Doseczestozdarzasie,ze lampy -zarownoprostszeIlansze, jakimodele renomowanychfirm-traf iajqdo war-sztatdw naprawczych. Zazwyczaj przy-czy ngjestnieumiejetnepostugiwanie 8ietyml precyzyjnymiIdelikatnyml urzadzeniami.
O
Hebowlembtyskowalampaspalenio-wa
niewymagataod uzytkownikazbyt wielu starahIbytazawsze gotowado pracy,pod warunklemwtozeniadoniejsprawnej zarbwkiIbaterli,otylelampy elektronowesabardzlejwymagajqee.
Pokr6tce wyjasnlmy, dlaczegotakjest.
Elektronowalampabtyskowasktada siezkilkuzasadnlczychczesci.Sato:
• rurkawytadowcza(palnik),
• cewkazaptonowa,
• kondensatorzaplonowy,
• kondensator btyskowy (elektroli-tyczny,0duzej pojemnosci),
• prostownlk
I 2
Rya.1.Sensor tyryatorowydozdalnago wy-zwalaniadodatkowejlampybtyakowaj:
dWtatotodlodyBPYP30,tyryatorKTSOS, aynctirokontakt8.Zaslag
w
swletle bezpo-tredntm5...8m
W
obwodzlezaptonowymlampy umle-szczonyJeststyk,kt6rego zwarcie po-woduje zamkniecie tegoobwodu
i roz-ladowanle kondensatora 0duzej po-jemnosci;w
rezultacienastepuje pod-nieslenle napieciado10000 Vlub wie-cejIwyladowanleelektrycznew
wypet-nlonejgazemszlachetnymrurce palni-ka.Rownoiegle dostykuzwierajacego podtqezonyjestkabelzkoiicowkq syn-chronlzacyjnq, ktorgumleszczasiew
gnlezdziesynchronizacyjnym aparatu fotograficznego.
Lampa
moznawlecwyzwalacrecznle lubsynchronlcznle zotwarclemmigaw-kiaparatu.Czastrwanlabtyskujest bardzokr6tklIwynosi1/500...1/50000s.
Temperaturabarwybtyskuodpowiada temperaturzebarwysredniegoswiatta
dziennego(okoto5600K)1.Taka prostqlampewystarczy zatqezycdo
siecipraduprzemlennego220Vijuz
moznafotografowac.Jeslidodasie do-datkowy
obw6d
zasilajgcy,zlozony z przetwornicy tranzystorowejoduzej czestotliwosciItransformatora podno-szacegonapiecie,aw
obwodwlaczy si?zr6dlonisklego napiacia statego(3, 6 lub9V),bedziemoznaposlugiwa6 sialampqtarn,gdzieniema
mozliwosci korzystaniazzasilanlasieciowego.Taka lampajestuktadembardziej
roz-budowanym
iuniwersalnym.Do
uru-chomleniaprzetwornicymogqby6sto-sowanebaterierbznychtypowlub akumulatory.
O
jakoscilampyijejceniedecyduje przyjetyprzezkonstruktorowwariant rozwiazaniaukladowiwymkajacaz tegosprawnosclampy.Spotykanew
sklepachFoto-Optykilampynalezado konstrukeji prostszych.
Moznaoczywiscie
samemu
wprowa-dza6doposiadanychurzqdzdiipewne usprawnienia.Wymaga
tojednak za-rdwnowiedzyfachowej, jakiwysokich umlejetnosci.Sqtow
wiakszosci wy-padk6wp6lsrodkiIlampaprzerabiana albowykonanaprzezamatoranie do-r6wnaurzqdzeniom fabrycznym,z wy-specjalizowanychfirm.Istotnymkrokiemrozwojowym
w
kon-strukejilamp btyskowychstato siewprowadzenietzw.komputera,czyli urzqdzenia samoczynnieregulujqcego ilosc swiatta,stosowniedoodlegtosci efektywnego swiecenia lampyi nasta-wionej przystonywzglademczutosci uzytegofilmu.
