3. Ocena stanu środowiska na terenie Gminy Łososina Dolna
3.7. Gospodarka odpadami
Zgodnie z nowymi uregulowaniami prawnymi, od 2013 r. gospodarką odpadami komunalnymi na własnym terenie zajmują się gminy lub związki gmin, które stały się posiadaczami tych odpadów. Odpady mogą w znaczący sposób wpływać na stan środowiska naturalnego. Jednym z podstawowych celów nowego systemu gospodarki odpadami komunalnymi w Polsce jest osiągnięcie odpowiednich poziomów ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych na składowiska oraz zwiększenie poziomu recyklingu i odzysku odpadów zebranych selektywnie.
Na podstawie ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminach z dnia 13 września 1996 r.
(tj. Dz. U. z 2016 r., poz. 250 z późn. zm.) gmina zobowiązana jest do objęcia nowym systemem gospodarowania odpadami komunalnymi wszystkich właścicieli nieruchomości. W Gminie Łososina Dolna obowiązek ten realizowany jest tylko i wyłącznie wobec nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy. Nieruchomości niezamieszkałe np. przedszkola, szkoły, urzędy, sklepy, firmy itp. zobowiązane są do zawarcia stosownej umowy z dowolnym przedsiębiorcą posiadającym wpis do rejestru działalności regulowanej prowadzonego przez Wójta Gminy Łososina Dolna.
Częstotliwość wywozu musi być jednak dostosowana do zapisów regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Łososina Dolna.
Szczegółowe informacje na temat gospodarki odpadami dostępne są w wojewódzkiej bazie danych o odpadach (Wojewódzki System Odpadowy - WSO). Źródłem informacji o odpadach komunalnych są sprawozdania z gospodarowania odpadami składane corocznie do Marszałka Województwa Małopolskiego. Informacje o odpadach zamieszczane są również w publikacjach Głównego Urzędu Statystycznego (GUS).
Odpady komunalne powstają przede wszystkim w gospodarstwach domowych oraz w obiektach infrastruktury, takich jak: handel, usługi, zakłady rzemieślnicze, szkolnictwo, targowiska, zakłady produkcyjne w części socjalnej i inne. Ilość wytwarzanych odpadów, jak również zawartość poszczególnych frakcji jest ściśle związana z miejscem powstawania tych odpadów (gospodarstwa domowe, obiekty infrastruktury, inne) oraz rodzajem obszaru, na którym powstają (teren miejski lub wiejski). Zgodnie z danymi GUS, wskaźnikami wytwarzania odpadów na jednego mieszkańca w województwie małopolskim przyjmuje się, że jeden mieszkaniec terenów wiejskich wytwarza rocznie średnio 289 kg (stan na 2016 rok) odpadów komunalnych. Zatem całkowita potencjalna masa odpadów komunalnych wytworzonych na terenie Gminy Łososina Dolna w 2016 r. powinna kształtować się na poziomie ok. 3140 Mg. Jak wynika ze sprawozdania gminnego, w 2016 r. z terenu gminy odebrano łącznie 1 113,376 Mg odpadów komunalnych
Na terenie gminy Łososina Dolna aktualnie nie ma stałych Punktów Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych. Pojemniki na zużyte baterie znajdują się w obiektach użyteczności publicznej tj. Urząd Gminy w Łososinie Dolnej, Ośrodek Zdrowia w Tęgoborzy, placówki oświatowe, Gminny Komunalny Zakład Budżetowy w Łososinie Dolnej. Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny był zbierany na bazie GKZB, a następnie odbierany przez firmę Biosystem S.A. Raz w roku ogłaszana była zbiórka i taki sprzęt zbierany był po terenie Gminy Łososina Dolna. Odpady zielone, przez które rozumie się odpady komunalne stanowiące części roślin pochodzących z pielęgnacji terenów zielonych, ogrodów, odpadów kuchennych mieszkańcy wywożą do kontenerów znajdujących się na bazie GKZB w Łososinie Dolnej oraz na oczyszczalni ścieków w Tęgoborzy. W tych samych miejscach w sezonie zimowym znajdują się kontenery na popiół.
