• Nie Znaleziono Wyników

be$ 9 lafionalfo3iali$m ug in Öfterreicf)

Q S e n ig c R lo d je n ttad) bcr R a tififa tio n beg © ifta tg bon © t. © e rm a in erfolgte in R3ien — bon toeiteften G reifen unbeachtet — eine politifcfje R e u g rü n b u n g : bie „g to ifd E je n fta a tlid E je n a tio n a I f o 3 ia I if t if c f ) e Ä a n 3 le i beg b e u tfd je n © p ra d f)g e b ie tg “ (8. ©e3ember 1919). © ie fo llte eine R r t B e rb in b u n g g fte ile unb „© a c fjo rg a n ifa tio n “ ber national»

fo3ialiftifdf>en O rga n ifa tion e n Ü fterreidfg, ber bon ben S[d)ed)en annef»

tierten © ubetenianbe unb beg ReidE)eg barftellen. © e r 8ö3eg, ber b ig 3U biefem Berfuaf) führte, u m fa fjt bieie ^ a ^ re bötfifd^en ‘R ingeng im alten Öfterreidf), unb eg ift nottoenbig, biefen 8JBeg 3urüd3uberfoIgen, um bie R u g g a n g g fte ilu n g beg R a tio n a Ifo 3 ia Iig m u g in öfterreicf) 3U begreifen:

© ie V o rlä u fe r einer na tion a le n unb fo3iaien B e le g u n g im alten Öfterreid) entbehren jeglid)en üarteipoIitifdf)en G fjarafterg. (Eg fin b bie B e re in ig u n g e n beutfd^er © e fe ile n unb (Beihilfen aug g a nb to e rf unb M e in in b u ftrie in B ö hm en unb R tä ijre n . © ie fo 3 ia ie J J o rb e ru n g berbanb fid) fy k r 3toanggIäufig m it bem b ö lf if d je n ( E jifte n 3 fa m p f, benn bie in bie beutfdjen ©ebiete einbringenben tfdf)ecf)ifd)ett R rbeitg»

frä fte to irfte n a lg £ o i)nbrüder unb tourben fo 3ur bro^enben $ o n fu rre n 3 fü r ben bobenftänbigen A rb e ite r. 3 m S?ampf gegen biefen A n g r iff auf ij)re fo3iaIe toie toölfifc^e Cebenggrunblage fdEfloffen fidf) bie beutfdEjen

©dfjaffenben in B e re in ig u ng e n 3ufammen. © ie erfte © rü n b u n g (im R ta i 1885) toar ber ,,©eutfdE)e © e f e lle n b e r e in “ in B u b io e ig ; im

©esember folgte ber „ © e u t fd je © e h iif e n b e r e in “ in R e id je n b e r g . R5eitere © rü n b u n g e n in ben oerfd^iebenen beutfchen 3 n b u ftrie o rte n B ö ^m e n g unb R tä fire n g gingen in ben barauffolgenben fa h r e n bor fiel), unb bereitg 3um 4. R obem ber 1888 fonnte ber e rfte b e u tfd ^ e

© e f j ilf e n t a g f ü r B ö h m e n u n b R t ä iir e n nacf) ReidEjenberg ein»

berufen toerben.

„3>te tfd)ecfjifd)en A rbeiter toerben beborjugt, toett fie billiger arbeiten unb fid), ba fie gar feine (5tanbe§eljre befitjen, bie nieberträd&tigfte $8e=

banblung gefallen laffen. 2>ie beutfdBen ©ebilfen oerlangen nicf)t3 ltn»

5. ü lb fc g u itt 69

gebügrlidgeg; ftc toollen n ur ntenfdgentoürbig esiftieren. 3>ur<f> bie tfcgecbifdje S?onfurren3 finb beute bte ßögne berart berabgebrüctt, bag toeber RTeifter nod> ©egilfe ettoa§ berbienen fönnen.“

— fo fenn3eidgnete ein ‘R eim er ber S agung bte S itu a tio n , D iefe in ihrem U m fan g nicht fegr bebeutenbe S a gu n g tourbe jebodg 3um R üg»

g a ng g p un it einer toicfjtigen R leiterenttoicflung.

©egenüber ben fo3iaien unb toirtfdgaftlidgen fr a g e n traten n u n halb im m er ftä rfe r bie politifd^en <Befidf>tg|?unfte gerbor. © in S ym p to m biefer

© nttoicflung toar bie im Sabre 1893 erfolgte © rü n b u n g beg „D e u tfd g = n a tio n a le n R r b e it e r b u n b e g “ , ber fidb bereits a ig S e ilg iie b ber

„ a l l b e u t f d g e n “ Retoegung betrachtete unb auf bem fogenannten

„C in 3 e r P r o g r a m m “ fugte.

