Rosyjski przemysł lotniczy kontynuował dosta-wy sprzętu lotniczego dla sił powietrznych. Podob-nie jak w latach 2009–2010, największą liczbę nowych samolotów otrzymało lotnictwo frontowe (tab. 1). Zjednoczenie Produkcji Lotniczej w Kom-somolsku nad Amurem (KNAAPO) w ramach kon-traktu zawartego w 2009 roku przekazało siłom powietrznym dwanaście samolotów Su-27SM3.
Wszystkie trafiły do 6972 Bazy Lotniczej w Krym-sku (Południowy Okręg Wojskowy, Krasnodarski Kraj). Przekazano je w trzech partiach po cztery
sa-moloty: w lutym 2011 roku, 1 grudnia 2011 roku oraz pod koniec grudnia 2011 roku. Samoloty te mają czerwone numery taktyczne, które rozpoczy-nają się od „51”.
Siły powietrzne przyjęły też kolejne bombowce taktyczne Su-34 (6 sztuk), wytwarzane w Zjedno-czeniu Produkcji Lotniczej w Nowosybirsku (NAPO). Dostawy ich są realizowane w ramach kontraktu na 32 samoloty tego typu, który zawarto w grudniu 2008 roku. Nowe Su-34 przekazano do 7000 Bazy Lotniczej w Woroneżu (lotnisko
Bałti-mor, Zachodni Okręg Wojskowy) w dwóch par-tiach: cztery 12 grudnia 2011 roku (numery taktyczne czerwone: 01, 02, 03, 04) oraz dwa 22 grudnia 2011 roku (numery taktyczne czerwo-ne: 05, 10).
Tymczasem na fotoreportażu3 z ćwiczeń „Tarcza Sojuszu-2011”, odbywających się od 16 do Rok 2009 był przełomowy dla rosyjskiego lotnictwa woj-skowego ze względu na podpisanie podczas wystawy lotni-czo-kosmicznej MAkS-2009 kontraktu na dostawę dla mini-sterstwa obrony 64 nowych samolotów myśliwskich (48 egz.
Su-35S, 12 egz. Su-27SM i 4 egz. Su-30M2) w ciągu następ-nych pięciu lat.
Media rosyjskie nagłośniły fakt, że w 2011 roku bombow-ce Su-34 po raz pierwszy zostały przekazane z zakładów NAPo do jednostki liniowej – wcześniejsze trafiały do 4 Cen-trum zastosowania Bojowego i Szkolenia w lipiecku. W gru-dniowych serwisach informacyjnych wielokrotnie podawano, że Su-34 przekazane do Woroneża to samoloty fabrycznie nowe, które przyleciały bezpośrednio z zakładów NAPo.
od słów do czynów
1 samoloty miG-29smT przekazane w 2010 roku to ostatnie trzy maszyny z partii zwróconej ministerstwu obrony przez Algierię.
2 W odróżnieniu od większości armii świata w siłach zbrojnych Federacji rosyjskiej śmigłowce wspierające działania wojsk lądowych znajdują się w strukturze organizacyjnej sił powietrznych (armiejskaja awiacja – lotnictwo armijne).
3 reportaż zamieszczony w czasopiśmie „Wzljot” 2011 nr 11.
22 września 2011 roku na poligonach w Astracha-niu i obwodzie Niżny Nowogród, na jednym ze zdjęć, wśród innych maszyn, można dostrzec samo-loty Su-34 z numerami „04” i „05”. Najprawdopo-dobniej przekazanie Su-34 do Woroneża w 2011 roku odbyło się również „za pośrednictwem”
4 Centrum Zastosowania Bojowego i Szkolenia w Lipiecku.
Mimo wcześniejszych zapowiedzi, w 2011 roku nie udało się przekazać siłom powietrznym ani jednego Su-35S. Oblot pierwszego seryjnego samolotu tego typu nastąpił 3 maja 2011 roku w zakładach produ-centa (KNAAPO). Samolot wykonał w Komsomol-sku siedem lotów testowych, następnie, 27–28 maja 2011 roku, przeleciał do 929 Państwowego Centrum Lotniczo-Badawczego (GLIC) w Achtubińsku w celu przeprowadzenia prób państwowych. Do końca 2011 roku nie został przekazany siłom powietrznym i pozo-stał w Achtubińsku. Maszyna otrzymała nowy, błękit-noszaroniebieski kamuflaż oraz numer boczny „nie-bieskie 01” (fot. 2).
W 2011 roku siły powietrzne Rosji wzbogaciły się o kilka samolotów lotnictwa strategicznego. Pod koniec roku, 27 grudnia, odebrano z Zakładów Lot-niczych im. G.M. Berijewa (TANTK) w Taganrogu
zmodernizowany samolot Tu-95MS (numer tak-tyczny: „czerwone 62”), który dostarczono do 6950 Bazy Lotniczej w Engels.
