W poniższej tabeli podsumowano działania następcze w związku z odpowiednimi zaleceniami wydanymi w sprawozdaniu DG(SANTE)/2015-7508-MR Final.
Nr Wcześniejsze zalecenie Ocena
1
WO powinien zapewnić odpowiednie (zgodne z przepisami art. 3 ust. 2 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 2160/2003) zgłaszanie wyników uzyskanych w trakcie realizacji KPZS.
Zalecenie oparte na wniosku nr 77. Powiązane ustalenia: nr 69 i 74.
Niewypełnione w całości.
Ponieważ procedura
potwierdzającego pobierania próbek od kur hodowlanych nie jest jeszcze w pełni zgodna z wymogami UE, gwarancje, że sprawozdania będą dokładne,
prawidłowo, są niewystarczające.
Zob. ustalenia nr 37 i 38.
Zob. zalecenie nr 2 niniejszego sprawozdania z audytu.
3
WO powinien zapewnić, aby – w przypadku stad hodowlanych kur – zasady pobierania próbek potwierdzających były zgodne z pkt 2.2.2.2 lit. c) załącznika do rozporządzenia (UE) nr 200/2010 oraz by procedura pobierania próbek stosowana przy pobieraniu próbek potwierdzających była zgodna z pkt 2.2.2.2 lit. b) załącznika do rozporządzenia (UE) nr 200/2010.
Zalecenie oparte na wnioskach nr 76 i 88.
Powiązane ustalenia: nr 70, 84, 85 i 145.
Niewypełnione w całości.
Zasady potwierdzającego pobierania próbek są obecnie poprawne. Procedura potwierdzającego pobierania próbek od stad kur hodowlanych nie jest jeszcze jednak w pełni zgodna z wymogami UE.
Zob. ustalenia nr 37 i 38.
Zob. zalecenie nr 2 niniejszego sprawozdania z audytu.
4
W przypadku stad kur niosek WO powinien zapewnić, aby: – zasady pobierania próbek potwierdzających były zgodne z rozdział D pkt 4 załącznika II do rozporządzenia (WE) nr 2160/2003, – procedura pobierania próbek stosowana przy pobieraniu próbek potwierdzających była zgodna z procedurą opisaną w części D pkt 4 załącznika II do rozporządzenia (WE) nr 2160/2003; oraz – stada uznawano za dodatnie nawet w przypadku, gdy istotne serotypy salmonelli wykryto jedynie w próbkach kurzu, co ma na celu zapewnienie zgodności z pkt 4.1 lit. a) załącznika do rozporządzenia (UE) nr 517/2011.
Zalecenie oparte na wnioskach nr 76, 104 i 105.
Powiązane ustalenia: nr 70, 98, 100, 101, 102 i 145.
Wypełnione.
Zob. ustalenia nr 21, 39 i 40.
6 WNIOSKI OGÓLNE
W następstwie ostatniego audytu (z 2015 r.) i wystąpienia ogniska salmonelli w 2016 r.
polskie właściwe organy wprowadziły szereg zmian do KPZS, krajowych instrumentów prawnych oraz do instrukcji i kontroli urzędowych związanych z KPZS.
Planowana częstotliwość kontroli urzędowych na miejscu jest przestrzegana (a niekiedy przekraczana), przy czym skutecznie wyegzekwowano korektę niezgodności z wymogami KPZS wykrytych w ramach tych kontroli u PPPS. Wprowadzono weryfikację prowadzenia kontroli urzędowych, w ramach której również wykryto niedociągnięcia w tych kontrolach i doprowadzono do ich korekty.
Zasadniczo KPZS w Polsce są zgodne z wymogami UE i są odpowiednio realizowane, a na rolników nakładano prawidłowe środki ograniczające lub rolnicy sami je wprowadzali, gdy zachodziła taka potrzeba, przy czym w większości przypadków były one odpowiednio udokumentowane.
W toku dochodzeń epidemiologicznych nie udawało się jednak często wykryć źródła zakażenia, w szczególności w odniesieniu do kur niosek, a dane ECDC-EFSA wskazują na to, że zakażenie to może w Polsce nadal występować. WO podjął pewne kroki, aby temu zaradzić, a w szczególności ma zamiar ustanowić, począwszy od 2018 r., specjalne zespoły epidemiologiczne zajmujące się tą kwestią.
Dzięki wdrożeniu KPZS osiągnięto niską częstotliwość występowania salmonelli – zgodnie z unijnymi wartościami docelowymi – w odniesieniu do brojlerów i indyków hodowlanych i rzeźnych. Wstępne dane dotyczące pierwszego semestru 2017 r. wskazują, że te wartości docelowe być może osiągnięto również w przypadku kur hodowlanych, lecz nie kur niosek.
