Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie nakładają na samorząd gminny obowiązek kształtowania polityki alkoholowej oraz przeciwdziałania narkomanii i przemocy. Gminy dysponują największą wiedzą o problemach swojej społeczności, dlatego też przede wszystkim samorządy powinny podjąć środki zaradcze i naprawcze dla mieszkańców swojej gminy. Ponadto działania lokalne wywierają największy wpływ na zmianę postaw i zachowań danej społeczności.
Większość zadań realizowanych na poziomie gminy w obszarach określonych ww. ustawami jest wspólnych lub zbieżnych, a ich adresatami są te same bądź pokrewne grupy osób. Dlatego powszechnie stosowaną praktyką jest przyjmowanie jednego dokumentu - Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii. Realizatorem Programu jest Urząd Miasta i Gminy w Niepołomicach poprzez Burmistrza w imieniu którego działa Pełnomocnik Burmistrza ds. Profilaktyki, Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii.
Jednostki i organizacje działające na rzecz profilaktyki uzależnień oraz w obszarze przeciwdziałania agresji i przemocy
Miejsko-Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
Komisja powołana została zarządzeniem Burmistrza Miasta i Gminy Niepołomice nr 366/2007 z dnia 18 kwietnia 2007. W skład komisji wchodzi 5 osób. Zadania komisji określone zostały w art. 4 ustawy o wychowaniu w trzeźwości, a ich realizacja prowadzona jest w postaci gminnego programu profilaktyki
5
i rozwiązywania problemów alkoholowych. Poza realizacją działań wyszczególnionych w programie, komisja ma również obowiązek podejmowania czynności zmierzających do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego. Gminna Komisja wykonuje także ekspertyzy dotyczące zgodności lokalizacji punktów sprzedaży napojów alkoholowych z uchwałami rady gminy oraz wydaje opinie, stanowiące warunek wydania zezwolenia przez burmistrza na prowadzenie sprzedaży napojów alkoholowych. W skład komisji wchodzi 5 osób, są to osoby przeszkolone w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych.
Siedziba komisji mieści się na ul. Bocheńskiej 26 w Niepołomicach, I p., pok. 18 tel. 12 250 94 61.
Komisja pełni dyżury w:
– drugi i ostatni poniedziałek miesiąca: 14.00-17.00 – ul. Bocheńska 26, pok. 18 – czwartek 16.00-18.00 – ul. Grunwaldzka 11, pok. 106 (Klub Abstynenta).
Pełnomocnik Burmistrza ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii Pełnomocnik Burmistrza działa w imieniu burmistrza, zadaniem Pełnomocnika jest realizacja Gminnego Programu. W celu realizacji zadań Pełnomocnik współpracuje z instytucjami, organizacjami, stowarzyszeniami, osobami prywatnymi zaangażowanymi w rozwiązywanie problemów uzależnień.
Siedziba Pełnomocnika mieści się na ul. Bocheńskiej 26 w Niepołomicach, I p., pok. 18, tel. 12 250 94 61.
Pełnomocnik pracuje w godzinach pracy Urzędu, tj. w poniedziałki w godz. 8.00-17.00, od wtorku do czwartku w godz. 8.00-16.00, w piątki w godz. 8.00-15.00.
W gminie działają dwa punkty konsultacyjne:
Punkt konsultacyjny dla osób doświadczających przemocy
W punkcie prowadzone są konsultacje, poradnictwo, terapia indywidualna, terapia par, terapia rodzinna, terapia więzi matka-dziecko. Punkt mieści się na ul. Bocheńskiej 26 w Niepołomicach, I p., pok. 19, tel.
12 250 94 61.
W punkcie pełni dyżur psycholog w dniach: poniedziałek w godz. 17.00-20.00 oraz w środę w godz. 16.00-20.00.
Punkt konsultacyjny dla osób uzależnionych i ich rodzin
W punkcie prowadzone są konsultacje, poradnictwo, terapia indywidualna dla osób uzależnionych.