Te same zakłady przekazały siłom powietrznym (31.10.2011 r.) pierwszy zmodernizowany samolot wczesnego wykrywania, dowodzenia i naprowa-dzania A-50U (numer taktyczny: „czerwone 47”, nr rejestracyjny RF-92957). 28 grudnia 2011 roku przyjęto go na stan etatowy w 2457 Bazie Lotniczej w Iwanowie. Pierwszy lot „operacyjny” wykonał 17 stycznia 2012 roku.
Zwraca uwagę fakt, że A-50 został oddany do remontu w 2008 roku, a prace nad jego zmoder- nizowaniem trwały aż trzy lata. Na wystawie MAKS-2011 statycznie zaprezentowano inny sa-molot A-50 (numer taktyczny 41), opisany na tabli-cy informatabli-cyjnej jako A-50U. Wbrew opisowi, nie był to samolot zmodernizowany do standardu A-50U, jedynie wyremontowany A-50.
Zakłady TANTK wyremontowały w 2011 ro-ku jeszcze jeden wojskowy samolot specjalny:
Tu-142M3 (numer taktyczny 56). 23 grudnia 2011 roku maszynę tę, przeznaczoną do zwal-czania okrętów podwodnych, przekazano lotnic-twu marynarki wojennej Rosji.
Fot. 1. boMboWiec taktyczny su-34. W 2011 roku siły powietrzne Rosji otrzymały sześć takich maszyn
FOT. ArChiWUm AUTOrA
Jednym z najciekawszych samolotów rosyjskich, oddanym w 2011 roku, jest Tu-214ON. Maszynę tego typu (numer rejestracyjny RA-64519) zaku-piono na potrzeby programu „Open Sky”4, na za-mówienie głównego rosyjskiego wykonawcy pro-gramu, którym jest OAO Koncern radiostrojenija
„WEGA”. Firma ta jest jednocześnie projektantem i producentem pokładowych systemów obserwacyj-nych zamontowaobserwacyj-nych na pokładzie maszyny.
Samolot zbudowano w Zjednoczeniu Produkcji Lotniczej w Kazaniu – KAPO.
Oblot Tu-214ON nastąpił 1 czerwca 2011 roku, a publicznie maszynę zaprezentowano na wystawie MAKS-2011. Dotychczas Federacja Rosyjska użytko-wała w programie „Open Sky” dwa typy samolotów:
Tu-154-ŁK1 (do lotów nad Ameryką Północną) i An-30B (do lotów nad Europą). Są to maszyny mocno wyeksploatowane i przestarzałe, dlatego też podjęto decyzję o ich zastąpieniu nowym typem.
Tu-214ON to najlepiej wyposażony samolot pro-gramu „Open Sky”. Oprócz typowych urządzeń rozpoznania obrazowego (lotniczych aparatów fotograficznych i kamer) dysponuje również stacją radiolokacyjną obserwacji bocznej z syntetyczną
aperturą oraz skanerem liniowym światła podczer-wonego.
Lotnictwo transportowe, mimo nie najlepszej sytuacji, w 2011 roku otrzymało tylko jeden nowy samolot – An-140-100 (numer seryjny RF 41254), wyprodukowany w Zakładach Lotniczych „Awia-kor” w Samarze (fot. 3). Maszynę oblatano 6 sierp-nia 2011 roku. Po przeprowadzonych próbach i na-niesieniu kamuflażu sił powietrznych (jednolity ciemnoszary kolor), samolot przybył na lotnisko Żukowskij i został zaprezentowany na wystawie MAKS-2011, następnie powrócił do macierzystych zakładów. 30 grudnia 2011 roku przeleciał z Sama-ry na lotnisko Czkałowskij w celu przekazania go siłom powietrznym.
W 2011 roku zakłady „Awiakor” wykonały re-mont kapitalny dwóch Tu-154M sił powietrznych Rosji. Trzeci na przełomie roku pozostawał w Sa-marze w celu dokończenia remontu. Do końca 2011 roku żadna z tych maszyn nie została przekazana siłom powietrznym. Najprawdopodobniej na po-Fot. 2. pRototyp su-35. Mimo zapowiedzi o dostawie w 2011 roku co najmniej dwu takich samolotów dla rosyjskiego lotnictwa, przed zakończeniem roku samoloty te nie trafiły do jednostek
FOT. ArChiWUm AUTOrA
4 rosyjska nazwa programu to „Otkrytoje Niebo” – stąd litery ON w oznaczeniu typu samolotu.
czątku 2012 roku trafią one na podmoskiewskie lot-nisko wojskowe Czkałowskij.
W 2011 roku kontynuowano również programy modernizacji i remontu samolotów, między innymi MiG-31BM, Su-25SM, Ił-76MD i An-124-100.
Łącznie wyremontowano około 20–25 maszyn wszystkich typów.