Pow ódź przyczyniła się do licznych strat w m ajątku kulturalnym . Lista instytucji dotkniętych przez tę katastrofę je s t długa, ale chyba najdotkliwiej poszkodow ane zostały biblioteki, które niejednokrotnie utraciły w iększość sw oich zbiorów. W spo
sób szczególny ucierpiała B iblioteka G łów na U niw ersytetu Opolskiego. W ydaw ało się w ów czas, że zalany księgozbiór w znacznej części został bezpow rotnie utraco
ny, ale ju ż w krótce po katastrofie pojaw iły się perspektyw y, przynajm niej częścio
wej rekonstrukcji zbiorów . Jeszcze gdy trw ały porządki w zalanych m agazynach, gdy nie do końca oszacow ane zostały straty m aterialne, przygotow ano ju ż pierw sze w ykazy podręczników i czasopism , które należało uzupełnić z m y ślą o rozpoczęciu now ego roku akadem ickiego. Spisy te zostały w ysłane do Centrum K oordynacyjne
go Pom ocy Z alanym B ibliotekom , które ukonstytuow ało się przy B ibliotece N aro
dowej oraz do w szystkich bibliotek uniw ersyteckich w kraju. Poza tym szybka i spraw nie zorganizow ana przez m edia ogólnopolskie oraz lokalne akcja inform acy
jn a o poniesionych stratach zw róciła uw agę opinii publicznej i na ten aspekt skut
ków pow odzi. E fektem tych działań były liczne deklaracje pom ocy ze strony róż
nych bibliotek, w ydaw nictw , szkół, osób pryw atnych z kraju i z zagranicy.
Biblioteka U niw ersytecka zw róciła się także z bezpośrednią prośbą o pom oc w od
tw orzeniu literatury polonijnej do Jerzego K ulczyckiego z K sięgam i O rbis Books w Londynie. Jed n ą z pierw szych bibliotek, która pospieszyła do O pola z pom ocą, była B iblioteka G łów na U niw ersytetu M ikołaja K opernika w Toruniu, która nie tyl
ko przejęła do konserw acji część zalanych książek, ale w łasnym transportem przyw iozła w darze d u żą partię zbiorów.
D ary zaczęły napływ ać szerokim strum ieniem , część z nich trafiała najpierw do Biblioteki N arodow ej, część do T ow arzystw a Opieki nad A rchiw um Instytutu Lite
rackiego w Paryżu, ale duże ilości książek przekazane zostały bezpośrednio do sa
26 Anna Błaszczyk, Elżbieta Rybakowska
mej Biblioteki Głównej U niw ersytetu Opolskiego. N iejednokrotnie sytuacja w ym a
gała od bibliotekarzy bezpośredniego udziału w w yborze poszukiw anych pozycji tak, ja k m iało to m iejsce w przypadku zbiorów dubletów oferow anych przez biblio paryski Instytut Literacki. Ponadto pracow nicy Biblioteki Głów nej kilkadziesiąt razy w yjeżdżali po dary do różnych ośrodków i m ieszkań pryw atnych. Znaczna część zbiorów przekazana została za pośrednictw em poczty.
K rąg ofiarodaw ców , którzy wsparli w potrzebie B ibliotekę G łów ną ciągle się p o w iększał. Przy tak dużej ofercie pom ocy niem ożnością okazało się bieżące ew iden
cjonow anie napływ ających zbiorów i dokonyw anie spośród nich w yborów . Poza tym do Biblioteki trafiały tylko nieliczne spisy darów sporządzane przez ofiarodaw ców. D latego też czasam i trudno było zorientow ać się, jak i charakter i ja k ą w artość m ają zbiory przekazyw ane B ibliotece G łównej. Jednym z pierw szych i cenniej
szych darów był zbiór książek C zesław a M iłosza przekazanych przez G rażynę Stru- m iłło-M iłosz z autografam i w ybitnego poety.
