I. MIENIE KOMUNALNE
1.2. Gospodarka gruntami
nieruchomości (grunty i budynki), zasoby mieszkaniowe oraz przedsiębiorstwa.
Zakres i tryb komunalizacji mienia państwowego uregulowany został prawnie wart.
5-21 Ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz.U. nr 32, poz. 191). Istotnym uzupełnieniem przepisów tej Ustawy jest Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 czerwca 1991 roku w sprawie szczególnego tiybu podziału przedsiębiorstw państwowych podlegających komunalizacji (Dz.U. nr 58, poz. 248).
Rozporządzenie to stosuje się w przypadkach, gdy podział przedsiębiorstwa państwowego, dla którego Wojewoda pełni funkcję organu założycielskiego lub zakładów i innych jednostek organizacyjnych podporządkowanych Wojewodzie, jest konieczny w związku z przekazaniem mienia gminom lub ich związkom.
1.2. Gospodarka gruntami
Uwłaszczenie gmin województwa jeleniogórskiego w zakresie nieruchomości (w znacznej części obejmującej grunty) jest sprawą o szczególnej wadze dla funkcjonowania gospodarki lokalnej. Przejmowane przez gminy grunty są zróżnicowane pod względem zagospodarowania i przeznaczenia. Obejmują one: grunty niezabudowane (użytki rolne, tereny zielone, parki, lasy itp.), grunty zabudowane (pod zabudową mieszkaniową, mieszkaniowo-usługową, usługową, przemysłową itp ), grunty przeznaczone pod budownictwo mieszkaniowe wielorodzinne i indywidualne, usługi, rzemiosło, obiekty infrastruktury społecznej itp ), tereny komunikacyjne (drogi, place), pozostałe tereny (np. cmentarze, wysypiska).
Mienie komunalne
Wprowadzeniem zatem w problematykę zakresu komunalizacji gruntów w poszczególnych
.
gminach regionu będzie ukazanie zróżnicowania struktury użytkowania gruntów gminnych według stanu w dniu 31 maja 1994 roku. Przedstawia to tablica 1.
Należy wskazać, iż w końcu maja br. 45,6% obszaru województwa jeleniogórskiego stanowiły użytki rolne, a w ich składzie 58,5% zajmowały grunty orne, 22,0% - łąki, 18,8% - pastwiska, a jedynie 0,6% - sady.
Najwyższym udziałem użytków rolnych w ogólnej powierzchni wyróżniają się gminy wiejskie:
- Sulików - 73,2%, - Siekierczyn - 72,7%, -Zgorzelec -71,3%, - Lubań - 69,7%.
Z drugiej zaś strony w trzech gminach udział użytków rolnych nie przekracza 10% (Szklarska Poręba - 5,3%, Osiecznica - 7,5%, Węgliniec - 9,2%).
Z kolei lasy i grunty leśne w końcu maja 1994 roku zajmowały 172207 ha. stanowi to prawie
?t >r
39,3% ogólnego obszaru regionu jeleniogórskiego. Znaczne jest nadal zróżnicowanie udziału użytków leśnych w powierzcnni zajmowanej przez poszczególne gminy. O ile bowiem w siedmiu gminach użytki te zajmują ponad połowę ich obszaru, w tym w dwóch więcej niż 80% (Szklarska Poręba - 84,7%, Węgliniec - 82,2%), to w grupie gmin, w których lasy i grunty leśne nie zajmują nawet 10% ich powierzchni znajdują się trzy miasta (Zgorzelec - 3,3%, Lubań - 4,0%, Zawidów - 5,3%).
Tabl. 1. Powierzchnia i użytkowanie gruntów według granic administracyjnych Stan w dniu 31 V 1994 r.
z tego lasy
grunty orne
sady łąki pastwiska
w hektarach
WOJEWÓDZTWO 437850 199574 116800 1249 43942 37583 172207
gminy MIEJSKIE :i .
