i?yn Jana Króla Szwedzkiego i Katarzyny córki Zygmunta 1. Króla Polskiego wnuk Gustawa Wazy urodził się 1566.
obrany Królem Polskim 4 587. nastąpił na Królestwo Szwedzkie roku 1594.
1587.
Zwykłe podczas Bezkrólewia zamieszki wzmagają się przez niezgodę Panów. Na sejmie konwokacyi Zborowscy i do nich przywiązani, (z których najpierwsi byli Górka Wojewoda Sendomirski i CzarnoAvski mąż wzięty bardzo u szlachty) próżno usiłują w nienawiść u narodu wyprawić Zamojskiego, i nakłonić szlachtę do zemszczenia się śmier
ci Samuela Zborowskiego, i skasowania dekretu przeciw bratu jego uczynionego. Na sejmie Elekcyi Zamojski z ma
łym wojskiem a jego przeciwnicy z 10000 ludzi zbrojnych przybyli, chcąc pierwej kłótnie swoje uspokoić, niż do da
wania głosu na Króla przystąpić. Szlachta gniewem zdięła widząc iż dobro publiczne, dla prywatnego interessu zarzu
cone je s t, już się do rokoszu miała , dla sprzeciwienia się zamysłom przednicjszyeh P anów , wstrzymana jednak od niego jest przez Prymasa i niektórych innych Senatorów.
Audyencya dana Posłom. Posłowie Cesarski, Hisz
pański, Kurfirsztów, Arcyksiążąt Niemieckich i Książęcia Pruskiego zalecali stanom jednego z braci Rudolfa II. Ce
sarza. Posłowie zaś Cara Fiedora i Zygmunta Książęcia dziedzicznego Szwedzkiego za pryncypałami swojemi ob
stawali. Nuncyusz Papieski jedynie polecał obranie Króla katolika.
Litwa odłączywszy się od Polaków oczekiwa na kogo się oni nakłonią. Polacy rozdzieleni między Maxymilianem A rcy- księciem i Zygmuntem Królewiczem Szwedzkim, idą częścią za Zborowskiemi pierwszego, częścią za Królową w do Arą , Zamojskim i innerai drugiego utrzymujących.
Zygmunt wnukiem był Zygmunta I. i z domu Jagiel
lońskiego po matce pochodził. Wychowany w nadziei o- siągnienia Tronu Polskiego, nauczył się języka tegoż naro
du , i wiarę katolicką przyjął.
MAŁŻONKA POTOMSTWO ŚM IERĆ Klemens VIII. 1605 Leon XI. i,605
Ferdynand II. 1631 Cesarze Tureccy.
P R Z Y P A D K I Z N A C Z S L E J S Z E Z A Z Y G M U N T A H f ,
Obie sirony osobne rady mają. Prymas Zygmunta Królem mianuje. Zborowscy Jkiórycb słabsza była stron*
Maxymiliana przez Jakóba Woronieckiego Biskupa Kijow
skiego nominują, (łbie strony do Elektów parta concenta posyłają i ouycbże do Królestwa zapraszają. Pełnomocni Posłowie Zygmunta traktat podpisali wieczystego pokoju między Szwecyją i polską przeciw wzajemnym ich nieprzy
jacielem, Król obrany obowiązał się Esthonią i część summ Neapolitańskich na «ię przypadający c h , Polszczę ustąpić, utrzymać armatę wodną, rynsztunkiem wojennym Królestwo opatrzyć, uspokoić niektóre długi narodowe, i wszystkie narodu prawa i swobody potwierdzić.
Po starganym przez takowe niezgody sejmie Elekcyi Zamojski Kraków, Zborowscy Wiślicą opanowali. Lecz wnet potym w tymże mieście odprawił się ziazd partyi Zyg- muntowskiej, która od wojska Hetmana W. ubezpieczoną potwierdziła uczynioną Elekcyą, i do Maxymiliana posłała odradzając inu przybycia do Polskiej, zlecono też Zamoj
skiemu obronę K rólestw a, i moe dano na pomnożenie woj
ska podług potrzeby. Maxymilian z 6000. wojska do Pol
skiej wchodzi, partya z nim trzymająca przyłączeniem się do niego toż wojsko pomnaża. Oblężenie Krakowa, które
go mocno broni Zamojski i Maxyrailiana do odstąpienia przymusza.