© iefeg „C in3er P ro g ra m m “ toar bereitg im Sngre 1882 u nter Leitung beg © eorg R itte r b o n S c h ö n e re r a ufgeftellt toorben unb Fjatte 1885 ttodb einen jubengegnerifcgen g u fa g erbalten. (D ie R erfö n lid g feit Sdgönererg, beg bölfifdgen R o rfä n tp fe rg im alten Ö fterreidj, tourbe be=

re itg im 1. R bfdgnitt eingebenb getoürbigt.) D a g „¿ in3er P ro g ra m m “ fagte bie g ie ife gu n g ber n a tionalen (bam aig „ b e u t fd g n a t io n a l“ ge»

nannten) Retoegung öfterreicgg 3ufammen. © g toürbe im R agnten btefeg R anbeg 3u toeit führen, bie bielgeftaitige organifatorifcge ©nt»

totcflung jener ga gre unb S a g^e g n te m it igre n bieten R eugrünbungen, g ufam m enfaffungen unb S p a ltu n g e n im e i^ e ln e n 3U fdgtibern. Re»

m e rft fei lebiglidg, bag halb eine T re n n u n g 3toifdgen toeniger ra b iia te n

„beutfdgnationalen“ G reifen unb Schönerer eintrat, ber bie „ a ll»

b e u tfd g e “ Retoegung fd ju f, bie in im m er ftä rfe re n © e g e n fa g '^ u m S ta a t geriet.

© ie fe r allbeutfcgen Retoegung fü g lte fidg ber bereitg ermähnte

„ D e u tfd g n a tio n a le R r b e it e r b u n b “ beg Sagreg 1893 3ugegörig. © r befannte fidg 3U bem fcgon genannten „ 2 in 3 e r R r o g r a m m “ , bag fidg um faffenb unb in g ein3elne gegenb m it ben nationalen, toirtfdgaftlidgen unb R ia le n fr a g e n ber D onaum onarchie augeinanberfegte: 3 n bölfi»

fdger fginfidgt tourbe geforbert,

„bag biejenigen ßänber ber öfterreicbifdb=ungarifcben ßlionardgie, toelcge ebemalg bem 3>eut fegen ‘tBxtnbe angegörten, fü r fidg ein möglicgft u n = a b g ä n g ig e g unb ftre n g e in g e itlic g o r g a n if ie r t e g © a n3e§ biiben“

unb bag in biefem © ebiet

„ber b e u tfc g e © g a r a f t e r g e to a g r t bleibe, unb e§ ntug bager geforbert toerben, bag burcg ein ® efeg bie b e u tfc g e © p r a c g e a l § © t a a t g f p r a c g e e r t l ä r t . . . toerbe“ .

D ie liberaliftifdge © ebanfentoelt jener £ t i t toar freiiidg in e i^ e ln e n

™ ^ em t^ r09ram m no<^ entgalten, bag neben „b ire fte r gegeimer b ftim m un g “ (gegenüber bem bam aligen M affentoaglredgt m it tioitem ec^t) „fre ie g R ereing» unb R erfam m lunggredgt“ unb „R re g fre ig e it“

,,® e u t[d )-n a tio )-n a le r ä trb e ite rb u n b "

(6 eorg SRitter n o n S ch ö n e re r u n b bie ü n ib e u tfiie n

D a s „ f i in je r

^P rogram m "

70 3>aä © ro fjb e u tfc h e V e ic h / ö fte rre ic h 1918— 1938

forberte. (<2ÖoE>ct freilich rttcfjt auger adf)t geiaffen toerben barf, bafj e§

fid& um ba§ P ro g ra m m einer gegen QabSburg ringenben O p p o f it io n tjanbelt, fü r bie biefe „^ re ih e rte n “ nid^t n u r grunbfäijitche “ifJoftuIate toaren, fonbern and) p ra ftifd ie ‘Jlrbeiignottoenbigfeiten b a rftellte n!) S ie a n t i f a p it a li f t i f d ^ e (E infteiiung fa m beutltc^) in folgenben ‘¡Hbfä^en 3um ‘Siugbrudf:

„ V I. ©S ift toeiterg u n e rlä h lih i bah ber S t a a t u n a b h ä n g i g g e m a c h t to e rb e b o n b e n © e lb m ä c h t e n , inbem b a filr © orge getragen toirb, bah er jeb e ^ e it über bie erforberlicfjen © e lb m itte l berfüge, ohne toie bisher genötigt 3U fein, faft jebeS g a h r eine neue © d ju lb ju fontra«

hieren, 3ugleich aber auch ohne ben © te u e r3af>ler burch überm ähige unb ungerechte V n g a b e n 3u bebrücfen. U m bie§ 3U erreichen, ift eine burchgreifenbe ^Inberung be§ beftehenben ©teuertoefeng nach bem

