3. Ocenę realizacji dotychczasowego Programu Ochrony Środowiska.
4. Aspekt ekologiczny aktualnego planowaniu przestrzennym.
5. Ocenę aktualnego stanu środowiska.
a) Ochronę powietrza atmosferycznego.
b) Gospodarkę wodno-ściekową.
c) Ochronę przed powodzią.
d) Gospodarkę odpadami komunalnymi.
e) Tereny poprzemysłowe.
f) Ochronę dziedzictwa przyrodniczego.
g) Ochronę lasów.
h) Ochronę zasobów kopalin.
i) Ochronę gleb.
j) Ochronę przed hałasem.
k) Ochronę przed polami elektromagnetycznymi.
l) Edukację ekologiczną.
6. Priorytety ekologiczne, cele i kierunki ochrony środowiska.
a) Cel nadrzędny programu ochrony środowiska.
b) Powietrze atmosferyczne.
c) Zasoby wód podziemnych i powierzchniowych.
d) Edukacja ekologiczna.
e) Gospodarka odpadami komunalnymi.
f) Ochrona dziedzictwa przyrodniczego.
g) Ochrona lasów.
h) Ochrona gleb.
i) Tereny poprzemysłowe.
j) Ochrona przed powodzią.
k) Ochrona zasobów kopalin.
l) Ochrona przed hałasem.
m) Ochrona przed polami elektromagnetycznymi.
n) Aspekt ekologiczny w planowaniu przestrzennym.
o) Priorytety ekologiczne w realizacji POŚ dla miasta Zawiercie.
7. Plan operacyjny realizacji Programu.
8. Zagadnienia systemowe.
a) Zarządzanie Programem.
b) Monitoring realizacji Programu.
9. Aspekty finansowe realizacji Programu.
10. Streszczenie w języku niespecjalistycznym.
11. Wykaz materiałów.
1.5. Wykaz skrótów
Wykaz skrótów
AWPGO - Aktualizacja Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami BOŚ - Bank Ochrony Środowiska
CMK - Centralna Magistrala Kolejowa DK - Droga Krajowa
GDDKiA - Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad
GFOŚiGW - Gminny Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej GOP - Górnośląski Okręg Przemysłowy
GUS - Główny Urząd Statystyczny
GZWP - Główny Zbiornik Wód Podziemnych JRP - Jednostka Realizująca Projekt
KPOŚiK - Krajowy Program Oczyszczania Ścieków i Kanalizacji
NFOŚiGW - Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej PEM - Promieniowanie elektromagnetyczne
PEP - Polityka Ekologiczna Państwa
PFOŚiGW - Powiatowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej PKE - Polski Klub Ekologiczny
PKE OG - Polski Klub Ekologiczny Okręg Górnośląski POP - Program Ochrony Powietrza
POŚ - Program Ochrony Środowiska
PPOŚ - Powiatowy Program Ochrony Środowiska RDLP - Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych
RPO WŚ - Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego RPWiK - Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o.
SOO - Specjalny Obszar Ochrony TAZ - Towarzystwo Akcyjne Zawiercie
TMZZ - Towarzystwo Miłośników Ziemi Zawierciańskiej
WFOŚiGW - Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej WIOŚ - Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
WPOŚ - Wojewódzki Program Ochrony Środowiska 2. Informacje ogólne o gminie
Gmina Zawiercie (rys. 1) jest gminą miejską oraz siedzibą władz powiatu zawierciańskiego.
PołoŜona jest w środkowo-zachodniej części powiatu nad rzeką Wartą w odległości 43,0 km od Katowic i 45,0 km od Częstochowy oraz 65,0 km od Krakowa. Od północy graniczy z gminą wiejską Włodowice, od północnego-wschodu z gminą wiejską Kroczyce, od południowego-wschodu z gminą miejsko-wiejską Ogrodzieniec, od południa z gminą wiejsko-miejską Łazy, od zachodu z gminą miejską Poręba i częściowo z gminą miejską Myszków (powiat myszkowski). Zajmuje obszar 85,25 km2, co stanowi 8,5% powierzchni powiatu zawierciańskiego.
Według danych GUS gminę Zawiercie zamieszkuje 52 164 osoby (stan na 31.12.2010 r.), co daje jej pierwsze miejsce pod względem zaludnienia wśród gmin powiatu zawierciańskiego. Na 1 km2 powierzchni przypadają 612 osoby. Powierzchnię oraz ludność gminy Zawiercie w 2007 r. i w 2010 r.
przedstawiono w tab. 1.