W
takimwypadku odpa-da koniecznostprzellczaniaotworu przystony,odpowiedniejdo stosunku liczbyprzewodniej lampy21odlegtosci<Temperatura barwyawiatta okreala rozklad energilawiattaemitowanegoprzez rozzarzo-neciatod08konaleczarne. Wartosci najniz-azewtejskalimaswlattoczerwone, najwyz-aze -nlebleakle.Przyktadowo temperatura barwyawiattakopulypogodnegonieba wy-nosi20000K,niebapochmurnego7000K, awiattaslonecznegowrazzbtekltemnieba 5600K.
W
fotografilbarwnej temperatura barwycharakteryzuje 8ktadwldmowy awiat-taiuataladoato&owaniebarwoczuto8cl ma-teria(6wzdjeclowych dorodzajuoswletlenla.2Liczbaprzewodnlalampyblyskowej,zwana
tez liczbqazacunkowq,jestwartoacia,stala.
dlamaterlatuzdjeclowegoookrealonej czu-tosci,podawanqprzezproducentalampy.
Liczbaprzewodnlawyznaczawlelkosd otwo-ruprzyatony obiektywu, proporcjonalna,do odlegtoscioswietlanego obiektuod lampy btyakowej.
Rya.2.Widokaynchronlzatora: zprzodu dlodyBPYP30,
w
tylnejczeiclkostka ayn-chronlzacyjnazkoniaktemdowtqezenialampy
od fotografowanegoobiektu
w
metrach,np.
liczba przewodnia 20 : odlegtosc 5 =
=otworprzestony4.
Dziatanietakiegokomputera polega na wprowadzeniu
w obwod
palnika nisko-oporowejlampywylqcznikowej, ktora podwptywem
sygnatufotodiody (odbierajqcejodbiteodobiektu swiattow
ilosciustalonejw
przyjatym progra-miefotografowania)zapalasie, odbie-rajacpozostatynadmiarenergii z palni-kaiwygaszajqcgo.Takiukladzapew-niastalq iloscswiattadlaokreslonego zakresuodlegtosci.Dziekitemumozna fotografowacprzy raznastawionej, wy-branejprzystonie.
Nowszym
rozwiqzaniemstato si? urzq-dzeniezuktadem tyrystorowym, steru-jqeymczasem wytadowanialampy, wtasciwymdlawybranejprzystonyiodlegtosci orazpowodujqeymtylko czesciowe rozladowanie kondensatora btyskowego.Pozwolitotonaskrocenie czasu dotadowania kondensatorai
czestewyzwalaniekolejnych bty-skow.Nowoczesna lampa wspotpracu-jqca zaparatem wyposazonym
w
na-pedtypuwinderlubmotor3pozwala na wykonywaniezdjecw
odstepach0,3...0,1 s.Liczbabtyskowz jednego kompletubateriilubjednego tadowania akumulatorowprzyzalqczonym mini-komputerze tyrystorowym wynosi -za-leznieodtypulampy-od1000do 2000,anawetwiecejbtyskow,podczas gdy petnych btyskpwotrzymamytylko
40 do50.
Niektore typylampsawyposazone
w
urzqdzenieo nazwleVariPower.
Pozwalaono,po wytqczeniu
kompute-ra.na recznqzmianeliczbyprzewodniej
3Winderjesttosilnikelektryczny napedzaja-cyuktad transportuInaclqgumigawki, do-czepiany dospodniej scianki aparatu.Ma
mniejsziipredkoscprzesuwuimniejszq cze-stotliwosczdjeftodbardziejsprawnego „mo-toru" (do 4klatekna sekunde).
lampy,stosowaniedopotrzebi
warun-kdw
wykonywaniazdjecia.Ciekawymrozwiazaniem, bardzo przy-datnym
w
praktyce,sa.ruchome, odchylaneiobracane gtowicelamp, pozwalaja.eenafotografowaniew
swie-tlerozproszonym, odbitymodscianlub sufitu.Warunkiemuzywania komputera przytakim oswietleniujesfzwrocenie„magicznegooka"czujnika
w
strone fotografowanegoobiektu.Zmianykataswiecenialampy wiazasie
zawszeze zmianaliczbyprzewodnieji
koniecznoscia uwzglednienia odpowie-dniejpoprawki.
