Od lewej: prof. Andrzej Chochół (przewodniczący Konferencji Rektorów Uczelni Ekonomicznych), prof. Andrzej Szablewski (z‑ca dyrektora Instytutu Nauk Ekonomicznych PAN), prof. Elżbieta Mączyńska (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, prezes Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego), prof. Bogusław Fiedor (wiceprezes PTE, przewodniczący Komitetu Nauk Ekonomicznych PAN, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu) i prof. Marian Gorynia (przewodniczący Rady Naukowej PTE, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu).
który prowadził prof. Marian Gorynia (przewodni-czący Rady Naukowej PTE, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu), wzięli udział: prof. Bogusław Fiedor (wiceprezes PTE, przewodniczący Komitetu Nauk Ekonomicznych PAN, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu), prof. Elżbieta Mączyńska (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, prezes Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego), prof. Jerzy Wilkin (Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN).
Przytoczone cytaty nie są autoryzowane. Zapis wideo, wnioski z tej konferencji oraz pełny stenogram z de-baty są dostępne na stronie internetowej pte.pl w dziale: „Konferencje i seminaria” http://www.pte.pl.
Profesor STANISŁAWA GOLINOWSKA: Kate-goria inwestycji społecznych, która już od kilku lat znalazła się w agendzie strategii europejskich, nie znajduje w Polsce zrozumienia – ani w świecie eks-perckim, ani politycznym.
Profesor MARIAN GORYNIA: (...) moje wyobra-żenie o tym, do jakiego wzorca powinniśmy zmierzać, jest takie, że jest to wzorzec niemiecki.
Profesor ANDRZEJ CZYŻEWSKI: (...) zabrakło tu debaty o instytucjonalnym, systemowym podejściu do wsparcia sektora rolnego. To jest absolutnie konieczne i uniwersalne.
Profesor JERZY HAUSNER: Wprawdzie gospo-darka nadal pozostaje na ścieżce względnie zrów-noważonego wzrostu, nie są jednak podejmowane
reformy strukturalne i instytucjonalne, które zapo-biegałyby jej stopniowemu dryfowaniu w stronę nie-zrównoważonego i niskiego wzrostu.
Doktor DARIUSZ GRABOWSKI: Podzielam opi-nie, że kwestia demograficzna jest jednym z fundamen-talnych zagrożeń dla przyszłości, by nie powiedzieć przetrwania państwa i narodu.
Profesor ELŻBIETA MĄCZYŃSKA: (...) wraz ze zmianami zasadniczymi w systemie gospodarki w świecie, wraz z przesileniem cywilizacyjnym, które na naszych oczach się dokonuje, kapitalizm doznaje strukturalnego kryzysu. W związku z tym, odpowiedź na pytanie, jaki model kapitalizmu jest odpowiedni dla danego kraju, oczywiście nie jest łatwa. Natomiast to co na pewno charakteryzuje niemal każdy model ka-pitalizmu, ale różne kraje różnie sobie z tym radzą, to niedostateczne społeczne ukorzenienie gospodarki.
Profesor STANISŁAW RUDOLF: Właśnie ze względu na instytucje nieformalne nie mogliśmy zbudować kapitalizmu skandynawskiego. Instytucje nieformalne ulegają zmianie, ale bardzo wolno.
Profesor BOGUSŁAW FIEDOR: Gdybym na tym tle miał określić model pożądany dla Polski, to biorąc też dodatkowo pod uwagę, że nie żyjemy w Chinach, tylko w zachodniej hemisferze, w zachodniej kulturze, którą tak naprawdę można zdefiniować przez dwa pojęcia: ra-cjonalność i indywidualizm, to powinien to być wzorzec kapitalizmu liberalnego, ale z elementami solidarności, silnymi elementami solidarności społecznej.
Uczestnicy konferencji.
ZĘŚĆ III. DEBATY EKONOMISTÓW
Profesor RYSZARD RAPACKI: Po pierwsze, grozi nam dryf instytucjonalny i przypadkowość dokonywa-nych zmian, czy reform instytucji.
Profesor JERZY ŻYŻYŃSKI: (...) obawiam się, że niebezpieczeństwo w przypadku wejścia w strefę wspólnej waluty polega na tym, iż tkwimy, o czym wielokrotnie mówiono, w pułapce niskich kosztów pracy – w Polsce nie ma miejsca na zaciskanie pasa, bo zapieliśmy go na ostatnią dziurkę.