N ajw iększe straty pow ódź spow odow ała w księgozbiorze hum anistycznym , dla
tego tak w ażne znaczenie m iało przynajm niej częściow e odtw orzenie tych zbiorów, stąd też skw apliw ie przyjm ow ane były w szystkie oferty darów z instytutów nauko
w ych i badaw czych w jakikolw iek sposób zw iązanych z tą dyscypliną zarów no z kraju ja k i z zagranicy. B iblioteka Instytutu Slaw istyki PAN przekazała Bibliotece Głównej U niw ersytetu O polskiego księgozbiór liczący ponad 2 tys. w olum inów . W artość tego daru podnosi fakt, iż obejm uje on zarów no książki, ja k i czasopism a z tych dziedzin w iedzy, z których najw ięcej pozycji uległo zniszczeniu w czasie po
wodzi. W przekazanym zbiorze znajdują się także bibliografie, słow niki i w ydaw ni
ctw a encyklopedyczne. -chorw ackiej, słow ackiej. N atom iast W ydział Polonistyki przekazał w iele cennych pozycji z zakresu literatury i językoznaw stw a. Także z W arszaw y, z Biblioteki In
stytutu Pracy dotarło do nas ok. 300 w olum inów książek i czasopism z zakresu eko
Odtwarzanie utraconego księg o zb io ru . 27
nomii i nauk społecznych. S ą w śród nich słowniki, encyklopedie oraz w ydaw nictw a naukowe.
N atom iast z U niw ersytetu W rocław skiego (z inicjatyw y prof. Jana M iodka) prze
kazane zostały książki i czasopism a podarow ane przez pracow ników Instytutu Filo
logii Polskiej. Polskie Tow arzystw o L udoznaw cze z W rocław ia ofiarow ało w łasne w ydaw nictw a, w śród których znalazły się m iędzy innymi egzem plarze „Literatury Ludow ej” .
Duży dar, liczący ponad 800 egzem plarzy czasopism i książek o tem atyce peda
gogicznej przekazała W ojew ódzka B iblioteka Pedagogiczna w Poznaniu. Z kolei Instytut H istorii U niw ersytetu im. A. M ickiew icza w Poznaniu ofiarow ał czasopis
Z ośrodków zagranicznych, które w sparły Bibliotekę Główną, należałoby w ym ienić chociażby A m basadę P olską w B em ie, która pośredniczyła w przekazaniu księgoz
bioru U rlike Jauslin-Sim on, B ibliotekę P olską w Paryżu, oddział Polskiej A kadem ii N auk w Paryżu, skąd książki do O pola przyw iózł Pan A dam Gałkowski.
W spólnym transportem z K rakow a przybyły książki i czasopism a z Instytutu H i
storii U niw ersytetu Jagiellońskiego, W yższej Szkoły Pedagogicznej i A kadem ii G órniczo-H utniczej oraz około 200 w olum inów książek z Instytutu Języka Polskie
go PAN.
Ponad 500 publikacji głów nie o tem atyce historycznej i politycznej Biblioteka G łów na otrzym ała od Pana Tom asza M arszew skiego, w łaściciela w arszaw skiego
28 Anna Błaszczyk, Elżbieta Rybakowska
A m basada Republiki Francuskiej W arszaw a
O dtw arzanie utraconego księgozbioru . 29 U niw ersytetu W arszaw skiego B iałystok
Biblioteka G łów na U niw ersytetu G dańskiego Sopot
Biblioteka G łów na
U niw ersytetu M ikołaja K opernika Toruń
Biblioteka G łów na
U niw ersytetu M arii C urie-Skłodow skiej Lublin
Biblioteka Instytutu Badań Literackich Polskiej A kadem ii N auk
W arszawa
Biblioteka Instytutu Literatury Polskiej Uniw ersytetu W arszaw skiego
W arszawa
30 Anna Błaszczyk, Elżbieta Rybakowska
B iblioteka Instytutu H istorii U niw ersytetu Jagiellońskiego K raków
B iblioteka Instytutu Języka Polskiego U niw ersytetu W arszaw skiego
W arszaw a