Punkt mieści się na ul. Bocheńskiej 26 w Niepołomicach, I p., pok. 19, tel. 12 250 94 61.
W punkcie pełni dyżur terapeuta w czwartki w godz. 16.00-18.00.
W gminie działają dwie organizacje pomagające osobom z problemem alkoholowym:
Klub Abstynenta „Niepołomni”
Klub organizuje turnieje brydża i szachów, wycieczki, spotkania integracyjne, imprezy sportowe. Klub otwarty jest od poniedziałku do piątku w godz. 16.00-20.00. We wtorki i w czwartki w godz. 16.00-20.00 w klubie pełni dyżury terapeuta.
Wspólnota Anonimowych Alkoholików „Bronisław”
Mityngi AA odbywają się w domu Karola Boromeusza przy kościele w Niepołomicach w soboty w godz.
18:00 oraz w zakrystii przy kościele na Jazach w czwartki o godz. 18:00.
Ponadto pomoc osobom doświadczającym problemu agresji i przemocy świadczą:
Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej
ul. Bocheńska 26 w Niepołomicach, tel. 12-284-87-25 lub 728-261-737.
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Wieliczce
Centrum świadczy pomoc psychologiczną, prawną, prowadzi terapię rodzinną i indywidualną, grupy wsparcia dla osób doznających przemocy, programy korekcyjno-edukacyjne dla sprawców przemocy, coaching, interwencje kryzysowe. PCPR mieści się w Wieliczce na ul. Daniłowicza 12. Tel. 12-288-02-20, 730-199-952. Centrum działa w poniedziałki od 7:30 do 17:00 i od wtorku do piątku w godz. 7:30-15:30.
Diagnoza sytuacji w obszarze problemów związanych z uzależnieniami występujących w gminie Niepołomice
Na dzień 31.12.2018 r. w gminie Niepołomice mieszkało 28 178 osób. Według danych GUS, gmina Niepołomice znajduje się na 19. miejscu w Małopolsce pod względem liczby mieszkańców. To jedna z niewielu gmin w województwie małopolskim, którą cechuje dodatnie saldo przyrostu. Każdego roku w gminie przybywa ponad pół tysiąca mieszkańców. Niemal połowa mieszkańców (44%, 12 477 osób) mieszka w mieście Niepołomice.Ze względu m.in. na dynamiczny rozwój rynku mieszkaniowego, w ciągu 20 lat liczba mieszkańców Niepołomic zwiększyła się o 83% (w 1998 r .mieszkało tu 7 536 osób). Tak duże zmiany demograficzne mają wpływ na życie społeczne mieszkańców. Słabną relacje sąsiedzkie, pojawiają się problemy w dostępie do usług publicznych (zdrowie, transport, poczta, kultura). Z małego miasteczka, w którym każdy znał każdego, Niepołomice stają się miastem obcych sobie ludzi.
Poważnym problemem, na który zwraca uwagę wielu mieszkańców, w szczególności rodzice młodzieży w wieku szkolnym, jest łatwy dostęp do alkoholu, narkotyków oraz innych substancji psychoaktywnych.
Podczas przygotowania raportu przeprowadzone zostały wywiady z rodzicami osób w wieku 13-15 lat, które zetknęły się z problemem używania alkoholu i substancji psychoaktywnych przez osoby nieletnie.
Wszystkie te osoby, jako miejsce, w którym młodzież może zaopatrzyć się w używki oraz alkohol, podawały tzw. Narnię – teren zielony położony za Zamkiem Królewskim w Niepołomicach. Z informacji uzyskanych na komisariacie policji w Niepołomicach wynika, że problem jest znany, jednak trudny do rozwiązania.
Teren tzw. Narnii nie jest objęty monitoringiem wizyjnym, a ze względu na ukształtowanie terenu patrole policji, które pojawią na tym terenie są bardzo szybko identyfikowane i nie mają możliwości zatrzymania osób sprzedających alkohol osobom nieletnim na „gorącym uczynku”. Pismo w sprawie podjęcia bardziej radykalnych działań skierowane zostało w tej sprawie do Policji przez mieszkańców Niepołomic w czerwcu 2019 r.