© ru n b fatje einer g e re c h te n V e r t e i l u n g b e r S a fte n crforberlich unb muh bemnach angeftrebt toerben:

16. bie © in fü h ru u g einer p r o g r e f f i b e n © in f o m m e n f t e u e r an

© te ile ber gegentoärtig beftehenben bireften S te u e rn u n te r ^eft»

fehung eines f t e u e r f r e i e n © j i f t e n 3m i u i m u m § , V u ffte llu n g h ö h e r e r © te u e r f ä t s e f ü r b a g “K e n t e n e i n f o m m e tt unb niebrigerer © ätje fü r bag V rb e itg c in fo m m e n fotoie toirffam e V o rfe h ru n g e n gegen © teuerum gefjungen feitenS beS m obilen SfapitaleS;

17. eine grünbliche V e fo rm ber © rbfteuer m it befonberer Vücfficht»

nähm e a u f bie V rm e n b erfo rg u n g , ferner bie © in fü h ru n g bon ß u j u g f t e u e r n fotoie einer a u g g ie b ig e n V e f t e u e r u n g b e r V ö r f e n g e f c h ä f t e ;

18. eine um faffenbe V e fo rm ber in b ire fte n S te u e rn in ber VÖeife, bah bie unentbehrlichen SebenS« unb © ebrauchgartifel gar nicht ober in möglichft geringem V ta h e , bagegen ß u j u g a r t i f e l a u g g ie b ig getroffen toerben, ferner eine entftrechenbe V e b ifio n ber © tem pel« unb © ebübrenfälje unb beg 3 o IIta rife g .

V II. © g ntuh alg eine ber toicptigften A u fg a b e n beg © ta a te g be3ei<hnet toerben, biejenigen V orb ebingun gen 3U fchaffen, toelhe eine gebeih»

liehe © nttoicflung ber toirtfehaftlichen V e rh ö ltn iffe ermöglichen, biefe V orb ebingun gen finb aber:

19. bie S chaffung eineg g e m e in f a m e n 3 o II g e b i e t e S m i t b e m 3 > e u tf< h e n V e ic h e , u n ter © in b c3iehung H n g a rn g unb ber V a ifa n lä n b e r, fotoie bie © r 3ielung eines einheitlichen V org ehens beiber V eid je in a lle n toirtfehaftlichen f r a g e n nach ben © ru n b « fähen beg toirtfehaftlichen © h u h fh fte m g ;

20. bie O r g a n i f a t i o n b e r a r b e i t e n b e n Ä l a f f e n burch © infüb»

ru n g bon o b lig a to rifh e n © etoerbSgenoffenfhaften unb A rb e iter«

getoerfgbereinen. . .

V I II . © g ift in hohem © rab e toünfdjengtoert, bah toirtfehaftiidje U n te r*

nehm ungen, toelhe fü r bie © efam th eit ober gröbere G reife ber Ve=

bölferung bon U M cptigieit finb, b o m © t a a t e f e lb ft ü b e r n o m m e n ober fo geregelt toerben, bah fotoohl bie öffentlichen alg auch bie im b a te n 3ntereffen in au g re ih en b e r V3eife getoahrt erfh ein en , unb eg ift bemnach ingbefonbere a n 3uftreben:

22. bie V e r f t a a t l i c h u n g b e r © if e n b a p n e n ;

23. bie V e r f t a a t l i c h u n g beS V e r f i d j e r u n g g t o e f e n g u n ter gleichseitiger © in fü h ru n g einer V l t e r S » u n b U n f a l l s « b e r f ic h e r u n g ;

5. A b f d j n i t t 71

‘Slrbeiterfchaft (mie ber bereits fd)ott ermähnte „3>eutfchnatjLonaIe A rb e ite rb u n b “ beS SahreS 1893) ih re n fo3taIboiitifchen Ä a m p f burd>

72 3>ag © ro p b e u tfc p e A e ic p / ö fte rre ic p 1 918-1 938

„a n ib e u ti djc P a r te i"

„® e u t[d je a irb e tte tp a ite i"

SHefeg P ro g ra m m in 25 f ü n f t e n Würbe üon ber öölfifcpen A rbeiter»

Bewegung im ^a p re 1899 a u f ih re r S a g u n g in (Eger a u fg cfie llt, wo m an fiep o ffo ie li a lg B e fta n b te il ber bon ©dpönerer gegrünbeten ,,‘2X11®

b e u tje p e n P a r t e i “ erflä rte . © o marfepierte n u n Me toöififdfje A rb e ite r*