Tym czasem Zygmunt z .Szwecyi do Polskiej wyjeż
dża z niemałym Ojca swojego żalem , który niechętnie syna posyłał do Polskiej, i nie pierwej na to zezwolił', aż Le- śniowolski pogroził mu Elekcyą Cara Fiedora, przez co największego nieprzyjaciela jego siły znacznie byłyby po
mnożone. Z tym wszystkim Król Jan mocno synowi zale
cił aby nigdy nic zezwolił na przyłączenie Estonyi do Poł- sk iej, mając nadzieję, iż gdy Polacy mocno się o to do
magać będą, syn jego pozorną w tym samym tak przykrym obowiązku znajdzie przy cynę uwolnienia się od jarzma, jak on mienił, nader uciążliwego.
141
142
P R Z Y P A D K I ZNACZ NI EJ S ZE Z A Z Y G MU N T A U L
Zygmunt do Gdańska przybywa i potwierdza wszyst
kie dane od siebie obietnice, tę wyjąwszy która za cel Estoniją miała, której prowincyi interes do śmierci Ojca swego odłożył. Król w Krakowie koronowany od Prymasa.
-Va sejmie koronacyi Zamojskiemu zlecono wojska na rugo
wanie z Polskiej Maxymiliana użyć.
1588-Hetman W. z wojskiem podczas zimy przeciw Maxy- milianowi zmierza, i dogoniwszy go pod Byczyną na Śląsku wojsko jego poraża. Maxymilian do miasta umyka lecz do poddania się z wszystkiemi tam się znajdująeemi przymu
szony był. Stanęła ugoda aby do dalszego tych kłótni u- spokojenia Maxymilian pozor wolności mając w niewoli zo
stawał.
inni z nim w niewolą zabrani Niemcy, częścią przez okup, częścią zwłaszcza podlejszego urodzenia bez wszel
kiego okupu wolno puszczeni byli. Polaków też przy nim znajdujących się wolno puszczono, za poprzedzającą jednak przysięgą wierności Krolowi i Stanom Rzeczypospolitej, wyjęto jednak z tej liczby hersztów, mianowicie Górkę Wo
jewodę Poznańskiego i Zborowskiego Marszałka Nadwor
nego, których do dalszego przez stany na sejmie rozsądze
nia przytrzymano. Zwycięztwo to przeciwmą Królowi par- tyją zupełnie zAwojowało i zniszczyło. Król sam na Tronie ugruntOAwany wszystkich którzy dotąd av' obojętności zosta
wali pozyskał. Przybywszy do K ra k w a przed zakończe
niem sejmu przyjęty był z oświadczeniem powszechnej ra
dości. Zamojskiemu dwa StarostA^a praA^em dziedzicznym dano, a Stefanowi , Jędrzejowi i Baltazarowi Batorym Króla przeszłego synowcom Indygenat nadano. Pierwszy ten był przykład av Pelszcze nadanego Indygenatu, dawniejszych bowiem czasów skoro cudzoziemcy SzlachectAvem w innych krajach zaszczyceni av* Polszczę osiedli, zaraz wszystkich praAv i Ayolności rÓA^nie jak i inni Polacy używali.
143
M I N I S T R O W I E W O J O W N I C Y
•
W a c ł a w L es z
czyń sk i 1628 Jakób Zadzik 1635 Kanclerze
W . X.L.
Krzysztof Ra - d z i w i ł ł s 1588 Leo .Sapieha
1623 Stanis ła w R a
d z iw iłł 1656 Podkanclerze
Kor.