Tabela 1. Powierzchnia i ludność gminy Zawiercie w 2007 r. i w 2010 r.
Ludność Gęstość zaludnienia [os/km2] Gmina Powierzchnia
[km2]
2007 r. 2010 r. 2007 r. 2010 r.
Zawiercie 85,25 52 435 52 164 615 612
Źródło: GUS (http://www.stat.gov.pl/urzedy/katow/)
Rysunek 1.Mapa gminy Zawiercie (Źródło: http://www.zawiercie.bip.net.pl/)
W skład gminy Zawiercie oprócz części śródmiejskiej wchodzi kilka miejscowości o charakterze wiejskim, dawniej funkcjonujących samodzielnie. Są to m.in.: Kromołów, Łośnice, Marciszów, Blanowice, Bzów, śerkowice, Karlin, SkarŜyce, PomroŜyce, Borowe Pole. Powoduje to, Ŝe gmina ta łączy na swym obszarze krajobraz miasta o duŜym stopniu zurbanizowania i koncentracji przemysłu z wizerunkiem typowo wiejskim o dominującym udziale funkcji rolnej.
W obrębie gminy Zawiercie wydzielonych zostało 17 osiedli mieszkaniowych tj.: Argentyna, Blanowice, Borowe Pole, Bzów, Centrum, Dąbrowica, Kromołów, Marciszów, Miodowa, Piłsudskiego, Stary Rynek, Stawki, Szymańskiego, Warty, Zuzanka, Zuzanka I oraz śerkowice, a takŜe 4 sołectwa tj.: Karlin, Łośnice, PomroŜyce i SkarŜyce.
Miasto Zawiercie jest takŜe waŜnym węzłem komunikacyjnym, kolejowym i samochodowym.
Przez jego teren przebiega droga krajowa Nr 78, będąca podstawowym szlakiem komunikacji drogowej pomiędzy Górnośląskim Okręgiem Przemysłowym (GOP), a wschodnią częścią Polski oraz miastami takimi jak: Kielce, Lublin, Radom. Sieć komunikacyjna wraz z drogą krajową tworzą drogi wojewódzkie (nr 796, nr 791). Ponadto przez teren gminy przebiegają drogi powiatowe oraz gminne.
Miasto Zawiercie stanowi największy węzeł komunikacji kolejowej na terenie całego powiatu zawierciańskiego. Przebiega tu zelektryfikowana linia kolei normalnotorowej: Częstochowa-Katowice, z bezpośrednimi połączeniami do największych miast Polski. Szczególnie duŜe znaczenie ma połączona z linią Gliwice-Częstochowa, rozpoczynająca się w okolicy wsi Mrzygłód (powiat myszkowski) Centralna Magistrala Kolejowa (CMK) przebiegająca w granicach powiatu zawierciańskiego przez teren gminy Zawiercie, Włodowice, Kroczyce, Irządze i Szczekociny.
W odległości ok. 18 km od miasta Zawiercie znajduje się EUROTERMINAL w Sławkowie.
Gmina połoŜona jest w odległości ok. 28 km od Międzynarodowego Portu Lotniczego w Katowicach-Pyrzowicach.
Według podziału fizyczno-geograficznego Polski autorstwa J. Kondrackiego gmina Zawiercie leŜy na WyŜynie Śląsko-Krakowskiej, która to ze względu na zróŜnicowanie środowiska geograficznego dzieli się na: WyŜynę Krakowsko - Częstochowską, WyŜynę Woźnicko-Wieluńską oraz WyŜynę Śląską. Pierwszą na terenie Zawiercia reprezentuje mezoregion WyŜyna Częstochowska (zbudowana z wapieni górno-jurajskich, denudowanych przez trzeciorzędowe procesy krasowe, czego śladem są skaliste ostańce wapienne; płaskie doliny wypełnione są piaskami z okresu zlodowacenia odrzańskiego), kolejną ObniŜenie Górnej Warty (subkontynentalna bruzda powstała w mało odpornych na erozję rudonośnych iłach środkowo-jurajskich, miejscami przykrytych osadami czwartorzędowymi) i Próg Woźnicki (pas wzniesień ze skał ilastych), które rozciągają się w północno-zachodniej i środkowej części miasta. Natomiast w skład WyŜyny Śląskiej wchodzi Garb Tarnogórski (zbudowany z wapieni i dolomitów górnego triasu, miejscami przykrytych osadami czwartorzędowymi), który obejmuje południowe, zalesione tereny gminy.