Bewegung gem einfam m it ben A llbeutfcpen u n te r ©cpönererg ^ ü p ru n g . A u g ben B ä a p le n b eg 3 a p r e g 1 9 01 gingen 15 ©cpönerer=Anpänger a lg ABgeorbnete perbor, bie fidb im P a rla m e n t a lg „ A lib e u t f c p e B e r e in ig u n g “ 3ufammenfdbtoffen unb foigenbe ( E r f lä r u n g unter=

3eicpneten:

„ A 3 ir ftreben ein foId&eS bunbegrecptlicpeg A e rp ä ltn ig ber beutfep»

öfierrcid^tfebert Cänber (ehem aligen beutfepen A u n b e g län b e r) m i t b e m 3 > e u tfc p e n A e ic p e an, ba§ bie ( E r h a l t u n g u n f e r e S A o l f g t u m g bauernb fiepert.

A 3 ir befäm pfen baher jebe “¡Regierung, bie biefem unferem 3 ie le ent=

gegentoirft, unb fönnen an ßopalitätgfunbgebungen nicht teitnehm en, fo=

lange eine berartige A e g ie ru n g g p o litif befiehl.

H n fe r A o lfg tu m oon jebem frem ben, baher auch b o m jü b ife p e n £ i n = f l u p f r e i 3u p a l t e n unb ung b o n A o m l o g 3u f a g e n , h alten m ir fü r unfere ielbftberftänbficpe “¡Pflicht.“

B a lb einfepenbe innere g w iftig fe ite n unb S p a ltu n g e n im ßager

©cpönererg lie fe n leiber audb bie bielberfprecpenben <2Xnfä^e einer macptbollen b e u tfe p e n A r b e ite r b e w e g u n g Ö fte rre ic p g 3unicpte werben. B ö lfifc p e g e w e r ffc p a ftlic p e © rü n b u n g e n berfepiebener Be=

rufS gruppen erfolgten ab 1901, inbeg bie A libeutfcpe P a rte i fidb auf«

löfte. A M p re n b eine S a g u n g b e r A r b e it e r b e r e in e in © a a 3 (1902) erneut „b ie S chaffung einer großen allbeutfcpen P a r te i“ forberte, brachte eine to e ite re S a g u n g gegen (Enbe beg gleichen gapreg (am 8. ©e3ember in A e ic p e n b e rg ) bie (E rfenntnig, baft eine neuerlidbe tiölfifdbe A rb e ite r* u n b B ü rg e rp a rte i niept m ehr 3u erriepten fei, unb bap m an fidb «unter ben gegenwärtigen B e rp ä ltn iffe n fe in er ber p o liti*

fdben P a rte ie n anfdbließen“ Wolle, fonbern „eine freie fetbftänbige 9 r=

g a n ifa tio n “ grüttben m uffe, © ine Weitere A e ic p g ta g u n g in A u f f i g am 15. B obem ber 1903 führte in B e fo lg u n g ber obigen Befdblüffe 3ur

© rü n b u n g ber S e u tfc p e n A r b e it e r p a r t e i Ö fte rre ic p g , berer erfter B a r t e it a g am 14. unb 15. A u g u ft 1904 in S r a u t e n a u fta ttfa n b . S>ag hie r aufgeftellte B u r t e ip r o g r a m m enthielt u n ter anberem foigenbe grunbfäplicpe B e ile g u n g e n :

„3>ie CDeutfcpe A rb e ite rp a rte i erftrebt bie § ebun g unb B efre iu n g ber arbeitenben beutfepen Aollgfcpicpten aug bem guftanbe ih re r heutigen ioirt=

fcpaftlichen, politifdhen unb fu ltu re lle n H nterbrücfung. © ie geht hierbei bon ber llb e r3eugung aug, bap ber A rb e ite r n u r i n n e r h a l b b e r n a t ü r l i c h e n

® r e n 3en f e in e g A o l f g t u m g fiep gegenüber ben übrigen A o lfg ila ffe n ber $ u lturgem einfcpaft 3u r » o lle n © e ltu n g feiner A rb e it unb Sntclligens em porringen fa n n . A 5 i r ö e r io e r f e n b ie i n t e r n a t i o n a l e O r g a n i»

f a t i o n , Weil fic ben öorgcfdjrittenen A rb e ite r burep ben niebriger ftepenben erbrüeft unb bollenbg in öfterreiep jeben toirflicpen ^ o rtfe p ritt ber beutfepen