Na terenie Gminy Łososina Dolna ustawione są kontenery na tekstylia, obuwie w miejscowościach: Tęgoborze, Łososina Dolna, Świdnik, Znamirowice.
Corocznie gmina w ramach zadań gospodarowania odpadami prowadzi edukację ekologiczną.
W celu zmniejszenia powstawania ilości odpadów zmieszanych w stosunku do odpadów segregowanych w gminie Łososina Dolna przeprowadza się kampanie informacyjne oraz edukacje społeczeństwa w zakresie prawidłowego postępowania z odpadami komunalnymi. Ponadto na bieżąco są prowadzone czynności sprawdzające pod kątem prawidłowej segregacji odpadów przez mieszkańców.
Akcja edukacyjna "Zgnieć Śmieć". Służby komunalne odbierające segregowane śmieci, a dokładnie worki z plastikiem wożą często powietrze na samochodach, zamiast w pełni wykorzystywać powierzchnię ładunkową. Gospodarstwa domowe generują coraz więcej odpadów, a kupowane produkty spożywcze pozostawiają po sobie jednorazowe opakowania, które trafiają do kosza i do worka niegniecione. Po każdej zbiórce przeprowadzana jest wnikliwa analiza efektów akcji. Cieszy fakt, że segregacja przeprowadzana jest na dobrym poziomie. Obserwujemy jednak przypadki, że pomimo złożonych deklaracji - segregacja nie jest prowadzona, a butelki nie są zgniatane, jednakże do akcji przyłącza się coraz więcej mieszkańców gminy.
Również wśród dzieci poszerzana była wiedza ekologiczna. W Szkole Podstawowej w Witowicach Dolnych odbył się Konkurs Ekologiczny p.n. „Ziemia nasz dom”. Konkurs ten składał się z dwóch części: plastycznej (w której uczniowie wykonywali plakaty o tematyce związanej z ochroną środowiska) oraz teoretycznej (w której uczniowie rozwiązywali test wyboru składający się z 30 pytań).
Odpady wytwarzane na terenie gminy oraz sposób ich zagospodarowania
Poniżej zestawiono osiągnięte przez Gminę Łososina Dolna rzeczywiste poziomy w zakresie gospodarowania odpadami (źródło: Sprawozdania wójta z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi za 2016 i 2017 rok).
Łączna ilość odebranych odpadów z terenu gminy Łososina Dolna w 2016 roku wyniosła 1113,376. Łączna masa odpadów papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła przygotowanych do ponownego użycia i poddanych recyklingowi 333,916 Mg.
W 2016 roku selektywnie zebrano:
150101 – Opakowania z papieru i tektury – 0,770 Mg,
150102 – Opakowania z tworzyw sztucznych – 119,486 Mg,
150107 – Opakowania ze szkła – 180,745 Mg,
150104 – Opakowania z metali – 0,960 Mg,
200307 – Odpady wielkogabarytowe – 0,850 Mg,
200102 – Szkło – 0,250 Mg,
170107 – Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów – 10,300 Mg,
200134 – Baterie i akumulatory – 0,030 Mg,
200123* – Urządzenia zawierające freony – 1,156 Mg,
200136 – Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne – 0,928 Mg,
200135* – Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne zawierające niebezpieczne składniki – 0,323 Mg,
200121* – Lampy fluoroscencyjne i inne odpady zawierające rtęć – 0,003 Mg,
150106 – Zmieszane odpady opakowaniowe – 1,440 Mg,
200101 – Papier i tektura – 9,115,
200203 – Inne odpady nieulegające biodegradacji – 13,520 Mg
200201 – Odpady ulegające biodegradacji – 6,180,
200399 – Odpady komunalne nie wymienione w innych podgrupach – 4,040 Mg.