W
wieluwypadkachliczbaprzewodnialampy
ma
charakter czystoreklamowy. Dlategonowo
ku-pionalampebtyskowanalezy przete-stowab.Najbardziej wiarygod-nychinformacjidostarcza dokonanieseriizdjebjednegoobiektunabarwnym materialeodwracalnymprzykilku kolej-nych wartosciachprzystony. Naekspo-nowanyfilmwywotujesie
w
sposob ty-powy, zgodniezzaleceniamiproducen-ta.Testtakimoznajednakstosowac do lamptylko kilkuproduce'ntbw. Wiek-szoscbowiemlamp nlzszychklas
ja-kosciowych cechujepodwojnaliczba przewodnia,ktoradlamateriatbw barw-nych
wymaga
stosowaniaotworow przystony2...4razywiekszych.Inaczej -filmbarwnyoczutosci21'DIN/100
ASA
nalezyeksponowac jak18"DIN/50ASA,anawetjak15'DIN.Wielkosc3stopni
w
skaliDIN odpowiadaroznicy Jednejdziatki przy-stony.Ten warunekobowiazuje posia-daczy lampstarszejgeneracjilubty-powo
amatorskich.Jesli
mamy
mozliwosc wywotaniafilmu czarno-biategow
wywotywaczutzw.sensytometrycznym(np.
D
76), wykc-nujemy rbwniezpodobnytest.Wtedy uzyskamypewnosccodo parametrow lampyorazsprawnosci ukladu automa-tykiekspozycji (komputera),jeslilampa takowyposiada.Testdlaustalenialicz-by przewodniejpopularnejlampy bty-skowejprzy uzyciumateriatow
negaty-wowych
czarno-biatych,przeprowadza sie nastepujaco:eksponujesiejeden, wybranyobiektosredniejskali jasnos-ciisredniej kontrastowosci. fotografu-jacgoztejsamejodlegtoscinapieciu kolejnychprzystonach(np.4-5, 6-8-11-16).Nastepnie prawidtowo wy-wotujesie material,ustalanajlepiej na-swietlona klatkeiodpowiadajacajej przystone.Wartoscoptymalnej, do-swiadczalnie ustalonej przystony mno-zysieprzez odlegtosc, zjakiej fotogra-fowano. Otrzymany wynikjestliczba przewodnialampy.Naprzyktad: najlep-sza ekspozycjeuzyskanoprzy przysto-nie8,fotografujaczodleglosciam;liczbaprzewodnia lampywj4bH24.
Lampyomalych powierzchmmBszy-bekprzednichreflektoracechujez re-gutybardzotwarde,kontrastowe
swia-tto.Te
wade
mozna skorygowat postu-gujacsiedyfuzorami,tj. potprzezroczy-styminasadkamiztworzyw sztucz-nych, rozpraszajacychi zmiekczaja-cychswiatlo,zwiekszajacymikat swie-cenialamp btyskowychczyekranami rozpraszajacymiitp.Naprzetomielat1970/80pojawitysie lampymajaceobokgtowicyoduzej wy-dajnosciswietlnej, drugi,matypalnik,'
usytuowanynastate
w
przednlej scian-cekorpusu.Moznagouiywat razemz gtowicaskierowanana scianelubsufit.Moznagotez wytaczyc.