5. A b fc h n itt 73

74 3>a§ © r o jj& e u tfd K A e ic ö / ö f t e r r e id ) 1918— 1938

5. A b fc b n itt 75 neuen beutfcben A 3eltanfd)auung, gefdfjiagen: ‘31m 16. Septem ber 1919 tft tn M ü n ch e n A b o l f § i t f e r a lg A titg iie b A r . 7 in bie oben bereitg

76 SDctg © ro p b e u tfc p e (Reicp / ü fte rre ic p 1918— 1938 (fur3e 3 e it bor &er nationaifo3iaIiftifdfjen (Erhebung am 9. RoOember 1923 in RTünchen — fiehe R b . 1 9 1 8 -1 9 3 3 , 11. R bfchnitt) hat aI8 (Er» R atio n alfo s ialiftifcp en (P artei öfterrcicpg 3toei berfcpiebene © eiftegricp.

tungen borpanben finb, bie 3toar program m atifcp unb im © n b 3iei gleidp« S eitung berpflicptete, refttog ben dDunfcpen unb dDeifungen unfereg allein igen g ü p re rg , (tlbolf f i t t e r , 3U folgen. H tin u te n la n g e r H e ifa tt burcp»

bröpnte ben © a a l, atg bie U n te rte ilu n g u n te r f i t t e r Üertünbet tourbe.

H 3ie ein © rtö fu n g g ru f ftan g eg bon punbert Sippen: © nblidpt“

3toei Rfocfjen fpäter erlieg ber neugegrünbete ,,R ationaIfo3iaIiftifdhe R rbeiterberein (Ejitierbetoegung)“ einen R u f r u f , ber fla r augfpradf):

„(ÜÖeil toir refttog bie (Ricptigfeit beg H3egeg d lb o lf S jit t e r g anerfennen, toeil toir ein3tg unb a lle in in R b o lf f i t t e r b e n (JItann fepen, ber geeignet

5. 5 tb fc h n itt 77

ift, ber g ü i j r e r in biefem «Ringen m it ben 3 e rftö re rn bc8 beutfcben Sßolfeg

31t fern, b a ru m nennen m ir ung S jit le r b e m e g u n g . 3>arutn haben m ir bie*

Selbe O rg an ifatio nggrun blage mie in 3>eutfchlanb gefcpaffen, ben ^Rational*

fo3iaIiftifchen 3)eutfchen 3lrb eiteröerein, nnb eben b a ru m haben m ir ung ber geiftigen R ü h ru n g eben biefeg «RTanneg u n m i t t e l b a r u n t e r s t e l lt .

“335ir toollen n ic p tg a n b e r e g f e in a lg b e r © a u Ö s te rre ic h b e r g ro fje n n a t i o n a i f o 3i a I i f t if c h e n 3 3 e m e g u n g beg b e u tfc h e n iß o t f e g .“

200 V otfS genoffen befannten fidf) bamatS in V5ien 3U Silbolf S itte r;

balb fonnten (B auleitungen in © te ie rm a rf, VieberöfterreidEj unb K ä rn te n errichtet toerben. V IS O rgan ber neuen O rganisation erfdf)ienber „ ö f t e r * re ic h ifc h e V e o b a c fjte r “ . — U n b ber P a r t e it a g b e r l2T©3>‘U ‘^ . in W e im a r (am 3. unb 4. 3 u ti 1926 — fiehe 55b. 1918— 1933, © . 130), in beffen V e rla u f ber £ J ü fjre r b ie öfterreidEjifdEfe n a t i o n a t f o 3 i a t i*

ftifd ;e V e to e g u n g a n e r fa n n te , richtete an bie ‘2 T a tio n a tfo 3 ia = lif t e n ö fte r re id f)§ folgenbe ‘© o rte :

„35er iReidhSbarteitag erm artet, baff bie O rganisationen unb bie Ütolfg*

genoffen in unferem 3?ruberlanbe S>eutfch=Öfterrei<h, in ber Sjauptftabt

“SOien nnb in ben 33unbe8länbent, bie gernäjj ih re r (Einstellung unb ihrem 'P ro g ram m bie SBoraugfehungen erfüllen , ben S ln fc b lu fj a n b ie f ü r b a 8 g a r t3 e b e u tfe b e S p r a c h g e b ie t g e lte n b e O r g a n i s a t i o n b e r 3 1 6 3 )3 1 iß.