Wojciech B ara
nowski 1590 Jan Tarnow sk i 1598 Piotr Tylicki
1603 Maciej Pstro-
koński 1605 S ta n is ła w Miń
ski 1607 W aw rzyniec
Gębicki 1609 Felix Kryski
1613 Henryk Firlej 1618 Jędrzej Lipski 1620 W a c ła w L es z czyński 1624 Stanis ła w Ł u
bieński 1627 Jakób Zadzik
1629 Tomasz Zamoj
ski 1635 Podkanclerze
W . X:L.
Leo Sapieha 4589
P R Z Y P A D K I Z N A C Z N I E J S Z E Z A Z Y G M U N T A I I I .
15S9.
Posłowie Cesarscy przyrzekłszy iż Arcyksiążę wszel
kich do Królestwa i tytułu nawet Króla Polskiego odstąpi pretensyi, i że ón sam , także Cesarz i stany Węgierskie i Czeskie tę ugodę potwierdzą; otrzymują Maximilianowi wolność który uż do Szląskich granic był odprowadzony.
Król amnestyą daje wszystkim którzy się strony Ma- xymiliann trzymali. Jeden tylko Zborowski Marszałek Na
dworny urzędu swego pozbawiony, który Stanisławowi Przyjemskiemu był oddany.
Potwierdzenie ordynacyi Ołyckićj dla Familii Książąt Radziwiłłów, która ordynacya najpierwsza w Polszczę za
łożona, także Zamojskiej dla potomków i Familii Hetmana W. Zamojskiego. Bulla Papieża Syxta V. utrzymująca Ar
cybiskupów Gnieźnieńskich przy prawie nominowania Króla, a oraz zakazująca wszystkim innym Biskupom téj nomina- cyi. Taż Bulla przykazuje aby Król Polski zawsze był religii katolickiej, co też pofym ustanowiono w paktach konwentach Króla Michała roku 1669. Wszakże i dawniej mianowicie konstytucyjami roku 1369. i 1496. toż samo ob
warowano. Tatarowie Ruś i Podole plondrująey porażeni.
Kozacy w Państwie Tureckim rabunki czyniący, Turków przeciw Polakom wzruszają. Lecz ugłaskano Turków, o- biecując ira iż kozacy pohamowani, i Posłowie do Porty (Romańskiej posłani będą. Król tego czasu w Rewlu zosta
w ał gdzie za pozwoleniem stanów z Królem Ojcem swoim intéressa Szwecyi tyczące się układał. Polacy do
magają się u Króla aby do Polskiej powrócił, a że Ojciec mu tego odradzał, rozeszła się wieść jakoby Król do Szwe
cyi powrócić i Polskiego Królestwa pod pewnemi obowiąz
kami Arcyksiążęciu Ernestowi ustąpić miał.
Król powróciwszy z Rewia do Warszawy jak płonna była ta pogłoska pokazał.
145
P R Z Y P A D K I Z K A C Z m & J S Z E Z A ZY G M U JSTA I I I .
446
Konstyfucyja mocą której po wejściu potomków płci męskiej Gottharda Kotlera , Kurlandya tymże sposobem jak Inflanty pod władcę Królewską dostać się miała. Także usta
nowienie dóbr stołu Królewskiego które się oddzieliwszy Starostwa, przy Królu zostać miały, są zaś te; żupy solne K rakow skie, Kruszce Olkuskie. Cła koronne, Cła na llusi* — Ekonomie Sendoroierska i Samborska z Oziminą i Medenica, Ekonomia Malborska, Rogoźno, Tczów , Wielkorządy Krakowskie, Cła Gdańskie, Elblag- skie, Płockie i Rygskie. W Litwie Ekonomie Grodzińska, Szaw eiska, Brzeska z Kobryniem , Moliyiewska i Ołycka, naostatek zysk z Mennicy i podwód wynikający.
1590.
Polska cała ma się do broni dla u skro mienia zuchwa
łości Turczyna, daninę wymagającego. Lecz burza ta u - stała prżez staranie Posła Angielskiego który w Carogro- dzie pokój Polakom wyjednał.
1591.
