3. Ocena stanu środowiska na terenie Gminy Łososina Dolna
3.10. Główne zagrożenia i szanse dla środowiska na obszarze gminy - analiza SWOT
obwód 200 cm
z dnia 13.04.2004 r.
w sprawie uznania za pomniki przyrody Źródło: Urząd Gminy Łososina Dolna - stan na 01.04.2018
Atrakcje przyrodnicze
Lipa na dziedzińcu dawnego kościoła Św. Mikołaja mająca 660 cm obwodu,
Z okolic Tabaszowej piękne widoki na Jezioro Rożnowskie oraz otaczające jezioro kulminacje Dąbrowskiej Góry, Zawala, Majdanu, Kobylnicy.
Roślinność gatunkowo: buk, dąb, jadła, sosna.
Rezerwat Białowodzka Góra – naturalny zespół buczyny karpackiej i dąbrowy z roślinnością skalną. Występuje tutaj gatunek chroniony: lilia złotogłów, pełnik europejski, języczek pospolity.
Świat fauny tworzą: jelenie, sarny, dziki, lisy, zające, kuny, bażanty, kuropatwy.
Osobliwością świata zwierzęcego jest: puchacz, bocian czarny, kruk, kania rdzawa, pustułka.
Na uwagę zasługują płazy: salamandra plamista, traszka górska, ropuchy i żaby. Gady: żmija zygzakowata, padalec, jaszczurka, zaskroniec.
Ciekawostką przyrodniczą jest występowanie od powodzi z 1997 roku bobrów, wydr. Zostały one przeniesione tutaj przez „wielką wodę” Dunajca.
3.10. Główne zagrożenia i szanse dla środowiska na obszarze gminy – analiza SWOT
Analiza stanu środowiska na terenie Gminy Łososina Dolna przeprowadzona w oparciu o zebrane informacje oraz wyniki z badań wykonywanych głównie przez WIOŚ i opublikowanych do roku 2016, oraz analiza informacji o stanie działań w zakresie ochrony środowiska przekazanych przez służby gminne i inne instytucje z terenu powiatu i gminy, pozwala wyciągnąć wnioski, że w dalszym ciągu do najistotniejszych problemów gminy w zakresie ochrony środowiska należy zaliczyć:
─ słaby procent skanalizowania gminy,
─ niepełna sieć wodociągowa,
─ emisje zanieczyszczeń do powietrza z lokalnych źródeł gospodarczych - szczególnie tzw.
niską emisję,
─ wzrastające zagrożenie hałasem komunikacyjnym w otoczeniu szlaków drogowych,
─ tereny zagrożenie powodziami;
─ bardzo duża ilość osuwisk i terenów zagrożonych.
Do likwidacji powyższych problemów niezbędne są działania oraz nakłady finansowe wielokrotnie przekraczające obecne możliwości budżetu i kompetencje gminy. Konsekwentna realizacja przyjętych w programie celów i kierunków interwencji, szczególnie w zakresie poprawy stanu ekologicznego najbardziej zagrożonych obszarów środowiska, może jednak przynieść poprawę w perspektywie czasowej i powinna w dalszym ciągu stanowić podstawę planowania szczegółowych zadań i nakładów finansowych związanych z ochroną środowiska w Gminie Łososina Dolna.
Poniżej w syntetycznej, tabelarycznej formie przeprowadzono na podstawie stwierdzonego, aktualnego stanu środowiska, analizę SWOT dla wskazania najważniejszych mocnych oraz słabych stron dla każdego z przyszłych obszarów interwencji ze wskazaniem najważniejszych szans i zagrożeń dla środowiska wynikających z realnych uwarunkowań obecnych na terenie gminy jak i uwarunkowań zewnętrznych.
