Robotnicy.
T y tu ł p ie rw s z y .
Przyjmowanie, zatrudnianie, dozór.
§ 213.
P ija ń stw o , c h o ro b y z a ra ź liw e , ułom ności.
U st. 1. W z a k ła d a c h g ó rn ic z y c h nic w o ln o z a tru d n ia ć osób, o k tó ry c h się w ie, ż e się o d d ają p ija ń stw u lub żu cierpią na z a ra ź liw e ch o ro b y , m o g ą c e się ła tw o p rz e n ie ść na w s p ó łp ra co w n ik ó w .
U st. 2. R o b o tn ik ó w d o tk n ię ty c h na ciele lub um yśle ułom nościam i, k tó re m ogą s p o w o d o w a ć n ie sz c z ę śliw e w y p ad k i, wolno_ z a tru d n ia ć ty lk o p rz y tak ich ro b o ta c h n a p o w ierzch n i, do k tó r y c h m im o ty c h ułom ności są zdolni nie n a ra ż a ją c ani sieb ie an i in n y ch na w y p a d k i.
§ 214.
W iek .
U st. i. O sób, k tó re do u k o ń c z o n e g o 60 roku ż y c ia nigdy pod ziem ią nie b y ły z a tru d n io n e , nie w olno d o p u sz c z a ć do ro bót w kopalni.
U st. 2. O so b y płci m ęsk iej poniżej 36 lat, a płci żeń sk iej poniżej 18 la t m o g ą b y ć z a ję te w g ó rn ic tw ie ty lk o w tak i sposób, k tó r y nie w y w ie ra ujem nego w p ły w u n a ich ro zw ó j fizy czn y . W szczeg ó ln o ści z a b ra n ia się z a tru d n ia n ia ich przy k o ło w ro ta c h , p rz y ta c z k o w a n iu z a p o m o c ą sz e le k p rz e w ie s z o ny ch p rz e z p le c y lub p rz y ta c z k o w a n iu pod górę.
§ 215.
(W b rzm ien iu ro z p o rz ą d z e n ia z d n ia 2 lipca 1923).
U zdolnienie do ro b o ty rę b a e k ie i.
U st. 1. Do sam o d zieln eg o w y k o n y w a n ia rob o ty - rę b a e k ie i m ogą b y ć d o p u szczen i ty lk o ta c y ro b o tn ic y , k tó r z y :
37 1) u k ończyli 21 lat,
2) conajm niej ro k p ra c o w a li jak o m łodsi rę b a c z e pod n a d zo rem d o św ia d c z o n e g o rę b a c z a , a nadto
3) p rzy n ajm n iej 2 lata p ra c o w a li w ro b o ta c h g ó rn iczy ch . U st. 2. J a k o p ra c ę p rz e p isa n ą pod liczbą 3 u stę p u 1 m ożna z a lic z y ć c z a s p rz e b y ty p rz y w ojsku polskiem , nie dłużej jednak n iż jed en ro k .
U st. 3. Do k o p alń w ęg la b ru n a tn e g o nie stosuje się p rzep is z a w a r ty pod liczb ą 3 u stęp u 1.
§ 217.
R o b o ty szczeg ó ln ie o d p o w ied zia ln e.
S am o d zieln e w y k o n y w a n ie robót, od k tó ry c h z a le ż y ży cie albo z d ro w ie in n y ch osób (np.: k ie ro w a n ie m a s z y n ą , o b słu g a k o tłó w , p alenie w p ieca ch p o w ie trz n y c h , w ta c z a n ie ,i ściąg an ie P rz y s z y b a c h d o b y w c z y c h ) m oże b y ć p o w ie rz o n e ty lk o osobom szczeg ó ln ie p ew n y m i d o św ia d c z o n y m w ty c h ro b o ta c h .
§ 218.
C zas p ra c y w w y so k ie j ciepłocie.
W ciep ło cie 28 lub w ięcej sto p n i C e lsiu sz a p rz y p ra c y pod ziem ią nie m ogą b y ć ro b o tn ic y w je d n y m i ty m sa m y m dniu ro b o c z y m d łu żej z a tru d n ie n i niż sz e ś ć godzin.
§ 222.
U zdolnienie n a p rz o d o w e g o , jeg o o b o w iązk i w ogóie.