? ^ b ° t f § i t l e r § augfprechen unb fo bie einheitliche — ein*

w unbr embeittidh im P ro g ra m m - gro&beutfcfce n a tio n a l*

f03taltfhfche «Bemegung Schaffen h elfen !“

W enige Wochen Später - im V u g u ft 1926 - fanb bann im N ahm en einer gemeinsamen S agu n g (in < i$a[fau) beS „V a tio n a Ifo 3 ia liftifc h e n

©eutfehen V rbeiterbereinS (Sülerbetoegung)“ m it ben n a tio n a Ifo 3 ia ti*

Stifchen V e rtre te rn auS ben e ^ e tn e n V unbeS tänbern bie enbgültige S chaffung ber V © 3 ) V ^ . Ö s te rre ic h s Statt, fotoie ihre ( S in g lie b e , r u n g in b ie beS V e id fje S (fam t bem ioeiter oben er*

toähnten ,,Vateriänbifd&en © d ju ffb u n b “ ). S>te V e re in ig u n g u n te r V b o t f R i t t e r toar bott3ogen.

JlSDaqS.

ö ft e n e id is in bie 9 tS $ 3 t$ S . be s SReldjes e iitg e g lie b e rt

D ie 5lnfd)Iui3=

beroegung nacf) be m D if t a t uo n 6 t . © e rm a tn

78 2>a§ © r o P e u t f d i e 'Retcb / öftcrrcid g) 1918— 1938

6. SU&fdjnitt:

$ a m £ f um ben 2infd)luf$

^ r f t ber l2TationaIfo3iaiigm ug ‘ilb o tf ijitie r g p t bie ^ o ra u g fe p n g e n fü r ben “iH nfcijlufj Üfterreidjjg an bag 8K.cid^ gefdfjaffen. S ^m ift bie grofje S a t bcr g e im fü ijru n g ber beutfdEjen O ftm a rf b o rb e p ite n geblieben.

‘iD em t m an p u te rücffd p ue n b biefen n a tio n a tfo 3 ia Iiftifc p n ‘JDeg in SöergleidEj feist 3u ber ‘¡Hnfdfüufjbetoegung ber 3 a p e 1920 unb 1921, fo toirb ila r , toarum jeneg G in g e n in ben 3 a p e n nacij bem © ifta t bon 6 t . © e rrn a in erfolglog bleiben rnufste: © g fe h lte bie alle iß olfggenoffen berbinbenbe S D eltanfdpuung, bie bag 93oIf 3ur fta rfe n © i n p i t toerben Iie§. © rft a lg ber '3 T a tio n a Ifo 3 ia iig m u g 3U biefer tragenben 3bee tourbe, e rto u dp organifcij bie bcutfd^e © in p it . 6 ie tourbe 3ur 8piatt=

form einer m acpbolien unb to e p p fte n n a tio n a Ifo 3 ia iiftifd p n ^ p o litif, bie eine n e u e m a d jjt p o iit i f c p S i t u a t i o n fdffuf unb b a m it eine toeitere ‘iD o ra u g fe p n g fü r bie S p im fe p üfterreidEjg. © e nn bieg toar ber 3 to e ite © ru n b fü r bie © rfo lg io fig fe it ber ‘ainfcfüufjbeftrebungen 1920/21: © ie b ö llig e © n tm a d fjtu n g unb K n e b e lu n g beg ‘R e id p g ebenfo toie Ü fterreidE jg. © a g bam alige öfterreidEj freilich gab fidjj noch ber H o ffn u n g p n , m an ioerbe ih m fetteng ber ‘ä llliie rte n gegebenenfalig ben iHnfdfsIufj g u tm ü tig geftatten; eg hoffte ingbefonbere a u f ben S ö ö lfe r b u n b unb ertoartete, biefer toerbe fid^ fü r bag fo o ft gepriefene unb berfprodpne „ö e lb ftb e ftim m u n g g re c p ber Sööifer“ e in fe p n , bag angeficpg ber ta tfä d p id p n SEOünfdp ber ö fte rre ic p fd p n ‘B ebötferung 3u fe in e r anberen ßöfung a lg bem ‘Slnfchlufj führen fonnte. 6 0 fa m eg, bajj bag Q ln fch iu p e rb o t bon 6 t . © e rm a in ( f ie p 4. iHbfdEjnitt) ieineg*

megg bie öfterreidEjifcpn ‘Jlnfchlufjhoffnungen 3um © rliegen brachte; im

© egenteil feiste bie SBetoegung jetjt erft richtig ein. © a g 3 a p 1920 bot bag 'S ilb einer im m er getoaitiger anfdEjtoetlenben ‘Jlnfchlufsbemegung.

© e n ‘S lu fta ft bilbete eine grofje SUnfchlufjfunbgebung beg beutfcpöfter»

re id fjifc p n ßeperbunbeg (J a n u a r), unb bann fteigerte ficf) bie ‘Semegung bon ‘SUonat 31t SSTonat, m ä p e n b m an feiteng ber t2Beftmäd()te biefe ©nt=

toicflung m it fid p lid p m .‘äZ ttpergnügen beobachtete.

