Dobór źródeł wyceny produktu ubezpieczeniowego

Potencjalne źródła webowe użyteczne dla celów badanej metody zostały sklasyfi-kowane i podzielone według szeregu kryteriów. Kryteria te w ogólności mają

znacze-nie techniczne oraz biznesowe¹⁸⁸. W podrozdziale 2.1 wskazano na typowe

rozwiąza-nia stosowane przy tworzeniu witryn internetowych z punktu widzerozwiąza-nia wykorzysta-nych przy ich tworzeniu lub w ich działaniu technologii. W podrozdziale 4.1 zaprezen-towano szerokie spektrum typologii ubezpieczeniowych źródeł informacji w internecie według kryteriów modeli biznesowych, w których źródła te uczestniczą oraz komplet-ności procesów dystrybucji. Z kolei w podrozdziale 4.2 wskazano na rozróżnienie źró-deł wiedzy ze względu na stopień zaawansowania i liczbę ofert algorytmów taryfiku-jących. Wreszcie w podrozdziale 5.2 wspomniano kwestię zróżnicowania portali ze względu na kryterium geograficzne.

Zestawienie wszystkich tych kryteriów tworzy przestrzeń decyzyjną pozwalającą

na zidentyfikowanie witryn, które mogą189

stanowić źródła wiedzy wykorzystywane przez proponowaną metodę. W celu uzyskania jak najlepszej jakości i wiarygodności badania przedstawione poniżej wytyczne odnośnie wyboru źródeł zostaną następnie praktycznie wykorzystane. Jednocześnie w ramach wyszczególnionych kryteriów pod-jęte zostaną kroki zmierzające do zdywersyfikowania badanych witryn w charakterze źródeł wiedzy. Zakłada się, że taka dywersyfikacja ma pozytywny wpływ na prak-tyczne wykazanie istotnego poziomu ogólności metody.

Dobór źródeł i zasady ich selekcji pod względem technologicznym

Należy zauważyć, odnosząc się do wskazanych modeli źródeł internetowych, że duża część serwisów ubezpieczycieli oferujących ubezpieczenia on-line posiada cechy serwisów z zaawansowanym GUI. Praktycznie wszystkie tego typu źródła ko-rzystają także z podstawowych zabezpieczeń oferowanych przez szyfrowane połącze-nie za pomocą protokołu HTTPS. W szczególności portale porównujące oferty mają

188

Wszystkie te zestawienia razem tworzą siatkę (kostkę), na podstawie której realizowany będzie dobór instancji przedmiotu do przeprowadzenia badań.

189 W dalszej części dyskutujemy ograniczenia, które są zastosowane do przeprowadzonego badania. Ze względu na dbałość o jakość badania i wyników przyjęte ograniczenia mają charakter zaostrzony w stosunku do normalnych warunków użycia metody.

91

szereg cech wspólnych ze źródłami głębokiego internetu190. Rozpatrując kryterium

technologiczne, w badaniu nie zakłada się wprowadzania szczególnych ograniczeń. Jeżeli ograniczenia takie występują, to ze względu na zaobserwowane na podstawie przeglądu szeregu przykładów zależności, jak na przykład brak konieczności obsługi mechanizmów personalizacji. Wśród wszystkich wiodących witryn towarzystw

ubez-pieczeniowych nie natrafiono bowiem na żadne rozwiązanie tego typu191

. Nie planuje się także obsługi rozwiązań stworzonych na bazie szkieletów lub oprogramowania uruchamianego po stronie klienta o charakterze multimedialnym. Przede wszystkim chodzi tutaj o formularze działające w technologii Adobe Flash oraz Microsoft Silver-light czy apletów Java. Przypadki zastosowania pierwszego z wymienionych

rozwią-zań można sporadycznie spotkać w praktyce witryn ubezpieczeniowych192.

Dobór według kryterium modelu biznesowego

Omawiając podział portali oferujących ubezpieczenia według kryterium modelu biznesowego zaznaczono, że tylko część portali charakteryzuje się możliwością dostę-pu na zasadzie powszechności. Opisywana metoda koncentruje się na witrynach, które są dostępne w ten sposób. Oznacza to, że zasadniczo z badania wykluczone są witryny intranetowe (B2E) oraz przeznaczone dla biznesu (B2B). W pierwszym przypadku źródło nie ma charakteru powszechnie osiągalnego, a co za tym idzie, dostęp do niego jest zazwyczaj istotnie utrudniony lub całkowicie niemożliwy. Wyklucza to także możliwość obiektywnej oceny wyników ewentualnych badań czy odtworzonych mo-deli. W drugim przypadku powód decyzji o wykluczeniu spowodowany jest rzadkim wykorzystywaniem medium internetowego (ubezpieczenia direct) w sprzedaży pro-duktów ubezpieczeniowych w segmencie biznesowym oraz korporacyjnym. Na pod-stawie analizy licznych przypadków ofert firm polskich oraz zagranicznych w zasadzie nie stwierdzono takich przypadków.

W segmencie sprzedaży masowej, skierowanej do konsumenta indywidualnego, oferta produktowa jest za to bardzo szeroka. W ramach modelu biznesowego B2C w podrozdziale 4.1 wyróżniono 5 typów witryn obsługiwanych bezpośrednio lub przez pośredników. Wskazano także, że z punktu widzenia wiarygodności i jakości

190 Listy wyników, stronicowanie (paginacja) etc.

191 Pominięto tutaj kwestie portali klienckich. Nie służą one jednak bezpośrednio do ofertowania produktów.

192

92

wych do otrzymania modeli wyceny najbardziej istotne są witryny prowadzone przez zakłady ubezpieczeń. Niektóre inne typy stron z zasady nie stanowią źródła wiedzy, ponieważ nie zawierają szczegółowych informacji o ofercie.