Profesor ROMAN SOBIECKI: Moim zdaniem dys-kutując o modelu ustroju w oderwaniu od społecznych celów gospodarowania, stawiamy „wóz przed konia”.
Ustrój jest wtórny, powinien sprzyjać realizacji spo-łecznych celów gospodarowania.
Profesor TADEUSZ BORYS: Na poziomie najwyż-szym jest cel nadrzędny wszystkich naszych działań, który decyduje o tym: po co i jak działamy w gospo-darce, w życiu społecznym czy jak chronimy środo-wisko, ale także poziom, który sugeruje odpowiedź
na pytanie: dlaczego robimy bałagan w polityce, czy ogólniej – w sferze instytucjonalnej. Tym celem nad-rzędnym jest jakość życia i jej wizji powinny być pod-porządkowane pozostałe poziomy. Nie można zatem jakości życia spychać na niższe poziomy lub prowadzić dyskusje z pominięciem tej kategorii.
Od lewej: prof. Ryszard Rapacki (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie), prof. Stanisław Gomułka (członek PAN), prof. Jerzy Hausner (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie), prof. Witold Orłowski (Akademia Finansów i Biznesu Vistula), prof. Marek Belka (członek Komitetu Nauk Ekonomicznych PAN).
Od lewej: prof. Andrzej Wojtyna (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie), prof. Romuald Holly (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie), prof. Marian Gorynia (przewodniczący Rady Naukowej PTE, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu).
Od lewej: prof. Jerzy Wilkin (Instytut Rozwoju Wsi i Rolnic-twa PAN), prof. Elżbieta Mączyńska (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, prezes Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego), prof. Bogusław Fiedor (wiceprezes PTE, przewodniczący Komitetu Nauk Ekonomicznych PAN, Uniwersytet Ekono-miczny we Wrocławiu) i prof. Marian Gorynia (przewodniczący Rady Naukowej PTE, Uniwersytet Ekonomiczny w Pozna-niu).
Prof. Teresa Lubińska (Uniwersytet Szczeciński).
Konferencja nt. „Ewolucja nauk ekonomicznych.
Jedność a różnorodność, relacje do innych nauk, pro-blemy klasyfikacyjne”, współorganizowana przez Radę Naukową Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego i Komitet Nauk Ekonomicznych PAN oraz z udziałem pięciu komitetów naukowych PAN: Komitetu Nauk o Finansach, Komitetu Nauk Organizacji i Zarządzania, Komitetu Statystyki i Ekonometrii, Komitetu Nauk De-mograficznych oraz Komitetu Nauk o Pracy i Polityce Społecznej, miała miejsce w Pałacu Staszica w War-szawie 14 marca 2018 r. W konferencji udział wzięli:
prof. Elżbieta Mączyńska (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, prezes Polskiego Towarzystwa Ekono-micznego) – wprowadzenie, prof. Marian Gorynia (prze-wodniczący Rady Naukowej PTE, Uniwersytet Ekono-miczny w Poznaniu) – wprowadzenie i prowadzenie I, II i III panelu, prof. Małgorzata Zaleska (przewodnicząca KNoF) – prowadzenie I panelu, prof. Bogusław Fie-dor (wiceprezes PTE, wiceprzewodniczący Komitetu Nauk Ekonomicznych PAN, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu) – wystąpienie w I panelu, prof. Jerzy Wilkin (Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN) – wystąpienie w I panelu, prof. Andrzej Wojtyna (Uni-wersytet Ekonomiczny w Krakowie) – wystąpienie w I panelu, prof. Stanisław Flejterski (Uniwersytet Szczeciński) – wystąpienie w I panelu, prof. Bogdan Nogalski (przewodniczący KNOiZ) – prowadzenie II panelu, prof. Stanisław Sudoł (Wyższa Szkoła Mene-dżerska) – wystąpienie w II panelu, prof. Wojciech Czakon (Uniwersytet Jagielloński) – wystąpienie w II panelu, prof. Mirosław Szreder (Uniwersytet Gdański) – wystąpienie w II panelu, prof. Krzysztof Jajuga (Uni-wersytet Ekonomiczny we Wrocławiu) – wystąpienie w II panelu, prof. Zenon Wiśniewski (przewodniczący KNoPiPS) – prowadzenie III panelu, prof. Irena E.
