Przez motopompę do wody zanieczyszczonej należy rozumieć pompę do prze-pompowania wody zanieczyszczonej cząstkami stałymi o wielkościach dochodzą-cych nawet do kilku centymetrów, pochodzącej z terenów zalewowych, wykopów itd.
Motopompy do wody zanieczyszczonej nie posiadają urządzeń samozasysających.
W korpusie pompy może znajdować się otwór do zalewania wirnika lub mogą one posiadać budowę umożliwiającą samozasysanie. W tego typu pompie nasada ssawna jest umieszczona powyżej wirnika. W kadłubie pompy w otoczeniu wirnika po pierw-szym zalaniu zawsze znajduje się woda. Wirnik, obracając się, rozpryskuje wodę, któ-ra przemieszczając się poprzez dyfuzor zabiektó-ra ze sobą cząstki powietrza. W górnej części korpusu w tzw. komorze oddzielającej woda jako cięższa opada i powraca na łopatki wirnika, a powietrze wydostaje się na zewnątrz przez króciec tłoczny. Proces ten trwa aż do wprowadzenia wody ze zbiornika do linii ssawnej i zalania pompy.
W zależności od wykonania rozróżniamy:
– motopompy przenośne, – motopompy przewoźne.
27.1. Obowiązujące wymagania (normy, rozporządzenia)
W świetle obowiązujących przepisów polskiego prawa wymagania dla mo-topomp służących zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochrony zdro-wia i życia oraz mienia, wprowadzanych do użytkowania w jednostkach ochrony
261 Ł. Pastuszka, Opracowanie własne.
262 jw.
przeciwpożarowej oraz do prowadzenia działań ratowniczych reguluje Rozporzą-dzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 27 kwietnia 2010 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu wyrobów służących zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia, a także zasad wydawania dopuszczenia tych wyrobów do użytkowania (Dz. U. Nr 85 z 2010 r., poz. 553).
27.2. Wymagana dokumentacja
Wraz z motopompą producent powinien dostarczyć co najmniej nw. dokumen-tację:
1. Instrukcje w języku polskim:
• obsługi i konserwacji podwozia (dla motopomp przewoźnych),
• obsługi i konserwacji motopompy.
2. Dokumenty stanowiące gwarancję:
• podwozia (dla motopomp przewoźnych),
• motopompy.
W przypadku motopomp przewoźnych zamontowanych na przyczepkach spe-cjalnych, powinny być to dokumenty stanowiące podstawę do rejestracji pojazdu na terytorium RP.
27.3. Wybrane elementy badawcze do procedury odbioru (przebieg odbioru)
Elementy możliwe do skontrolowania w czasie prowadzenia odbioru technicz-no-jakościowego motopompy przez zespół odbierający pompę od producenta:
– konstrukcja, – wloty ssawne, – wyloty tłoczne, – silnik motopompy, – odwadnianie,
– przyrządy kontrolne i pomiarowe, – urządzenia sterownicze,
– instalacja elektryczna, – uchwyty do przenoszenia, – znakowanie.
Na podstawie wybranych elementów, możliwych do sprawdzenia/przebadania podczas odbiorów techniczno-jakościowych motopomp sporządzono następujący program badań.
Tabela 24 Program badań odbiorczych motopomp
L.p. Badana cecha Metoda badania
1.
– urządzenia sterownicze i kontrolne, – instalacja elektryczna,
– uchwyty do przenoszenia, – znakowanie.
Badania należy przeprowadzić nie-uzbrojonym okiem w zakresie
dostęp-nym bez demontażu.
2. Sprawdzenie działania:
– działanie urządzeń sterowania i kontroli.
Badania należy przeprowadzić przez wykonanie próby z zachowaniem
środków ostrożności.
3. Sprawdzenie podstawowych parametrów:
– wymiary gabarytowe, – masa motopompy.
Badania należy przeprowadzić przez wykonanie próby z zachowaniem
środków ostrożności.
27.4. Metody badań odbiorczych
Zaproponowane metody badań zo-stały podzielone na trzy części: oglę-dziny zewnętrzne, sprawdzenie dzia-łania i sprawdzenie podstawowych parametrów pracy motopompy, przy czym każdą z części można wykonać niezależnie od siebie. Należy spraw-dzić, czy spełniono niżej wymienione wymagania.Oględziny zewnętrzne
Oględziny zewnętrzne należy przeprowadzić nieuzbrojonym okiem w zakresie dostępnym bez demontażu. Spełnione powinny być niżej wymienione wymagania.
1. Konstrukcja pompy
Motopompa powinna składać się z pompy pożarniczej, napędzającego ją silnika spalinowego z osprzętem oraz kolektorów: ssawnego i tłocznego.