Lampy
takie pozwalajanafotografowaniew
swietle rozproszonym zewspomaganiem
sta-bym
swiattem bezposrednim.Podobne mozliwoscipodniesieniaplastyki obra-zumoznaosiagnacpostugujacsiedwiemalubtrzema lampami, wyzwala-nymisynchronicznie.Dodatkowe lam-py,uzywanedlauzyskaniabtysku „sto-warzyszonego",nazywasiepotocznie kontrami. Niekt6re firmyprodukujq ze-stawywyposazone
w
dodatkowy ze-wnetrznysensor, sterujacysitaswiatta categozestawulamp.Kompletujaczestaw amatorskltrzeba zdadsobiesprawez tego,zeuktad komputerowy lampyzasadnlczej steru-je tylkojejwydajnosciqswietlna. Btyski pozostatychlamp nastepujaz
pewnym
opoznienlemidlategoniezostana przezsensorwychwycone.Dlatego na-lezydokonacobliczeniawypadkowejliczbyprzewodniej catego zestawuz pominieciemkomputeraorazwykonab zdjeciapr6bne. Swiattoefektywnejest
bowiemuzaleznioneodmocylamp,ich liczby,odlegtosciodobiektu,ilosci swiattazastanego, wysokoscisufitu pomieszczenia,jego jasnoscii kolory-styki scian.Nawet sposobmaiowanla scianirodzajuzytejfarbymajawptyw naodbijajaco-rozpraszajace wtasciwo-scistatychelementdwwnetrza.
Tyleosprawachog6lnych. Bardziej szczegotoweinformacje znajdzie zain-teresowanyCzytelnik
w
ksiazeczce PawtaWdjcikaLampabfyskowaw
foto-graliiarnatorskiej,1984WNT.
Przejdzmyzatemdo spraweksploatacji
ikonserwacji.Uzytkownikalamp elek-tronowychzdziwi
moze
termin „konser-wacja".Okazujesie.zebez zagladania do wnetrza urzadzeniairozbieranlago,mozna wykona6cyklzabiegbw konser-wacyjnych, zwiekszajacych niezawod-nosc lampyiprzedtuzajacychjej zywot-nosc. Niektore czescilampy sa bardzo wrazliwe na zmianewarunkbwpracy.
Dotyczytoprzedewszystkim konden-satora elektrolitycznegooduzej pojem-nosci,a
w
niektorychtypach lampIpalnika.
W
wiekszosciobecnieprodukowanych lampkondensatorelektrolityczny „pra-cuje" przy napieciutadowania300...320Vipojemnosciach roboczych od800do5000uF.Pojemnosc kon-densatoradecydujeomocylampy.
Je-slipalnikotrzymaimpuls elektryczny zkondensatora(onapieciu
podniesio-nym w
ukladziezaptonowymlampy do okoto10000V), togazw
rurcepalnikaulegniezjonizowaniu, nastapl zaptoni wyladowanie ogromnejenergii
w
ciagu utamka sekundy.W
rurceinajej po-wierzchniwytworzysiebardzowysoka temperatura. Imwieksza pojemnosc kondensatora,tym wiekszaenergia btysku.Moznatowyliczytzewzoruprzyczym
Woznacza
energlew
dzu-lach(watosekundachJ.C-poJemnost kondensatoraw
mikrofaradach,U-
na-piecienatadowania kondensatoraw
ki-lowoltach.Otrzymanawartoscnie jest liczba
prze-wodnia,aokreslatylkosprawnos6 elektryczna uktadu.
Jeslinp.palnikpopularnychlamp pro-dukcjiradzleckiejtypu IFK120bedzie wspotpracowatzkondensatoremo po-jemnoscl800mF,wydajnost lampy wy-niesie36J.Przy2000 uFwzrosniedo 90J.Liczba120okreslamaksymalna wartosdobciazeniapalnika,kt6ra wy-nosi120J.Im mniejsze obciazenie pal-nika,tym wiekszajegozywotnosc.
Przecietnazywotnoscpalnikdwlamp btyskowych wystarcza nawykonanie
10000...20000btyskdw.Ztego wzgle-du zbytecznebtyskanielampa. nie jest zalecane.Kazdybtyskskracaprzeciez zywotnos6lampy.