Każdego roku Rada Miejska w Niepołomicach uchwala Gminny Program Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii. Niestety nie zawiera on diagnozy problemów związanych z uzależnieniami. Zaznaczyć należy, że uchwała nie określa wzoru programu, niemniej jednak w gminnych raportach Krakowa, Wieliczki oraz Kłaja zawarte zostały elementy diagnozy, co ułatwiało ocenę zasadności zaplanowanych w programie działań.
7
W celu lepszego rozpoznania problemu, na etapie opracowywania raportu przeanalizowane zostało sprawozdanie gminy Niepołomice PARPA-G1 za 2018 r. (załącznik 1). Jest to sprawozdanie z działalności w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych składane corocznie przez gminy do Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Z danych statystycznych (zestawienie 1) wynika, że wartość alkoholu sprzedanego w 2018 r. na terenie gminy Niepołomice wynosiła niemal 33 mln zł. Średnia kwota wydana przez dorosłego mieszkańca gminy (22 438 osoby, stan na 31.12.2018 r.) na alkohol w 2018 r. to 1 466 zł. Kupowany jest głównie alkohol nisko – i wysokoprocentowy.
Zestawienie 1. Wartość alkoholu sprzedanego w 2018 r. na terenie gminy ze względu na zawartość alkoholu.
Zawartość alkoholu
Wartość alkoholu
sprzedanego w 2018 r. na terenie gminy
Źródło danych: Sprawozdanie PARPA-G1, UMiG Niepołomice
Z porównania danych dotyczących spożycia alkoholu w litrach na jednego mieszkańca w gminie i w kraju (zestawienie 2) wynika, że wskaźnik spożycia napojów wysokoprocentowych w gminie Niepołomice jest znacznie wyższy od średniej krajowej (o 66%). Wskaźnik spożycia piwa jest wyższy o 11% od średniej krajowej.
Zestawienie 2. Porównanie wskaźników spożycia alkoholu na jednego mieszkańca w kraju i w gminie Niepołomice.
Kategoria napoju
alkoholowego gmina Niepołomice Polska
Piwo 109,4 98,5
Wino i miody pitne 6,1 6,1
Wyroby spirytusowe
(100% alkoholu) 5,5 3,3
Źródło danych: Sprawozdanie PARPA-G1 za 2018 r., UMiG Niepołomice oraz http://www.parpa.pl/index.php/33-analizy-badania-raporty
Alkohol na terenie gminy Niepołomice sprzedawany jest w 66 sklepach i 23 lokalach gastronomicznych.
Maksymalna liczba zezwoleń, jaką ustaliła Rada Gminy1, ponad trzykrotnie przekracza liczbę wydanych zezwoleń.
Zestawienie 3. Liczba punktów sprzedaży alkoholu w odniesieniu do przyjętych limitów w 2018 r. na terenie gminy.
Zawartość alkoholu
Sklepy Lokale gastronomiczne Razem
Liczba
1 Uchwała Nr XLVI/643/18 Rady Miejskiej w Niepołomicach z dnia 2 sierpnia 2018 r. w sprawie ustalenia maksymalnej liczby zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych na terenie gminy Niepołomice.
do 4,5% (oraz
Źródło danych: Sprawozdanie PARPA-G1, UMiG Niepołomice
Na podstawie sprawozdań Gminnej Komisji oraz Pełnomocnik za lata 2017-2018 (załącznik 2 i 3) opracowano zestawienie, pokazujące zakres wsparcia oraz liczbę osób korzystających z oferty poszczególnych jednostek i organizacji w gminie. Z porównania danych pomiędzy latami wynika, że w 2018 r. znacznie zmniejszyła się liczba godzin pracy terapeutki w Punkcie Konsultacyjnym dla osób Uzależnionych i Członków ich rodzin oraz liczba konsultacji w Klubie Abstynenta „Niepołomni”.