Wody powierzchniowe reprezentowane są głównie przez Wartę i Czarną Przemszę, a takŜe poprzez Potok Łośnicki, Potok Kierszula, Potok Olendry, Potok Rak. Na terenie gminy występują liczne strefy źródliskowe. Brak naturalnych zbiorników wód powierzchniowych (poza wiosennymi rozlewiskami), są to m.in. pozostałości stawów młyńskich, stawy przemysłowe, zbiorniki przeciwpoŜarowe, zbiorniki poeksploatacyjne oraz rowy.
Wody podziemne na terenie gminy zgromadzone są w: GZWP Nr 326, GZWP Nr 327 i GZWP Nr 454, które występują na całym obszarze gminy.
Z informacji od RPWiK wynika, Ŝe długość sieci wodociągowej na terenie gminy w 2010 r.
wyniosła 200,4 km. Na jej terenie zlokalizowana jest oczyszczalnia ścieków komunalnych o przepustowości projektowej 32 000 m3/dobę. W 2010 r. ilość ścieków dopływających do oczyszczalni wynosła 5 564 000 m3, w tym 6,9% to ścieki przemysłowe.
Gmina Zawiercie spełnia wiele funkcji w zakresie rozwoju gospodarczego. Pomimo dominacji przemysłu, silnej pozycji w zakresie rozwoju usług ponadlokalnych, rozwoju infrastruktury komunikacyjnej, duŜego zagęszczenia ludności i duŜego stopnia zurbanizowania, na znacznym obszarze gminy jedną z podstawowych funkcji gospodarczych jest rolnictwo. Tereny rolne stanowią 56% ogólnej powierzchni gminy i zajmują obszar o powierzchni 4 803 ha, z czego zdecydowana większość, bo aŜ 82% stanowią uŜytki orne.
Do dominujących branŜ w gminie Zawiercie naleŜą: hutnictwo, przemysł metalurgiczny i materiałów budowlanych. Największe zakłady przemysłowe to:
• CMC „Zawiercie” S. A.,
• Odlewnia śeliwa S. A.,
• Przedsiębiorstwo Energii Cieplnej w Dąbrowie Górniczej S.A. Zakład Cieplny nr 4 w Zawierciu,
• Zakłady Mechaniczne „BUMAR-ŁABĘDY” S.A. Oddział w Zawierciu,
• Huta Szkła „Zawiercie” Sp. z o.o.,
• Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowe „ECOSTEEL” Sp. z o.o.,
• PPHU KOTLEX A. Kot, W. Leks Sp. J.,
• „REM-BUD” Spółka Cywilna Zbigniew Gwiazda, Zbigniew Szyszko,
• „Trans-Zak” Sp. z o.o.,
• Zakłady Produkcyjne B-D Witold Brodzik Sp. J.,
• Wytwórnia GarmaŜeryjna „VIRTU” Sp. J.
Na terenie gminy Zawiercie znajduje się 8 złóŜ kopalin, a w tym złoŜa kruszyw naturalnych, iłów do ceramiki budowlanej oraz rud cynku i ołowiu, z których obecnie eksploatowane są jedynie złoŜa iłów.
Obszary prawnie chronione na terenie gminy zajmują ok. 40% ogólnej powierzchni i są to tereny Parku Krajobrazowego „Orlich Gniazd”. Na tereny zieleni miejskiej w gminie Zawiercie składają się: parki spacerowo-wypoczynkowe (Park Kościuszki, Park Mickiewicza, Park w obrębie
zabytkowego osiedla TAZ), zieleńce, zieleń osiedlowa, zieleń uliczna oraz Ŝywopłoty. Według danych z Urzędu Miejskiego w Zawierciu powierzchnia lasów stanowi 22% ogólnej powierzchni gminy.
Dzięki połoŜeniu geograficznemu oraz dobrym połączeniem komunikacyjnym Zawiercie stanowi swoistą bramę na Jurę. Na terenie gminy przebiegają najatrakcyjniejsze szlaki turystyczne WyŜyny Krakowsko-Częstochowskiej: Szlak „Orlich Gniazd” oraz „Warowni Jurajskich”. Takie usytuowanie sprzyja rozwojowi turystyki. Jednocześnie dobre połoŜenie komunikacyjne i tereny inwestycyjne przyciągają nowych inwestorów.