Jeslilampanie
ma
urzadzenia kompu-terowego,a producenfzaleca zacho-wanieodstepdw18...20smiedzy kolej-nymibtyskami,toniecieszmysie,ze naszalampabtyskaczesciej. Nadmier-nieeksploatujaclampezniszczymy za-rbwnopalnik, jakikondensator,a na-wetpbtprzewodnikiw
przetwornicy za-silajacej.Przegrzaniepalnikaprowadzidoodparzeniaelektrody jonlzujacej(wniektbrychtypach
pal-nikow)lubpeknleciarurkiszklanej pal-nika
w
miejscu zatopieniaw
niejele-ktrod.Dlatego stosujmysie scisledo zalecenzawartych
w
instrukcji. Jesli wydajesienam,zeposiadana prze-twornica pracuje zbyt wolno,nie prze-rabiajmyJejlub-cogorsza -nie wymie-niajmyna szybsza Zniszczymylampe.W
lampachzasilanych zsieci ..usmazy-my"ponadtozbyt szybklmibtyskami prostownlk.Wymienionezagrozenia stanowia przyczyne90%
awarii ama-torskichlamp btyskowych.Wymiernymwskaznikiem sprawnosci lampyjestczas utrzymywania tadunku kondensatoraelektrolitycznego, gwa-rantujacegopetnybtysk.Moznato
zaobserwowac,poniewaz natadowanie kondensatoradowlasciwejpojemnosci sygnalizuje jarzacasieneon6wka. Pra-widtowouformowanykondensator utrzymujeoptymalny tadunekodkilku
dokilkunastu minut.Zkondensatora rozformowanegotadunekucieka
w
cia-gukilkusekund.Kondensatorrozfor-mowany
jestnarazonypodczas pracyZS
5'45
3L
o
Q)
pod duzymobciqieniemnie tylenatzw.
przebicie,ilenastopienie
wyprowa-dzertwewnetrznychz eloktrodnastyki lutownlcze.Jednoczesnie znacznie wzrastailosbenerglipotrzebnejdo na-ladowania kondensatora. Objawiasie toprzedtuzonymczasemladowania, przedwczesnymzuzyciembateriilub roztadowanlom akumulatorbwr przecie,-zeniemprzetwornicyzasilajacejlampe.
Praktyczneapostrzezenle. BaterieR6 produkcji krajoweiaa.przedmiotem na-rzokan ematorbw.latotnle.Ichjakosb pozo8tawiawieledozyczenia.Autor Jednakzetknqtsiezprzypadkiemlampy National
PE
250,ktora.trudno byto uru-chomlcbaterlamiR6 w
czasieponad 20 s;zuformowanym kondensatorem lampatadajesienatadowabw
czasie8...128 tymisamymibateriami.Wynika z tego,zeiod uzytkownikawiele zalezy.
Natomiast lampauzywanaczesto, zwtaszcza
w
pracyreporterskiej,nieLP(F0+FD)-28ti .40-lP40--5mb -f'6
Rys.3.Fotogralowaniezuzyciemdwoch lampbtyokowych ojadnakowojIIczble przewodnlejLP, przyrownejodlegtoiclod oblektufotografowan»go(ok.5m);
FG- flMzg!6wny,A -a p ar at,FD-flesz do-datkowy,O-oblekt.Sumarycznallczba przewodnlaLP- 28,przystonaf-.B.Przy czterachfleazachLP-28^4-56.^11
jestnarazona na awarlepowstaja.ce z oplsanychprzyczyn.Jeslipostugujemy sielampami ozasilaniu bateryjnym, pa-mletajmy owyjmowaniubateriiz
zasob-rtika.Uchronltolampeprzed zniszcze-nlemprzezelektrolltwylewajqcysiez baterii.
Uzytkownicy lampzwbudowanyml akumulatorkamlniklowo-kadmowyml
maja.dodatkowy obowiazekdbania o
nie.Po kazdymuzyciu akumulatorki po-winny by6dotadowywane.Jezeliuzywa
siefabrycznych urzadzen do ladowa-nia,z
wbudowanym obwodem
automa-tykidotadowanla,nietrzebasie oba-wiac „przeladowanla" akumulatork6w.Jeslijednak ladowarkanie
ma
automa-tycznegozabezpieczenia,czas tado-wania musi byescisle.okreslony.Czas dotadowanlaczesclowegopowlnlen bybproporcjonalnydoilorazuliczby wykorzystanych petnych btyskbwimaksymalnejliczbybtyskbw podanej przezproducenta lampydladanego typu akumulatorkbw.Naprzyktad:jesli
czas „petnego ladowania" wynoaj
15 godzin, z„petnego ladowania"
otrzymuje.sle50petnychbtyskbw,a wykorzystalismy10,powinnismy dota-dowanie orowadzicprzez3godziny.