Bolesławiec 2281 761 600 11 25 125 404
Jelenia Góra 8780 4231 2111 10 1313 797 1784
Kamienna Góra 1797 966 593 1 249 123 253 U
Karpacz 3796 405 30 3 23 349 2400
Kowary 3739 837 249 3 296 289 2365
Lubań 1612 763 544 14 138 67 64
Piechowice 6385 1140 384 9 385 362 4334
Szklarska Poręba 7555 399 68 - 213 118 6400
Świeradów Zdrój 2077 844 202 10 244 388 830
Wojcieszów 3216 1252 576 3 365 308 1459
Zawidów 607 410 276 2 88 44 32
Zgorzelec 1586 625 435 5 106 79 52
Mienie komunalne
Tabl.l. Powierzchnia i użytkowanie gruntów według granic administracyjnych /dok./
Stan w dniu 31 V 1994 r.
z tego lasy
grunty sady !*i pastwiska
w hektarach
GMINY MIEJSKO -WIEJSKIE
Bogatynia 13617 5887 4221 57 925 684 1911
Bolków 15285 9481 5999 52 1881 1549 4353
Gryfów Śląski 6661 4118 2498 16 833 771 1591
Leśna 10450 6794 3778 53 1779 1184 2495
Lubawka 13808 6883 2691 - 2294 1898 5759
Lubomierz 13039 8861 4819 10 1845 2187 2997
Lwówek Śląski 24037 15296 9428 61 2184 3623 6190
Mirsk 18644 6930 2728 8 2614 1580 10085
Nowogrodziec 17626 11249 8401 42 1900 906 4523
Pieńsk 11040 6152 4203 143 1204 602 3804
Świerzawa 15948 10043 6549 53 1731 1710 4743
Węgliniec 33844 3122 1542 10 1144 426 27805
Wleń 8600 4767 2696 27 479 1565 2905
GMINY WIEJSKIE
Bolesławiec 28893 11793 9079 37 1240 1437 11560
Janowice Wlk. 5809 2985 968 10 1069 938 2310
Jeżów Sudecki 9438 5882 2886 18 1186 1792 2565
Kamienna Góra 15810 9562 3971 3 3623 1965 4981
Lubań 14215 9903 7008 65 1449 1381 3104
Marciszów 8198 4357 1287 2 1729 1339 2957
Mysłakowice 8875 4272 1737 19 1461 1055 3483
Olszyna 4716 3186 2239 33 443 471 917
Osiecznica 43707 3293 1970 4 940 379 26538
Platerówka 4794 2572 1788 7 434 343 1776
Podgórzyn 8247 3037 1002 26 1126 883 4104
Siekierczyn 4955 3600 2578 22 684 316 809
Stara Kamienica 11046 6252 3038 17 1630 1567 3962
Sulików 9522 6969 5029 65 980 895 1403
Zgorzelec 13595 9695 6599 318 1690 1088 2200
Informacje dotyczące zakresu komunalizacji mienia państwowego, tak z mocy prawa jak i na wniosek gmin, w okresie do końca 1 półrocza 1994 r. ujęto w tabl.2.
Mienie państwowe, należące uprzednio do rad narodowych i terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego oraz podporządkowanych im przedsiębiorstw, zakładów i innych jednostek organizacyjnych od dnia 27 maja 1990 roku stało się z mocy prawa mieniem komunalnym.
6
Mienie komunalne
Tabl. 2. Zakres komunalizacji mienia w gminach województwa jeleniogórskiego
GMINY Komunalizacja mienia
z mocy prawa
Komunalizacja mienia na wniosek gminy
a - stan w dniu 30 VI 1994 r. powierzchnia liczba powierzchnia liczba wydanych decyzji
b - w I półroczu 1994 r. gruntów w ha wydanych decyzji
gruntów w ha pozytywnych negatyw
nych
WOJEWÓDZTWO a 16212,4 2367 629,9 294 34
GMINY MIEJSKIE
b 72,5 56 282,0 79
Bolesławiec a 915,7 66 32,4 12
-b 0,8 2 1,8 2
-Jelenia Góra a 1861,1 349 84,0 54 3
b 29,6 18 40,0 3
-Piechowice a 265,9 60 1,4 5 1
Szklarska Poręba a 474,5 26 6,8 11 4
b - - 0,8 4
GMINY MIEJSKO- WIEJSKIE
b 12,1 5 0,5 1
Bogatynia a 526,7 216 47,7 21
-b 3,0 3 42,5 15
-Nowogrodziec a 616,5 33 2,3 5 1
Mienie komunalne
Tabl. 2. Zakres komunalizacji mienia w gminach województwa jeleniogórskiego (dok.)