Zgodnie ze sprawozdaniem Wójta z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi za 2017 rok z terenu gminy odebrano 773,580 Mg odpadów zmieszanych. Osiągnięto poziom ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 0 % oraz poziom
recyklingu przygotowanie do ponownego użycia następujących frakcji odpadów komunalnych:
papieru, szkła, metali, tworzyw sztucznych, opakowań wielomateriałowych – 40,9 %. Osiągnięty poziom recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych – 100 %
Łączna ilość odebranych odpadów z terenu gminy Łososina Dolna w 2017 roku wyniosła 1158,145. Łączna masa odpadów papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła przygotowanych do ponownego użycia i poddanych recyklingowi 321,320 Mg.
W 2017 roku selektywnie zebrano:
150101 – Opakowania z papieru i tektury – 16,090 Mg,
150102 – Opakowania z tworzyw sztucznych – 118,900 Mg,
150107 – Opakowania ze szkła – 171,250 Mg,
150104 – Opakowania z metali – 2,300 Mg,
200307 – Odpady wielkogabarytowe – 33,920 Mg,
170101 – Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów – 8,300 Mg,
170107 – Zmieszane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów – 19,960 Mg,
200134 – Baterie i akumulatory – 0,172 Mg,
200123* – Urządzenia zawierające freony – 4,945 Mg,
200136 – Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne – 5,238 Mg,
200135* – Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne zawierające niebezpieczne składniki – 4,835 Mg,
200121* – Lampy fluoroscencyjne i inne odpady zawierające rtęć – 0,035 Mg,
150106 – Zmieszane odpady opakowaniowe – 2,890 Mg,
200101 – Papier i tektura – 2,510,
200203 – Inne odpady nieulegające biodegradacji – 6,760 Mg,
200201 – Odpady ulegające biodegradacji – 3,100,
200399 – Odpady komunalne nie wymienione w innych podgrupach – 9,780 Mg.
Zgodnie ze sprawozdaniem Wójta z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi za 2017 rok z terenu gminy odebrano 768,860 Mg odpadów zmieszanych. Osiągnięto poziom ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji 2,9 % oraz poziom recyklingu przygotowanie do ponownego użycia następujących frakcji odpadów komunalnych:
papieru, szkła, metali, tworzyw sztucznych, opakowań wielomateriałowych - 31,9%. Osiągnięty poziom recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych – 51,6%
Gmina Łososina Dolna corocznie realizuje zadania w ramach usuwania wyrobów zawierających azbest. W latach 2012-2017 mieszkańcy gminy mogli liczyć na bezpłatny demontaż, pakowanie, transport i unieszkodliwianie eternitowych pokryć dachowych na składowisku odpadów niebezpiecznych. Zadania realizowano w ramach współpracy Gminy Łososina Dolna z Powiatem Nowosądeckim. W latach 2012-2017 łącznie usunięto z terenu gminy 43 734,55 m2 tj 481,08 Mg.
Szczegółowe dane zostały zawarte w tabeli poniżej
Tabela 3.15.Zestawienie danych o wyrobach zawierających azbest na terenie gminy Łososina Dolna
Rok Ogółem Od osób fizycznych Pozostałe podmioty
i jednostki
m2 Mg m2 Mg m2 Mg
Ilość wyrobów zawierających azbest według stanu na dzień
31.12.2012 206454,54 2271 202724,54 2230 3730 41
31.12.2013 199506,36 2194,57 195776,36 2153,57 3730 41
31.12.2014 193565,45 2129,22 189835,45 2088,22 3730 41
31.12.2015 187899,09 2066,89 184169,09 2025,89 3730 41
31.12.2016 181599,09 1997,59 177869,09 1956,59 3730 41
31.12.2017 169756,36 1 867,32 166029,09 1826,32 3730 41
Ilość wyrobów i odpadów zawierających azbest usunięta w poszczególnych latach
2012 6948,18 76,43 6948,18 76,43
brak danych
2013 7036,36 77,40 7036,36 77,40
2014 5940,90 65,35 5940,90 65,35
2015 5666,36 62,33 5666,36 62,33
2016 6300,00 69,30 6300,00 69,30
2017 11842,73 130,27 11842,73 130,27
Źródło: Urząd Gminy Łososina Dolna (stan na grudzień 2017)