Definicja osi konstrukcji

Elementem programu znacznie ułatwiającym tworzenie konstrukcji są osie konstrukcji, które dostępne są:

• z menu poprzez wybranie komendy Geometria / Osie konstrukcji

• z paska narzędziowego Narzędzia poprzez naciśnięcie ikony . Po wybraniu tej opcji na ekranie pojawia się pokazane poniżej okno.

Osie konstrukcji tworzą dodatkową siatkę, za pomocą której można definiować różne elementy konstrukcji i odnosić się do wybranych składowych konstrukcji (dokonywać ich selekcji). Siatka osi tworzy punkty, w położeniu których można umieszczać kursor(y) przy graficznym definiowaniu konstrukcji.

Osie konstrukcji mają duże znaczenie przy poruszaniu się w modelu konstrukcji. Za ich pomocą można szybko wyświetlić wybraną płaszczyznę pracy (okno dialogowe Widok) oraz wyselekcjonować elementy leżące w osiach konstrukcji.

Selekcji osi można dokonać przy użyciu opisów znajdujących się na obu końcach osi konstrukcji.

Kliknięcie w opis wybranej osi powoduje selekcję wszystkich elementów konstrukcji leżących na tej osi.

Siatka osi konstrukcji może być definiowana jako:

• siatka prostokątna w układzie kartezjańskim (w płaszczyźnie ZX dla konstrukcji płaskich, w płaszczyźnie XY dla konstrukcji przestrzennych z kierunkiem Z jako wysokością konstrukcji). Jeżeli definiujemy poziomy to dla każdego poziomu tworzona jest taka sama siatka osi jak siatka zdefiniowana w płaszczyźnie XY

• siatka w cylindrycznym lub biegunowym układzie współrzędnych

• osie dowolne (proste, półproste i odcinki).

W przypadku osi konstrukcji definiowanych w układzie kartezjańskim dostępne są dwie możliwości definicji współrzędnych (po naciśnięciu klawisza Parametry zaawansowane okno dialogowe jest rozwijane i pojawiają się dodatkowe opcje):

• relatywny (włączona opcja Osie relatywne względem punktu) - jeżeli ta opcja zostanie wybrana, to w oknie dialogowym dostępne staje się pole edycyjne Punkt wstawienia; położenie utworzonych osi konstrukcji będzie definiowane w odniesieniu do współrzędnych punktu wstawienia

• absolutny (wyłączona opcja Osie relatywne względem punktu) - jeżeli ta opcja zostanie wybrana, to osie konstrukcji zostaną utworzone na podstawie rzeczywistych wartości współrzędnych poszczególnych osi konstrukcji (w globalnym układzie współrzędnych).

Dla siatki tworzonej w cylindrycznym lub biegunowym układzie współrzędnych dostępna jest jedynie możliwość definicji w trybie relatywnym, tzn. w odniesieniu do punktu wstawienia (opcja dostępna po naciśnięciu klawisza Parametry zaawansowane).

Osie konstrukcyjne w układzie kartezjańskim mogą być obrócone w całości. Aby tego dokonać, należy zaznaczyć opcję Oś i kąt obrotu, wybrać oś wokół której będą obrócone osie oraz zdefiniować kąt obrotu.

Osie definiowane w sposób relatywny obracane są względem punktu wstawienia.

W górnej części okna dialogowego znajduje się lista zdefiniowanych zestawów osi konstrukcji. Definicję nowego zestawu rozpoczyna podanie nazwy zestawu w polu Nazwa (domyślna nazwa zestawu to Osie konstrukcji); nazwa nowego zestawu dopisywana jest do listy zdefiniowanych osi konstrukcji.

W dolnej części okna dialogowego znajduje się klawisz Menedżer osi. Jego naciśnięcie powoduje otwarcie okna dialogowego Menedżer osi konstrukcji. W tej części okna dialogowego znajduje się również klawisz Nowy. Jego naciśnięcie umożliwia definicję nazwy nowego zestawu osi konstrukcji.

Opcje znajdujące się w powyższym oknie dialogowym pozwalają na zarządzanie zestawami osi konstrukcyjnych. W górnej części okna dialogowego znajdują się zdefiniowane siatki osi konstrukcyjnych - są identyfikowane poprzez nazwy nadane podczas tworzenia osi konstrukcji.

Po włączeniu zestawu osi konstrukcji (pojawia się symbol √) i naciśnięciu klawisza OK, osie konstrukcji tego zestawu będą widoczna na ekranie. Wyłączenie zestawu osi (znika symbol √) i naciśnięcie klawisza OK powoduje, że osie tego zestawu nie są widoczne na ekranie.

W dolnej części okna dialogowego znajdują się dwa klawisze:

• Usuń - naciśnięcie tego klawisza powoduje usunięcie wybranego zestawu osi konstrukcji

• Usuń wszystkie - naciśnięcie tego klawisza powoduje usunięcie wszystkich zestawów osi konstrukcji dostępnych w oknie dialogowym.