Potwierdzone na lat 11 przymierze między Polską i Moskwą. Śmierć Książęeia Słuckiego ostatniego z domu Olclkowięzów pochodzących z Włodzimierza syna najstar
szego Olgierda Książęeia Litewskiego. Córka jedynaczka Książęeia tego Księstwo to otrzymała dla tego iż to Księ
stwo dziedzictwem nie zaś lennośeią być uznano. Zatargi między katolikami i protestantami zwłaszcza w Krakowie gdzie kacerze tak właśnie postępowali jakby wolne wiary swojej obrządki mieli. Zbory ich «iwa częścią przez stu
dentów częścią przez mieszeznnów Krakowskich zburzone.
Stany na Króla narzekają z przyczyny szerzącej się pogłos
ki iż nie dołożywszy się cnych żonę brać m iał, w podej
rzeniu oraz zostawał Król iż Królestwo Austryjackiemu «ło
mowi oddać zamyślał,
14Í
Uczeni i wsła- Uczeni i icsła- Uczeni i wsła wieni ludzie wieni ludzie wieni ludzie.
Justus Rabns.
Í48
P R Z Y P A D K I Z N A C Z X I Ê J S Z E Z A Z Y G M U N T A I t l .
1592.
Sejm w W arszawie Inkwizycyją nazwany z przyczy
ny iż na nim pilnie roztrząsano postępki Króla i tych których adherentami domu Ausfryjackiego nazywano. Krok na piśmie daje przyrzeczenie iż nigdy ani z Królestwa ustępować ani przywilejom jego ubliżyć nie myśli!, także iż lubo intéressa Szwedzkie jego tam przytomności wyciągają, jednak przez Plenipotentów one uspokoi, a gdyby śmierć na Króla Ojca jego przypadła do Szweeyi bez zezwolenia stanów' nie pojedzie. To Królewskie przyrzeczenie sprawiło iż sejm z wielką wrznw ą zaczęty spokojnie się zakońcył. Król Szwedzki Jan Ojciec Zygmunta umiera.
1593.
Stany Zygmusiowi pozwalają do Królestwa swTego dziedzicznego wy jechać, za daną jednak od niego obietnicą iż za rok powTÓoi. Potwierdzona tegoż czasu wolność Elck- cyi. Król do Szwedeyi wyjeżdżający, w Gdańsku w życia niebezpieczeństwie z okazi rozruchu między pospólstwem wznieconego zostaje. Przybywa do Stokholmu.
1594.
Knronacyja Króla w Upsalu na Szwedzkie Królestw»
po zaszłym przywilejów tego narodu potwierdzeniu, którego rządy Karolowi Książęciu Sudermanii zdawszy K ról, do Polskiej powraca. Podczas niebytności jego Prymas mocą konstytueyi roku przeszłego uczynionej, audyjencyją dał Posłom Cesarskim , proszącym aby przejście Tafarora przez Polskę nie było pozwolono i do przymierza z Cesarzem przeciwko Turkom pociągającym. Prymas odpowiedział im iż w' żadne traktaty bez Króla wkroczyć nic można, z tyra wszystkim iż Tatarom przejście przez Polskę do W ęgier będzie zabronione. Tafarowie gwałtem przejść usiłują i kraj cały przez który przechodzą pustoszą. Założenie Aka
demii Zamojskiej od Kanclerza i Hetmana W. Zamojskiego.
149
P R Z Y P A D K I ZKACZSUkj SSZS Z A ZYC. MUKTA III.
1595.
Cesara znowu usiłuje Króla przywieść do zawarcia traktat* przeciw Turkom. Zamojski Mułtańską ziemię, którą sobie Zygmunt Batory Książę Siedmiogrodzkie przy
właszczył zawojowawszy, oddaje ją pod rząd Jeremieja
♦ Mohily pod obowiązkiem hołdowania Polszczę.
Siedmdziesiąt tysiący Tatarów do Mułtan wpada na wsparcie Batorego, lecz porażeni od Polaków do zaw arda pokoju są przymuszeni, mocą którego Mohiła na Państwie utwierdzony został. Siedmiogrodzkiego Książęciu wojsko w podobnej przeciw Sułtanom wyprawie nie było szoęśli- WSS5C* Ukraina od najazdów kozaków od Żółkiewskiego Hetmana Polnego Koronnego uwolniona. Sejm w Saderko- ping w Szwecyi, na którym stany tego Królestwa Karolowi Książęciu Sudermanii Ilegeneyą od Króla daną ztwierdzają, przydając iż mu od Króla nie będzie mogła być odjęta.
