21. Ks. G lem m a T adeusz 25. Szeliga F ran ciszek 22. K ostrzew ski Jó zef 26. T y m ieniecki K azim ierz 23. Ks. L ied tke A ntoni 27. T ync S tan isław
24. Ks. Łęga W ła d y sław 28. W o jciech o w sk i Z ygm unt K O M IS JA HISTORYCZNA:
P rzew o d n iczący — G ó r s k i K arol
S ek retarz — P i s k o r s k a H elen a
C z ł o n k o w i e :
1. G erlach J a n 9. L echicka Ja d w ig a
2. G órski K arol 10. M ienicki R yszard
3. G um ow ski M a ria n 11. P isk o rsk a H elen a
4. f H artleb K azim ierz 12. W d o w iszew sk i Z ygm unt 5. H ejnosz W o jciech 13. W ło d a rsk i B ronisław 6. H oszow ski S tan isław 14. W y szy ń sk i M ichał 7. K o lankow ski Ludw ik 15. Z ytkow icz Leonid 8. K o ran y i K arol
W s p ó ł p r a c o w n i c y :
1. C ieślak T adeusz 3. Z dró jk o w sk i Z bigniew 2. Ś ląski K aziem ierz
K O M ISJA PRAW NICZA :
P rz ew o d n iczący — W y s z y ń s k i M ichał S e k reta rz
C z ł o n 1. G erlach J a n
2. H ejn o sz W o jciech 3. K o rany i K arol
W s p ó ł p r 1. B rzeziński W a cła w
2. B uczkow ski Stefan 3. C ieślak T ad eu sz
4. H a g e m aje r W łodzim ierz 5. K urow ski Leon
— Z d r ó j k o w s k i Z bigniew L o w i e :
4. N am y sło w sk i W ła d y sław 5. W y szy ń sk i M ichał
c o w n i c y :
6. O lszew ski W ito ld 7. P ró szy ń sk i Stefan 8. Szczurkiew icz T adeusz 9. Z d ró jk o w sk i Z big niew
W Y D Z I A Ł II F ilologiczno-F ilozoliczny
P rzew o d n iczący — C z e r n y Z ygm unt Z astęp ca p rzew o d n icząceg o — S r e b r n y Stefan
S e k reta rz — C z e ż o w s k i T adeusz
C złonkow ie m iejscow i:
A C zynni:
1. C zern y Z ygm unt 6. M ak o w ieck i T adeusz 2. C zeżow ski T adeusz 7. Skim ina S tanisław 3. E lzenberg H e n ry k 8. Sośnicki K azim ierz
4. G órski K onrad 9. S reb rn y Stefan
5. K ucharski Eugeniusz
B.
B u rh ard t Stefan
10. Słuszkiew icz Eugeniusz
11. 15. P reisn er W alerian
12. H rab ec Stefan 16. R em er J e rz y
13. Lew icki A ndrzej 17. T u rsk a H alin a <
14. N adolski B ronisław
C złonkow ie zam iejscow i:
18. N itsch K azim ierz 20. U rb ań czy k S tan isław 19. Ks. Saw ickr Franciszek
K O M ISJA FILOLOGICZNA:
P rzew o d n iczący _ — M a k o w i e c k i T adeusz Z astęp ca p rzew o d n icząceg o —• S ł u s z k i e w i c z E ugeniusz
S ek retarz — H r a b e c Stefan
C z ł o n k o w i e :
1. C zerny Zygm unt 7. P re isn e r W a le ria n 2. E lzenberg H en ry k 8. Skim ina S tan isław
3. G órski K onrad 9. S łuszkiew icz Eugeniusz
4. H rab ec Stefan 10. S re b rn y Stefan.
5. K ucharski Eugeniusz 11. T u rsk a H alin a 6. M akow iecki Tadeusz 12. U rb ań czy k S tan isław
W s p ó ł p r a c o w n i c y : 1. A bram ow iczów na Zofia 3. Foss G u staw
2. B udkow ska Ja n in a 4. G erstm an S tan isław
39
12.
III.
