2. Diagnoza środowiska i problemów społeczności lokalnej
Gmina Wadowice Górne jest gminą wiejską, w skład której wchodzi 13 sołectw: Wadowice Górne, Wadowice Dolne, Wola Wadowska,
Wierzchowiny, Zabrnie, Kosówka, Izbiska, Jamy, Wampierzów, Kawęczyn, Przebendów, Piątkowiec i Grzybów.
Z danych Urzędu Gminy w Wadowicach Górnych wynika, że na koniec 2014 roku w gminie zamieszkiwało 7 575 mieszkańców w tym 3 753 kobiet i 3 822 mężczyzn. Na terenie gminy zamieszkuje 1 650 rodzin, w tym 201 rodzin wielodzietnych.
Dzieci z terenu Gminy Wadowice Górne objęte są opieką dydaktyczno-wychowawczą w 1 gimnazjum, 1 przedszkolu i 7 szkołach podstawowych z oddziałami przedszkolnymi. Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych kontynuują naukę w szkołach poza terenem gminy.
Według stanu na dzień 31.12.2014r. pod opieką placówek oświatowych znajdujących się na terenie gminy pozostaje 961 dzieci. Do przedszkoli uczęszcza 194 dzieci, do szkół podstawowych 498, w gimnazjum uczy się 269 uczniów. Do szkół ponadgimnazjalnych uczęszcza 387 uczniów.
5
Na terenie gminy funkcjonują:
Samorządowy Ośrodek Kultury i Rekreacji z siedzibą w Wadowicach Dolnych,
świetlica wiejska w Gimnazjum w Wadowicach Górnych,
świetlice szkolne,
biblioteka oraz jej 2 filie,
7 Domów Strażaka i 4 Domy Ludowe z zapleczem kuchennym i salami widowiskowymi,
boisko sportowe „Orlik” oraz hala sportowa w Gimnazjum w Wadowicach Górnych,
Na terenie gminy działają organizacje pozarządowe:
7 stowarzyszeń,
4 Kluby sportowe,
4 Uczniowskie Kluby Sportowe ,
9 Stowarzyszeń Ochotniczej Straży Pożarnej
Wyżej wymienione podmioty pozwalają mieszkańcom realizować swoje zainteresowania, a także organizują im czas wolny.
Potrzeby zdrowotne rodzin zabezpiecza Niepubliczny Ośrodek Zdrowia BIOCEN w Wadowicach Górnych oraz Punkt Lekarski w Jamach, Szpital Powiatowy oraz Poradnie Specjalistyczne w Mielcu. Na terenie gminy funkcjonuje też gabinet rehabilitacyjny w gimnazjum, dwa prywatne gabinety stomatologiczne i jedna apteka.
Gmina zapewnia też pomoc psychologiczną dla rodzin borykających się z problemami uzależnień, dla rodzin z dziećmi, które sprawiają problemy wychowawcze, dla rodzin w sytuacjach kryzysowych. Pomoc taką świadczy psycholog zatrudniony przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Wadowicach Górnych. W 2014r. z poradnictwa psychologicznego skorzystało 46 rodzin. W dwóch szkołach na terenie gminy zatrudniony jest pedagog szkolny.
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych prowadzi działania związane z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych rodzin na ternie gminy.
6
Gminny Zespół Interdyscyplinarny diagnozuje problemy przemocy w rodzinie, a następnie podejmuje działania w środowiskach zagrożonych
przemocą bądź interweniuje w środowiskach dotkniętych przemocą. W Ośrodku Pomocy Społecznej w Wadowicach Górnych znajduje się Punkt Informacyjny dla Ofiar i Sprawców Przemocy w Rodzinie.
O bezpieczeństwo dzieci i rodzin dba Zespół Prewencji w Wadowicach
Górnych, który patroluje miejsca zagrożone, reaguje na wszelkie wykroczenia i zagrożenia. Prowadzi też działania profilaktyczne mające na celu zwiększenie
bezpieczeństwa rodzin na terenie gminy.
Pomocy oraz wsparcia w trudnych sytuacjach mieszkańcom Gminy Wadowice Górne udziela Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej.
Tabela 1. Liczba rodzin i osób objętych pomocą społeczną w latach 2012 - 2014
Lp. Rok
Liczba rodzin Liczba osób
w rodzinach Liczba mieszkańców
Odsetek mieszkańców korzystających
z pomocy społecznej
1. 2014 219 862 7 575 11,38%
2. 2013 223 914 7 563 12,09%
3. 2012 237 1 001 7 536 13,28%
Źródło: OPS Wadowice Górne, opracowanie własne
Z powyższych danych wynika, że zmniejsza się liczba osób korzystających z wsparcia Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wadowicach Górnych co może świadczyć o skuteczności pracy socjalnej i działań podejmowanych na rzecz klientów pomocy społecznej.
