orfield, History of Criminal Appeal in England, 1 Mo. L. Rev. 326, 327 (1936); N. W. Sibley, Criminal appeal and evidence 19 n.2 (1908); Marc M.

Arkin, Rethinking the Constitutional Right to a Criminal Appeal, 39 U.C.L.A. L. Rev. 503, 1991, s. 532-33.

134

Zob. szerzej także: Laura Hoyano, Wigs, Skeletons, Bibs, Bands, And Bundles: An Albertan Barrister

5) błędy obrońcy¹³⁵.

W zakresie podniesionych zarzutów, co do naruszenia zasad procedowania przez sąd należy wskazać wadliwe, dla skarżącego decyzje wydane w procesie karnym, które z kolei legły u podstaw wydania wadliwego orzeczenia. Jednakże wymaga się, aby zarzucane naruszenia sądu były na tyle istotne, że faktycznie mogły przyczynić się do wydania niesłusznego wyroku. Wskazuje się jednak, że ta podstawa odwoławcza może nie być łatwa do wykazania, z uwagi na to, że sędziowie orzekający mają dużą swobodę w procedowaniu.

Zarzut uchybienia sądu w kwestii wydanego uzasadnienia orzeczenia może zostać uznany za zasadny wówczas, gdy wykaże się stronniczość sądu. Jest to jednak podstawa trudna do wykazania, bowiem sąd uzasadniając orzeczenie nie musi opierać się na ścisłych definicjach prawnych, ani nie musi także odnosić się do wszystkich szczegółów.

Podniesienie jako podstawę odwoławczą zarzutów, w stosunku do konkretnego sędziego lub członków składu orzekającego jest dość ryzykowne, albowiem powinny one zostać zgłoszone już w trakcie trwającego procesu. Dlatego też zarzut ten może obejmować jedynie kwestie dotyczące poszczególnych członków składu orzekającego, które wyszły na jaw po wydaniu orzeczenia przez sąd pierwszej instancji.

W zakresie podstaw odwoławczych mieszczą się także nowe fakty i dowody136

. Przy wnoszeniu nowych dowodów należy wykazać przyczynę, dla której nie można ich było powołać tego dowodu przed sądem pierwszej instancji. Tej przesłanki nie wypełnia powołanie świadków, którzy zmieniają swoje zeznania lub świadków, których można było powołać wcześniej, a jedyną przyczyną ich wcześniejszego niepowołania jest to, że, skarżący lub jego obrońca nie wiedzieli czy ich zeznania są istotne. Z kolei jako przykłady nowych faktów i dowodów przedstawia się nowe dowody naukowe, stosowane badania lub nowego świadka, który dotąd był nieznany stronom postępowania i może przedstawić kluczowe informacje. W celu dopuszczenia nowych dowodów, sąd apelacyjny rozważa czy wskazane przez skarżącego dowody są rzeczywiste, czy mogą powodować zmianę albo uchylenie orzeczenia, czy nie można było podnieść tego dowodu w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji oraz czy jest do nich racjonalne uzasadnienie.

135 How to appeal, A guide to the criminal appeal system, a justice publication, London 2011, s. 35-36.

136

Zob. szerzej na ten temat: C. Kulesza, Apelacja po nowelizacji – rozważania modelowe [w:] Postępowanie

karne po nowelizacji z 11 marca 2016 r., red. A. Lach, Warszawa 2017, passim, a także: S. Holdham, A.

Beldjam, Court of Appeal Criminal Division: A Practictioner’s Guide, London 2013, s.73-75; D. Jones, G,Stewart, J.Bennathan QC, E.Bolton, S.Walker, R.Penfold, Criminal Appeals Handbook, Bloomsbury 2015, s. 84-85 i 89-90.