M A T E R I A Ł Y BI O- I B I B L I O G R A F I C Z N E C Z Ł O N K Ó W W Y D Z I A Ł Ó W T O W A R Z Y S T W A
(ciąg dalszy) W Y D Z I A Ł I
GERLACH JA N ur. w r. 1893 w e w si K oniow ie, w ziem i p rze m y skiej, u k o ń czy ł szkołę p o w szech n ą w Sam borze, ośm ioletnie g im n a
zjum k lasy c z n e IV w e Lw ow ie w r. 1913. Po m atu rze przez k ilk a m iesięcy p rac o w ał ja k o d ieta riu sz w W y d z ia le K rajo w y m i ro z p o czął stu d ia w yższe, k tó re z o sta ły p rze rw a n e przez w o jn ę. Lata 1914— 1920 spędził w n iew oli n a Syberii. Po o b alen iu c a ra tu k o n ty n u o w ał stu d ia ek o n o m iczn o -p raw n e w O m sku, a n a stę p n ie w Ir
kuck u. Z po czątk iem r. 1921 p o w ró cił do k ra ju i p o d jął n a now o stu d ia n a U n iw e rsy te c ie J a n a K azim ierza w e Lw owie. W lata ch 1921— 1926 u k o ń czy ł p raw o (2 la ta zaliczone) i h isto rię n a w y d z ia le h u m an isty czn y m . U częszczał n a se m in a ria prof. B ujaka, D ąbkow - sk ieg o i B alzera. Za p rac ę s e m in a ry jn ą n a tem a t s ta tu tu litew sk ieg o o trzy m ał n a g ro d ę D ziek an atu W ydz. P raw a UJK. W term in ie letnim 1928 r. złożył przed P ań stw o w ą K om isją E g zam in acy jn ą egzam in n a u k o w y z h isto rii i n a u k i o b y w a te lsk iej, a n a stę p n ie, w term in ie jesien n y m , egzam in p e d a g o g ic z n y dla k a n d y d a tó w n a n a u c zy c ieli szkół średnich. Szereg la t p rac o w ał w zaw odzie nauczy cielsk im : w lata ch 1925— 1931 ja k o n au czy ciel h isto rii w gim nazjum o g ó ln o k sz ta łcą c y m (B orysław —T u stan o w ice, Lwów), w lata ch 1931— 1934 ja k o d y re k to r sem in ariu m n a u c zy c ielsk ie g o im. P ru sa w e Lw ow ie, w lata ch 1934— 1939 p ełn ił o bow iązki in sp e k to ra szkół obw odu lw o w sk iego m iejskiego. W r. 1930 u s ta lo n y w słu żb ie n a u c z y c ie l
skiej, w r. 1934 otrzy m ał ty tu ł pro feso ra. W r. 1939 p rzed ło ży ł R a
dzie W y d z ia łu H u m an isty czn eg o U JK p rac ę o p o spo litym ru szen iu za Z yg m u n ta I., n a p o d staw ie k tó re j zo stał d o puszczo ny do e g z a m inu n a sto p ień d o k to ra filozofii z z a k re su h istorii. Podczas
ostat-n iej w o jostat-n y u czy ł zostat-now u w p o lsk ich szkołach śre d ostat-n ic h oraz w k o m p le ta c h ta jn e g o n au czan ia. Z k o ń cem 1945 r. p rzy b y ł ja k o re p a tria n t do T o ru n ia i tu o b jął stan o w isk o a d iu n k ta w Z ak ład zie H isto rii U stro ju Polski n a UMK. J e s t też od zało żen ia u n iw e rs y te tu w y k ła d o w c ą h isto rii n a S tudium P rzy g otow aw czym . W ciąg u 2 lat
(1946/47 i 1947/48) by ł k iero w n ik iem w stę p n eg o ro k u studiów . W sty c z n iu 1947 r. h a b ilito w a ł się z h isto rii p a ń stw a i p ra w a p o i- s k ie g o 'n a U n iw e rsy te c ie P o znańskim n a p o d sta w ie ro z p ra w y o p ie ch o cie w y b ra n ie c k ie j. V en ia m legendi o trzym ał z p o czątk iem s ty cznia 1949 r.
O d r. 1926 n a le ż y do ZNP. W r. 1931/32 b y ł prezesem S ekcji Szkół Ś red n ich i w ic e p re z ese m z a rz ą d u o k rę g u ZNP w e Lwowie.
O d r. 1928 n a le ż y do P olskiego T -w a H isto ry czn eg o ; w lata ch 1937— 1938 b y ł członkiem zarząd u lw o w sk ieg o oddziału, w lata ch 1946— 1951 se k re ta rz e m z arząd u to ru ń sk ie g o oddziału teg o T o w a rzy stw a. O d r. 1947 je s t czło n kiem m iejsco w y m W y d z ia łu I T-wa N au k o w eg o w T oruniu.
