Cechy socjodemograficzne badanych

Badania przeprowadziłem łącznie z dwudziestoma pracownikami instytucji i organizacji, które podejmują działania na rzecz profilaktyki zachowań ryzykownych w obszarach defaworyzowanych społecznie. Każdy z wywiadów trwał ok. 60 min, był rejestrowany, a na podstawie nagrania dokonałem transkrypcji i kodowania wywiadów.

Łącznie przeprowadziłem 20 wywiadów indywidualnych, w tym 12 z pracownikami organizacji pozarządowych, 5 z pracownikami instytucji edukacyjnych (szkół podstawowych) i 3 z pracownikami ośrodków pomocy społecznej. Ośmiu badanych respondentów cechowało się doświadczeniem przekraczającym 15 lat, pięciu ma doświadczenie mieszczące się w przedziale 10 do 14 lat, sześciu w przedziale 5 do 9 lat i tylko jeden poniżej pięciu lat.

Większość respondentów (12 osób) pracuje na stanowiskach merytorycznych, ośmiu zarządza instytucjami / organizacjami lub ich częścią – łącząc najczęściej zarządzanie z podejmowana działalnością merytoryczną. W grupie badawczej dominują kobiety, badanych mężczyzn było tylko czterech. Wszyscy mają wykształcenie wyższe, dominują kierunki pedagogiczne.

Opis socjodemograficzny respondentów zawiera podstawowe informacje, wskazujące na zaszeregowanie instytucjonalne poszczególnych osób, z którymi przeprowadziłem wywiady (organizacje pozarządowe, instytucje edukacyjne i instytucje pomocy społecznej oraz inne instytucje uczestniczące w badaniach fokusowych), doświadczenie w pracy (grupa została podzielona na cztery kategorie: osoby z doświadczeniem do 5 lat, osoby których doświadczenie mieści się w przedziale 5 – 9 lat i 10 – 14 lat oraz osoby z doświadczeniem przekraczającym 15 lat), obszar aktywności zawodowej (dwie kategorie: zarządzający i pracownik merytoryczny; część osób – szczególnie w organizacjach pozarządowych – łączy obie funkcje) i wykształcenie.

128 Wywiady indywidualne:

W1.NGO – Pracownik organizacji pozarządowej. Doświadczenie w pracy powyżej 15 lat.

Kadra zarządzająca i merytoryczna. Obecne stanowisko: dyrektor placówek wsparcia dziennego, asystent i animator międzykulturowy. Wykształcenie wyższe pedagogiczne.

W2.NGO – Pracownik organizacji pozarządowej. Doświadczenie w pracy mieszczące się w przedziale 10 – 14 lat. Kadra zarządzająca i merytoryczna. Obecne stanowisko: kierownik zespołu, streetworker, kurator sądowy (Wydział Rodzinny i Nieletnich), terapeuta uzależnień.

Wykształcenie wyższe pedagogiczne.

W3.NGO – Pracownik organizacji pozarządowej. Doświadczenie w pracy mieszczące się w przedziale 10 – 14 lat. Kadra merytoryczna. Obecne stanowisko: kierownik zespołu, wychowawca. Wykształcenie wyższe pedagogiczne.

W4.NGO – Pracownik organizacji pozarządowej. Doświadczenie w pracy powyżej 15 lat.

Kadra zarządzająca i merytoryczna. Obecne stanowisko: kadra zarządzająca, koordynator merytoryczny. Wykształcenie wyższe pedagogiczne.

W5.EDU – Pracownik instytucji edukacyjnej. Doświadczenie w pracy mieszczące się w przedziale 5 – 9 lat. Kadra merytoryczna. Obecne stanowisko: psycholog szkolny.

Wykształcenie wyższe psychologiczne.

W6.EDU – Pracownik instytucji edukacyjnej. Doświadczenie w pracy powyżej 15 lat. Kadra merytoryczna. Obecne stanowisko: psycholog szkolny. Wykształcenie wyższe psychologiczne.

W7.NGO – Pracownik organizacji pozarządowej. Doświadczenie w pracy mieszczące się w przedziale 5 – 9 lat. Kadra merytoryczna. Obecne stanowisko wychowawca i psycholog.

Wykształcenie wyższe psychologiczne.

W8.EDU – Pracownik instytucji edukacyjnej. Doświadczenie mieszczące się w przedziale 10 – 14 lat. Kadra merytoryczna. Obecne stanowisko: pedagog szkolny. Wykształcenie wyższe pedagogiczne.

129 W9.OPS – Pracownik ośrodka pomocy społecznej. Doświadczenie w pracy powyżej 15 lat.

Kadra zarządzająca. Obecne stanowisko: dyrektor. Doświadczenie w pracy w organizacjach pozarządowych. Wykształcenie wyższe socjologiczne.

W10.OPS – Pracownik ośrodka pomocy społecznej. Doświadczenie w pracy powyżej 15 lat.

