Portal został zaprojektowany i budowany przy współpracy z grupami seniorów i organizacjami z sześciu państw Europy. Jego treść i forma były testowane przez osoby 50+. Projekt i układ strony są proste i łatwe w nawigacji. Użytkownicy strony mogą zmieniać jej wygląd i wielkość czcionek, zgodnie ze swoimi preferencjami. Wszystkie dane osobowe są chronione przez konsorcjum projektu Connect in LaterLife i nie będą udostępniane osobom trzecim. Nie zezwala na umieszczanie żadnych zewnętrznych reklam. Komentarze i opinie użytkowników prowadzą do ciągłego rozwoju strony, dostosowując ją do potrzeb użytkowników. Portal jest bezpieczny, darmowy i łatwy w obsłudze.
W ramach projektu przeprowadzono, w listopadzie 2010 r., badania ankietowe dotyczące oczekiwań seniorów wobec stron internetowych dedykowanych osobom starszym. Grupa badawcza składała się ze słu-chaczy UTW w Chrzanowie oraz seniorów z Włoch, Irlandii, Niemiec i Portugalii. Łącznie zbadano 506 osób.
Spośród tych osób, które nie korzystają z komputera, ponad 58% deklaruje chęć nauki. Przyczyna niskich umiejętności czy też wie-dzy wśród uczestników wiąże się ściśle ze strachem przed nowymi technologiami. Na pytanie dotyczące ulubionego hobby, respondenci odpowiedzieli: podróże (66%), czytanie (61%), muzyka (43%).
Kolejne pytanie dotyczyło rozrywek kulturalnych i towarzyskich. Naj-częściej wskazywano na: teatr (51%), koncerty (49%) i wystawy (46%).
C o n n e c t i n L a t e r L i f e – p r z e c i w d z i a ł a j m y w y k l u c z e n i u c y f r o w e m u s e n i o r ó w
109
Wykres 1. Rozkład liczbowy uczestników badań ankietowychz poszczególnych państw europejskich, przeprowadzonych w 2010 roku Źródło: opracowanie własne, 2010.
Wykres 2. Rozkład procentowy odpowiedzi na pytanie dotyczące ulubionego hobby Źródło: opracowanie własne, 2010.
Wykres 3. Rozkład procentowy odpowiedzi na pytanie dotyczące preferowanych rozrywek kulturalnych
E d u k a c j a o s ó b s t a r s z y c h w z a k r e s i e n o w y c h m e d i ó w
Pytanie ankietowe dotyczące obszarów życia, którymi seniorzy są najbardziej zainteresowani najczęściej były wybierane następujące strefy: zdrowie (55%), historia (54%), literatura (45%).
Na kolejne pytanie: jakie informacje chcieliby uzyskać poprzez stronę Connect in LaterLife, seniorzy najczęściej odpowiadali: imprezy kulturalne (76%), zdrowie (60%), porady prawne (32%), kosmetyki (24%), administracja lokalna (15%), prognoza pogody.
Wykres 4. Rozkład procentowy odpowiedzi na pytanie dotyczące obszarów życia Źródło: opracowanie własne, 2010.
Wykres 5. Rozkład procentowy odpowiedzi na pytanie o preferowane informacje zawarte na stronie Connect in LaterLife
Źródło: opracowanie własne, 2010.
Wyniki badania posłużyły partnerom projektu do skonstruowania serwisu i dostosowania jego treści do potrzeb potencjalnych użytkow-ników. Interaktywne materiały zostały pogrupowane w obszarach:
C o n n e c t i n L a t e r L i f e – p r z e c i w d z i a ł a j m y w y k l u c z e n i u c y f r o w e m u s e n i o r ó w
111
Podziel się, Spotkajmy się, Nauka, Odkryj i Katalog usług. Odwiedzającstronę LaterLife można odbyć wirtualną przechadzkę przez wioskę, aby poznać zakres usług oraz działań lokalnych, które odbywają się w rzeczywistym świecie. Mając na względzie potrzeby osób starszych zebrano tu przydatne porady, wskazówki i informacje pod hasłami: Kultura, Usługi, Zdrowie oraz Informacje.
Rysunek 1. Zrzut ekranowy fragmentu strony Connect in LaterLife Źródło: http://www.connectinlaterlife.eu/pl/discover/
Zakończenie
Dzisiejsi seniorzy wychowywali się w warunkach ogromnego przyspie-szenia postępu cywilizacyjnego. Coraz śmielej wyrażają swoje potrzeby, aktywniej wchodzą w społeczne interakcje, włączając się w tworzenie jakości własnej przestrzeni życiowej, także w wymiarze edukacyjnym. Taką grupą jest coraz liczniejsza rzesza uczestników ogólnoświatowego i polskiego ruchu edukacji III wieku. Chcą być aktywni, zauważani i szanowani. Nowe media stanowią dla nich nie tylko łatwo dostępne źródło informacji, lecz również umożliwiają kontakt z najbliższymi osobami, urozmaicają życie społeczne, rozwijają zainteresowania oraz zaspokajają potrzeby. W społeczeństwie informacyjne media elektro-niczne zmieniają relacje, zapewniają rozrywkę, a także podnoszą jakość życia. Dlatego tak istotne jest wyposażenie osób starszych w sprzęt i niezbędne umiejętności, które pozwolą im godnie żyć.
