Elementy
1. Program i rozwój kursu
a. Prawidłowo opracowane kursy
W dobrze działającym nauczaniu na odległość to sam kurs a nie osoba ucząca tworzy odpowiednie środowisko dla uczniów. Nie będąc wykazem materiałów do nauczania, kurs to struktura dydaktyczna wpleciona w materiały i składająca się z trzech podstawowych elementów:
I. ścieżki koncepcyjne pozwalające posiąść zakładaną w programie skonceptualizowaną wiedzę i umiejętności praktyczne;
II. strategie edukacyjne pomagające uczniom w odnalezieniu drogi po powyżej zdefiniowanych ścieżkach;
III. oceny podsumowujące i końcowe, które powinno się integrować z programem nauczania.
Materiały i prezentacja całości kursu muszą ucznia pobudzać, angażować i nagradzać.
Kursy należy projektować tak, by uczniowie aktywnie uczestniczyli w procesie nauczania i by mieli szybki dostęp oraz łatwość nawigacji w kursie. Mimo, że nie jest wymagane, by kursy korzystały z zaawansowanych technologii, większość, choć nie wszystkie, korzystają z szerokiego wachlarza mediów. W procesie tworzenia kursu należy również uwzględnić niezbędne zadania praktyczne. By kursy były w jak najwyższym stopniu elastyczne i otwarte, powinno się je organizować w modułach.
b. Rozwój programu i kursu w grupie
Centralną częścią prawidłowo skonstruowanego kursu jest współpraca. Można do niej dość przez podejście, w którym grupa ludzi, z których każdy uczestnik dysponuje określonymi umiejętnościami i kompetencjami rozwija kurs w grupie. Nie istnieje złoty środek, ani wartość minimalna, nieodzowny w rozwijaniu programów nauczania będzie wkład czasowy opracowujących materiały nauczycieli w stosunku do czasu uczestnictwa uczniów w kursie. Istnieją lepsze programy nauczania bardziej wymagających przedmiotów, gdzie współczynnik ten może kształtować się w wysokości 50-100 godzin czasu przygotowywania na 1 godzinę uczestnictwa uczniów.
Ma to jasne przełożenie na kursy przygotowywane z myślą o mniejszych grupach studentów: są one po prostu nieopłacalne finansowo, jeśli ma się stosować podejście grupowe do ich przygotowywania.
2. Konsultacje wstępne i wsparcie uczniów a. Konsultacje wstępne
Instytucje nauczające na odległość powinny stworzyć warunki do konsultacji i pomocy uczniom, którzy w innych warunkach byliby odizolowani w procesie uczenia się, a w szczególności wspierać ich w podejmowaniu decyzji poprzedzających zapisanie się na kurs. Konsultacje powinny być możliwe z wykorzystaniem szeregu urządzeń, głównie przy osobistym udziale pracowników.
b. Wsparcie uczniów
Jeśli uczniowie mają dostosować się do szczególnych wymogów samodzielnego uczenia się ze wsparciem nauczyciela, wymagać będą wsparcia rozmaitego rodzaju, na przykład dostępu do nauczycieli i osób udzielających wsparcia, interakcji z innymi uczniami, czy dostępu do wymaganych środków technicznych.
c. Odpowiednie wsparcie administracyjne uczniów
Wsparcie administracyjne realizowane jest na kilku poziomach, w tym w trakcie procedury rekrutacji, uiszczania opłat czesnego, udostępniania materiałów, utrzymywania otwartych kanałów komunikacji. Celem w całości tego procesu powinno być utrzymywanie jak najmniejszej ilości jak najprostszych procedur komunikacyjnych.
3. Zapewnianie jakości
a. Zapewnianie jakości we wszystkich programach nauczania
Należy ustanowić kilka mechanizmów zapewniania jakości programów nauczania i otwierających możliwość ich wewnętrznej poprawy. Jednym z najważniejszych jest mechanizm umożliwiający zbieranie znaczących i wiarygodnych reakcji nauczycieli i uczniów na temat bieżącego działania instytucji dydaktycznej.
b. Badania, ewaluacja i rozwój
Podobnie, jak w innych aspektach nauczania, ciągłe badania, ewaluacja i rozwój to niezbędne elementy poprawy jakości nauczania na odległość. Ten typ nauczania wymusza również na instytucji go prowadzących stosowania efektywnych mechanizmów badawczych stanowiących podstawę poprawy jakości oferowanych usług.