S p i s p r a c : 1) S tan ow isk o duchow nych w sta tu cie litew sk im II I, Ateneum W ileń sk ie, W iln o 1923. 2) W yb rań cy pod P sk ow em , P a m iętn ik prof. D ob k ow sk iego. L w ów 1927.
3) Geneza żołnierza w yb ran ieck iego, S praw ozdania T -w a N a u k ow ego w e L w ow ie.
L w ó w 1931. 4) P o sp o lite ruszenie i obrona za Z ygm u n ta I, K się g a p am iątk ow a ku czci W ładysław a A braham a. L w ów 1931. 5) Chłopi w obronie R zeczyp osp olitej, Studium o p ie chocie w yb ran ieck iej. Spółdz. W yd . W ieś, L w ów 1939. 6) N a w sie — w sp óln a w ła sn o ść grom adzka w si starop olsk iej, C zasopism o praw n o-historyczn e t IV P oznań 1952.
KOSTRZEW SKI JOZEF. U ro d zo ny 25 II 1885 r. w W ęglew ie, pow . po zn ań sk i ja k o syn ro ln ik a S ta n isław a i E lżbiety z B rońkań- skich. O d 1894— 1907 g im n azja w O stro w ie, G nieźnie i w Poznaniu, g d zie w m aju 1907 r. u z y sk ał m atu rę. Po stu d ia c h w e W ro c ła w iu (me
d y cy na), K ra k o w ie i B erlinie (prehistoria) u z y sk ał 20 lipca 1914 r.
d o k to ra t n a U n iw e rsy te c ie B erlińskim . O d r. 1914 a sy ste n t, później k ie ro w n ik D ziału P rz ed h isto ry c zn e g o M uzeum Tów. P rzy jació ł N a u k w Poznaniu, od r. 1924 do w y b u c h u w o jn y w r. 1939 k ie ro w n ik D ziału P rz ed h isto ry c zn e g o M uzeum W ielk o p o lsk ieg o , a od w io s n y 1945 r. do dziś d y re k to r M uzeum P re h isto ry c z n eg o (obecnie M uzeum A rcheolo g iczneg o ) w Poznaniu.
W lu ty m 1918 r. h a b ilita c ja n a U n iw e rsy te c ie J a n a K azim ierza w e Lw owie. Od 1 k w ie tn ia 1919 r. p ro feso r z w y c z a jn y p reh isto rii UP, k tó re g o by ł w sp ó łzało życielem (jako se k re ta rz K om isji U n iw er
43’
sy teck iej), z dniem 30 p a ź d zie rn ik a 1950 r. p rz e n ie sio n y w sta n sp o czynku. C złonek ty tu la rn y PAN, czło nek b. Pol. A kad em ii U m iejęt
ności, b. T o w arz y stw a N au k o w eg o W arszaw sk ieg o , Tow . P rzy jació ł N a u k w Poznaniu, c z ło n e k -k o re sp o n d en t T o w arz y stw a N au k o w eg o w T oru niu , In sty tu tu S ło w iań sk ieg o w P radze i F ińskiego T o w arz y stw a A rch eo lo g iczn eg o w H elsin k ach. P rezes h o n o ro w y Pol. Tow . A rcheo log icznego , zało życiel i d łu g o letn i p rezes P olskiego T o w a rz y stw a P re h isto ry c z n eg o i re d a k to r jeg o w y d a w n ic tw : P rzeg lądu A r
ch eo lo g iczn eg o (dotąd 28 roczników ), B iblioteki P re h isto ry c z n ej, Ź ró deł W czesn o d ziejo w y ch .
O dznaczen ia: d o k to ra t h o n o ro w y U n iw e rsy te tu Ja g ie llo ń sk ie g o w 1947 r. N a g ro d a n a u k o w a Pol. A k adem ii U m iejętn ości w r. 1948 i n a g ro d a n a u k o w a m. P o zn an ia w r. 1947. K om andoria o rd eru O d ro dzenia Polski, k rzy ż o ficersk i Legion d h o n n eu r, k o m an d o ria o rd eru ło tew sk ieg o T rzech Gw iazd.
