Hotele sezonowe

Hotel D – usytuowany nad morzem w popularnej miejscowości w pobli-żu granicy z Niemcami.

W hotelu tym miary poziomu odporności na kryzys kształtują się w od-mienny sposób. Ze względu na dużą sezonowość przychodów zrezygnowali-śmy z określenia ich dynamiki w ujęciu kwartalnym – dynamikę tę przedsta-wiono w ujęciu rocznym, korzystając z danych za 6 ostatnich lat.

LOKALIZACJA A WRAŻLIWOŚĆ HOTELI NA ZJAWISKA KRYZYSOWE

91

W ten sposób uzyskano dane, które nie uwzględniały większych wahań, do których precyzyjnie można było dopasować funkcje trendu: dla progu ren-towności – wielomianowa II° (współczynnik R² = 99%, p = 0,001), dla dźwi-gni operacyjnej – wykładnicza (współczynnik R² = 72%, p = 0,032) i dla stre-fy bezpieczeństwa – wielomianowa II° (współczynnik R² = 96%, p = 0,007).

W hotelu tym skutki kryzysu są mocno odczuwane. Nastąpiło gwałtow-ne pogorszenie się wszystkich miar. Próg rentowności, i tak rosnący, uległ od roku 2008 gwałtownemu przyrostowi. Świadczy o tym wykres (ryc. 12).

Ryc. 12. Próg rentowności (hotel D) Źródło: opracowanie własne.

y = 192216x² - 810906x + 8E+06 R² = 0,9898

6 500 000 7 000 000 7 500 000 8 000 000 8 500 000 9 000 000

2004 2005 2006 2007 2008 2009

trend wielomianowy

Ryc. 13. Stopień dźwigni operacyjnej i strefa bezpieczeństwa (hotel D) Źródło: opracowanie własne.

y = -0,0178x² + 0,0724x + 0,477 R² = 0,9658

y = 1,4224e^0,1292x R² = 0,7214

25%

30%

35%

40%

45%

50%

55%

60%

2004 2005 2006 2007 2008 2009

strefa bezpieczeĔstwa

1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0

stopieĔ dĨwigni operacyjnej

trend wielomianowy (strefa bezpieczeĔstwa) trend wykáadniczy (stopieĔ dĨwigni operacyjnej)

92

W ciągu 2 lat (2008–2009) wzrósł on o 20%. W sytuacji, w której obser-wujemy jednoczesny spadek sprzedaży, grozi to poważnymi problemami fi-nansowymi. Odzwierciedleniem tych problemów jest szybki spadek strefy bezpieczeństwa, która w ciągu ostatnich lat obniżyła się z 50% do 25%. Po-woduje to znaczny wzrost wrażliwości zysku operacyjnego na zmiany sprze-daży, co może w konsekwencji prowadzić do powstawania strat. Odzwiercie-dla to wykres (ryc. 13).

Na podstawie powyższych danych dochodzimy do wniosku, że hotel ten jest bardzo wrażliwy na zjawiska kryzysowe. Sezonowość przychodów i niska korelacja między przychodami a kosztami jest powodem obniżania się pozy-cji konkurencyjnej tego hotelu nawet w czasie przed wystąpieniem kryzysu, jednakże kryzys spotęgował narastanie problemów finansowych.

Podsumowanie

W opracowaniu posłużono się metodą studium przypadku. Wprawdzie wnioski z przeprowadzonych badań nie mogą być przedmiotem uogólnień, to jednak istotą sprawy jest dobór takich metod, które umożliwią śledzenie trendów zmian w każdym indywidualnym przypadku. Chcąc zapewnić jed-norodność badanych hoteli do badań, przyjęliśmy te jednostki, które ofero-wały usługi wysokiej jakości i należały do sieci hotelowych charakteryzują-cych się dużym poziomem kultury organizacyjnej.

Przedstawione wnioski są następujące:

1. Wahania sezonowe przychodów w hotelach zlokalizowanych w polskich regionach nadmorskich są bardzo wysokie i wywołują wiele negatywnych skutków. Stwierdzono, że jednym z nich jest zmniejszanie się współza-leżności między przychodami i kosztami wywołujące ryzyko strat finan-sowych w okresach krótkich.

2. Kryzys ekonomiczny spowodował zmniejszenie się przychodów większo-ści hoteli (także tych o małej sezonowowiększo-ści obrotów), chociaż są i takie, w których nie można zaobserwować takiego zjawiska.

3. Hotele usytuowane w dużych miastach – o małej sezonowości obrotów – są odporne na zjawiska kryzysowe. Dowodem na to jest obniżanie się progu rentowności, wzrost dźwigni operacyjnej oraz powiększanie się strefy bezpieczeństwa.