6 .9 lb fd & n itt 79

toi($ tig e r S ü fto r biefer (E ntotcfiurtg mar angefichtg beg m o ra ii* ®w«fiaftsia8e lüDen mie poiitifd^en 3 u fammenbrucf)g bte toirtfd^aftiid^e S itu a tio n beg »nWu&frage

eoengunfcifjigen ßfterrcicfiifdjcn S taateg. t ie f e r g a fto r to irfte fotooi)!

, ret enb to*e ^emmenb. S te llte n bie ßebengunfäljigfeit £>fterreid)g unb te öarauS refultierenbe ^XottDenbigfeit beg R nfcfjiuffeg an bag Reich A rg u m e n t ber ficf» im m er mehr augbreitenben r l ! ’ * b r°ba9anba b a r> f° lieferte anbererfeitg eben biefe Sebeng*

n Töt)tgfeit öfterreich jebem m ir tfdfjaf fliehen © ru<f ber (Entente aug, te m i er ¡Joige3eit bon biefem ©rucEm ittel noch meitgehenb ©ebraucfj W ? , e’ bcr ^ n ^ ruP eü)egung e n tg e g e n 3 u tr e te n unb bon ber

er ™ egterung ihre U n te rb in b u n g 3U Verlangen.

ßftorr*"6! in ^ inCr neuen ® ren33ie^ung an ficfj fcffon lebengunfähige

rreut) mürbe aujjerbem bon ben S rib u t3 ah lu n g en beg © ifia tg bon Stnleiljepolitif im ’ o w T T a“ Si9ef°9en> ben fogenannten „ R e p a r a t io n e n “ , mie fie

geeenüiier i'Vt ^ &Cm ^ aufcrIc9t k o rb e n fin b . U n b auch e in q a n a b i ^ r rC \ to )te 4 lne ^ ^ « a t i o n g f o m m i f f i o n über ben S • 8? eUrW 3 ^ Im t9en ™ b na&m bag gefamte £ in a n 3*

Ci" “ ^ “ »™ 21 i a i 1920 e n t iS u n n n t ii r lit f ia f t V i Ä “-‘¡ i u m fa f i cnb orga nifie rle SdE)at3fd)eine auggeben fü r b ie ib fn Ü r ° R e g ie ru n g fo il nahntequellen beg Canbeg 3u haften h ü fv r ^ f5nttIiche ® in * fü lle n bie S e l b e n S

« - Ä t s s « : * ■ ■ * » « ■ « * • . • i . . . . .

b ' )cr ‘¡R ebatatinngfom m iffion fin b b e ia rt bag fie fnpotattons B t ? i e l T r f r d , . in 6Cm W e rre id , 6a i in bem

S l a a i t t 4 ‘»»«»«ieiBentum bet S ntente Oerpfanbet ¡ft, mie er ben - i i n n m ^ a i * ' - ! f I6f‘i u 8 ci£ n m “ 6- — « 1 1 S y u n i 1920 bitte t ic itiq mSf<ä&u| b e r S am m et, bie „notlaenbigen O pfer“ recbt-in lebtet s T 1 m btC » ® ‘>u'Jeta" it ä t “ b e i öfterreicgiftjen S ta ate « S" M if “ « “ fforbernrtg la m m t bte S itn a tia n toerben lönnte 51“ 8 i’ru 4 , a B [,e ,n [a rl3™ üluS fübrunäen bargefteflt

®03,TaTbe“ mabtet * Cäieru" 9 a6“ “ » 4 8 bie © p a n n u n g 3 t» < f« e n ben

~ ... . u n b iS o u D e tä n itä t"

S ie S h rim p A ‘ ü e n ^ t ) n it t t c t ) = S 0 3 ia Ie n im m er mehr.

^ r i n V S m t Ä ? fU* in ber ^ beg f ö h c r a i i f t i f e n 3ip tm toefentltchen burchgefeht. © ie in biefer S e it erfolgte W e b e r*

CDegenfäfce

3tDifd)en (£l)nrtlicf)=

S o ä ta le n

imt> 6^.0.

80 3>ct§ © r o P e u t f c j K / ö fte rre tc fj 1918— 1938 3eigten fief) bei ben ©h)rifttich)=©03ialen ailm äf)lidf) Senben3en einer A n=

näijerung an bie ,,©roj$beutfch)en“ (bie in i& rer p o litifd je n H a ltu n g etwa

©h)riftIich)*So3iaien — Wie bereitg auggefüf)rt — ebenfaihg im A3a<f)fen.