Kotowska (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie) – wystąpienie w III panelu, prof. Jolanta Kurkiewicz (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie) – wystąpie-nie w III panelu, prof. Elżbieta Gołata (Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu) – wystąpienie w III pa-nelu, dr Maciej Beręsewicz (Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu) – wystąpienie w III panelu, prof. Marta Juchnowicz (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie) – wystąpienie w III panelu, prof. Eugeniusz Kwiatkowski (Uniwersytet Łódzki) – wystąpienie w III panelu.
Przytoczone cytaty nie są autoryzowane. Zapis wideo oraz pełny stenogram z debaty są dostępne na stronie internetowej pte.pl w dziale: „Konferencje i seminaria”
http://www.pte.pl.
Profesor BOGUSŁAW FIEDOR: (...) przede wszyst-kim chcę pokazać, że fundamentalne dla ekonomii założenia, jakiejkolwiek ekonomii, założenia beha-wioralne, nie mogą być redukowane do wymiaru, który wynika bezpośrednio, czy to z indywidualizmu poznawczego, czy z instrumentalizmu, z racjonalności instrumentalnej. Po drugie założenia te nie mogą też mieć charakteru ściśle aksjomatycznego.
Profesor JERZY WILKIN: (...) obecnie uczelnie ekonomiczne i wydziały ekonomiczne nie przygotowują studentów do zmierzenia się z problematyką złożoności uwarunkowań i koniecznością zdobywania wiedzy bardzo szerokiej. Uczelnie coraz częściej uczą tego, czy uprawiają to, co nazywam nauką w okruchach.
Profesor ANDRZEJ WOJTYNA: (...) w moim przekonaniu, utrzyma się dwutorowość badań, czyli z jednej strony... badania nad przyszłością kapita-lizmu. Z drugiej – nad makro‑ i średniookresowymi procesami. A za trwałe zmiany uznałem ściślejsze związki z finansami.
Ewolucja nauk ekonomicznych. Jedność a różnorodność, relacje do innych nauk, problemy klasyfikacyjne
Od lewej: prof. Małgorzata Zaleska (przewodnicząca Komitetu Nauk o Finansach PAN), prof. Elżbieta Mączyńska (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, prezes Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego), prof. Marian Gorynia (Uniwersytet Ekono-miczny w Poznaniu, przewodniczący Rady Naukowej PTE).
ZĘŚĆ III. DEBATY EKONOMISTÓW Profesor STANISŁAW FLEJTERSKI: (...) nie ma,
nie było, nie będzie idealnej klasyfikacji, którą byśmy wszyscy zaakceptowali. Granice są płynne, granice są umowne.
Profesor MARIAN GORYNIA: Wspomnę socjologa Roberta Mertona, który rozwijał analizę funkcjonalną i posługiwał się pojęciem funkcjonalizmu. W nawią-zaniu do paradygmatu funkcjonalistycznego można z uproszczeniem powiedzieć, że gdyby społeczeństwo uważało, że my wszyscy, jako ekonomiści jesteśmy dys-funkcjonalni, to by nam chyba przestało łożyć środki na nasze uczelnie i na nasze badania.
Profesor STANISŁAW SUDOŁ: (...) osobiście po-dzielam pogląd wyrażony przez nieżyjącego profesora Lecha Krzyżanowskiego, który powiedział krótko – nie nauki są interdyscyplinarne, interdyscyplinarne są pro-blemy, problemy i metody badania tych problemów.
Profesor WOJCIECH CZAKON: Nie ma znaczenia to, czy my się co do czegoś zgadzamy, czy do czegoś się nie zgadzamy. Ba! Nawet nie ma znaczenia, czy wiernie oddajemy rzeczywistość postrzeganą przez uczestników zdarzeń gospodarczych. To, co ma zna-czenie, to jest działanie uczestników zdarzeń gospo-darczych i jego sprawność.
Profesor MIROSŁAW SZREDER: (...) i to, co jest naj-poważniejszym w moim przekonaniu zagrożeniem, (...) to jest sugerowanie, że człowiek zadowoli się poznaniem rzeczywistości bez szukania przyczyn, bez zrozumienia przyczyn. To byłoby jak sądzę coś co nazwać by trzeba dehumanizacją świata i naszego życia.