Zestawienie 4. Liczba osób korzystających ze wsparcia jednostek i organizacji działających na rzecz osób uzależnionych w gminie Niepołomice
Jednostka/
organizacja Wskaźnik
Wartość
Liczba rozmów interwencyjno-motywujących z osobami uzależnionymi
22 19
Liczba rozmów z członkami rodzin osób uzależnionych 20 17 Liczba członków rodzin, którzy są dotknięci przemocą w
rodzinie
12 12
Liczba osób skierowanych na badania w celu orzeczenia o uzależnieniu od alkoholu
bd 11
Liczba spraw skierowanych do sądu z wnioskiem o
orzeczenie obowiązku skierowania na przymusowe leczenie odwykowe
11 9
Liczba spraw zamkniętych, którym nie nadano biegu 8 7
Liczba osób, które podjęły terapię: 10 9
- w tym w warunkach ambulatoryjnych 3 5
- w tym w zakładzie stacjonarnym 7 3
- w tym w oddziale dziennym 0 1
Liczba postępowań w ramach procedury Niebieska Karta 1 3 Liczba wniosków o wgląd w sytuację rodzinną małoletniego bd 1
Liczba posiedzeń w całym składzie 3 1
Liczba aktywnych procedur Niebieska Karta 23 29 - w tym związanych z nadużywaniem alkoholu 19 22 Liczba kontroli w punktach sprzedaży alkoholu 10 7 - liczba stwierdzonych nieprawidłowości podczas kontroli 0 0 Punkt
konsultacyjny dla osób uzależnionych i
Liczba godzin pracy terapeutki w Punkcie Konsultacyjnym dla osób Uzależnionych i Członków ich rodzin
160 114
Liczba porad 171 118
Liczba osób, które skorzystały z porad 37 21
9 członków ich
rodzin
- w tym uzależnionych 14 9
- w tym mężczyzn 8 8
- w tym kobiet 5 1
- w tym uzależnionych osób <18 roku życia 1 0
- w tym współuzależnionych 23 12
- w tym kobiet 22 12
- w tym mężczyzn 1 0
- w tym kobiet doświadczających przemocy 6 5
Liczba anonimowych porad telefonicznych 38 28
Punkt
konsultacyjny dla ofiar przemocy
Liczba godzin pracy psychologa w Punkcie Konsultacyjnym dla Ofiar Przemocy
327 319
- w tym konsultacje psychologiczne 207 215
- w tym sesje terapeutyczne 60 57
Liczba osób, które skorzystały z pomocy udzielanej w Punkcie
34 41
- w tym kobiety 17 22
- w tym mężczyźni 9 6
- w tym osób <18 roku życia 8 13
- w tym doświadczających przemocy i świadków 30 39
- w tym stosujących przemoc 3 2
- w tym stosujących przemoc i doświadczających przemocy 1 0 Klub
Abstynenta
"Niepołomni"
Liczba godzin pracy instruktora terapii w KA "Niepołomni" 320 252 Liczba konsultacji indywidualnych dla osób uzależnionych 281 171 Liczba konsultacji indywidualnych dla rodzin osób
uzależnionych
20 3
- w tym spotkania z osobami doświadczającymi przemocy 7 bd Liczba osób, które skorzystały z pomocy instruktora terapii 36 33
- w tym uzależnionych 23 31
- w tym mężczyzn 18 28
- w tym kobiet 5 3
- w tym doświadczających przemocy 5 1
- w tym sprawców przemocy 1 1
- w tym współuzależnionych 13 2
- w tym kobiet 10 bd
- w tym doświadczających przemocy 2 bd
- w tym mężczyzn 3 bd
- w tym doświadczających przemocy 1 bd
Liczba spotkań z psychologiem w ramach warsztatów ogólnorozwojowych
bd 9
Źródło danych: Sprawozdania Miejsko Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Pełnomocnik Burmistrza ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, UMiG Niepołomice
Gminny Program Profilaktyki, Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania
Narkomanii na 2019 r.