Podstawa odwoławcza, dotycząca błędów obrońcy jest charakterystyczna dla systemu angielskiego, gdyż nie występuje w innych systemach prawa. Przykładowo na gruncie polskich przepisów panuje przekonanie, że reprezentacja przez fachowy i profesjonalny podmiot, jakim jest adwokat lub radca prawny, wyłącza możliwe błędne decyzje. Zarzut w zakresie błędów obrońcy jest jednak podstawą trudną do udowodnienia, bowiem popełnione przez obrońcę uchybienia muszą być istotne, a także muszą mieć wpływ na skazanie. W orzeczeniu sądu apelacyjnego z dnia 9 lipca 2015 r.¹³⁷ podniesiono, że skarżący w apelacji jako przyczynę odwoławczą wskazał szereg błędów swojego obrońcy, do których zaliczono między innymi: nieprzestrzeganie standardów etyki adwokackiej, brak profesjonalizmu, brak odpowiednich pouczeń dla oskarżonego, które mogłyby mu uświadomić możliwości medycyny sądowej, brak należytego wyjaśnienia konsekwencji związanych z przyznaniem się oskarżonego do winy, a także brak wskazania pod względem prawnym różnic, pomiędzy danymi przestępstwami. Ponadto, zdaniem skarżącego błąd obrońcy polegał na tym, że nie liczył się on z jego zdaniem, co do chęci przyznania się i wywierał na nim presję, co do tego, aby oskarżony nie przyznawał się do winy, wbrew jego woli¹³⁸. Powyższe zarzuty zostały potwierdzone przez powołanych świadków, dlatego też – w ocenie sądu apelacyjnego, okazały się uzasadnione i skutkowały zmianą wyroku.

W orzeczeniu z dnia 7 lipca 2015 r.¹³⁹ sąd apelacyjny dosyć szczegółowo omawia i ustosunkowuje się do wskazanych podstaw wniesionej apelacji, która zawierała cztery zarzuty odwoławcze, zmierzające w istocie do dopuszczenia nowych dowodów zgodnie z § 23 ustawy apelacyjnej z 1968 r. (section 23 of the Criminal Appeal Act 1968). Sąd ten, co do pierwszego z podniesionych tam zarzutów podkreśla, że nowe dowody powinny być wiarygodne, rzetelne oraz istotne, a nadto zostanie należycie uzasadnione, dlaczego nie zostały one powołane wcześniej (“fresh evidence that should be received in the interests of

justice under section 23 of the Criminal Appeal Act 1968: it is credible, reliable and material evidence, and there is a reasonable explanation as to why it was not adduced, namely the Crown's failure to disclose it at trial”).

137 McCarthy v R [2015] EWCA Crim 1185 (09 July 2015) dostępne na stronie internetowej: http://www.bailii.org/ew/cases/EWCA/Crim/2015/1185.html [dostęp: 16.07.2015 r.]

138 Przywołane orzeczenie zawiera opis dwóch możliwych sytuacji gdzie istnieje możliwość zmiany zeznań przez oskarżonego; uzasadnienie zawiera odniesie się do orzeczeń od R v Turner [1970] 2 QB 321 do R v Goodyear [2005] 1 WLR 2532, które stanowią, że oskarżony musi mieć pełną swobodę wyboru, co do tego czy chce się przyznać do winy czy nie; podobnie także: R v Nightingale [2013] EWCA Crim 405.

139 Avorgah v R [2015] EWCA Crim 1186 (7 July 2015) dostępne na stronie internetowej: http://www.bailii.org/ew/cases/EWCA/Crim/2015/1186.html [dostęp: 16.07.2015 r.]

Skarżący twierdząc o konieczności uzupełnienia postępowania dowodowego, podnosił także zarzut błędnych ustaleń faktycznych sądu, wskazując na konkretne okoliczności i zeznania świadków. W odniesieniu do tak sformułowanego uchybienia, sąd stwierdził, że rozważając uwzględnienie nowych dowodów zgodnie z § 23 ustawy Apelacyjnej z 1968 r., trzeba ustalić czy są one konieczne lub celowe w interesie wymiaru sprawiedliwości. Interes wymiaru sprawiedliwości, w ocenie sądu - w tym kontekście wymaga uwzględnienia interesów wszystkich zaangażowanych w postępowanie: oskarżyciela, obrony i ofiar przestępstw; jak również opinii publicznej. Sąd w tym judykacie wskazał, że postępowanie karne powinno być prowadzone w sposób rzetelny, a wyrok powinien być sprawiedliwy.

W omawianej sprawie, w ocenie sądu skarżący poszukuje różnych możliwych wersji wydarzeń, przedstawiając co chwilę zupełnie inną (także na rozprawie). W apelacji zaś wnioskuje o dopuszczenie kolejnego dowodu tylko po to, aby wesprzeć nową wersję zdarzeń, która pozostaje w sprzeczności zarówno z wcześniejszymi dowodami, jak i nawet jego wyjaśnieniami. Proces – w ocenie tego sądu – nie jest jednak grą taktyczną, ale poszukiwaniem prawdy¹⁴⁰ i dlatego nie ma racjonalnego uzasadnienia, że konkretne dowody dostarczają podstaw do wykonywania swoich uprawnień i dopuszczania nowych dodatkowych dowodów w każdym przypadku. Z tych powodów sąd ten uznał więc ten zarzut za niezasadny i niezasługujący na uwzględnienie.