Kadra zarządzająca i merytoryczna. Obecne stanowisko: kierownik działu pieczy zastępczej.

Wykształcenie wyższe pedagogiczne.

W11.NGO – Pracownik organizacji pozarządowej. Doświadczenie w pracy mieszczące się w przedziale 10 – 14 lat. Kadra merytoryczna. Obecne stanowisko: wychowawca. Wykształcenie wyższe pedagogiczne.

W12.NGO – Pracownik organizacji pozarządowej. Doświadczenie w pracy mieszczące się w przedziale 5 – 9 lat. Kadra merytoryczna. Obecne stanowisko: wychowawca. Wykształcenie wyższe pedagogiczne.

W13.NGO – Pracownik organizacji pozarządowej. Doświadczenie mieszczące się w przedziale 5 – 9 lat. Kadra zarządzająca i merytoryczna. Obecne stanowisko: prezes zarządu i wychowawca. Wykształcenie wyższe pedagogiczne.

W14.EDU – Pracownik instytucji edukacyjnej. Doświadczenie mieszczące się w przedziale 5 – 9 lat. Kadra merytoryczna. Obecne stanowisko: pedagog szkolny. Wcześniej pracownik organizacji pozarządowej. Wykształcenie wyższe pedagogiczne.

W15.OPS – Pracownik ośrodka pomocy społecznej. Doświadczenie w pracy powyżej 15 lat.

Kadra zarządzająca. Obecne stanowisko: dyrektor i terapeuta uzależnień. Wykształcenie wyższe pedagogiczne.

W16.EDU – Pracownik instytucji edukacyjnej. Doświadczenie w pracy powyżej 15 lat. Kadra merytoryczna. Obecne stanowisko: pedagog szkolny. Wykształcenie wyższe pedagogiczne.

W17.NGO – Pracownik organizacji pozarządowej. Doświadczenie w pracy powyżej 15 lat.

Kadra zarządzająca i merytoryczna. Obecne stanowisko: kadra zarządzająca, kierownik klubów młodzieżowych. Wykształcenie wyższe pedagogiczne.

130 W18.NGO – Pracownik organizacji pozarządowej. Doświadczenie w pracy mieszczące się w przedziale 5 – 9 lat. Kadra merytoryczna. Obecne stanowisko: wychowawca. Wykształcenie wyższe pedagogiczne.

W19.NGO – Pracownik organizacji pozarządowej. Doświadczenie w pracy poniżej 5 lat. Kadra merytoryczna. Obecne stanowisko: wychowawca. Wykształcenie wyższe pedagogiczne.

W20.NGO – Pracownik organizacji pozarządowej. Doświadczenie w pracy mieszczące się w przedziale 10 – 9 lat. Kadra merytoryczna. Obecne stanowisko: wychowawca i doradca.

Wykształcenie wyższe pedagogiczne i socjologiczne.

Wywiady grupowe:

F1.SR – Pracownik instytucji wymiaru sprawiedliwości. Doświadczenie w pracy powyżej 15 lat. Kadra merytoryczna. Obecne stanowisko: Kurator zawodowy. Wykształcenie wyższe pedagogiczne.

F2.EDU – Pracownik instytucji edukacyjnej. Doświadczenie w pracy powyżej 15 lat. Kadra zarządzająca i merytoryczna. Obecne stanowisko: zastępca dyrektora szkoły. Wykształcenie wyższe humanistyczne.

F3.NGO – Pracownik organizacji pozarządowej. Doświadczenie w pracy poniżej 5 lat. Kadra merytoryczna. Obecne stanowisko: psycholog. Wykształcenie wyższe psychologiczne.

F4.NGO – Pracownik organizacji pozarządowej. Doświadczenie w pracy powyżej 15 lat. Kadra merytoryczna i kierownicza. Obecne stanowisko: wychowawca i kierownik zespołu.

Wykształcenie wyższe pedagogiczne.

F5.NGO – Pracownik organizacji pozarządowej. Doświadczenie w pracy powyżej 15 lat. Kadra merytoryczna i kierownicza. Obecne stanowisko: wychowawca i kierownik zespołu.

Wykształcenie wyższe pedagogiczne.

131 F6.SR – Pracownik instytucji wymiary sprawiedliwości. Doświadczenie w pracy poniżej 5 lat.

Kadra merytoryczna. Obecne stanowisko: Kurator zawodowy. Wykształcenie wyższe socjologiczne.

F7.KMP – Funkcjonariusz Komendy Miejskiej Policji w Rybniku (Rewir Dzielnicowych Wydziału Prewencji). Doświadczenie w pracy mieszczące się w przedziale 10 – 14 lat. Kadra merytoryczna. Wyksztalcenie wyższe.