B adania tere n o w e : B iskupin (1934— 1939), G niezno (1936— 1938), P oznań (1938— 1939) i w iele in n y ch w W ielkopolsce, n a Pom orzu (Rzucewo — pow . w e jh e ro w sk i, C hełm ża — pow . to ru ń sk i, O d ry — pow. cho jnick i, S tężyca i U n ierad ze — pow . k a rtu s k i i inne) n a Ś lą
sk u i w ó w czesn ej M ało p o lsce W sch o d n iej.
» p i s p r a c : 1) W ielkopolska w czasach przedhistorycznych, P oznań 1914 (w y d a n ie 1), 1924 (w y d . I I ), w y d . I I I g otow e do druku. 2) D ie o stgerm an isch e K u ltu r der Sp&tlatenezeit 2 t. L ip sk —W Urzburg 1918—1919. 3) A lbum zab ytków przed h istoryczn ych W . K s. P ozn ańsk iego z. III P oznań 1914, z. IV P oznań 1915. 4) S łow n iczek p reh istoryczn y niem ieck o-p olsk i. W arszaw a 1921. 5) T he P r e h isto r y o f P o lis h P om erania. Toruń 1936.
6) Od m ezolitu d o okresu w ędrów ek ludów , (P reh isto ria ziem p o lsk ich ). K raków 1939 E n cyk lop ed ia P olsk a PA U . 7) P rasłow iań szczyzn a, Zarys dziejów i k u ltu ry P rasłow ian . Poznań 1948. 8) K u ltu ra prapolska. W yd . I P ozn ań 1947, w y d . I I P ozn ań 1949. 9) L es o rig in es de la civ ilisa tio n polonaise. P a ry ż 1949. 10) P ra d zieje P o lsk i. P oznań 1949. 11) D zieje p o l
skich badań p rehistorycznych. P oznań 1949.
P o n a d to n a p isa ł około 600 rozp raw , a rty k u łó w , recen zji, n e k ro lo g ów itd. w y szczeg ó ln io n y ch w k się g a c h p am ią tk o w y ch , w y d a n y c h n a 25-lecie i 35-lecie je g o p ra c y n a u k o w e j (W iadom ości A r
ch eo lo g iczn e t XV I w yd. I 1940 r., w yd. II (przedruk) 1948 r.
i S lavia A n tiq u a t I 1948 r.).
PISKORSKA HELENA d r fil. ur. w G nieźnie 9 X 1895 r., c ó rk a lek a rza dr P iotra P isk o rsk ieg o i K azim iery z K lepaczew skich.
Szkołę śre d n ią u k o ń c z y ła w B ydgoszczy. Lata w o je n n e 1914— 1920
sp ę d ziła w T o ru n iu zajm u jąc się p rac ą społeczną (K om itet Pom ocy O fiarom W o jn y , Tow. O pieki nad Dziećmi) i tajn y m nau czan iem ję z y k a polskiego. W r. 1918 zo stała w y b ra n a do z arząd u Polskiej R ady Ludow ej, re p re z e n tu ją c e j d ążen ia społeczne i n aro d o w e p o l
sk ie w ob ec w ładz n iem ieckich.
Po o bjęciu rząd ó w przez w ład ze p o lsk ie w r. 1920 zo stała p o w o łan a przez K u rato riu m O k rę g u Szkolnego P om orskieg o n a re fe re n tk ę sp ra w w y c h o w an ia p rzed szk o ln ego . S tanow isk o to opuściła, b y udać s ię n a stu d ia h isto ry cz n e do W arszaw y . Po pow ro cie do T o ru n ia zo sta ła n a u c zy c ielk ą h isto rii p o lsk iej i p o w szechn ej w M iejskim G im nazjum Żeńskim , p ełn iąc od r. 1927 ró w n o cześn ie fu n k cję a rc h i
w istk i m iejsk iej. W ob ec ro zw o ju A rchiw um , ja k o p lacó w k i n a u k o w ej, przeszła w r. 1935 całk o w icie do słu żb y a rc h iw a ln e j ja k o k ie ro w n icz k a A rchiw um .
C złonkiem Tow. N auk. zo stała w r. 1920, n a le ż a ła do w sp ó łp ra co w n ik ó w S łow nika B iograficznego. P race sw e og łaszała m. in. w Z ap isk ach Tow. N auk. w T oruniu, R ocznikach H isto ry c z n y ch w Po
znaniu, M iesięczniku H e rald y czn y m w W arszaw ie.