263 Ł. Pastuszka, Opracowanie własne.
Ryc. 118. Widok pompy pożarniczej263
Motopompa powinna być wyposażona w osłony zabezpieczające obsługują-cego przed bezpośrednim kontaktem z elementami ruchomymi i gorącymi.
2. Wloty ssawne
Wloty ssawne motopomp, powinny być wyposażone odpowiednio w na-sady ssawne 52, 75 lub 110 wg normy PN-M-51038. Motopompy powinny być wyposażone w kosz ssawny o wielkości oczek odpowiednich do zanie-czyszczeń, jakie mogą być przepompowane wraz z wodą przez motopompę.
Wielkość zanieczyszczeń przepompowywanych przez pompę powinna być uzgodniona pomiędzy zamawiającym i producentem. Kosz powinien być wyposażony w nasadę wg normy PN-M-51038 tej samej wielkości, co nasa-da ssawna motopompy, umożliwiającą zamontowanie kosza na końcu linii ssawnej.
3. Wyloty tłoczne
Wyloty tłoczne powinny być wyposażone w nasady 52, 75 lub 110 wg nor-my PN-M-51038, w zależności od wydajności nominalnej.
4. Silnik motopompy
Silnik motopompy przewoźnej powinien być wyposażony w rozrusznik elektryczny. W przypadku motopomp przenośnych silnik powinien być wy-posażony co najmniej w rozrusznik ręczny.
5. Odwodnienie
Kadłub, urządzenie zasysające i przewody wodne pompy powinny mieć możliwość skutecznego odwodnienia. Zawory odwadniające powinny być łatwo dostępne.
6. Urządzenia sterownicze i kontrolne
Wszystkie urządzenia do sterowania pracą pompy, powinny być widoczne i dostępne z miejsca obsługi. Motopompy przewoźne powinny być wyposa-żone w manometr o zakresie pomiarowym 0 ÷ 150% maksymalnego ciśnie-nia zamknięcia oraz we wskaźnik poziomu paliwa w zbiorniku z sygnalizacją rezerwy.
7. Instalacja elektryczna
Motopompa z rozrusznikiem elektrycznym powinna być wyposażona w akumulator. Motopompa przewoźna powinna być wyposażona w oświet-lenie przyrządów pomiarowych.
8. Uchwyty do przenoszenia
Motopompa przenośna powinna być wyposażona w składane uchwyty do przenoszenia.
9. Znakowanie
Na motopompie oraz na silniku, powinny być umieszczone tabliczki zna-mionowe. Na tabliczce znamionowej motopompy powinny być umieszczone, co najmniej następujące informacje:
– znak fabryczny lub nazwa producenta, – oznaczenie wielkości pompy,
– numer motopompy i rok budowy, – masa całkowita motopompy.
Na tabliczce znamionowej silnika powinny być umieszczone, co najmniej następujące informacje:
– znak fabryczny lub nazwa producenta, – oznaczenie typu silnika,
– numer silnika i rok budowy, – moc i obroty nominalne silnika.
Tabliczki powinny być trwale przymocowane w widocznym i łatwo do-stępnym miejscu na częściach, które nie dają się łatwo usunąć lub wymienić.
Informacje powinny być umieszczone w sposób czytelny i nieścieralny.
Oznaczenia motopomp
Motopompy do wody zanieczyszczonej oznaczamy literą P oraz cyframi oddzie-lonymi skośnikiem. Pierwsza z nich wskazuje wydajność nominalną w hektolitrach/
min, a druga ciśnienie nominalne w barach, przy jakim ta wydajność jest przez mo-topompę osiągana. Motopompa do wody zanieczyszczonej o symbolu P-5/1 ozna-cza, że wydajność jej wynosi 500 dm3/min przy ciśnieniu 1 bar. Symbol P-60/2 oznacza motopompę o wydajności 6000 dm3/min przy ciśnieniu 2 bar. Na tabliczce znamionowej zabudowy lub w jej pobliżu powinien znajdować się znak jednostki dopuszczającej (logo CNBOP-PIB oraz numer świadectwa dopuszczenia).
Ryc. 119. Tabliczka znamionowa pompy264 Sprawdzenie działania
Sprawdzenie działania należy przeprowadzić z zachowaniem środków ostroż-ności. Należy sprawdzić, czy wszystkie urządzenia sterowania i kontroli działają prawidłowo:
– pozamykać wszystkie nasady pokrywami nasad, – pozamykać wszystkie zawory poza zaworem głównym, – włączyć silnik,
– odpowietrzyć układ poprzez zdjęcie jednej z pokryw nasad tłocznych, – stopniowo podnosić obroty
264 Ł. Pastuszka, Opracowanie własne