Druga i trzecia podstawa odwoławcza została omówiona przez sąd łącznie, bowiem dotyczą zarówno błędnych ustaleń faktycznych, jak i nierzetelnej – zdaniem skarżącego - oceny dowodów. Uchybień tych skarżący upatruje w niepełnym materiale dowodowym. Pomimo konkretnego i szczegółowego wykazania przez skarżącego podstaw odwoławczych w zakresie stanu rzeczy, innego niż ustalonego w chwili zamknięcia rozprawy, to sąd apelacyjny uznał, że wymienione nieścisłości nie są na tyle istotne. Sąd ten uznał, że w zestawieniu z zebranymi w sprawie dotychczas dowodami, okoliczności te nie powodują odmiennych ustaleń i odmiennej oceny materiału dowodowego. Dlatego też sąd apelacyjny stwierdził, że podniesiony zarzut nie zasługuje na uwzględnienie, bowiem nie wnosi nic istotnego do sprawy.

Czwarty zarzut, podniesiony przez skarżącego w omawianej sprawie wynikał ze wszystkich wcześniej powołanych zarzutów. Z tego też powodu sąd apelacyjny ocenił go jako niezasadny i niezasługujący na uwzględnienie, zważywszy na wcześniej dokonaną ocenę

przywołanych zarzutów. Sąd apelacyjny uznał więc, że brak jest jakichkolwiek uzasadnionych podstaw, co do tego, że wcześniej wydany wyrok skazujący jest wadliwy lub niesłuszny. Ponadto, skarżący miał zagwarantowaną możliwość skontrolowania zgodności wydanego rozstrzygnięcia przez sąd wyższej instancji (to the safety of the appellant's

conviction). Dlatego też sąd apelacyjny w omawianej sprawie oddalił apelację (We are satisfied the appellant's conviction is safe. Accordingly, his appeal against conviction is dismissed).

Skuteczną podstawą apelacji nie będą więc:

1) gołosłowne twierdzenia skarżącego o jego niewinności,

2) zarzuty, że świadek lub świadkowie nie mówili w sądzie prawdy, a także 3) twierdzenia skarżącego, że skład orzekający powinien mu uwierzyć, albo

4) wskazania, że orzeczenie nie jest słuszne, bo inni współoskarżeni nie zostali skazani¹⁴¹.

Sąd Koronny rozpoznaje sprawę ponownie i wówczas sprawa badana jest na nowo w składzie jednego sędziego zawodowego i od 2 do 4 sędziów niezawodowych. Istotną kwestią jest to, że sędziowie niezawodowi mogą przegłosować sędziego zawodowego142

. W wyniku rozpoznania apelacji, Sąd Koronny może albo utrzymać orzeczenie w mocy, albo też je zmienić. Istnieje także możliwość zmiany orzeczenia Sądu Magistrackiego na mocy sec. 142 of the Magistrates’ Courts Act 1980, bez konieczności wniesienia apelacji, wtedy gdy kara została już wykonana, jest niecelowa, albo w sprawie tej orzekł Sąd Najwyższy.

W angielskim systemie odwoławczym istnieje możliwość cofnięcia apelacji w terminie do 3 dni od wyznaczonego terminu rozprawy apelacyjnej, za zgodą Sądu Koronnego, o czym stanowią przepisy s.9(11) Criminal Justice Act 1987 or s.35(1) Criminal Procedure and Investigations Act 1996 or s.47(1) Criminal Justice Act 2003 (Preparatory Hearing) (Criminal Procedure Rules, r.65.13(3)). Wówczas należy złożyć odpowiedni druk, zawierający oświadczenie skarżącego o rezygnacji z wniesionego środka odwoławczego143

. Następnie zaś, na kolejnym druku trzeba także złożyć zawiadomienie do sądu o cofnięciu

141

How to appeal, A guide to the criminal appeal system, a justice publication, London 2011, s. 35. 142 Zob. szerzej także: K. Woźniewski, Apelacja w angielskim procesie, op. cit., s. 72-93.

143

Druki, dotyczące cofnięcia apelacji dostępne pod adresem: http://www.justice.gov.uk/courts/procedure-rules/criminal/formspage [dostęp: 16.07.2015 r.].

apelacji, złożonej uprzednio na podstawie s.58 Criminal Justice Act 2003 (Criminal Procedure Rules, r 65.13(3)).