W r. 1939 u w ięzio na przez w ładze o k u p a c y jn e w forcie VII w T oruniu, n a s tę p n ie w listo p ad zie 1940 w y sie d lo n a do Puław , o trz y m a ła w r. 1941 stan o w isk o arc h iw istk i w Państw . A rchiw um w K rakow ie, gdzie p o z o sta ła do k o ń c a w ojny. W m aju 1945 p o w ró c iła do A rch iw u m T o ru ń sk ieg o n a d a w n e stanow isko.
S p i s p r a c : 1 ) 0 konieczności zachow ania dokum entów z okresu w yzw alan ia się naszej O jczyzny. M estw in 1928, nr 8. 2) N iem cy w krajach nad b ałtyck ich w późnym śred n iow ieczu . M estw in 1930, nr 2 i 18. 3) D w a zabłąkane lis ty dziew częce w A rchiwum m.
Torunia. M estw in 1930, nr 17. 4) D aw ne w od ociągi T orunia w św ie tle źródeł archiw alnych.
Z apiski T N T 1931. 5) M ateriały do badań ludnościow ych w A rchiw um m. Torunia. Zapi
ski T N T 1935. 6) W sp raw ie arch iw ów m iejskich n a Pom orzu. R oczn. H ist. Tow . P rzy j.
N au k . P oznań 1937, t X III. 7) Z biory k artograficzne A rchiw um m. Torunia. Toruń 1938, W yd aw n ictw o A rchiw um t I. 8) T oruń sk ie herbarze m ieszczańskie. M iesięcznik H era ld y c z n y R X V II W -w a 1938. 9) Z d ziejów P o lsk ieg o C zerw onego K rzyża na Pom orzu 1918—
1938. 10) K ancelaria i urząd radziecki m. T orunia (praca d ok to rsk a ). Rzecz przedstaw iona n a zebraniu W yd ziału H isto ry czn eg o Tow . N auk. w W arszaw ie. R ęk op is sk o n fisk o w a n y w 1939 r. przez okupantów . P raca po w o jn ie odtw orzona. 11) M ateriały do d ziejów lek a
r z y ą sta n u sa n ita rn eg o m iasta T orunia. R zecz p rzed staw ion a na p osiedzeniu K om isji in st. m ed ycyn y i nauk p rzyrodniczych P A U w K rak ow ie dn. 10 V I 1939, zniszczona w roku 1939 w raz z nakładem zeszy tu A rchiw um M ed ycyn y. 12) K azim ierz W ielk i a K rzyżacy.
R ęk op is sk o n fisk o w a n y w 1939 r, p rzez N iem ców . 13) L is ty cechow e B yd goszczan w Ar
ch iw u m m. Torunia. P rzeg lą d B y d g . 1938. 14) A rchiw alia na w y sta w ie 700 la t Torunia.
4 5
1B33. 15) M ateriały do d ziejów Jana III S ob iesk iego w A rchiwum m. T orunia. Roczn..
H ist. t X IV P oznań 1938. 16) O tton Steinborn. T oruń 1947, w y d . K sią żn icy M iejskiej nr 6.
SZELIGA FRANCISZEK, urodził się 11 w rz e śn ia 1887 r. w K oła
czycach pow . Jasło. Ś w iad ectw o do jrzało ści u zy sk ał w ro k u 1908 w g im nazjum w Rzeszow ie. U kończył w y d ział p ra w n y U n iw e rsy te tu Ja g ie llo ń sk ie g o ze stopniem d o k to ra p raw oraz A kadem ię H an d lo w ą w W ied niu . N a stęp n ie o d by w ał stu d ia n a w y d ziale filo
zoficznym — w U n iw e rsy te c ie W ied eń sk im przez 4 sem estry , w U n iw e rsy te c ie J a n a K azim ierza w e Lw ow ie przez 2 sem estry, w reszcie na U n iw e rsy te c ie W arszaw sk im przez 2 la ta stu d iu je lo gikę, psycho lo gię, so cjo lo g ię i h isto rię sztuki. A b so lu to riu m u z y skał w r. 1937 — p rze n iesie n ie służbow e do T o ru n ia u n iem ożliw iło mu k o n ty n u o w a n ie ro zp o czętej p ra c y d o k to rsk iej pt. Filozofia sztuki. P o n ad to słu ch ał w y k ła d ó w z ekonom ii prof. Luio B ren tan o n a U n iw e rsy te c ie M onach ijsk iem , filozofii prof. W u n d ta w Lipsku i lite ra tu ry niem ieck iej prof. E richa S chm idta w Berlinie.