SCOäbrenb bie A ta r jifte n ben ©i)rifttid^=So3iahen borw arfen, bie A e r*

6- 3 lb ft & n itt 81

tourbc bon bcn S hriftIidfj=(5o3iaien angegriffen unb abgelefjnt. © iefe B orgänge, bic eine heftige B re ffe p o le m if entfeffetten, fü h rte n am barauffolgenben Sage (11. g u n i) 3um B i i c f t r i t t beg © t a a t g f a n 3 le r g K e n n e r unb ber anberen fo3iaIbemofratifcf)en B T in ifte r. © ie Be»

g teru n g g fo a litio n toar gefprengt!

ti'a ft hier BDodfjen bauert n u n ber $ u h h a n b e l ber P a rte ie n , um eine nmre R egierung 3uftanbe 3u befommcn. Sntnter u n ter bem brofjenben todpatten ber B e p a ra tio n g fo m m iffio n toirb nach m ühfeligen B erlja n b » m ngen am ö . ^ u li enblicl) eine neue, bie bierte R e gierung ber B e p u b lif f erreich gebilbet. © ie nennt fidf) b e fre ib e n „Slberganggregierung“ unb e^ennt gleich, baff fie m it einem beftim m ten P ro g ra m m teiber nicht auftoarten fa nn . „B o rfitje n b e r beg K a b in e tts “ (ein neueg c235ort!) ift ber cprtftlidf)=fo3iaIe B ro fe ffo r D r. B t a p r ; im übrigen fin b bie gleichen -par eten toie in bem erft fü g lic h berftorbenen K a b in e tt K e n n e r ber»

reten ( u ä m li^ 4 © hriftlich=© 03iale, 4 © o3ialbem ofraten, 1 ©roß»

< > 2 1 * ' • ^ anbeIt ^ a^f° tro ^ a lle r gegenteiligen B ehauptungen burcft t>tnTrtCnl e ^ S9el r r0(^ Cne ^ o a I i t i o n 3regierung, bie a lle rb in g g ebenfo toie9h ° ^ f 1 uni>eiannter B a rn e n a u ffä llt, im übrigen aber e £ e n ‘^ u L S er? Unb f»äteren -’ D i o n e n “ « » * b u r | „ Ä o n ,

S i Ä Ä Ä

j’ c m n ‘¡r; Iai.c " 1 •S'en eigenen ‘» e rtre te rn in ber « N ie tu n g W er-

trauen fchenfen 3U iönnen.) ö ng ^ er

S ie B ugeftänbniffe, bie bon ben © hriftlicf)=© 03iaien gemacht toorben [ 2 2 2 ^ ö b m e tt 3uftanbe 3u bringen, besiegen fiel) gegenüber ben

® “ L g m f a b g a b i MC ^ nfd&lu6fraSc> » « e r ben S t a a t e n a n f bie b a 8 ^ ? s r ^ Ci bCrUbeg ® a b i n m tourbe b«r @ ö 3 ia lb e m o fra t § a n u f c h ; S S ? r ? ? ? ? e ti im 2 ,rbebC m « W W - ß o a i a l e n « a u g o i n unter»

e ln I r l ^ bf r 5 o ig e ^ i t in fo fe rn a lg b e b e u tu n g g b o tt heraug»

L g m w i r f ^ U't.tC" feiner Leitung bie fpftematifclpe gurüefb rä n g un g beg m arjtfttfchen S in flu ffe g im §eer einfetste. —

S a aber feine S ufam m enarbeit lebiglich a u f B ti& tra u e n unb leere

£ " £ ? ” «■ auige6aut lDerben ia n n , fa m eg 3toifd&en ben P a rte ie n otoi-im0 j a 2 er 9ro^ en B lü h e n 3uftanbe gefommenen Be»

Urfs 9 ' ^ on fe^ r ba^b 3a ernften Bugeinanberfehungen. B u r 3U beut»

¿ I S T " b iC r ® ro&beutM>en b™ B lib e rfta n b ber ultra m o n ta ne n

“ f Ä l W bcr B n fdjjlufffrage. B e re itg bre i Sage nach ber S l 9 " 9 (am 9> 3 u Ii) erb°ben bie ©ro&beutfchen in ber frage rfa m m Un9 &en * orto u rf ber B n eh rlich fe it in ber Bnfchlufc»

“ f Ä l W bcr B n fdjjlufffrage. B e re itg bre i Sage nach ber S l 9 " 9 (am 9> 3 u Ii) erb°ben bie ©ro&beutfchen in ber frage rfa m m Un9 &en * orto u rf ber B n eh rlich fe it in ber Bnfchlufc»

Powiązane dokumenty