B iblioteka Jagiellońska K raków
B iblioteka N arodow a W arszaw a
B iblioteka M isyjnego Sem inarium D uchow nego K sięży W erbistów
O dtwarzanie utraconego k się g o zb io ru .. 31
Biblioteka
Polskiego Tow arzystw a L udoznaw czego W rocław
B iblioteka Publiczna
M iasta Stołecznego W arszaw y W arszawa
B iblioteka U niw ersytetu W arszaw skiego W arszaw a
B iblioteka W ydziału H um anistycznego U niw ersytetu w B iałym stoku
32 Anna Błaszczyk, Elżbieta Rybakowska
Stow arzyszenie Polskich K om batantów L eicester
W ielka B rytania
W ojciech Dom inikow ski
A ntykw ariat im. K onstantego Żupańskiego Poznań
Odtw arzanie utraconego księgozbioru 33
prof. dr hab. Jerzy Faryno W arszaw a
dr hab. K azim ierz Feleszko Instytut Filologii Słow iańskiej U niw ersytetu W arszaw skiego W arszaw a
G dańskie W ydaw nictw o Psychologiczne Sopot
Zrzeszenie N auczycielstw a Polskiego za G ranicą London
W ielka B rytania
34 Anna Błaszczyk, Elżbieta Rybakowska
T echnische U niversität Dresden D resden
H um boldt-U niversität zu Berlin U niversitätsbibliothek
Teilbibliothek Slavistik Berlin
N iem cy
Odtw arzanie utraconego księgozbioru 35
Instytut Filologii Polskiej W yższej Szkoły Pedagogicznej K raków
Instytut Filologii Słowiańskiej U niw ersytetu W arszaw skiego W arszaw a
Instytut L ingw istyki Stosowanej W ydział L ingw istyki Stosowanej i Filologii W schodniosłow iańskiej U niw ersytetu W arszaw skiego W arszaw a
Instytut Psychologii Polskiej A kadem ii Nauk W arszaw a
36 Anna Blaszczyk, Elżbieta Rybakowska
O dtw arzanie utraconego księgozbioru 37
38 Anna Błaszczyk, Elżbieta Rybakowska
M iejska B iblioteka Publiczna Katowice
Zjednoczenie Polskie w W ielkiej Brytanii London
Odtwarzanie utraconego k się g o zb io ru . 39
Państw ow y Instytut G eologiczny W arszaw a
Bronisław Paszerski Opole
Pedagogiczna B iblioteka W ojew ódzka Jelenia G óra
Pedagogiczna B iblioteka W ojew ódzka Kielce
40 Anna Blaszczyk, Elżbieta Rybakowska
Pedagogiczna B iblioteka W ojew ódzka Poznań
Polskie Tow arzystw o H istoryczno-Literackie Paryż
O dtw arzanie utraconego księgozbioru . 41
42 Anna Błaszczyk, Elżbieta Rybakowska
Stow arzyszenie „W spólnota Polska”
O pole Polskie Tow arzystw o Fizyczne W arszaw a
O dtw arzanie utraconego księgozbioru 43 W ydziału Pedagogiki i Psychologii Białystok
44 A nna Błaszczyk, Elżbieta Rybakowska
Odtw arzanie utraconego księgozbioru . 45
Johann W olfgang G oethe-U niversität Frankfurt M ain
N iem cy
A lojzy W ierzgoń Opole
W ojew ódzka B iblioteka Publiczna K raków
Jarosław W ołoszyn O pole
prof. dr E rika W orbs Fachbereich A ngew andte Sprach- und K ulturw issenschaft Institut für Slavistik
W ydaw nictw o Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej A kadem ii N auk
W arszaw a
W ydaw nictw o N aukow e PW N
Redakcja W ydaw nictw Psychologicznych W arszaw a
W ydaw nictw o N aukow o-T echniczne W arszaw a
W ydaw nictw o U niw ersytetu Białystok
46 Anna Błaszczyk, Elżbieta Rybakowska
W yższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania W ydaw nictw o
W arszaw a
m gr H enryk Zajączkow ski G ottm adingen
N iem cy
Zakład Językoznaw stw a D iachronicznego Instytut Filologii Polskiej
Służba Inform iranja i Protokola Rijeka
Chorw acja
KOMUNIKATY
H elena OKO Ń