Zygmunt takową ustawą obrażony zniesienia cnej domaga się lecz darmo , gdyż Szwedzi utrzymywali iż koniecznie potrzebną jest na obronę ich swobód i wolności. Karol aby w podejrzenie u Króla ni % wpadł regeneyją z siebie składa, lecz wnet ją znowu odbiera, za usilną stanów Szwedzkich od siebie namówionych proźbą.
Rozruchy na Rusi między obywatelami obrządków Greckich, z przyczyny przyjęcia unii z kościołem katolickim Rzymskim od Metropolity Kijowskiego, Arcybiskupa Po
tockiego i Biskupów Włodzimirskiego, Łuckiego, Chełm
skiego i Pińskiego, którzy dla oddania imieniem innych po
słuszeństwa Ojcu Świętemu posłani byli. A że w tej mier
żę Konstantyna Książęciu Ostrogskicgo Wojewody Kijow
skiego nie dołożono się, żwawie się on tej unii sprzeciwiał lubo dawniej wielce się do niej skłonnym być pokazał!
W sparci zntym jego pow-ngą niektórzy, wszystkich sposo
bów na ohydzenic zjednoczenia tego użyli, czego też nie
szczęśliwie na wielu osobach dokazali, i źródło otworzyli do nieustannego narzekania i niepokojów które nie mało potym Rrzeczpospolitą Polską, zaprzątnęły.
450
P 1U6 Y P A D K I Z N A C Z M Ś J S Z E ZA Z Y G M U 1STA II I•
1596 — 159S.
Traktaty z Cesarzem nieużyteczne o przymierze prze
ciw Turkom. Sejm w Arboyu w Szweoyi na którym sejm dawniejszy w Syderkoping potwierdzony. Zygmunta przy
jaciół do ustąpienia z Szwecyi przymuszono, Zygmunt do Królestwa swego dziedzicznego jedzie, Kalmar i Stokholm jemu się poddaje. Utarczka pod Stegeborgicm w której jjwycięztwa żadna strona nie odniosła. Rozterki między Królem i Książęeiem odłożone,,do Sejmu w Stokholmie-
J 599 — 1600.
Szwedzi nie'mogąc od Króla otrzymać aby do Szw e- cyi jechał, lub syna do nich posłał któregoby w religii i obyczajach swoich wychowali, jemu i potomkom jego Kró
lestwo odbierają, Książęeia Karola Królem ogłaszają i Se
natorów Zygmuntowi i wiernych sądzą. Król na sejmie Warszawskim mocno na niesprawiedliwość tę utyskuje, lecz Polaków nakłonić do tego nie może aby się w tę sprawę wmięszali, w rewolucyi albowiem Szwedzkiej interes par
tykularny Króla, cale się Rzeczypospolitej nie tyczący upa- trowali. Tym czasem Jerzy Farensbach Wojewoda W en- deński z tajemnego Króla rozkazu wtargnął do Estonii, Karol mszcząc się tego, Parnawę i inne niektóre miasta In- flantskie opanował. Jeremiej Hospodar Mbłtański z Pań
stwa swego wypędzony od Michał" Hospodara Wołoskiego, przywrócony jest na toż Państwo przez Zamojskiego. Sy- meon brat Jercmieja uczyniony Hospodarem Wołoskim pod obowiązkiem hołdowania Polszczę. Usiłowania Michaly na odzyskanie Wołoskiej ziemi w niwecz poszły za mocnym sprzeciwieniem się wojska Polskiego Symeona wspiera
jącego.
P R Z Y P A D K I Z N A C Z N I E J S Z E Z A Z Y G M U N T A I I I .
1 6 0! — 1602.