U st. 1. D la k a ż d e j d ru ż y n y w inien k ie ro w n ik lub s z ty g a r w y k o n u ją c y n a d z ó r (§ 255) w y z n a c z y ć jak o p rz o d o w e g o rę b a c z a w w iek u p o w y ż e j 26 lat, m ó w iące g o po polsku i um iejącego c z y ta ć . P rz o d o w y m usi się w y k a z a ć , że je s t u p ra w n io n y do sam o d zieln ej ro b o ty rę b a c k ie j po m yśli § 215, że p rz e p ra c o w a ł conajm niej ro k n a kop aln i o p o d o b n y ch w a ru n k a c h jak o rę b a c z , że je st d o k ład n ie o b e z n a n y z ro b o tą d ru ż y n y , o ra z z p rzep isam i g ó rn iczo -p o licy jn y m i, d o ty c z ą c y m i te j ro b o ty . O k w alifik acjach p rz o d o w e g o w in ien się p rz e k o n a ć k ie ro w n ik lub jeg o u z n a n y p rz e z O k rę g o w y U rz ą d G ó rn ic z y z a s tę p c a i w rę c z y ć mu in stru k c ję słu ż b o w ą z a tw ie rd z o n ą p rz e z O k rę g o w y U rząd G ó rn iczy . P o z a te m k ie ro w n ik lub jego z a s tę p c a w inni w p isać n a z w is k a n o w e g o p rz o d o w e g o do „K siążki p rz o d o w y c h “ , w k tó re j m usi b y ć p o d an e, w jaki sp o só b k a n d y d a t w y k a z a ł sw ą k w alifik ację i kto go e g z a m in o w a ł. N o ta tk ę tę w in ien p o d p isać k iero w n ik lub jego z a s tę p c a , k tó r y k w alifik ację u z n a ł za d o
- 88 ~
~ 39 —
sam o d zieln ie d la sieb ie p ro w a d z o n y m z a k ła d z ie g ó rn ic z y m izba z b o rn a (m iejsce z ap isu ), o d p o w ia d a ją c a liczbie załogi.
U st. 2. J a t a o ra z iz b a z b o rn a w in n y b y ć d o b rz e p rz e w ie trz a n e , u tr z y m y w a n e w c z y sto śc i, a w p o rz e ch ło d n ej d o s ta teczn ie o g rz e w a n e .
§ 226.
Łaźnie.
U st. 1. P o s ia d a c z e (§ 256) k o p alń w ę g ia k am ien n eg o sa o b o w ią z a n i s ta r a ć sie o to, a b y ich u rz ę d n ic y i ro b o tn ic y mieli w y s ta r c z a ją c ą sp o so b n o ść do k ą p a n ia się w d o sta te c z n ie p r z e w ie trz a n y c h . ja s n y c h i c ie p ły c h łaźn iach .
U st. 2. Z tem i łaźn iam i w in n y b y ć p o łącz o n e u rz ą d z e n ia do p rz e c h o w y w a n ia u b ra ń , a o ile łaźn ie te są p o ło żo n e w b e z p o śre d n ie j blizk o ści sz y b ó w , słu ż ą c y c h do re g u la rn e g o w y ja z d u , ró w n ież u rz ą d z e n ia do su s z e n ia u b ra ń i o d p o w ied n ie p o czek aln ie.
U st. 3. U ż y w a n ie b a s e n ó w do kąp ieli je s t w zb ro n io n e.
U st. 4. Z a ze z w o le n ie m W y ż s z e g o U rz ę d u G ó rn iczeg o w olno v/ p o sz c z e g ó ln y c h w y p a d k a c h z a n ie c h a ć p rz e s trz e g a n ia p rz e p isó w u st. 1 do 3 n a k o p aln iach w ę g la k am ien n eg o .
U st. 5. N a z a rz ą d z e n ie W y ż s z e g o U rzęd u G ó rn iczeg o m ają te ż p o s ia d a c z e k o p alń w ę g la b ru n a tn e g o , ru d i soli u czy n ić zad o ść p o stan o w ien io m z a w a rty m w ust. 1 do 3.
§ 227.
Z aopatryw anie w w od ę do picia. Zakaz wódki.