Z kolei termin do złożenia apelacji od orzeczeń sądu Koronnego wynosi 28 dni, a apelacja od orzeczeń tego sądu musi spełniać szereg wymogów, do których należy zaliczyć:

1) opinię prawnika, co do szans na powodzenie apelacji (promesa), którą załącza się do wniosku o wyrażenie zgody na złożenie apelacji,

2) oświadczenie, co do podnoszonych podstaw apelacyjnych (w tym przypadku istnieje kontrola formalna sprawdzana przez jednego sędziego zawodowego), 3) wniosek o udzielenie zgody na złożenie apelacji tzw. procedura leave¹⁴⁴ (w przypadku odmowy udzielenia zgody istnieje możliwość złożenia zażalenia na taką decyzję)145

.

Apelacja musi zawierać zarzuty odwoławcze, które zostały potwierdzone przez obrońcę (Grounds of appeal settled by counsel must be signed by counsel). Oświadczenie w zakresie podnoszonych podstaw wniesionej apelacji reguluje s.9(11) Criminal Justice Act 1987 or s.35(1) Criminal Procedure and Investigations Act 1996 or s.47(1) Criminal Justice Act 2003 (Preparatory Hearing) (Criminal Procedure Rules, r.66.3(1)). Wymagane jest złożenie tego świadczenia na specjalnym druku, na którym wskazuje się zarówno kolejno podstawy odwoławcze, jak również dowody na potwierdzenie zarzucanych uchybień. Istnieje możliwość wniesienia odpowiedzi na wnoszone przez skarżącego zarzuty odwoławcze na mocy s.9(11) Criminal Justice Act 1987, or s.35(1) Criminal Procedure and Investigations Act 1996, or s.47(1) Criminal Justice Act 2003 (Preparatory Hearing) (Criminal Procedure Rules, r.66.5(4)).

We wniosku o udzielenie zgody na złożenie apelacji, który reguluje Criminal

Procedure Rules, rule 64.2 należy wskazać także podstawy apelacji. Podstawą apelacji mogą

być zarówno zarzuty naruszenia przepisów proceduralnych, jak też wcześniej wymienione podstawy odwoławcze. Apelacje od orzeczeń Sądów Koronnych rozpoznawane są w granicach wniesionych podstaw odwoławczych.

Orzeczeniem sądu apelacyjnego z dnia 14 lipca 2015 r.¹⁴⁶, wydanym na skutek wniesionego przez skarżącego zażalenia, podtrzymano odmowę wyrażenia zgody na złożenie

144

H. Kuczyńska, Rozdział II. Rzetelny proces karny w orzecznictwie sądów angielskich, op. cit., s. 63.

apelacji, z uwagi na to, że sąd ma prawo do własnych ocen, co do współmierności orzeczonej oskarżonemu kary. Z kolei w orzeczeniu z dnia 8 lipca 2015 r.147

sąd apelacyjny odrzucił wniosek skarżącego z uwagi na to, że argumenty, wywiedzione we wniosku były ogólnikowe i polemiczne w odniesieniu do tego, co ustalił sąd pierwszej instancji. W treści wyżej wymienionego orzeczenia sądu apelacyjnego z dnia 14 lipca 2015 r.¹⁴⁸, wskazano, że skarżący w zażaleniu podniósł zarzuty błędów swojego obrońcy, przejawiające się w braku sporządzenia notatek oraz nierzetelności. Sąd nie uwzględnił przedstawionego zarzutu, z uwagi na fakt, że skarżący wcześniej nie żądał wniesienia odwołania w jego sprawie, przywołując orzeczenie R v Bovell & Dowds [2005] 2 Cr App R 401, [2005] EWCA Crim 1091, potwierdzające, że sąd musi wziąć pod uwagę wcześniejsze wycofanie zgody na wniesienia odwołania149

.

Warto także zaznaczyć, że w apelacji istnieje możliwość złożenia wniosku dowodowego¹⁵⁰ na odpowiednim formularzu wraz ze wskazaniem podstaw apelacyjnych. Z racji tego, że prawo angielskie uznaje jawność wymiaru sprawiedliwości za fundamentalną zasadę rzetelnego postępowania151

, rozprawy apelacyjne w angielskim systemie

W dokumencie Przyczyny odwoławcze w polskim procesie karnym (Stron 49-59)