Profesor KRZYSZTOF JAJUGA: (...) inny pro-blem, czy ekonomia ma być nauką normatywą, czy deskryptywną, czy ma być weryfikacją teorii, czy eks-ploracją danych, czy ma być nauką formalną, czyli skwantyfikowaną, czy ma być czysto społeczną nauką.
Myślę, że prawda jest jednak po środku, nie bardzo
opowiadałbym się za poglądem, że to ma być tylko nauka społeczna, czy że to jest wyłącznie sztuka.
Profesor TOMASZ SZAPIRO: Tradycyjnie powiada się, że w nauce chodzi o prawdę i chodzi o metodę na-ukową, która jest gwarantem rzetelności prowadzącej do prawdy. Może to pogląd uproszczony, tradycyjny.
Ale właśnie odniesienie do prawdy i do metody to naturalne pierwsze podejście do identyfikowania zasad podziałów na dyscypliny.
Profesor MARTA JUCHNOWICZ: Niestety bada-nia empiryczne wskazują, że koncepcja zarządzabada-nia kapitałem ludzkim stosowana jest w polskiej praktyce w sposób ograniczony. Główne bariery stanowią spo-łeczne warunki funkcjonowania organizacji, w tym przede wszystkim poziom podmiotowości, a także relacje interpersonalne, w tym przede wszystkim tra-dycyjny styl kierowania.
Profesor EUGENIUSZ KWIATKOWSKI: W roz-woju ekonomii pracy dostrzegam tendencję zarówno do dyferencjacji czy też odrębności, jak i tendencję do integracji w stosunku do innych nauk i dyscyplin. Można to odnieść zarówno do przedmiotu badań, jak i do metod badawczych wykorzystywanych w ekonomii pracy.
Profesor STANISŁAWA GOLINOWSKA: (...) jak-byśmy dodali do kapitału ludzkiego inwestycje w zdro-wie, także w sferze pracy i w sferze edukacji, to sądzę, że dokonalibyśmy pewnego postępu, pewnego rozwoju także nauk ekonomicznych.
Profesor IRENA HEJDUK: (...) proszę państwa, chciałam tu zwrócić uwagę na te determinanty, które tradycyjnie mamy zwyczaj lekceważyć. Mawiamy
„Ach, to jest cyfryzacja, narzędziowe podejście, to jest tylko informatyka” – nie, to nie jest tylko informatyka, ani tylko narzędziowe podejście. To jest ogromnie ważny czynnik, który będzie wskazywał na to, w jakim kierunku pójdą nauki ekonomiczne i wszystkie dyscy-pliny, o których tutaj dyskutujemy, bo może okazać się, że niektóre dyscypliny stracą na znaczeniu i wcale nie będziemy musieli ich rozwijać.
Uczestnicy konferencji.
Od lewej: prof. Irena E. Kotowska (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie), prof. Marta Juchnowicz (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie), prof. Eugeniusz Kwiatkowski (Uniwersytet Łódzki).
Konferencja nt. „Alternatywy dla neoliberalnego kapitalizmu” zorganizowana została 12 grudnia 2017 r. przez Polskie Towarzystwo Ekonomiczne oraz „Le Monde diplomatique” – edycja polska przy wsparciu Fundacji im. Róży Luksemburg. Uczest-nikami dyskusji panelowej byli: dr hab. Jan Sowa (Uniwersytet Jagielloński), red. Edwin Bendyk („Po-lityka”), dr Zofia Łapniewska (Caledonian University w Glasgow, Uniwersytet Jagielloński), prof. Leokadia Oręziak (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie), Grzegorz Konat („Ekonomista”, „Le Monde diplo-matique”), dr Iwo Augustyński (Uniwersytet Ekono-miczny we Wrocławiu).
Przytoczone cytaty nie są autoryzowane. Zapis wideo oraz pełny stenogram z debaty są dostępne na stronie internetowej pte.pl w dziale: „Konferencje i seminaria”
http://www.pte.pl.
Doktor ZOFIA ŁAPNIEWSKA: Dziś żyjemy w świe-cie, gdzie 85 osób, które zmieszczą się w dwóch au-tokarach, mają tyle samo bogactwa ile biedniejsza połowa całej planety. Nierówności są olbrzymie. (...) Miejmy nadzieję, że dzisiejszy bezwzględny kapitalizm niedługo upadnie, albo jego formuła się wyczerpie i będziemy dążyć do innych celów niż wzrost PKB.