W rezultacie strategia wyboru witryn dopuszczonych do badania jest następująca: podstawowym przedmiotem badań są witryny dystrybucji bezpośredniej; nie będą na-tomiast wykorzystane witryny pośredników niezależnych; nie będą także przedmiotem bezpośredniego zainteresowania wortale tematyczne. Jedną z grup podmiotów poten-cjalnie mogących wykorzystać prezentowaną metodę mogą być właśnie podmioty

prowadzące witryny pośredników niezależnych, jak i wortale tematyczne193

. Stąd w ramach strategii wyboru witryn podjęto decyzję o nie włączaniu przypadków takich stron do zbioru źródeł stanowiących przedmiot badania.

Dobór ze względu na stopień zaawansowania i liczbę stosowanych w ofercie algo-rytmów taryfikujących

Rozpatrując kryterium zaawansowania i liczby stosowanych w ofercie algoryt-mów taryfikujących, zakłada się priorytetowe traktowanie witryn będących źródłem pojedynczego algorytmu o oczekiwanej najlepszej jakości generowanych wyników. Jak zauważono przy opisie tego podziału, takie warunki propagacji wiedzy zapewniają przede wszystkim strony będące własnością towarzystw ubezpieczeniowych, które za ich pośrednictwem oferują swoje produkty on-line. Spośród wymienionych w pod-rozdziale 4.1 w ramach odnośnego kryterium rodzajów stopnia zautomatyzowania procesu sprzedażowego za najbardziej właściwe źródła dla badanej metody uznano witryny internetowe wspierające pełen proces zakupu ubezpieczenia. Do tego podzbio-ru witryn przynależą także rozróżnione witryny, które dodatkowo pozwalają na obsłu-gę posprzedażową klientów. Z punktu widzenia badanej metody ta ostatnia funkcjo-nalność jest nieistotna.

Dobór według kryterium geograficznego

Założenie ogólności metody ekstrakcji wiedzy rozumieć należy jako możliwość jej zastosowanie na względnie szerokim zbiorze przedmiotów badania, idealnie o zdywer-syfikowanych cechach. Dywersyfikacja cech przedmiotów badanych wynika

193 Kwestia zastosowań metody będzie przedmiotem dyskusji po prezentacji wyników w podrozdziale 7.6 oraz rozdziale 8.

93

po pierwsze ze zróżnicowania podmiotów prowadzących witryny ubezpieczeniowe. Po drugie, dalsze zróżnicowanie jest wynikiem różnorodności ofert, produktów ubez-pieczeniowych oraz docelowych grup klientów.

Ta różnorodność może być dodatkowo wzmocniona przez włączenie do zbioru przedmiotów badania witryn funkcjonujących na innych rynkach geograficznych. Aby zapewnić jak najlepszą reprezentatywność otrzymanych wyników, taka możliwość została wzięta pod uwagę. Po wstępnej analizie wybranych rynków zagranicznych okazało się, że poza kwestiami szczegółowymi (uwarunkowania prawne etc.) oraz oczywiście różnicami językowymi, witryny te nie wniosłyby jako dodatkowe

przed-mioty badania istotnych czynników różnicujących194

.

U podstaw badania znajduje się założenie, że metody stosowane przy opracowy-waniu produktów ubezpieczeniowych są w swojej istocie ogólne i nie różnią się istot-nie w poszczególnych krajach. Nie ma potrzeby robienia podobnego założenia doty-czącego funkcjonowania witryn internetowych od strony technologii, ponieważ jedno-rodność w tym zakresie gwarantowana jest przez znaczący i ciągle postępujący stopień standaryzacji w zakresie protokołów, formalizmów oraz technik wykorzystywanych w ich działaniu. Oczywiście istotne różnice ze względu na kryterium geograficzne sta-nowią prezentowane treści, kultura i lokalna specyfika rynku, szczegółowe potrzeby konsumentów, a także poziom kultury technicznej, a co za tym idzie, powszechność potencjalnych źródeł wiedzy ubezpieczeniowej.

Przy rozpatrywaniu omawianego podziału należy także zastanowić się nad sen-sownością definicji podziału geograficznego w sytuacji badania, którego obiektem są byty wirtualne, a zatem znajdujące się w przestrzeni informacji odrębnej w zasadni-czy sposób od przestrzeni fizycznej. W związku z tym zastrzeżeniem wprowadzono następujące uszczegółowienie: przez witrynę przynależną do rynku danego kraju ro-zumiemy witryny internetowe prezentujące istotne treści w języku narodowym danego kraju z przeznaczeniem do sprzedaży dla klientów będących rezydentami danego kra-ju; w szczególności prowadzone przez krajowe podmioty. Ostatni warunek nie jest,

194 Część ostatecznie przebadanych witryn ubezpieczeniowych w gruncie rzeczy należy do dużych grup ubezpieczeniowych prowadzących swoje biznesy w wielu krajach na terenie Europy. Ze względu na standardy korporacyjne oraz koszt infrastruktury IT grupy takie dążą do ujednolicania rozwiązań także w zakresie sprzedaży pomiędzy poszczególnymi rynkami, na których prowadzą operacje.

94

rzecz jasna, konieczny do spełnienia, aby zgodnie z definicją zaliczyć źródło wiedzy ubezpieczeniowej jako przynależne do konkretnego krajowego rynku.

Ze względu na uwarunkowanie, zaobserwowanie mało istotnych różnic w przea-nalizowanych witrynach zagranicznych w stosunku do witryn rynku polskiego oraz fakt, iż badanie przeprowadzane jest w warunkach gospodarki polskiej jako części składowej europejskiego rynku ubezpieczeniowego określono, że przedmiotem bada-nia są strony należące do polskich podmiotów.