Pokój Szwedom wypowiedziany gdy już oni całe In
flanty opanowali. Litwa Szwedów poraża pod Kofcenhau- ze n , Wenden i inno niektóre miasta odbiera. Zamojski szturmem Wolmaru dobywa, a zamek ugodą jemu się pod
daje. Oblężenie Felina na którym Farensbach Wojewoda Wendcński zabity, a Zamojski bez względu na podeszły wiek swój wojsko prowadzący, ciężko raniony. Wesem- berg i Weissensteiri Polakom poddają się. Zamojski do Pol
skiej odjeżdża Koinmendę Karolowi Chodkiewiczowi staroście Zmud/.kiemu zdawszy. Potw ierdzenie Ordynacyi Pińczo- wskiej dla Muryrabiów M yszkowskich.
1603 — 1604.
Wojsko Karola już Królem Szwedzkim ogłoszonego, od Chodkiewicza porażone, Karol Weisscnstcin obiegł-a Dcrpt odebrał.
1605.
Karol Rygę obiegł, a Dunnmundę w ziął, Chodkie
wicz na odsiecz oblężonem idzie. Walna pod Kiieholmem bitw a, na której Chodkiewicz w sparty wojskiem Fryderyka Książęcia Kurlandzkiego zupełne i nader chwalebne nad Ka
rolem odnosi zw ycięstwo, którego skutkiem było uwolnie
nie Rygi i całych i n fi ant. Polacy korzystać z zwycięstwa nic starają się mając nowe przyczyny utyskowania na Króla.
Za złe mu (o mieli iż się znowu przez małżeńskie śluby z Arcyksiężniozką domu Austryjackiego , a (o jeszcze sio
strą pierwszej żony swojej chciał złączyć. Kadzono mu pojąć za żonę córkę Kuriirszia Saskiego. Zamojski roz
gniewany oto iż kto inszy godnością Marszałka W. był o- zdobiony nie zaś ten którego on zalecał, hersztem był sprzeciwiających się małżeństwu Królewskiemu, lecz śmierć jego która wkrótce nastąpiła, wszystkie trudności uprzą
tnęła i Konstancyja Królową Polską została i koronowa była.
Tegoż czasu na Króla padło podejrzenie iż Władysława syna swego po sobie Królem naznaczyć zamyśla i powagę Królewską pomnożyć z uszczerbkiem wolności narodowej.
m
P R Z Y P A D K I Z N A C Z N I E J S Z E Z A Z Y G M U N T A III.
1606,
Szlachta W ojewództwa Krakowskiego uczyniwszy zw iązek, w Stężycy zgromadza się za jiowodem Mikołaja Zebrzydowskiego Wojewody Krakowskiego, i ztamtąd na sejm do Warszawy skargi swoje na piśmie wyrażone posyła.
Po Krakowskiej szlachty przyłączyła się szlachta z wielu innych Województw, domagająca sic u Król» zadosyć czy
nienia żądzom swoim. Król jedne zarzuty zbijał, drugich się zaś zapierał a a strony swojej wyciąga’ aby one no sejmie były roztrząśnione. Rokoszanie zjazd w Lublinie mają gdzie się jak najściślejszym z sobą związkiem złączy
wszy , Króla do sprawowania się im z rządów swoich i postępków, także do naprawy tego wszystkiego co się pra
wom podług nich sprzeciwiało chcą przymusić, a wszyst
kich którzy by z niemi nie trzymali za nieprzyjaciół Ojczy
zny ogłaszają. Zygmunt używszy wszelkich sposobów nn uspokojenie tych kłótni przez pośrzednictwo Senatorów ro
zmaitych i innych osób znakomitych strony swojej ciągnie przeciw Rokoszanom, Którcini władali Zebrzydowski i Ra
dziwiłł Podczaszy Litewski o to urażony iż Dudzińskie Starostwo po śmierci Ojca nie jemu lecz Chodkiewiczowi dostało się. Już obie strony w gotowości do bitwy stały kiedy Senatorowie niektórzy, wkroczywszy w rozmowę z Hersztami Rokoszanów, onycłi nakłonili do tego aby zcha- dzek już żadnych prywatnych nie mieli, lecz spokojuie roz
sądzenia tej sprawy na sejmie czekali.