1. OCHRONA KLIMATU I JAKOŚCI POWIETRZA
Mocne strony (czynniki wewnętrzne) Słabe strony (czynniki wewnętrzne)
opracowany plan gospodarki niskoemisyjnej PGN,
systematyczna modernizacja i remonty nawierzchni dróg gminnych,
brak przemysłu oraz składowisk odpadów,
prowadzone działania w zakresie usuwania wyrobów azbestowych,
wymiana kotłowni indywidualnych,
węgiel kamienny słabej jakości jako główne źródło energii cieplnej,
znikoma ilość instalacji OZE stosowanych na terenie gminy,
niska świadomość mieszkańców - przypadki spalania odpadów w piecach domowych,
Szanse (czynniki zewnętrzne) Zagrożenia (czynniki zewnętrzne)
możliwości dofinansowania przez państwo i fundusze UE inwestycji OZE,
wzrastające koszty energii wymuszają działania zmniejszające jej zużycie,
konieczność respektowania wymogów UE odnośnie efektywności energetycznej, redukcji emisji oraz wzrostu wykorzystania OZE,
powszechny rozwój technologii
energooszczędnych oraz ich coraz większa dostępność,
utrzymujący się trend wzrostu zużycia energii,
wysoki koszt inwestycji w OZE,
rosnąca ilość pojazdów na drogach,
2. PRZECIWDZIAŁANIE ZAGROŻENIU HAŁASEM
Mocne strony (czynniki wewnętrzne) Słabe strony (czynniki wewnętrzne)
rozproszona zabudowa mieszkaniowa z dala od źródeł hałasu na znacznym obszarze gminy,
brak uciążliwych źródeł hałasu,
modernizacja i remonty nawierzchni dróg gminnych,
duża powierzchnia gruntów zadrzewionych i zalesionych (naturalne ekrany akustyczne),
znaczne natężenie hałasu
komunikacyjnego (drogi powiatowe oraz DK75),
stały wzrost natężenia ruchu na drogach powiatowych i gminnych,
Szanse (czynniki zewnętrzne) Zagrożenia (czynniki zewnętrzne)
rozwój infrastruktury rowerowej,
korzystanie z komunikacji zbiorowej,
upowszechnienie idei wspólnych dojazdów do pracy,
produkcja cichszych pojazdów - nowe technologie redukujące hałas,
wzrost ruchu tranzytowego na DK75,
brak monitoringu hałasu komunikacyjnego w gminie,
zły stan techniczny pojazdów,
3. PRZECIWDZIAŁANIE ZAGROŻENIU ZE STRONY PÓL ELEKTROMAGNETYCZNYCH
Mocne strony (czynniki wewnętrzne) Słabe strony (czynniki wewnętrzne)
pomiary promieniowania
elektromagnetycznego przeprowadzane na terenie powiatu przez WIOŚ, wynik znacznie poniżej dopuszczalnej normy,
uwzględnianie w mpzp oddziaływania pól elektromagnetycznych,
brak prowadzonych badań natężenia pól elektromagnetycznych na obszarze gminy,
obecność na terenie gminy sieci linii elektroenergetycznych WN,
obecność na terenie gminy nadajników telefonii komórkowej (stacji bazowych), Szanse (czynniki zewnętrzne) Zagrożenia (czynniki zewnętrzne)
obowiązek monitoringu PEM w ramach państwowego monitoringu środowiska,
brak jednoznacznych ocen długofalowego wpływu na zdrowie telefonii komórkowej oraz innych technologii emitujących promieniowanie elektromagnetyczne np. WiFi.
rozpowszechnienie i szybki rozwój telefonii komórkowej oraz innych technologii emitujących promieniowanie elektromagnetyczne,
4. POPRAWA EFEKTYWNOŚCI GOSPODAROWANIA WODAMI
Mocne strony (czynniki wewnętrzne) Słabe strony (czynniki wewnętrzne)
zbiornik rożnowski, który spełnia funkcje retencyjną oraz służy celom rekreacyjnym,
samowystarczalność gminy w zakresie zaopatrzenia mieszkańców w wodę do picia,
dobry stan wód powierzchniowych
zagrożenie powodziowe,
możliwość skażenia wód
powierzchniowych i podziemnych przez zanieczyszczenia gospodarcze,
Szanse (czynniki zewnętrzne) Zagrożenia (czynniki zewnętrzne)
działająca sprawna własna sieć
doprowadzająca dobrą jakościowo wodę dla mieszkańców na terenie gminy,
obserwowany wzrost zainteresowania w skali całego kraju problematyką gospodarowania wodami oraz wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców,
monitoring wód powierzchniowych na terenie gminy,
zagrożenie powodziami oraz podtopieniami,
brak państwowego monitoringu wód podziemnych,
rosnące zagrożenie wystąpienia zjawiska suszy - w ostatnich latach obserwuje się nasilenie występowania zjawisk
ekstremalnych, takich jak długotrwałe okresy suszy oraz krótkie, nawalne opady,
5. GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA
Mocne strony (czynniki wewnętrzne) Słabe strony (czynniki wewnętrzne)
znaczne przyspieszenie tempa rozwoju infrastruktury technicznej – wodociąg, kanalizacja, drogi, baza oświatowa, kulturalna i sportowa, oświetlenie, itp.