Ograniczamy się do siatki prostokątnej (w płaszczyźnie ZX dla konstrukcji płaskich, w płaszczyźnie XY dla konstrukcji przestrzennych z kierunkiem Z jako wysokością konstrukcji). Jeżeli definiujemy poziomy to dla każdego poziomu tworzona jest taka sama siatka osi jak siatka zdefiniowana w płaszczyźnie XY.

W oknie dialogowym Osie konstrukcji można wyróżnić 3 zakładki, które definiują kolejno:

• osie pionowe (w płaszczyźnie YZ wybór współrzędnych X)

• poziomy (w płaszczyźnie XY wybór współrzędnych Z)

• osie poziome (w płaszczyźnie XZ wybór współrzędnych Y).

W przypadku konstrukcji płaskich (rama 2D i krata 2D) aktywne są tylko dwie pierwsze zakładki, natomiast dla rusztów - pierwsza i trzecia. W przypadku siatek cylindrycznych w górnej części okna dialogowego dostępne są następujące zakładki: Radialnie, Kątowo i Z (ostatnia zakładka jest dostępna tylko dla konstrukcji 3D).

Poszczególne zakładki są identyczne. Proces definiowania poziomów, osi poziomych i pionowych jest identyczny. Użytkownik wypełnia pola edycyjne: POZYCJA, LICZBA POWTÓRZEŃ i ROZSTAW. Aby wygenerować tak zdefiniowane osie/poziomy, należy nacisnąć klawisz Wstaw. Utworzone osie/poziomy zostaną dopisane do listy, w której w kolejnych kolumnach będą wpisywane: nazwa osi/poziomu (etykieta) oraz pozycja w globalnym układzie współrzędnych.

W przypadku definicji osi za pomocą opcji Osie dowolne należy wybrać typ osi: odcinek, półprosta lub prosta. Następnie należy zdefiniować dwa punkty definiujące oś. Jeżeli punkty są definiowane graficznie za pomocą myszy, to oś jest automatycznie dopisywana do listy utworzonych osi konstrukcji. Jeżeli użytkownik wpisuje współrzędne punktów w oknie dialogowym, to aby oś została dopisana do listy osi, należy nacisnąć klawisz Wstaw.

Jeżeli wybrana jest opcja Osie dowolne, to w górnej części okna dialogowego znajduje się dodatkowy klawisz Utwórz osie z wybranych prętów/linii. Naciśnięcie tego klawisza powoduje utworzenie osi konstrukcji na podstawie wyselekcjonowanych w modelu konstrukcji prętów i linii (krawędzi utworzonych obiektów 2D lub 3D).

Nazwę osi można wybrać w polu Numeracja; domyślnie dla osi pionowych nazwy są A,B,C..., a dla poziomów/osi poziomych 1,2,3 ... . Istnieje również możliwość definiowania własnej numeracji poziomów/osi. Aby tego dokonać, należy:

• określić położenie osi/poziomu

• w polu Numeracja wybrać opcję Definiuj

• w polu znajdującym się w dolnej części okna dialogowego (jest dostępne dopiero po wybraniu opcji Definiuj) podać opis definiowanej osi/poziomu; przykładowo po wpisaniu nazwy Poziom generowane będą nazwy Poziom1, Poziom2…

• nacisnąć klawisz Wstaw.

Dodatkowo istnieje możliwość nadania nazwy osi konstrukcji (w szczególności nazw osi w kierunku osi Z - kondygnacji konstrukcji) odpowiadającej położeniu osi konstrukcji np. 4.0, 6.5 itp. Aby tego dokonać, należy z listy Numeracja wybrać opcję Wartość. Zmienna %v, która służy do generacji nazwy osi zależnie od jej położenia, może zostać także użyta w definicji własnej nazwy poziomów.

Aby usunąć dowolną oś/poziom, należy podświetlić wybraną oś/poziom znajdującą się na liście i nacisnąć klawisz Usuń. Gdy użytkownik chce usunąć wszystkie osie/poziomy, to powinien kliknąć klawisz Usuń wszystkie.

Naciśnięcie klawisza Wyróżnij powoduje wyróżnienie (oś przedstawiona jest grubą kreską) wybranej osi na liście zdefiniowanych osi konstrukcji. W tabeli przy wyróżnionej osi pojawia się symbol “X”.

Osie znajdujące się na liście są zawsze wyświetlane w porządku alfabetycznym, odpowiadającym narastającej współrzędnej definiującej osie.

Położenie kartezjańskich osi konstrukcyjnych może być modyfikowane wraz ze wszystkimi częściami konstrukcji leżącymi na niej. Aby rozpocząć modyfikację osi konstrukcji, należy umieścić kursor na opisie osi (opis zostanie podświetlony), a następnie po naciśnięciu prawego klawisza myszki wybrać opcję Właściwości obiektu z menu kontekstowego.

W programie istnieje również możliwość wyboru elementów konstrukcji przy pomocy zdefiniowanej siatki osi konstrukcji. Opcja służąca temu celowi dostępna jest z menu poprzez wybranie komendy Edycja / Zaznacz specjalnie / Osiami konstrukcji.