Zgodnie z Ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi co roku w gminie uchwalany jest Gminny Program Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii.
Gminny Program na rok 2019 przyjęto uchwałą Nr IV/21/19 Rady Miejskiej w Niepołomicach z dnia 9 stycznia 2019 r. (załącznik 4).
Program wpisuje się w Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Gminy Niepołomice na lata 2015 – 2020 przygotowany został z uwzględnieniem specyfiki problemów uzależnień występujących w gminie Niepołomice. Jednym z celów strategicznych określonych w Strategii jest „Skuteczna pomoc i wsparcie dla rodzin w wypełnianiu ról rodzicielskich, wychowawczych i społecznych”. Strategia wskazuje zadania, które powinny zostać zrealizowane do 2020 roku. Jest to m.in. opracowanie programu przeciwdziałania uzależnieniom wśród młodzieży. Taki program nie został dotychczas opracowany.
Założenia przyjęte w Gminnym Programie na 2019 r. zostały szczegółowo przeanalizowane pod kątem uwzględnienia Rekomendacji do realizowania i finansowania gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych PARPA na 2019 r. Rekomendacje Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych nie mają wiążącego charakteru, ale stanowią wiarygodną – zarówno pod względem prawnym, jak i merytorycznym - wskazówkę, w jaki sposób powinien być realizowany fundusz korkowy.
Pełne wyniki analizy działań przewidzianych w Gminnym Programie pod kątem uwzględniania rekomendacji PARPA zawarte zostały w załączniku 5 do Raportu.
Porównanie Gminnych Programów uchwalonych w latach 2017 – 2019
Zadania ujęte w Gminnych Programach mają charakter długofalowy - stanowią kontynuację działań realizowanych na terenie gminy Niepołomice w latach ubiegłych. Analiza Programów na lata 2017 – 2019 pokazała, że od 2017 r. nie wprowadzono zbyt wielu zmian do dokumentów.
Zmiany w Programie wprowadzone w 2018 r.:
obniżono maksymalną kwotę wynagrodzenia członków Komisji z 1700 zł do 1200 zł miesięcznie.
Zmiany w Programie wprowadzone w 2019 r.:
podwyższono maksymalną kwotę wynagrodzenia członków komisji z 1200 zł do 1500 zł miesięcznie;
dodano w sposobach realizacji Zadania 1 „dofinansowanie programów ponadpodstawowych psychoterapii uzależnienia od alkoholu obejmujących zadania wykraczające poza zakres świadczeń gwarantowanych w ramach NFZ”;
dodano w sposobach realizacji Zadania 2 „zakup usług zdrowotnych dla mieszkańców Miasta i Gminy Niepołomice w Poradni Leczenia Uzależnienia, Współuzależnienia i DDA”.
W 2019 r. podwyższono maksymalną kwotę wynagrodzenia członków Komisji z kwoty 1200 zł do 1500 zł miesięcznie. Jak wynika z informacji uzyskanych od Pełnomocnik, zmiany w maksymalnej kwocie wynagrodzenia członków Komisji wynikają ze zmiany wysokości wynagrodzenia Pełnomocnik. Pozostali członkowie Komisji mają stałe wynagrodzenie miesięczne i od kilku lat nie było one zmieniane.
Zaplanowanie dofinansowania programów ponadpodstawowych psychoterapii oraz zakup usług zdrowotnych dla mieszkańców Miasta i Gminy Niepołomice wynika z pojawiającego się zapotrzebowania na te formy wsparcia.
11
Analiza sprawozdań z realizacji zadań ujętych w Gminnym Programie w 2018 r.
Analizie poddano sprawozdanie Miejsko-Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz sprawozdanie Pełnomocnika Burmistrza ds. Profilaktyki, Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii z działalności w 2018 r.