P racę zaw od o w ą rozpoczął 13 V 1914 w B anku K rajow ym w e Lw ow ie (do r. 1918). N a stęp n ie z a an g a ż o w a n y zo stał do Polskiej K rajo w ej K asy P ożyczkow ej w W arszaw ie, p rz e k sz ta łco n e j n a stęp n ie n a Bank Polski. D eleg o w an y n a sta n o w isk o k iero w n ic ze do oddziału w e W ło cław k u , p rac o w ał tam do ro k u 1935, n a stę p n ie p o w o ła n y do O d działu G łów nego w W arszaw ie, z o sta je w ro k u 1937 d e le g o w a n y na sta n o w isk o d y re k to ra O d d ziału B anku P ol
skiego w T oruniu.
W czasie o k u p acji, p rze ślad o w a n y przez G estapo za p rac ę spor łeczną, u k ry w a ł się w p o w iecie jasielskim , gdzie w la ta c h 1940—
1945 p rac o w ał jak o ro b otn ik . Przez p e w ie n czas u trz y m y w a ł całą rod zinę p ra c u ją c na lW h e k ta ro w e j działce g ó rzy ste j ziemi.
Po w y zw o len iu w ro k u 1945 w ra c a n a stan o w isk o d y re k to ra O dd ziału N aro d o w eg o B anku P olskiego w T oru niu , a w dn iu 16 sie rp n ia 1950 o b e jm u je k iero w n ic tw o O ddziału NBP w G nieźnie.
W o k resie p rze d w o je n n y m p rac o w ał sp o łeczn ie w ró żn y c h o rg a n izacjach , w lata ch zaś 1945— 50 w T o w arz y stw ie N auk o w y m w T oruniu, Z rzeszeniu P raw n ik ó w D em okratów , Tow. P rzy jació ł M łodzieży Szkół W yższych, Tow. P rzyjaciół Ż ołnierza, K om itecie O d b u d o w y W a rsz a w y i in.
S p i s p r a c : 1) H istoria in sty tu cji k red ytow ych w okręgu oddziału Banku P o l
sk ieg o w e W łocław ku. (S treszczen ie w W iadom ościach Banku P o lsk ieg o 1926—1928).
2) P rzem y śl w łocław sk i 1928 (z przedm ow a prezesa Banku P o lsk ieg o S t. K a rp iń sk ieg o ).
3) H istoria handlu k u ja w sk ieg o (nie opu b lik ow an a). 4) P ochód N iem ców w zdłuż brzegu W isły . (R ękopis u tracon y w czasie okupacji n iem ie ck ie j).
W O JC IE C H O W SK I ZYGM UNT LEONARD, ur. 27 IV 1900 r.
w S try ju . Do sz k o ły śre d n ie j i n a u n iw e rsy te t uczęszczał w e Lwo
w ie, gdzie stu d io w a ł p o d k ie ru n k ie m prof. O. Balzera, J. P taśn ik a i S. Z ak rzew skieg o . W 1924 r. o trzym ał sto p ień d o k to ra filozofii z z a k re su h isto rii śred n io w ieczn ej. O d b y ł stu d ia p raw n o -h isto ry czn e.
25 IV 1925 r. zo stał z a stę p cą p ro fe so ra h isto rii u stro ju i d aw nego p ra w a po lsk ieg o n a U n iw e rsy te c ie Poznańskim . Tam że h a b ilito w a ł się w 1925 r. ja k o d ocen t teg o p rzedm iotu. Z dniem 1 XI 1929 r.
m ia n o w a n y p ro feso rem n ad zw y czajn y m , a od 1 I 1937 r. p ro fe so rem zw y czajn y m UP. W 1927 r. w y b ra n y n a członka K om isji H isto ry c z n e j P o zn ańskieg o T o w arz y stw a P rzy jació ł N auk, 1930 r. n a czło n k a p rzy b ra n e g o T o w arz y stw a N a u k o w eg o w e Lw ow ie, 1932—
1938 n a w sp ó łp ra c o w n ik a K om isji H isto ry c z n ej A tlasu H isto ry c z n e g o Polski i P raw n iczej Polsk iej A kadem ii U m iejętności, w 1938 r.
na czło nk a k o re sp o n d e n ta T o w arz y stw a N a u k o w eg o w T oruniu.