istniejące w gminie oczyszczalnie ścieków,
planowana rozbudowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej,
brak pełnego skanalizowania terenu gminy,
znaczna dysproporcja pomiędzy siecią wodociągową i kanalizacyjną,
Szanse (czynniki zewnętrzne) Zagrożenia (czynniki zewnętrzne)
istnieją możliwości pozyskania
dofinansowania na realizację inwestycji z zakresu budowy sieci wodociągowej oraz kanalizacji
analizy opłacalności inwestycji i techniczne warunki lokalizacyjne nie pozwalają obecnie na pokrycie całego terenu gminy siecią wodociągową i kanalizacji
6. OCHRONA ZASOBÓW GEOLOGICZNYCH
Mocne strony (czynniki wewnętrzne) Słabe strony (czynniki wewnętrzne)
atrakcyjne widokowo obszary gminy, niewielka ilość złóż surowców mineralnych których eksploatacja jest dodatkowo
ograniczona względami ochrony srodowiska, Szanse (czynniki zewnętrzne) Zagrożenia (czynniki zewnętrzne)
rozwój turystyki opartej o unikalne atrakcje budowy geologicznej terenu gminy
-
7. OCHRONA GLEB
Mocne strony (czynniki wewnętrzne) Słabe strony (czynniki wewnętrzne)
duże możliwości w zakresie
zagospodarowania gleb słabych na cele zalesień,
występowanie terenów nadających się do lokalizacji użytków zielonych,
słaba i średnia jakość bonitacyjna gleb na większości obszaru gminy,
duża podatność gleb na erozję,
Szanse (czynniki zewnętrzne) Zagrożenia (czynniki zewnętrzne)
objęcie polskiego rolnictwa Wspólną Polityką Rolną UE (np. Dyrektywa Azotanowa),
istnieją warunki do rozwoju
rolnictwa ekologicznego z możliwością dofinansowania ze źródeł zewnętrznych,
występowanie zagrożeń związanych z osuwaniem gruntu, powodziami oraz suszami
8. GOSPODARKA ODPADAMI I ZAPOBIEGANIE POWSTAWANIU ODPADÓW Mocne strony (czynniki wewnętrzne) Słabe strony (czynniki wewnętrzne)
gospodarowanie odpadami komunalnymi obejmuje wszystkich mieszkańców,
brak składowiska odpadów komunalnych,
brak instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych,
wzrastająca świadomość społeczna w zakresie konieczności ograniczania powstawania odpadów i ich segregacji
brak stacjonarnego PSZOK,
dzikie „wysypiska” odpadów,
Szanse (czynniki zewnętrzne) Zagrożenia (czynniki zewnętrzne)
wprowadzenie na terenie kraju nowych założeń dotyczących gospodarowania odpadami komunalnymi (nowelizacje ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach),
powstawanie nowoczesnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych,
gmina nie musi inwestować w budowę na swoim terenie instalacji zagospodarowania odpadów,
brak wpływu gminy na efektywność przetwarzania odpadów komunalnych w RIPOK,
znaczne ilości odpadów tzw. „turystycznych”,
9. OCHRONA ZASOBÓW PRZYRODNICZYCH
Mocne strony (czynniki wewnętrzne) Słabe strony (czynniki wewnętrzne)
cały obszar gminy to tereny podlegające ochronie przyrodniczej,
możliwość zalesienia nieużytków,
bogactwo gatunków roślin i zwierząt,
cenne obszary Natura 2000,
rezerwat przyrody i duża ilość pomników przyrody,
niewielkie uprzemysłowienie gminy,
słaba lesistość gminy na tle powiatu,
duża ilość obszarów prawnie chronionych przeszkodą w rozwoju budownictwa,
Szanse (czynniki zewnętrzne) Zagrożenia (czynniki zewnętrzne)
krajowy program zalesiania nieużytków,
rozwój turystyki pieszej i rowerowej,
promocja agroturystyki,
możliwość wspierania projektów prośrodowiskowych przez programy i fundusze strukturalne Unii Europejskiej oraz krajowe fundusze celowe,
brak środków na inwestycje poprawiające stan zasobów przyrodniczych,
10. PRZECIWDZIAŁANIE ZAGROŻENIOM POWAŻNYMI AWARIAMI ORAZ NADZWYCZAJNE ZAGROŻENIA SRODOWISKA
Mocne strony (czynniki wewnętrzne) Słabe strony (czynniki wewnętrzne)
działający system zarządzania kryzysowego,
brak na terenie gminy zakładów o
zwiększonym ryzyku bądź o dużym ryzyku wystąpienia awarii,
możliwość wystąpienia awarii związanej z transportem materiałów niebezpiecznych trasą DK75,
Szanse (czynniki zewnętrzne) Zagrożenia (czynniki zewnętrzne)
rozwój przedsiębiorczości opartej na nieuciążliwych ekologicznie nowoczesnych technologiach,
opracowywanie przez prowadzących zakłady przemysłowe planów
operacyjno-ratowniczych,
opracowane zewnętrzne plany operacyjno-ratownicze przez Komendanta
Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej,
tranzytowy transport materiałów niebezpiecznych,
niewłaściwie przygotowana sieć dróg na wypadek awarii podczas przewożenia materiałów niebezpiecznych oraz brak wydzielonych miejsc postoju dla samochodów przewożących materiały niebezpieczne,
11. EDUKACJA EKOLOGICZNA
Mocne strony (czynniki wewnętrzne) Słabe strony (czynniki wewnętrzne)
obserwowany wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców,
akcje ekologiczne w szkołach,
wykwalifikowana kadra w gminie zajmująca się realizacja zadań w zakresie środowiska,
niedostateczny stopień świadomości ekologicznej starszych grup społeczeństwa,
Szanse (czynniki zewnętrzne) Zagrożenia (czynniki zewnętrzne)
możliwość wspierania projektów edukacyjnych przez programy i fundusze strukturalne Unii Europejskiej ,
ogólna niska świadomość ekologiczna w skali kraju i regionu,
ciągły niedobór środków finansowych dla zadań ochrony środowiska,