W 2018 r. wpływy z koncesji wyniosły 653 730,29 zł. Całkowity koszt realizacji programu to 494 994,08 zł.
Zgodnie z ustawą o wychowaniu w trzeźwości, kwota środków niewykorzystanych w 2018 r.
(158 736,21 zł) powinna zostać przeznaczona na realizację programu w roku kolejnym. Niepodjęcie takiej uchwały przez Radę Miejską stanowiłoby naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Wydatkowanie środków w podziale na zadania kształtuje się następująco:
Zestawienie 5. Wydatkowanie środków z funduszu korkowego w 2018 r. w podziale na zadania.
Lp. Zadania Wydatkowana kwota (zł)
1 Pomoc terapeutyczna dla osób uzależnionych i członków ich rodzin oraz ochrona przed przemocą
146 898,83 2 Prace remontowo – modernizacyjne w budynkach
komunalnych i socjalnych
287 853,62 3 Podejmowanie działań i decyzji służących edukacji i
profilaktyce społeczności lokalnej
26 687,53 4 Zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży w celu
modelowania życia w trzeźwości
8 067,22 5 Wspieranie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób
fizycznych służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych
25 486,88
Źródło danych: Sprawozdania Miejsko Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Pełnomocnik Burmistrza ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, UMiG Niepołomice
Najwyższy koszt w 2018 r., niemal 60% wpływów z koncesji, stanowiły prace remontowo – modernizacyjne w budynkach komunalnych i socjalnych. Jak wynika z rekomendacji PARPA, środki z funduszu korkowego powinny być wydatkowane przede wszystkim na działania terapeutyczne i profilaktyczne. Środki w ramach realizacji gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych nie mogą być przeznaczone na finansowanie pomocy materialnej dla osób uzależnionych oraz członków ich rodzin. Jest to zadanie placówek pomocy społecznej. W związku z wątpliwościami odnośnie zgodności wydatkowania środków z funduszu korkowego na prace remontowo – modernizacyjne, fundacja Lepsze Niepołomice wystąpiła z prośbą o zajęcie stanowiska przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Z odpowiedzi PARPA wynika, że finansowanie ze środków pochodzących z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych prac remontowo –budowlanych lokali komunalnych i socjalnych wykracza poza zakres ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
Pismo PARPA stanowi załącznik nr 6 do raportu.
Wydatki na prowadzenie prac remontowo – budowlanych z funduszu korkowego ponoszone były również w latach ubiegłych. W 2017 r. wydano na ten cel 375 851.86 zł, co stanowiło 63% budżetu planowanego na realizację gminnego programu. Również w uchwale budżetowej na 2019 r. zaplanowano remont oraz adaptację pomieszczeń dla ofiar przemocy.
Należy zwrócić uwagę, że wątpliwości nie budzi zasadność przeprowadzania prac remontowych w celu wparcia osób znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej ze środków gminy. Wydatki te powinny być jednak ponoszone z innych środków niż fundusz korkowy.
Dodatkowej analizy wymaga niski poziom wydatkowania środków z funduszu korkowego na zadania wynikające z art. 4 ustawy, w szczególności:
zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu,
udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie,
prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych,
wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych;
podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych wart.131i15ustawy oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego,
wspieranie zatrudnienia socjalnego poprzez organizowanie i finansowanie centrów integracji społecznej.
Porównując wydatki z Funduszu Korkowego w gminach Niepołomice, Kłaj i Wieliczka uwagę zwraca niski udział kwot wydatkowanych w gminie Niepołomice na działania edukacyjne, profilaktyczne i terapeutyczne w porównaniu do sąsiednich gmin. Łączny udział tych wydatków w gminie Niepołomice to 35% środków funduszu korkowego, gdy w Kłaju wynosi 79%, a w Wieliczce 97%.
Zestawienie 6. Porównanie kwot na poszczególne zadania finansowane z funduszu korkowego w gminach Niepołomice, Kłaj i Wieliczka.