Jeslidotozymypot godziny,nie zaszko-dzlmyna8zymakumulatorkom.
Natomiast pozostawienieich roztado-wanychnaczasurlopu sprawl,ze be-dziemy zmuszenidoszukania warszta-tunaprawczego, skaditakskieruja,nas do8klepu
Pewexu
ponoweakumula-torki,drogleItrudnedozdobycla.
Przy tadowaniubadzdotadowywaniu akumulatorkbwnlklowo-kadmowych trzeba przestrzegad nastepuja.cych za-sad:
•
Prqd tadowanla powlnlen mlec nate-zeniellczbowoniewlekszonlz1/10 po-jemnosciznamlonowej danegotypu akumulatorka(bateriiakumulatorkbw), np.dlapojemnosci500mA-hwynlesle 50 mA. Czasladowania, ktbrywyniesie10h,trzebapomnozybprzez wspbt-czynnik1,5(1Oh-1,5=15h).
Przymniejszymnatezenlupradu lado-waniallczbagodzinwynika ze stosun-kunatezenia
w mA
dopoJemno8ciw mA
hzdoliczeniemwspbtczynnika1,5.•
Napiecie ladowaniaidotadowania powinno byb wyllczonezpomnoienia napieciaakumulatorkalub baterii aku-mulatorkbwprzezW8pbtczynnlk1,4.Na przyktadzestaw akumulatorkbw 6V
bedziemytadowalinapieciem8,4
V
(nie wiecejn|z8,5V).Dokonujac pomiaru napieciaakumulatorkbwpo zakoncze-niutadowanla stwierdzamy, zejestono wyzszeodznamionowego(przy6V wyniesie okoto 7V).Pokilkugodzinach spadadowartosci eksploatacyjnej, 6,4...6,6V.•
Jeslipouzyciulampystwierdzl sie spadeknapiecia ponizej 6,5V,trzeba bezzwtocznieprzyatapicdo ladowania akumulatorkbw. Dalszyspadek napie-ciagrozibowiemichzniszczeniem.Przy Innychwartosciach nominalnych napiecakumulatorkbwmozna podob-nieoszacowabwarto8ci krytyczne.Na przyktad akumulatorki1,2Vulegaja.
uszkodzeniuprzy napleclunlzazymod
1V.Natomiast dobrzenaladowane
utrzymuja.napiecie1,5...1,6V.
O
uszko-dzeniuakumulatorkaniklowo-kadmo-wego
dwladczydepolaryzacjable-gunbworazspadekrezystancjl
wewne-trznej.
Formowaniekondensatora,jak
wczes-nlejwspominano,jestzabieglem
nle-zbednymIprostym.Polegaonona zata,-czeniu ukladu zasilanialampy na kilka-dziesiqt minut. Jezelidysponujesie lampa.zasilanazsieci,tosprawajest prosta.Natomiastdolampyz wbudo-wanymlakumulatoramlnajleplejuzyb ladowarkiipodlqczybjadognlazda
sle-clowegopraduprzemiennego. Bedzie towygodne, bo jednoczesniedotaduje sieakumulatoryIutormuje
kondensa-tor.Przecletniekondensator lampy rzadko uzywanejnalezyformowabraz na
dwa
tygodnle(wszczegblnym przy-padkunie rzadzlej nlzrazw
mleslacu).FormowanielampbateryjnychJest z pozorubardzlejkosztowne, ponlewaz trzeba kuplbIzuzyb kompletbaterii.
W
sumie jednakto sieoptaca,bo lampa odzyskujepetna,sprawnostItatwiejsie ni?
.poslugiwac.