4. Efektywnie zarządzane nauczaniem na odległość
Skutecznie zarządzanie procesem nauczania na odległość zakłada ustanowienie kryteriów wydajności i celów instytucji, wraz z mechanizmami publicznej i regularnej oceny wydajności pracy oraz korzystania ze zdobytych doświadczeń celem poprawy praktyk instytucji.
Argumenty przemawiające za nauczaniem na odległość
Świadomie, jak i nieświadomie, dążenia do wykorzystania procesu nauczania na odległość głównie napędzane były chęcią korzystania z części lub całości doświadczeń z dotychczasowej historii nauczania na odległość.
1. Umożliwianie dostępu do nauki studentom, którzy – z uwagi na zobligowanie zawodowe, odległość lub niskiej jakości czy nieodpowiednie do oczekiwań dotychczasowe doświadczenia z procesu nauczania – nie mieli dostępu do tradycyjnego podejścia do nauczania. Tego typu motywacja najprawdopodobniej była czynnikiem kluczowym w kwestii stosowania metod nauczania na odległość. Dążenia te były częściowo motywowane zwiększającą się świadomością znaczenia kształcenia przez całe życie i związanych z tym prób odniesienia się do potrzeb rynku. Motywacja wynika również ze zmniejszającej się liczby studentów w niektórych obszarach, w których edukacja realizowana jest w sposób tradycyjny, co stanowi odpowiedź na potrzebę otwarcia na nowe rynki edukacyjne.
2. Poszukiwania w celu rozszerzenia dostępu do edukacji dla znacząco dużych grup studentów.
Ta motywacja połączona jest, lecz nie tożsama z, opisaną w punkcie poprzednim. Różnica leży szczególnie w skali rozważanego programu. Wiele programów nauczania, których powstanie motywowane było chęcią dotarcia do studentów, dla których tradycyjne formy nauczania są niedostępne nie przyjmuje za cel dotarcie do jak największej rzeszy odbiorców. Należy zauważyć, że programy nauczania na odległość o dużym zasięgu są generalnie ograniczone do niewielu sektorów edukacji, z których najczęstsze to edukacja przyszłych pielęgniarek i nauczycieli. Wiele innych programów nauczania było przedsięwzięciami na małą skalę o charakterze interwencyjnym, choć należy zaznaczyć, że w tej dziedzinie może nadejść zmiana, gdyż połączenie siły przemysłu/sektora handlowego i dostawców programów nauczania ma coraz silniejsze oddziaływanie.
3. Zmiana wzorców wydatkowania środków w sposób umożliwiający osiągnięcie efektu skali poprzez amortyzację określonych kosztów (w szczególności związanych z opracowywaniem programów nauczania, rozwojem i efektywnym administrowaniem) w odniesieniu do dłuższych ciągów czasowych i większych liczebności studentów. Ta motywacja sprowadza do jednego punktu obydwa powyższe stwierdzenia, będąc podstawowym argumentem ekonomicznym dla wielu instytucji nauczających na odległość na całym świecie. Sukces tego podejścia leży w zminimalizowaniu liczebności przedmiotów nauczania, maksymalizując przy tym rekrutację. Wiele programów nauczania na odległość nie idzie w kierunku skorzystania z tej ścieżki ekonomicznej. Powody ku temu są zróżnicowane, lecz większość z nich oparta jest na tym, że rynek nauczania na odległość nie jest wystarczająco wielki, by rekrutować tysiące uczestników jednego kursu lub że instytucje lub oferowane przez nie programy nauczania nie mają zasobów finansowych ani kadrowych by inwestować na wielką skalę w tworzenie programów nauczania i budowanie systemów zarządzania umożliwiających działanie wdrożeń edukacyjnych na wielką skalę. Drugi z opisanych problemów wzmacniany jest dodatkowo tym, że systemy zarządzania nauczaniem w instytucjach edukacyjnych zostały zaprojektowane i rozbudowane jako rozwiązania wspierające nauczanie stacjonarne tak dalece, że konieczne okazałoby się budowanie nowych systemów zarządzania od zera.