GMINY Komunał iz
z moci
acja mienia prawa
Komunalizacja mienia na wniosek gminy
a - stan w dniu 30 VI1994 r. powierzchnia liczba powierzchnia liczba wydanych decyzji
b - w I półroczu 1994 r. gruntów w ha wydanych decyzji
gruntów w ha pozytywnych negatyw
nych GMINY MIEJSKO-WIEJSKIE
/dok./
Bolesławiec a 496,2 37 102,2 5 .
b 1,2 3 45,1 2
-Janowice Wielkie a 224,1 19 4,8 2
-b U 1 4,2 1
-Jeżów Sudecki a 329,3 22 - 1 1
b - - - 1
-Kamienna Góra a 322,1 118 15,6 16 1
b U 4 0,9 2 1
-Siekierczyn a 163,5 40 4,4 7
-b - - 4,4 7
-Stara Kamienica a 230,0 52 8,3 2
-Sulików a 271,2 26 0,3 1
-b - 1 - -
-Zgorzelec a 288,3 95 41,6 12
-1 b 1 6,2 1
Źródło: Materiały Wydziału Geodezji, Kartografii i Gospodarki Gruntami Urzędu Wojewódzkiego w Jeleniej Górze.
8
Mionie komunalne
Procedura komunalizacji mienia podstawowego wymagała jednak usankcjonowania prawnego.
Do końca pierwszego półrocza 1994 r. wydano w województwie 2367 decyzji uznających prawo własności gmin w stosunku do gruntów państwowych o powierzchni 16.212 ha.
W pierwszym półroczu 1994 r liczba decyzji uznających własność gmin z mocy prawa wynosiła 56 i obejmowała 72,5 ha gruntów.
Największe powierzchnie gruntów komunalizowanych z mocy prawa nabyły gminy:
- Jelenia Góra - 1861,1 ha, - Bolesławiec (M) - 915,7 ha, - Lwówek Śląski - 748,1 ha, - Zgorzelec (M) - 665,4 ha, - Nowogrodziec - 616,5 ha,
najmniejsze zaś gminy Platerówka - 29,5 ha i Marciszów - 52,1 ha.
Powierzchnia skomunalizowanych z mocy prawa gruntów osiągnęła w końcu półrocza 3,7%
obszaru województwa jeleniogórskiego. Zróżnicowanie tego udziału w poszczególnych gminach jest znaczne.
Najwyższy poziom skomunalizowania gruntów występuje w miastach. Grunty skomunalizowane z mocy prawa w stosunku do powierzchni zajmowanej przez miasto stanowią:
- w Zgorzelcu - 42,0%, - w Bolesławcu - 40,1%, -w Lubaniu - 30,1%, - w Świeradowie Zdr- 29,2%.
Największy wzrost powierzchni gruntów skomunalizowanych z mocy prawa w pierwszym półroczu 1994 r. zanotowano w Jeleniej Górze (29,6 ha) i Karpaczu (13,4 ha).
Na wniosek gminy mogą być przekazane również inne składniki mienia państwowego, jeżeli służą one realizacji jej zadań. Do 30 czerwca br. w sprawach przekazania mienia na wniosek gminy wydano 328 decyzji, w tym 294 pozytywnych. W ten sposób przekazano gminom 629,9 ha gruntów, w tym 282,0 ha w pierwszym półroczu br.
Największe powierzchnie przekazane gminom na ich wniosek uzyskały:
- Bolesławiec (W) - 102,2 ha, - Jelenia Góra - 84,0 ha, -Bogatynia - 47,7 ha, -Bolków - 46,1 ha.
Mienie komunalne
W pierwszym półroczu 1994 r. zasoby skomunalizowanych gruntów na wniosek gmin powiększyły się głównie w gminach:
- Bolków - o 45,3 ha, - Bolesławiec (M) - o 45,1 ha, - Osiecznica - o 44,8 ha.
Jak wykazują doświadczenia, zakres i tempo procesu komunalizacji mienia państwowego kształtuje nie tylko skomplikowana procedura lecz także liczne rozbieżności między stanem prawnym i faktycznym nieruchomości w poszczególnych gminach.