Zaaadautrzymaniakondensatorbw elektrolltycznych
w
staniepelnego uformowanla dotyczy wszystkich - bez wyjqtku-typbwlamp,bezwzgledu na rodzajlub zasilania.Lampe
Wyskowa.nalezy chronlbprzed zawilgoceniem, a zwtaszcza przedza-moczenlem.Niebedqjejstuzyty rbw-niezsilne wstrza,sy,
spowodowane
np.upadkiem.Nie nalezy
myb
obudowy lampy zadnymiptynami-Wystarczyja.przetrzebflanelowa.szmatkqiodkurzyb pedzlem.Pozakoriczenlu fotografowa-niaizdjeciulampyzaparatunalezy sprawdzib,czyzostatawytqezonai umlesclbja.
w
torebcefollowej, za-clanqb gumka.recepturka.,poczym umiesclbw
sztywnympudetkulubfute-. raleze8kbryba.dztworzywa.Kabelkl synchronlzacyjnenalezycopewien czassprawdzac,uszkodzone wymienlab.
Uazkodzonqlub niedomagaja.ca.lampe oddajmyraczejdosprawdzeniaI na-prawyfachowcowi.Nasamodzielne demontowanle lampymoga. sobie po-zwolibtylkocl,ktbrzymaja.niezbedna.
praktykeIwledze pozwalajqcq na Inge-rencje
w
specjalne uktady elektro-nlczne.Przed rozpoczeciemzdjebsprawdzmy, czyzostataustawionawtasclwa szyb-kosb migawki. Dotyczytozwtaszcza migawekszczellnowych. Migawki cen-tralne umozllwiaja.praktycznle prawl-dtowa.aynchronlzacjena wszystkich czasach(odB do1/2508).
Dlamajsterkowiczbw,ktbrzy zechca.
samodzielniezestawicprzyrza.d senso-rowydozdalnego wyzwalanla lamp bty-sKowych, podajeprostyschemat.
Urzadzenlenie
ma
zadnychczesci mechanicznych (poza kontaktem 8yn-chronlzacyjnym)Ipozwala na wspbf-pracejednejlampy dodatkowejz gtbw-nqlampa.wyzwalajqca. Zasleg pracy przyrzaduwynosi5...8m w
swletle bez-posrednlm lampywyzwalajqcej.Uktadelektronlcznyaktadaalezdwbch fotodlodItyrystora(rys.1 ).Cato8bjest umleszczonawpudeteczku
polistyre-nowym
zdoklejona. kostka. aynchroni-zacyjna., ktbrejsaneczklI synchrokon-takt8a.wykorzy8tywane podczaszdjeb (rys. 2).W
wykonaniumodelowym uzy-tofotodlodBPYP30
(prod,krajowej)ityrystora
KT505
(prod.CSRS).Uktady owlek8zej czutosciIskutecznosci wy-magaja. albododatkowego wzmacnia-czazasilanegonapieciemzbaterii,albo sa.ukladaml wlelostopnlowymi, bar-dzlejskomplikowanymi.Jeslichcemyuzyb
dwbch
lubwiecej dodatkowychlamp,muslmydokazdej z nichwykonaboddzielnywyzwalacz sensorowy.Przyostatecznym montazusprawdzmy wlasciwosbpolaryzacjibiegunbw syn-chrokontaktu. PrzyIchzamianlemoze
wystcipictrwatezwarcie
w
obwodzie zaptonowymlampy,co objawiasie sa-morzutnie powtarzaja,cymlsie btyska-mi.Narysunku 3 przedatawionosposbb przeliczaniaotworuprzy stony
w
wypa-dku za8tosowaniadwbchlub czterech lamp bty8kowych.Nazakoriczeniepodajekilkatytutbw k8la.zek,z ktbrymlwartosiezapoznab:
Kurt DieterSolf:Fotografla.Podatawy, lechm-ka. praktylechm-ka.1980WAIF;
Ryazard KreyaerFotografowanla przyswieiie btyakowym.1072 WAIF;
A.Kunz,D.Samplawaky:Poradnlk ma/starko-wiczalotograta.1079WNT;
EdwardNlemlro: Tw6]waraztatfotografiany.
1080WAIF.
Kazimierztukowskl
Z
catego arkusza kartonu kreslarskiego formatuA1
,po uprzednlm wyrdwnaniu
krawedzido
mozliwiedokladnego
prostokata,