7 Tabela 2. Powody przyznania pomocy społecznej
Powody ubiegania
Źródło: OPS Wadowice Górne, opracowanie własne
Analizując powyższe dane można zauważyć, że najczęstszymi powodami ubiegania się o pomoc w 2014 roku było ubóstwo, niepełnosprawność, bezrobocie, długotrwała lub ciężka choroba oraz bezradność w sprawach opiekuńczo - wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego (w tym wielodzietność).
8
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Wadowicach Górnych wspiera rodziny przeżywające trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo – wychowawczych w postaci działań asystenta rodziny. W 2012 roku zatrudniony był jeden asystent, który pracował z 4 rodzinami, w 2013 dwóch asystentów rodziny wspierało 8 rodzin natomiast w 2014r. dwóch asystentów pracowało z 11 rodzinami. Łącznie wsparciem asystenta rodziny od 2012r. do 2014r.
objętych było 20 rodzin, w których znajduje się 69 dzieci.
W 2015r. będzie kontynuowana praca asystenta rodziny z rodzinami przeżywającymi trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych.
Pomimo szeroko rozumianej pracy socjalnej świadczonej na rzecz rodziny zdarzają się sytuacje, że zachodzi konieczność umieszczenia dziecka w pieczy zastępczej. Piecza zastępcza ma być sprawowana nie tylko w przypadku, gdy rodzicom władza rodzicielska została odebrana, ograniczona bądź zawieszona.
Ma być ona sprawowana w każdym przypadku niemożności zapewnienia przez rodziców opieki i wychowania dzieci. Piecza zastępcza może być sprawowana w formie rodzinnej (rodziny zastępcze spokrewnione, zawodowe, niezawodowe, rodzinne domy dziecka) i instytucjonalnej (placówki).
W celu wspierania rodziny przeżywającej trudności rodzina może zostać objęta pomocą rodziny wspierającej.
Z danych Powiatowego Centrum Pomocy w Rodzinie w Mielcu wynika,
że na terenie Gminy Wadowice Górne na dzień 31.12.2014r. funkcjonuje 3 rodziny zastępcze, w tym dwie rodziny spokrewnione. W rodzinach
zastępczych przebywa 4 dzieci, w tym 3 w rodzinie spokrewnionej. Jedno dziecko przebywa w Domu dla Dziecka w Skopaniu. W Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym w Rejowcu przebywa jedno dziecko i w Młodzieżowym Ośrodku Socjoterapii w Przemyślu przebywa również jedno dziecko.
Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji korzystają z systemowej i kompleksowej pomocy, ukierunkowanej na wspieranie w zagrożeniach,
profilaktykę i poradnictwo. Rodziny objęte są pomocą w postaci pracy socjalnej, która ma na celu wzmacnianie lub odzyskanie zdolności do prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie.
9
Podmioty, które podejmują działania na rzecz dziecka i rodziny:
Lp. Nazwa instytucji Działania
1. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Wadowicach Górnych
Praca socjalna;
Pomoc finansowa i rzeczowa;
Wypłacanie stypendium i zasiłku szkolnego;
Dożywianie dzieci w szkołach;
Wypłacanie świadczeń rodzinnych;
Wypłacanie świadczeń z funduszu alimentacyjnego;
Wydawanie Karty Dużej Rodziny;
Aktywizacja społeczno-zawodowa;
Poradnictwo psychologiczne;
Wsparcie asystenta rodziny.
2. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
Przeciwdziałanie problemom związanym z nadużywaniem alkoholu;
Profilaktyka uzależnień od alkoholu.
3. Zespół Interdyscyplinarny
ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie
Wsparcie i pomoc rodzinom w przezwyciężaniu problemu
przemocy w rodzinie.
4. NZOZ BIOCEN Profilaktyka i opieka zdrowotna.
5. Szkoły z terenu Gminy Wadowice Górne
Organizowanie szkoleń, prelekcji i porad dla rodziców;
Kierowanie dzieci z trudnościami w nauce do poradni
10 psychologiczno – pedagogicznej;
Monitorowanie sytuacji dzieci w rodzinie zagrożonej kryzysem;
Indywidualne poradnictwo pedagogiczne;
Pomoc uczniom w ramach zajęć w świetlicach szkolnych.
6. Samorządowy Ośrodek Kultury i Rekreacji
Zorganizowanie alternatywnych form spędzania wolnego czasu dzieciom, młodzieży i całym rodzinom promujących pozytywne wzorce funkcjonowania rodziny.
7. Organizacje pozarządowe Zorganizowanie alternatywnych form spędzania wolnego czasu dzieciom, młodzieży i całym rodzinom promujących pozytywne wzorce funkcjonowania rodziny .