1607.
Rokoszanie zrywają się z tej ugody i do oręża mają się przeciw tym którzy się Rokoszowi sprzeciwiali. Król wzywa ieh na sejm do Wi.rszawy gdzie tćż aby wszelką obradom wolność zostawił obiecał na nich nie być przy
tomnym, nad to obwieścił aby śmiało stanom Rzeczypospo
litej Senatorskiemu i Rycerskiemu każdy doniósł, jeśliby co przeciw niemu m iał, zwłaszcza jeźliby dowieść tego mógł iż Królestwo opuście, łub ustąpić go komu, lub naostatek wolnościom narodu sprzeciwie się chciał. Żaden się na oskarżenie Króla nie znalazł» a Król wolność KIckcyi i
P R Z Y P A D K I Z N A C Z N IE JS Z E Z A ZYG M U NTA I I I.
niektóre punk ta paktów konwentów swoich potwierdził.
Łaskawość Królewska Rokoszami w w uporze swoim »¡twier
dziła, którzy ważyli się ogłosić iż Tron wakuje, i że przyjaciele Królewscy ni-jprzjaciclami są ojczyzny. Prócz Wojewody Krakowskiego, ledwio który z senatorów trzy
ma« się Rokoszanów strony. Takowa zuchwałość przy
wiodła Króla do uskromienia buntowników siłą i orężem.
Już uszykowane były do boju obie strony kiedy kwarciane wojsko bitwy unikając podało okazyją Wojewodzie Kra- kowskienm i Rokoszanom do ucieczki. Kecz Kroi dościg
nął ich pod Gużowem o trzy mile od Radomia i zwycię
stwo odniósł. Radziwiłł Podezasy Litewski pozostałych po bitwie Rokoszanów pod W a rs z a w ą zgromadza. Wojewoda Krakowski tamże wojsko swoje ściąga.
1608.
Zebrzydowski poddaje się Królowi i amnestyją otrzy- mnje, za jego przykładem inni Rokoszanie idą. Wojna z Szwedami w Inflanciech nic ustaje.
1509.
Chodkiewicz Dunnmundę i Parnawę odbiera. Wojna z Moskwą poczyna się. Bazyli Szujski wstąpiwszy na to Państwo przez zabójstwo Dymitra, wiele przeszkód doznaje od rozmaitych oszustów za Dymitra prawdziwego udają
cych się, i o potnoc Króla Szwedzkiego prosi. Zygmunt pokój mu wypowiada w nadziei powetowania szkody utra
tą Szwccyi ponlesonej przez zawojowanie Moskwy.
Sejm w W arszawie na którym dana Rokoszanom am- ncsfyja i punkt w paktach konwentach o wypowiedzeniu posłuszeństwa Królowi, należycie wyłożony. Jnn Zygmunt Kurlirszt Brandeburski po śmierci Ojca swego otrzymuje kuratelę na Książęciu Pruskim, i Księstwa tego Regencyją.
Założenie ordynacyi O slr o g s k ić j. Król obiegł Smoleńsk, które to oblężenie przez dwie lccic trwało.
454
P R Z Y P A D K I Z N A C Z N IE JS Z E Z A ZYG M UNTA III.
1610.
Król Przyzwaniem Polaków fałszywego Dymitr» po
siłkujących, onegoż pawyją osłabia, a sironę Szujskiego wzmacnia. Żółkiewski Hetman W. wojsko Cara na odsiecz Smoleńskowi przybywającego zniósłszy ku Moskwie mia
stu zmierza i toż miasto w oblężeniu trzyma. Dymitr zmy
ślony toż miasto z drugiej strony opasał. Moskale nie mo
gąc dwóm tak potężnym nieprzyjacielem dać odpór, onych miedzy sobą poróżnić usiłują. Bazyli z Państwa wyzuty.
Nastąpiła Elekcyja acz nie szczyra z strony Moskwy W ła
Nastąpiła Elekcyja acz nie szczyra z strony Moskwy W ła