U st. 1. W s z y s tk im ro b o tn ik o m m usi b y ć d o s ta rc z o n ą na n ie z b y t w ie lk ą o d le g ło ść od o b ło ż o n y c h m iejsc p ra c y d o s ta te c z n a ilość d o b re j w o d y do picia.
U st. 2. N a c z y n ia p rz e z n a c z o n e do jej p rz e w o ż e n ia (b eczk i, s k rz y n ie , k o n w ie Ud.) m u sz ą b y ć z a b e z p ie c z o n e p rz e c iw z a n ie c z y sz c z e n iu ich z a w a rto ś c i zap o m o c ą d o b rz e p rz y le g a ją c y c h p o k ry w itp. i m u szą one p o sia d a ć u rz ą d z e n ie do o d p u szczan ia (k u re k , w e n ty l, czop).
U st. 3. P rz y n o s z e n ie w ó d k i n a k o p aln ię je st w zb ro n io n e.
§ 228.
U rządzenie w ych od k ów .
U st. 1. W o d p o w ied n ich m iejscach w kop aln i m u szą b y ć u rz ą d z o n e w y c h o d k i. N a le ż y je u tr z y m y w a ć w cz y sto śc i, w sta n ie z d a tn y m do u ż y tk u i m o żliw ie b e z o d o ru p rz y u m ia rk o w an y m uży ciu ś r o d k ó w o d k a ż a ją c y c h .
U st. 2. N aczy n ia w w y c h o d k u m u szą b y ć n iep rz e p u sz c z a ln e , zam ykane pokryw ą i przenośne.
U st. 3. O d d a w a n ie k a łu gdzieindziej jak w e w y ch o d k ach jest w zb ro n io n e.
§ 229.
W y b u c h epidem ii.
Ü pojaw ien iu się epidem ii m ięd zy zało g ą , m a kiero w n ik ru ch u (§ 255), s k o ro to d ojdzie do jego w iad o m o ści, donieść O k ręg o w em u U rz ę d o w i G ó rn iczem u .
§ 230.
Ś ro d k i o p a tru n k o w e . P rz e w o ż e n ie c h o ry c h .
U st. 1. N a k a ż d e j kop aln i m u szą b y ć p rz e c h o w y w a n e środki o p a tru n k o w e , z a b e z p ie c z o n e p rz e d z a n ie c z y sz c z e n ie m .
U st. 2. N a k a ż d e j k o p aln i m u szą się z n a jd o w a ć u rz ą d z e n ia d la p rz e n o s z e n ia lub p rz e w o ż e n ia c h o ry c h ; k ilk a o só b m usi b y ć w y ć w ic z o n y c h w udzielan iu p ie rw s z e j p o m o cy p rz y p o ran ie- niach.
T y tu ł trz e c i.
Ogólne przepisy dla zapobiegania nieszczęśliwym wypadkom.
§ 231.
O d zież w k o p aln iach z g a z a m i w y b u c h a ją c y m i.
W k o p aln iach z g azam i w y b u c h a ją c y m i je st w zb ro n io n e o b n a ż a n ie c ia ła p rz y p ra c y pod ziem ią.
§ 232.
O d z ie ż p rz y ru c h u m a s z y n o w y m .
U st. 1. R o b o tn icy , k tó r z y ch o d zą w blizk o ści p o ru s z a ją c y c h się cz ę śc i m a s z y n , m o g ą w c z a sie p r a c y u ż y w a ć ty lk o o d z ie ż y obcisłej.
U st. 2. S z c z e g ó ln ie nie w olno tam ro b o tn ico m nosić p o w ie w n y c h u b ra ń (w o ln o z a rz u c o n y c h c h u ste k , fa rtu s z k ó w itp.).
§ 233.
Z a k a z u ż y w a n ia c h u ste k z a k ry w a ją c y c h u szy .
R o botnicom , z a tru d n io n y m p rz y ła d o w a n iu i p rz e su w a n iu , z a b ra n ia się n o sz e n ia g ru b y c h , z a k ry w a ją c y c h u sz y ch u stek , k tó re im p rz e s z k a d z a ją w d o b rem sły sz e n iu .
§ 234.
O c h ro n a oczu.
O so b y z a ję te na p o w ie rz c h n i ro b o tam i, k tó r e z n a tu r y rz e c z y m ogą ła tw o s p o w o d o w a ć u szk o d zen ie oczu, n a le ż y p r z y
- 41 —
42