W 2016 r. poziom wykrywania salmonelli u indyków rzeźnych i u brojlerów był w przybliżeniu 100 razy niższy w przypadku pobierania próbek przez PPPS w porównaniu z urzędowym pobieraniem próbek (odpowiednio 0,03% w porównaniu z 3,2% oraz 0,04%
w porównaniu z 4,3%), a w pierwszym semestrze 2017 r. badania wykazały wynik pozytywny w 10-ciu stadach kurcząt hodowlanych, przy czym w przypadku 9-ciu z tych stad zakażenie wykryto tylko wskutek urzędowego pobierania próbek, które prowadzi się znacznie rzadziej niż pobieranie próbek przez PPPS. Znacznie niższy wskaźnik wykrywalności w przypadku pobierania próbek przez PPPS sprawia, że element ten jest w praktyce nieskuteczny w wykrywaniu salmonelli, co może stanowić przyczynę ciągłego pojawiania się ognisk choroby pomimo prawidłowego funkcjonowania innych środków w ramach KPZS.
7 SPOTKANIE ZAMYKAJĄCE
W dniu 15 lutego 2018 r. odbyło się spotkanie zamykające z udziałem przedstawicieli właściwych organów, podczas którego zespół audytowy przedstawił główne ustalenia i wstępne wnioski. Właściwe organy uznały ustalenia zespołu audytowego i przedstawiły kilka uwag dotyczących stwierdzonych opóźnień w analizach laboratoryjnych.
8 ZALECENIA
Nr Zalecenie
1. Właściwy organ powinien wskazać:
główne przyczyny, dla których laboratorium, w którym przeprowadzono wizytację, nie było w stanie terminowo przedstawić wyników badań na określenie serotypów salmonelli pod koniec 2016 r.;
jakie zmiany zostaną wprowadzone, aby zapewnić, by laboratoria, które zatwierdzono na potrzeby badań w ramach krajowych programów zwalczania salmonelli, terminowo przedstawiały wyniki badań (zapewniając podstawę prawną dla środków kontroli określonych w art. 5 ust. 3 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 2160/2003), nawet w okresach kryzysowych.
Zalecenie oparte na wniosku nr 55.
Powiązane ustalenie: nr 33.
2. WO powinien zapewnić, aby – w odniesieniu do stad hodowlanych kur – w przypadku niepotwierdzonego źródła zakażenia procedura stosowana podczas potwierdzającego pobierania próbek oraz przed zniesieniem ograniczeń w handlu była w pełni zgodna z pkt 2.2.2.2 lit. b) załącznika do rozporządzenia (UE) nr 200/2010.
Zalecenie oparte na wniosku nr 56.
Powiązane ustalenia: nr 37 i 38.
Odpowiedź właściwego organu na zalecenia znaleźć można pod adresem:
http://ec.europa.eu/food/audits-analysis/rep_details_en.cfm?rep_inspection_ref=2018-6444
ZAŁĄCZNIK1–ODESŁANIADOAKTÓWPRAWNYCH
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli
urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie monitorowania chorób odzwierzęcych i odzwierzęcych czynników chorobotwórczych, zmieniająca decyzję Rady 90/424/EWG i uchylająca dyrektywę Rady 92/117/EWG
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie zwalczania salmonelli i innych określonych
odzwierzęcych czynników chorobotwórczych przenoszonych przez żywność
Rozporządzenie
nr 200/2010 Dz.U. L 61
z 11.3.2010, s. 1 Rozporządzenie Komisji (UE) nr 200/2010 z dnia 10 marca 2010 r. w sprawie
wykonania rozporządzenia (WE)
nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do celu unijnego ograniczenia częstości występowania serotypów salmonelli w dorosłych stadach hodowlanych gatunku Gallus gallus Rozporządzenie
nr 517/2011
Dz.U. L 138 z 26.5.2011, s. 45
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 517/2011 z dnia 25 maja 2011 r. w sprawie wykonania rozporządzenia (WE) nr 2160/2003
Parlamentu Europejskiego i Rady
w odniesieniu do unijnego celu ograniczenia częstości występowania niektórych
serotypów salmonelli w stadach kur niosek gatunku Gallus gallus oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2160/2003
i rozporządzenie Komisji (UE) nr 200/2010
Rozporządzenie
nr 200/2012 Dz.U. L 71
z 9.3.2012, s. 31 Rozporządzenie Komisji (UE) nr 200/2012 z dnia 8 marca 2012 r. w sprawie unijnego celu ograniczenia występowania Salmonella
Enteritidis i Salmonella Typhimurium w stadach brojlerów zgodnie
z rozporządzeniem (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady Rozporządzenie
nr 1190/2012
Dz.U. L 340 z 13.12.2012, s. 29
Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1190/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie unijnego celu ograniczenia występowania bakterii
Salmonella Enteritidis i Salmonella
Typhimurium w stadach indyków zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady (Tekst mający znaczenie dla EOG)
Rozporządzenie nr 2073/2005
Dz.U. L 338 z 22.12.2005, s. 1
Rozporządzenie Komisji (WE) nr 2073/2005 z dnia 15 listopada 2005 r. w sprawie
kryteriów mikrobiologicznych dotyczących środków spożywczych
Rozporządzenie nr 178/2002
Dz.U. L 31 z 1.2.2002, s. 1
Rozporządzenie (WE) nr 178/2002
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego,
powołujące Europejski Urząd ds.
Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności