6. Prognozy i kierunki rozwoju województwa
6.3 Elektromobilność – perspektywy rozwoju – wymagania dotyczące infrastruktury
Elektromobilność jest pojęciem opisującym całokształt zagadnień związanych ze środkami transportu (w szczególności samochodami osobowymi) napędzanymi energią elektryczną oraz infrastrukturą niezbędną do ich funkcjonowania.
Głównymi przeszkodami blokującymi rozwój elektromobilności na terenie Polski jest brak infrastruktury ładowania, wysokie ceny pojazdów oraz ich ograniczony zasięg.
W marcu 2017 roku przyjęte zostały przez Radę Ministrów: Plan rozwoju elektromobilności w Polsce oraz Krajowe ramy polityki rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych.
Wymienione dokumenty wskazują zamierzone cele projektu obejmujące upowszechnienie infrastruktury ładowania i zachęty do zakupu pojazdów elektrycznych oraz ramy czasowe ich realizacji w segmencie pojazdów napędzanych energią elektryczną, wskazujące na rok 2020 jako pierwszy etap upowszechniania pojazdów elektrycznych z celami określanymi na 50 tys. pojazdów elektrycznych, 6 tys. punktów o normalnej mocy ładowania (do 22 kW) i 400 punktów o dużej mocy ładowania (powyżej 22 kW), oraz rok 2025 - docelowo rozbudowanej infrastruktury ładowania, zapewniającej dostarczanie energii dla 1 mln pojazdów elektrycznych w skali kraju.
Warunkiem podstawowym rozwoju elektromobilności we wskazanej skali byłoby rozwinięcie infrastruktury ładowania do poziomu, który zapewni poczucie bezpieczeństwa oraz poczucie, że pojazd elektryczny jest tak samo funkcjonalny jak jego spalinowy odpowiednik.
Dnia 11 stycznia 2018 r. przyjęta została ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Ustawa ta określa ramy prawne dla rozbudowy infrastruktury służącej do ładowania pojazdów elektrycznych oraz tankowania CNG oraz LNG.
Art. 60 ustawy określa minimalną liczbę punktów ładowania jaka winna być zainstalowanych do końca 2020 r. w ogólnodostępnych stacjach ładowania, w zależności od liczby mieszkańców i ilości zarejestrowanych pojazdów samochodowych. W przypadku woj. lubuskiego, dla miast Zielona Góra i Gorzów Wlkp. (art. 60, ust. 1 pkt 4) wymagana jest instalacja co najmniej 60 punktów ładowania (liczba mieszkańców powyżej 100 tys., w których zarejestrowanych zostało co najmniej 60 000 pojazdów i na 1 000 mieszkańców przypada co najmniej 400 pojazdów samochodowych).
Ustawa zobowiązuje również wójta (burmistrza, prezydenta) do sporządzenia raportu dotyczącego punktów ładowania i w przypadku, kiedy z raportu wynika, że nie została osiągnięta wymagana ilość punktów ładowania, dodatkowo zobowiązuje go do opracowania Planu budowy ogólnodostępnych stacji ładowania.
Ponadto ustawa wprowadza wymagania dotyczące zasad organizacji transportu komunikacji miejskiej i udziału pojazdów elektrycznych we flocie użytkowanych pojazdów przez urząd.
Zwiększenie liczby pojazdów elektrycznych oraz rozwój infrastruktury wykorzystywanej do ich obsługi, wymagać będzie uwzględnienia w rozwoju systemu elektroenergetycznego zarówno wzrostu zużycia energii, jak i wzrostu zapotrzebowania mocy, szczególnie na obszarach silnie zurbanizowanych oraz trasach przelotowych.
Przykładowo dla miast >100 000 mieszkańców (Zielona Góra i Gorzów Wlkp) przy wymaganej liczbie punktów ładowania >60 i mocy powyżej 22 kW (minimalna moc punktu ładowania o dużej mocy) wymagana dostępność mocy dodatkowej do roku 2020 dla punktów ładowania samochodów osobowych w mieście może osiągnąć wielkość 1 do 3 MW.
Obecnie dostępna rynkowo infrastruktura do ładowania samochodów elektrycznych zapewnia moc ładowania maksymalnie 50 kW. Oczekiwane przez rynek jest
zapotrzebowania na stacje dużych mocy, które zapewniałyby możliwość ultraszybkiego ładowania mocą 350 kW.
Wyróżniamy trzy podstawowe typy stacji ładowania samochodów elektrycznych:
− Stacje domowe – stacja ładująca może być montowana na ścianie w garażu i nie wymaga żadnej autoryzacji w celu jej podłączenia;
− Stacje w miejscach publicznych – stacje, które mogą być wykorzystywane komercyjnie za opłatą lub darmowo, oferowane we współpracy z właścicielami parkingów lub producentami pojazdów elektrycznych. Stacje tego typu mogą być wykorzystywane w centrach handlowych, przed biurowcami lub na ulicy;
− Stacje szybkiego ładowania – umożliwiające ładowanie samochodu w mniej niż 30 minut, do lokalizacji na stacjach benzynowych, szczególnie przy trasach szybkiego ruchu, co daje możliwość znacznego zwiększenia jego zasięgu.
Celowym jest połączenie stacji ładowania samochodów elektrycznych z systemem fotowoltaicznym poprzez budowę wiat solarnych.
Problemem jest jeszcze obecnie relatywnie wysoka awaryjność stacji ładowania, co stanowić może o ograniczeniu założonego tempa rozwoju elektromobilności z uwagi na brak pełnej dyspozycyjności pojazdów z napędem elektrycznym.
Wyposażenie stacji ładowania w zasobnik bateryjny wpłynie na zmniejszenie obciążenia sieci dystrybucyjnej stacji w miejscu jej instalacji, co pozwoli w przyszłości na optymalizację działania krajowego systemu energetycznego. Baterie samochodowe oraz magazyny energii znajdujące się przy punktach ładowania pojazdów będą mogły zostać wykorzystane jako źródło energii w czasie szczytowego zapotrzebowania, zaś w czasie zmniejszonego zapotrzebowania na energię elektryczną, występującego w tak zwanej dolinie nocnej - będą ją pobierały.
Rozwój elektromobilności będzie miał pozytywny wpływ na jakość powietrza w miastach, gdzie duża część zanieczyszczeń powietrza pochodzi z sektora transportu. Zastąpienie części pojazdów spalinowych pojazdami elektrycznymi wpłynie także na zmniejszenie zanieczyszczenia miast hałasem, co spowoduje poprawę zdrowia mieszkańców.
Według stanu na koniec 2017 roku w województwie lubuskim zinwentaryzowano kilka działających stacji ładowania pojazdów elektrycznych. Stacje te zlokalizowane są m.in.
w Zielonej Górze (3 stacje – Nowy Kisielin), Nowej Soli, Łupowie (pow. gorzowski).
W chwili obecnej w ramach realizowanego na terenie miasta projektu pt. „Zintegrowany system niskoemisyjnego transportu publicznego w Zielonej Górze”, prowadzi się zakup 47 autobusów elektrycznych oraz stacji ładowania wraz z rozbudową infrastruktury elektroenergetycznej i teletechnicznej z dostosowaniem do wymagań systemu ładowania.
Ładowanie akumulatorów odbywać się będzie w czasie postoju autobusów w Zajezdni oraz w szybkich ładowarkach zlokalizowanych na pętlach tras autobusowych. Przewiduje się, że Zajezdnia zasilana będzie dwoma przyłączami z EC „Zielona Góra” S.A. (możliwy zakup energii bezpośrednio z wysokosprawnego gazowego źródła kogeneracyjnego) oraz
z sieci ENEA Operator, a ładowarki na pętlach z lokalnej sieci dystrybucyjnej ENEA Operator.
Istotnym elementem, który będzie miał wpływ na tempo rozwoju elektromobilności zarówno na skalę krajową, jak i regionalną, jest rozbudowa infrastruktury elektroenergetycznej o stopniu gwarantującym możliwość bezproblemowego poruszania się w odpowiednio dużym zasięgu.