W c z asie w o jn y zajm ow ał się ta jn ą o rg an iz ac ją p ra c y n au k o w e j i ta jn y m nau czaniem , p ra c o w a ł też fo rm aln ie ja k o e k sp e d ie n t w k s ię g a rn i M. A rc ta w W arszaw ie, p rz y czym fa k ty c zn ie zajm o w ał się p rzy g o to w a n iem B iblioteki W ie d z y o Polsce. W czasie o k u p acji p ow ziął m yśl założen ia In sty tu tu Z ach od nieg o — k tó re g o je s t o b ec
n ie d y rek to rem . W 1945 r. zo stał członkiem k o resp o n d e n tem PAU, a w 1946 r. o b ją ł s e k re ta ria t g e n e ra ln y P o zn ańskiego T o w arzy stw a P rzy jació ł N auk. W 1949 r. o b ra n y został przew o d n iczący m K om isji dla A tla su H isto ry czn eg o Polski PAU i tegoż ro k u członkiem c z y n n y m tejże A kadem ii. W m aju 1951 p o w o ła n y przez Sejm n a czło nka K om isji K o n sty tu c y jn e j, w tym że czasie w y b ra n y przez K ongres N a u k i n a człon k a K om isji O rg a n iz a c y jn e j P olsk iej A kadem ii N auk.
W k w ie tn iu 1952 r. przez P re zy d e n ta R zeczypospolitej p o w o ła n y na czło n k a rzeczy w isteg o Polskiej A k adem ii N auk. W lip cu 1948 r. od zn aczo n y krzy żem o ficerskim o rd eru P olonia R estituta.
S p i s p r a c : 1) M om enty tery to ria ln e organ izacji grodow ej w P o lsce P ia sto w sk iej, L w ów 1924, s. 111 -f- 2 m apki. 2) Ze stu d ió w nad organizacja P a ń stw a P o lsk ieg o za P ia stó w , L w ó w 1924, s. 79 -f- 2 m apki. 3) W sp raw ie R egn u m P olon iae za W ła d y sła w a Ł o k ietka. L w ó w 1924, s. 35. 4) B ib lio g ra fia prac O sw ald a B alzera (1873—1925). K się g a P a m iątk ow a k u czci O sw alda Balzera, t T L w ów 1925, s. X V —L I II i odb., s . 15. 6) O sw ald B alzer jako h isto ry k u stro ju P o lsk i. (Z pow odu prom ocji na doktora praw a honoris causa
47
Gdańsk 1935, s. 3—22, przedruk w tom iku pt. H ołd P ru sk i j. n. ; toż w tajn ym tłum acze
49
S tefan a B atorego; w 1933 ro k u u z y sk ał tam że stop ień m ag istra filo
zofii w z a k re sie h isto rii za pracę: Z bu rzenie m u ró w o b ro n n y ch W iln a w la ta c h 1799— 1805.
W r. ak adem ick im 1932/33 b y ł z a stę p cą a s y ste n ta S em inarium H i
sto ry czn eg o ; w la ta c h n a s tę p n y c h dzięki sty p en d iu m n a u k o w em u m ógł oddać się w y łączn ie p ra c y b a d aw czej n a d dziejam i b. W . X.
L itew skiego. W la ta c h 1935— 39 b ył a sy sten tem -w o lo n tariu szem , jed n o c z e śn ie se k re ta rz e m re d a k c ji A ten eu m W ileńsk iego .
W m aju 1936 r. o trzy m ał d o k to ra t n a u k h u m an isty c z n y c h za p rac ę : Litw a i K orona w r. 1794. W p a ź d ziern ik u t. r. w y je c h a ł do P ary ża, gdzie uczęszczał n a n ie k tó re w y k ła d y w S orbonie i C ollege d e F ra n c e oraz zb ierał m a te ria ły d o ty cz ą c e zw iązków p o w sta n ia 1794 r. z F ran cją. W k o ń c u sie rp n ia 1939 r. zm u szon y p rzerw ać p rac ę , w rócił do W iln a i od 1 IX o b jął obow iązki m łodszego a s y ste n ta , k tó re p ełn ił do 15 XII t. r., chw ili zam k n ięcia U n iw e rsy te tu p rzez w ład ze litew skie. W czasie w o jn y w la ta c h 1941, 1944— 45 p ra c o w a ł w W ileńskim A rch iw u m P aństw ow ym ; pod czas o k u p acji n iem ie c k iej p rze b y w ał g łó w n ie n a w si u d z ie lają c lekcji.