Znajomość komputera staje się niezbędna, dlatego też, aby senio-rzy w pełni mogli uczestniczyć w życiu społecznym, Unia Europejska aktywnie wspiera programy umożliwiające im zdobycie umiejętności w zakresie korzystania z technologii informatycznych. Podejmowane są także działania mające na celu dostosowanie nowych technologii do
E d u k a c j a o s ó b s t a r s z y c h w z a k r e s i e n o w y c h m e d i ó w
potrzeb osób starszych. W 2007 r. z inicjatywy UE przeznaczono spore środki na wypracowanie rozwiązań w zakresie wykorzystania nowych technologii w organizacji opieki nad osobami starszymi (technologie służące zachowaniu dobrej kondycji i zdrowia oraz umożliwiające seniorom niezależne życie) (Musiał, 2008).
Literatura
Batorski D., 2009, Starsi boją się nowego, w: P. Capał, B. Tokarz-Kamińska (red.), Seniorzy w akcji, Wydaw. Inicjatyw Twórczych „ę”, Warszawa.
Capała P., Tokarz-Kamińska B. (red.), 2009, Seniorzy w akcji, Wydaw. Inicja-tyw Twórczych „ę”, Warszawa.
Castells M., 2003, Galaktyka Internetu. Refleksje nad Internetem, biznesem i społeczeństwem, Dom Wydawniczy „Rebis”, Poznań.
Czerniawska O., 2009, Uniwersytet Trzeciego Wieku, 30 lat działania. Prze-miany, dylematy i oczekiwania w epoce ponowoczesnej, „Chowanna” t. 2 (33).
Gore I., 1980, Wiek a aktywność życiowa, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa.
Halicki J., 2009, Edukacja w starości jako działanie poprawiające jakość życia seniorów, „Chowanna” t. 2 (33).
Hrapkiewicz H., 2009, Uniwersytety trzeciego wieku jako jedna z form kształ-cenia osób starszych, „Chowanna” t. 2 (33).
Kuchcińska M., 2009, Edukacja przeciw marginalizacji seniorów, „Chowanna” t. 2 (33).
Majewska-Kafarowska A., 2009, Edukacja (seniorów?) w procesie rewalidacji społecznej starzejącego się społeczeństwa, „Chowanna” t. 2 (33).
Szarota Z., 2007, Lęki i niepokoje pokolenia „60+” w kontekście ekskluzji spo-łecznej, w: S. Rogala (red.), Wybrane problemy procesu starzenia się człowieka, WZSiA, Opole.
Szarota Z., 2007, W poszukiwaniu tożsamości andragogiki – próba organizacji wiodących pojęć oświaty dorosłych, w: T. Aleksander, D. Barwińska (red.), Stan i per-spektywy rozwoju refleksji nad edukacją dorosłych, Uniwersytet Jagielloński, Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Kraków–Radom.
Szarota Z., 2009, Seniorzy w przestrzeni kulturalno-edukacyjnej społeczeństwa wiedzy, „Chowanna” t. 2 (33).
Trafiałek E., 2009, Narodowa strategia spójności a profilaktyka wykluczenia społecznego ludzi starych, „Chowanna” t. 2 (33).
Vilar E., 2008, Starość jest piękna. Manifest przeciwko kultowi młodości, Agencja Dramatu i Teatru „ADiT”, Warszawa.
Walkowska W., 2007, Aktywność – edukacja seniorów, w: L. Frąckiewicz (red.), W obliczu starości, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Województwa Śląskiego, Katowice.
Zych A., 1999, Człowiek wobec starości: szkice z gerontologii społecznej, „Śląsk”, Katowice.
Źródła internetowe
Frąckiewicz E., Znaczenie grupy osób starszych i jej aktywność na rynku nowych technologii w procesie rozwoju społeczeństwa informacyjnego, http://www.instytut. info/IIIkonf/referaty/3c/Frackiewicz%2060%2B.pdf [dostęp: 7.12.2011]
Musiał E., 2008, Ludzie „trzeciego wieku” w sieci, http://www.up.krakow. pl/ktime/ref2008/musial.pdf [dostęp: 7.12.2011]
Raport o Kapitale Intelektualnym Polski, http://pliki.innowacyjnosc.gpw. pl/Kapital_Intelektualny_Polski.pdf [dostęp: 7.12.2011]
Keywords
education of adults, European Union projects, senior, Third Century University, digital excluding
Summary
This article concern a problem of digital excluding of seniors. It’s bringing up the problematic of persistent learning of seniors in different forms. Describes idea of creating the Third Century University. Presenting activity of UTW in Chrzanów and organizations which cooperate with them in education of adults topic. Presents project of learning during whole life (Lifelong Learning Programme – LLP) created under Connect in LaterLife name.
E d u k a c j a o s ó b s t a r s z y c h w z a k r e s i e n o w y c h m e d i ó w