F8.KMP – Funkcjonariusz Komendy Miejskiej Policji w Rybniku (Rewir Dzielnicowych Wydziału Prewencji). Doświadczenie w pracy mieszczące się w przedziale 5 – 9 lat. Kadra merytoryczna. Wyksztalcenie średnie.

F9.UM – Pracownik Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

Doświadczenie w pracy mieszczące się w przedziale 5 – 9 lat. Kadra merytoryczna.

Wyksztalcenie średnie.

F10.NGO – Pracownik organizacji pozarządowej. Doświadczenie w pracy mieszczące się w przedziale 5 – 9 lat. Kadra merytoryczna. Obecne stanowisko: wychowawca. Wykształcenie wyższe pedagogiczne.

F11.SR – Pracownik instytucji wymiaru sprawiedliwości. Doświadczenie w pracy mieszczące się w przedziale 5 – 9 lat. Kadra merytoryczna. Obecne stanowisko: Kurator zawodowy.

Wykształcenie wyższe socjologiczne.

F12.UM – Pracownik Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

Doświadczenie w pracy mieszczące się w przedziale 5 – 9 lat. Kadra merytoryczna.

Wyksztalcenie średnie.

F13.NGO – Pracownik organizacji pozarządowej. Doświadczenie w pracy poniżej 5 lat. Kadra merytoryczna. Obecne stanowisko: psycholog. Wykształcenie wyższe psychologiczne.

Niewiadom

F14.NGO – Pracownik organizacji pozarządowej. Doświadczenie w pracy poniżej 5 lat. Kadra merytoryczna. Obecne stanowisko: wychowawca. Wykształcenie wyższe pedagogiczne.

132 F15.UM – Pracownik Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

Doświadczenie w pracy mieszczące się w przedziale 5 – 9 lat. Kadra merytoryczna.

Wyksztalcenie średnie.

F16.NGO – Pracownik organizacji pozarządowej. Doświadczenie w pracy poniżej 5 lat. Kadra merytoryczna. Obecne stanowisko: wychowawca-streetworker. Wykształcenie wyższe pedagogiczne.

F17.EDU – Pracownik instytucji edukacyjnej. Doświadczenie w pracy mieszczące się w przedziale 5 – 9 lat. Kadra merytoryczna. Obecne stanowisko: pedagog szkolny. Wykształcenie wyższe pedagogiczne.

F18.NGO – Pracownik organizacji pozarządowej. Doświadczenie w pracy poniżej 5 lat. Kadra merytoryczna. Obecne stanowisko: wychowawca. Wykształcenie wyższe pedagogiczne.

F19.NGO - Pracownik organizacji pozarządowej. Doświadczenie w pracy poniżej 5 lat. Kadra merytoryczna. Obecne stanowisko: wychowawca. Wykształcenie wyższe pedagogiczne.

F20.NGO – Pracownik organizacji pozarządowej. Doświadczenie w pracy mieszczące się w przedziale 5 – 9 lat. Kadra merytoryczna. Obecne stanowisko: animator społeczności lokalnej.

Wykształcenie wyższe socjologiczne.

F21.NGO – Pracownik organizacji pozarządowej. Doświadczenie w pracy mieszczące się w przedziale 10 – 14 lat. Kadra zarządzająca i merytoryczna. Obecne stanowisko: kierownik zespołu, streetworker, kurator sądowy (Wydział Rodzinny i Nieletnich), terapeuta uzależnień.

Wykształcenie wyższe pedagogiczne.

F22.SR – Pracownik instytucji wymiaru sprawiedliwości. Doświadczenie w pracy powyżej 15 lat. Kadra merytoryczna. Obecne stanowisko: Kurator zawodowy. Wykształcenie wyższe pedagogiczne.

133 F23.KMP – Funkcjonariusz Komendy Miejskiej Policji w Rybniku (Rewir Dzielnicowych Wydziału Prewencji). Doświadczenie w pracy mieszczące się w przedziale 5 – 9 lat. Kadra merytoryczna. Wyksztalcenie średnie.

Opis socjodemograficzny i cytowane wypowiedzi badanych zostały zanonimizowane.

Każdy z wywiadów ma nadany numer, a z opisu socjogeograficznego można dowiedzieć się w jakiej organizacji / instytucji poszczególna osoba pracuje, jakie ma doświadczenie i wykształcenie. Ukryłem jednak informacje dotyczące płci, wieku i miasta zatrudnienia.

Informacje te nie mają znaczenia z perspektywy założonej problematyki badawczej, a ich ujawienie mogłoby przyczynić się do pogorszenia się współpracy czy jakości prowadzonej działalności, ze względu na fakt iż niejednokrotnie wyrażane opinie czy oceny były krytyczne.

Wartością naczelną jest zarysowana perspektywa funkcjonowania respondentów w środowiskach defaworyzowanych, ich spostrzeżenia i wiedza, a nie – niejednokrotnie – personalny lub instytucjonalny charakter wypowiadanej krytyki.

134