4. Sezonowość przychodów zmniejsza bardzo odporność hoteli na kryzys ekonomiczny. Lokalizacja (destination effect) może zdecydować o poważ-nych problemach finansowych hoteli sezonowych. Ta odporność z pewno-ścią uzależniona jest od czasu trwania kryzysu, co będzie można stwier-dzić dopiero po analizie danych za następne lata.

LOKALIZACJA A WRAŻLIWOŚĆ HOTELI NA ZJAWISKA KRYZYSOWE

93

5. Przy badaniach miar wrażliwości hoteli na zjawiska kryzysowe bardzo istotne jest precyzyjne określenie wartości kosztów stałych i zmiennych.

Dotychczasowe metody umożliwiające to rozgraniczenie nie zawsze oka-zują się precyzyjne. Dla dyrekcji hoteli najważniejsza jest jednak możli-wość dopasowania odpowiednich funkcji trendu odzwierciedlającego do-tychczasowy, jak i przyszły przebieg dynamiki przychodów ze sprzedaży i miar poziomu odporności na kryzys.

Piśmiennictwo

Bednarska M., Gołembski G., Markiewicz E., Olszewski M., red. (2007) Przedsiębiorstwo turystyczne. Ujecie statystyczne i dynamiczne, PWE, Warszawa.

Clarkson R. S. (2009) Actuarial insights into the global banking catastrophe,

“Journal of Financial Regulation and Compliance”, no 4.

Gabrusewicz W., Kamela-Sowińska A., Poetschke D. (2002) Rachunkowość zarządcza, PWE, Warszawa.

Gołembski G. (2007) The impact of modern management methods on hotel operational performance, “Tourist Review”, 62 (2).

Kowalski J. (2006) Podstawy statystyki opisowej dla ekonomistów, WSB Po-znań – Chorzów.

Lichniak I., red. (2009) Wyzwania ekonomiczne w warunkach kryzysu, SGH, Warszawa.

Lo A.W. (2009) Regulatory reform in the wake of the financial crisis, “Jour-nal of the Financial Economic Policy”, no 1.

Merski S., Witkowski C. (2004) Hotelarstwo w Polsce, stan i kierunki rozwo-ju w przededniu wejścia do Unii Europejskiej, WSE, Warszawa.

Molina-Azorin J.T., Pereira-Moliner J., Claver–Cortes E. (2010) The impor-tance of the firm and destination effects to explain firm performance,

“Tourism Management”, 31 (1).

Otte M. (2009) Kiedy nadchodzi kryzys globalny, Studio Emka, Warszawa.

Peteraf M. (1993) The covnerstones of competitive advantage: a resource – based view, “Strategic Management Journal”, 14.

Philips P.A., Moutinho L. (1999) Measuring strategic planning effectiveness in hotels, “International Journal of Contemporary Hospitality Manage-ment”, no 7.

Rutkowski A. (2007) Zarządzanie finansami, PWE, Warszawa.

Vanhove N. (2006) The economics of tourism destination, Elsevier Butter-worth – Heinemann, Burlington, MA.

94

Vassilikopoulou A., Siomkos G., Chatzipanegiotou K., Triantoifillidou A. (2009) Hotels on fire: investigating consumers responses and perceptions, “Interna-tional Journal of Contemporary Hospitality Management”, no 7.

Velleman P.F., Hoaglin D.C. (1981) Applications, basics, and computing of ex-ploratory data analysis, Duxbury Press, Boston, Mass.

Inne

Rocznik Statystyczny GUS, Turystyka w 2008 roku, GUS, Warszawa 2009.

www.intur.pl, 2010.

www.gus.pl – informacje ekonomiczne, 2010.

Abstract

Location and the susceptibility of the hotels to economic crisis

The purpose was to provide answers to the following questions: how can we measure the im-pact of crisis phenomena on the financial condition of a hotel; and to what extent the location and seasonality of sales influence a hotel’s resilience to economic crisis.

There were 5 hotels investigated which operate in coastal resorts and in large cities in central Poland. Indicators of seasonality and the Pearson’s correlation coefficients for sales and costs were computed; fluctuations of sales were determined to establish underlying trends. Finally, the measures of resilience to crisis were determined (break-even point, margins of safety, and operating leverage).

The study found considerable differences in turnover seasonality between the investigated ho-tels against generally lower revenues as a result of economic crisis. It showed that seasonal-ity of revenues drastically weakens hotels’ resilience to economic crisis. Revenue seasonalseasonal-ity also distorts the relation between turnover and costs, raising the risk of financial losses in the short term.

Key words: resilience to crisis, location of facilities, seasonality, measures of resilience to eco-nomic crisis

NR 23 FOLIA TURISTICA 2010

MORSKA TURYSTYKA ŻEGLARSKA W EUROPIE –