Do T o ru n ia p rz y je c h a ł 17 V 1945 r., 1 X t. r. został st. a s y s te n tem p rz y k a te d rz e h isto rii E u ro p y W sch o d n ie j; 1 II 1947 r. — a d iu n k te m p rzy tejż e k a te d rze . O d 12 VI do 31 XII 1945 r. p ra c o w a ł d o d a tk o w o w K siążn icy M iejsk iej im. K opernik a, oraz o d 1 I 1946 r. do lu teg o 1947 r. w B ibliotece U n iw e rsy te c k ie j w T oruniu.
14 III 1947 r. h a b ilito w a ł się n a W y d z ia le H u m an isty czn y m UP w z a k re sie h isto rii Polski n o w o ż y tn e j n a p o d sta w ie p rac y : R ządy R epn in a n a Litw ie; h a b ilita c ja ta zo stała z a tw ie rd z o n a pism em M i
n iste rs tw a O św ia ty z 26 V III 1948 r., a n a stę p n ie p rze n iesio n a do T o ru n ia . O d r. 1946 je s t członkiem T o w arz y stw a N au k o w eg o w T o r u- niu, członkiem m iejsco w y m W y d z ia łu I od r. 1949, a członkiem c z y n n y m tegoż W y d z ia łu od r. 1951, se k re tarz em od m arc a 1951 r. Od 1 I 1953 je s t sam odzieln ym p raco w n ik iem n a u k i In sty tu tu H istorii PA N .
S p i s p r a c : 1) Zburzenie' m urów obronnych W iln a (1799—1805), W iln o 1933, s . 39. 2) S tosunki sk arb ow e W . X . L itew sk ie g o w dobie in su rek cji K ościu szk ow sk iej.
A teneum W ileń sk ie R . X . i odb., s. 64. 3) S fałszow an a in stru k cja K a ta rzy n y I I z r. 1794.
A ten eu m W ileń sk ie R . X I ., s. 8. 4) L itw a i K orona w r. 1794. A teneum W ileń sk ie R, X II i odb., s 52. 5) Ze sto su n k ó w J a siń sk ie g o z k on fed eracja targow ick a. A teneum W ileń sk ie R . X III. i odb., s. 13. 6) R ząd y R epnina na L itw ie w la ta c h ’ 1794—97. W iln o 1938, s. 464. 7) Inw entarz dóbr sto ło w y ch b isk u p stw a w ło cła w sk ie g o z r. 1599. Toruń 1950,
51
•s. 252 (w yd . źród łow e). 8) Inw entarz dóbr stołow ych b isk u p stw a w łocław skiego z r. 1582.
T oruń 1853, 15. 394 (w yd. źród łow e).
P onad to kilk adziesiąt spraw ozdali i recenzji w czasopism ach naukow ycłi oraz kilka ż y cio ry só w w P olsk im Słow niku B iograficzn ym .
W Y D Z I A Ł II
PREISNER W ALERIAN STANISŁAW , u ro d zo n y 1 listo p ad a 1894 r. w S ieniaw ie, pow . J a ro s ła w (M ałopolska). G im nazjum k la sy c zn e u k o ń c z y ł'w J a ro s ła w iu o trz y m u ją c św iad ectw o d o jrzało ści 11 V II 1916. S tu dia w y ż sz e o d b y w a ł n a U n iw e rsy te c ie J a n a K azi
m ierza, n a jp ie rw n a W y d z ia le p ra w a w r. 1917/18 a n a stę p n ie na W y d ziale filozoficznym w łata ch 1919/23, stu d iu jąc filologię ro m a ń sk ą p o d k ie ru n k ie m prof. E. P o rębow icza i prof. Z. C zernego, oraz filologię k la sy c z n ą i polską. W lata ch 1922— 1934 p ełn ił o bow iązki
m ierza, n a jp ie rw n a W y d z ia le p ra w a w r. 1917/18 a n a stę p n ie na W y d ziale filozoficznym w łata ch 1919/23, stu d iu jąc filologię ro m a ń sk ą p o d k ie ru n k ie m prof. E. P o rębow icza i prof. Z. C zernego, oraz filologię k la sy c z n ą i polską. W lata ch 1922— 1934 p ełn ił o bow iązki