Lp
. Zadania
Niepołomice (budżet 2018)
Kłaj (budżet 2018) Wieliczka (budżet 2019)
Kwota (zł) % Kwota
(zł)
% Kwota (zł) %
1
Pomoc terapeutyczna dla osób uzależnionych i członków ich rodzin oraz ochrona przed przemocą
146 899 30% 84 000 59% 650 000 79%
2
Podejmowanie działań i decyzji służących edukacji i profilaktyce społeczności lokalnej
26 688 5% 58 000 41% 173 000 21%
Razem na pozycje 1 i 2. 173 586 35% 142 000 79% 823 000 97%
Łączny koszt realizacji
gminnego programu 494 994 180 000 850 000
Źródło danych: Uchwały budżetowe na 2019 r., sprawozdanie z realizacji gminnego programu w gminie Niepołomice, BIP, UMiG Niepołomice
Ze sprawozdań Gminnej Komisji z lat 2016-2018 wynika, że jedyną organizacją pozarządową, nie działającą stricte na rzecz osób z problemem alkoholowym, której przekazywane są środki z funduszu korkowego jest TKKF Wiarus. Organizacja ta prowadzi ogólnodostępne zajęcia o charakterze rekreacyjno – sportowym.Zadania tego typu ujęte są w Gminnych Programach.
W gminie Niepołomice działa ponad 100 organizacji pozarządowych. Informacje o możliwości sfinansowania zajęć o charakterze rekreacyjno – sportowym ze środków funduszu korkowego nie jest powszechnie dostępna. Dlatego istotnym wydaje się przeprowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych dla organizacji pozarządowych w zakresie możliwości dofinansowania działań wpisujących się w Gminny Program, realizowanych przez te organizacje, ze środków Funduszu Korkowego. W wielu gminach (np. Proszowice, Michałowice) realizacja tego typu zadań zlecana jest na podstawie konkursu
13
ogłaszanego przez Urząd Gminy. Powierzenie zadań na podstawie przeprowadzonego konkursu wpłynęłoby pozytywnie na zwiększenie zakresu działań realizowanych w gminie na rzecz profilaktyki i edukacji w obszarze problemów z uzależnieniami. Tym bardziej, że kryteria konkursowe mogłyby dodatkowo tego typu elementy premiować. Pozwoliłoby to również na zwiększenie przejrzystości wydatkowania środków publicznych – obecnie środki przyznawane są uznaniowo.
Analiza działań informacyjnych
W celu ustalenia skali i tematyki działań informacyjnych prowadzonych w gminie Niepołomice, analizie poddano stronę internetową gminy oraz wydawnictwa publikowane przez gminę.
Na stronie internetowej gminy Niepołomice w sekcji Informator -> Zdrowie i bezpieczeństwo znajduje się podstrona Profilaktyka Uzależnień, na której wymienione są informacje o instytucjach i punktach konsultacyjnych działających w obszarze profilaktyki uzależnień i przemocy.
Podobne dane znajdują się w informatorze „Nasze Niepołomice”, wydawanym corocznie przez gminę.
Ponadto na stronie internetowej gminy w latach 2017-18 ukazały się 2 artykuły:
Marzeny Stawarz, pt. „Narkotyki – nie wchodź bo nie warto” oraz anonimowa informacja o kampanii
„Narkotyki i dopalacze zabijają”.
Z analizy artykułów publikowanych w latach 2017-18 w Gazecie Niepołomickiej wynika, że w okresie tym publikowane były trzy artykuły:
Anny Szreniawy, pt. „Koordynator ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie” (2017/11) Pauliny Owsińskiej - Tejchmy, pt. „Miejsko – Gminna Komisja ds. Rozwiązywania Problemów
Anny Szreniawy, pt. „Koordynator ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie” (2017/11) Pauliny Owsińskiej - Tejchmy, pt. „Miejsko – Gminna Komisja ds. Rozwiązywania Problemów